پایان نامه

 

  پایان نامه سبک زندگی با محوریت تفریحات سالم از دیدگاه قرآن و روایات در pdf دارای 138 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پایان نامه سبک زندگی با محوریت تفریحات سالم از دیدگاه قرآن و روایات در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه سبک زندگی با محوریت تفریحات سالم از دیدگاه قرآن و روایات در pdf

چکیده    
پیشگفتار    
1-تعریف و تبیین موضوع    
2-اهمیت و ضرورت پژوهش    
3-اهداف پژوهش    
4-پیشینه‌ موضوع    
5-سؤالات پژوهش    
5-1- سؤال اصلی    
5-2- سؤالات فرعی    
-6فرضیه‏های پژوهش    
6-1- فرضیه اصلی    
6-2- فرضیههای فرعی    
1-روش پژوهش    
2-ساختار پژوهش    
-3واژگان کلیدی    
4-محدودیّت‌ها، موانع و مشکلات پژوهش    
-1-1تفریح در لغت    
1-2تفریح در اصطلاح    
3-1 واژه‌های مترادف تفریح    
4-1اهمیت و ضرورت تفریح در اسلام    
-5-1 تفریح در منظر قرآن    
-6-1 تفریح در منظر روایات    
2-1- هدفدار بودن خلقت    
2-1-1- سیر و سفر    
2-1-2- انس با طبیعت    
2-3- دوری از لهو و لعب    
2-4- بازی    
2-4-1- بازی و اسباب بازی    
2-4-2- بازی رایانه‌ای    
3-1تقویت کننده بُعد جسمانی    
3-1-1ورزش    
الف: اسب دوانی    
ب: تیراندازی    
ج: شنا و قایقرانی    
د: کشتی گیری    
ه: شمشیربازی    
و: پیادهروی و کوهنوردی و دو    
3-1تقویت کننده بعد اجتماعی    
-3-1-1صله رحم    
مزاح    
3-2-1-تقویت کننده رشد فکری(جامعه متشکّل از افراد)    
3-3-1تقویت کننده و شکوفا کننده استعدادهای هنری    
2-4- کاهش دهنده مفاسد    
4-1- غفلت    
4-1-1- موسیقی(مبتذل) و یا غنا    
4-1-2- قمار    
4-2- معصیت    
4-3- آزار و زیان رساندن به خود و دیگران    
4-4- افراط و زیاده‌روی    
4-4-1- تأثیر استفاده بیش از حد از رسانه‌های دیجیتالی    
4-5- راهکارها    
پیشنهادات    
نتیجه    
فهرست منابع    

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه سبک زندگی با محوریت تفریحات سالم از دیدگاه قرآن و روایات در pdf

*قرآن کریم
*نهج‌البلاغه
الف: کتاب‌های فارسی
1    ارکایل، مایکل، روانشناسی شادی، ترجمه مهرداد کلانتری، چاپ اوّل، بی‌جا: جهاد دانشگاهی، بی‌تا
2    اردستانی، احمدصادق، نیازهای جوان، بی‌جا: خرم، 1379
3    الهی قمشه ای، مهدی، ترجمه صحیفه سجادیه، چاپ اول، بی‌جا: انوار الزهراء، 1381، دعای20
4    انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، ج3، چاپ دوّم، بی‌جا: چاپخانه مهارت، 1382
5    بندرریگی، محمّد، المنجد، ج1، تهران: ایران، 1380
6    ، فرهنگ المعجم الوسیط(عربی به فارسی)، ج2، چاپ اوّل، قم: اسلامی، 1384
7    بروجردی، آقا حسین، جامع احادیث شیعه، چاپ اول، بی‌جا: فرهنگ سبز، 1386
8    به سفارش شبکه ملی تبلیغ مدارس، آموزه سطح1، چاپ اول، بی‌جا: خاکیان، 1391
9    توحیدی اقدم، محمدحسین، درآمدی بر ورزش در اسلام، قم: دارالثقلین، 1378
10    تورکیلدسن، جورج، اوقات فراغت و نیازهای مردم، ترجمه عباس اردکانیان، عباس حسنی، چاپ اوّل، بی‌جا: نوربخش، 1382
11    حسینی، جواد، تفریح سالم، قم: ماهنامه پاسدار اسلام، شماره297، 1385
12    حسینی‌زاده، سید علی، سیره تربیتی پیامبر و اهل بیت:(تربیت فرزند)، زیر نظر آیت الله اعرافی، ج1، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه، بی‌تا
13    حکیمی، محمّدرضا، حکیمی، محمّد و علی، الحیاه، ترجمه احمد آرام، چاپ پنجم، قم: دلیل ما، 1386
14    خدایی، زبیده، خدایا چگونه شاد باشم؟، چاپ اول، بی‌جا: نگاران نور، 1388
15    خمینی، روح الله، صحیفه نور، ج8، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، 1370
16    دشتی، محمد، امام علی7 و تفریحات سالم، چاپ سوم، قم: امیرالمؤمنین7، 1386
17    دشتی، محمّد، ترجمه نهج البلاغه، چاپ نهم، قم: مؤسّسه تحقیقاتی امیرالمؤمنین7، 1389
18    دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، ج9، چاپ دوّم، تهران: دانشگاه تهران، 1377
19    رحمتی شهررضا، محمد، چه بگوییم، ج1، چاپ اول، بی‌جا: جوانان موفق، 1390
20    رضوان‌فر، احمد، فرهنگ اخلاقی معصومین:، چاپ اول، بی‌جا: تهیه مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما، 1384
21    سماک امانی، محمّدرضا، شادی در اسلام، چاپ اول، بی‌جا: آموزش کشاورزی، 1385
22    شجاعی، محمدصادق، بازی دراسلام، چاپ چهارم، بی‌جا: تهیه مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما، 1389
23    شیرمحمدی، محسن، ترجمه نهج الفصاحه، ج1، چاپ اول، قزوین: سایه گستر، 1386
24    صبوری، حسین، ورزش در اسلام، چاپ دوّم، بی‌جا: دفتر تبلیغات اسلامی، 1376
25    فرحزاد، حبیب الله، سیر پیامبر اکرم6 نشاط و شادی، چاپ اول، بی‌جا: طوبای محبت ، 1392
26    قدوسی زاده، حسن، هرگز از خدا غافل نشوید، مجله پرسمان، شماره123، 1392
27    محمدی ری‌شهری، محمد، حکم النبی، قم: دارالحدیث، بی‌تا
28    ، حکمت نامه پیامبر اعظم6، قم: دارالحدیث، 1386
29    مطهری، مرتضی، تعلیم و تربیت در اسلام، چاپ چهل و پنجم، تهران: صدرا، 1384
30    معین، محمّد، فرهنگ فارسی معین، ج1، تهران: امیرکبیر، 1388
31    مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1386
32    وفا، جعفر، دین و تفریحات، قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، 1389
33    ناروند، رضا، بشر صنعتی و تفریحات سالم، قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، 1392
34    هیئت تحریریه مؤسسه در راه حق، نیاز به تفریح، قم: مؤسسه در راه حق، بی‌تا
ب: کتاب‌های عربی
35
36    ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبه الله، شرح نهج‌البلاغه لابن ابی الحدید، ج20، چاپ اول، قم: مکتبه آیه الله المرعشی النجفی، 1404ق
37    ابن بابویه قمی، محمد بن علی، الخصال، تصحیح علی اکبر غفاری، چاپ دوم، قم: جامعه مدرسین، 1403 ق
38    ، عیون اخبار رضا7، چاپ اول، تهران: جهان، 1378
39    ، مصادقه الإخوان، قم: لیتوگرافی کرمانی، 1402ق
40    ، معانی الأخبار، تصحیح علی اکبر غفاری، قم: اسلامی، 1361
41    ، من لایحضره الفقیه، چاپ دوم، قم: اسلامی، 1413ق
42    امام علی بن موسی الرضا7، فقه الرضا، تحقیق مؤسسه آل البیت، چاپ اول، مشهد: کنگره امام رضا7، بی‌تا
43    برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، چاپ دوم، قم: دارالکتب الاسلامیه، 1371ق
44    تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، تصنیف غررالحکم و درر الکلم، چاپ اول، قم: دفتر تبلیغات، 1366
45    تیمی، نعمان بن محمّد، دعائم الاسلام، ج2، چاپ دوم، مصر: دارالمعارف، 1385
46    جزایری، نعمت الله، کشف الاسرار فی شرح الاستبصار، ج1، چاپ اول، قم: دارالکتاب، 1408ق
47    حرانی، حسن بن علی بن شعبه، تحف العقول من آل الرسول، چاپ دوم، قم: جامعه مدرسین، 1404ق
48    حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج15، چاپ اول، قم: مؤسسه آل البیت:، 1409ق
49    حلوانی، حسین بن محمد بن حسن بن نظر، نزهه الناظر و تنبیه الخاطر، چاپ اول، قم: مدرسه امام مهدی7، 1408ق
50    حلی، ابن فهد، التحصین فی صفات العارفین، چاپ دوم، قم: مدرسه امام مهدی7، 1406ق
51    راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد بن فضل، مفردات راغب اصفهانی، ترجمه سید غلامرضا خسروی حسینی، ج3، تهران: مرتضوی، 1383
52    راوندی، سعیدبن عبد الله، الدعوات(سلوه العزین)، تحقیق سید محمدباقر موحد ابطحی، چاپ اول، قم: مؤسسه امام مهدی7، 1407ق
53    راوندی، قطب الدین، فقه القرآن فی شرح الآیات الاحکام، تحقیق سیداحمد حسینی، ج3، چاپ دوم، قم: مکتبه آیه الله المرعشی النجفی، 1405ق
54    سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الجامع الصغیر فی أحادیث البشیر النذیر، ج1، چاپ اول، بیروت: دار الفکر، 1401ق
55    طباطبایی، سیّدمحمّدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیّدمحمّدباقر موسوی همدانی، ج11، قم: انتشارات وابسته به جامعه مدرسین قم، 1388
56    طبرسی، فضل بن حسن، مکارم الاخلاق، چاپ چهارم، قم: بی‌نا، 1412ق
57    ، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق محمّدجواد بلاغی، چاپ سوم، تهران: ناصرخسرو، 1372
58    عاملی، زیدالدین بن علی، منیه المرید فی ادب المفید و المستفیذ، تحقیق رضا مختاری، چاپ اول، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، 1368
59    فتال نیشابوری، محمّد بن حسن، روضه الواعظین و بصیره المتعظین، تحقیق سید محمّدمهدی خراسانی، قم: شریف رضی، بی‌تا
60    فیض کاشانی، ملامحسن، وافی، ج5، اصفهان: مکتبه الامام علی7، 1365
61    کلینی، محمّد بن یعقوب، کافی، ج5، چاپ اول، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1356
62    لیثی واسطی، علی بن محمد، عیون الحکم و المواعظ، چاپ اول، قم: دارالحدیث،1376
63    متقی، علی بن حسام الدین، کنزالعمال فی سنن القوال و الافعال، تحقیق و تصحیح صفوه سقا و بکره حیانی، ج1، بیروت: مؤسسه الرساله، 1409ق
64    مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، چاپ چهارم، تهران: دارالکتاب الاسلامیه، 1362
65    محمّدی ری شهری، محمّد، میزان الحکمه، چاپ دوّم، بیروت: دارالحدیث، 1419ق
66    مصری، محمّدبن مکرم، لسان العرب، ج2، بیروت: دار صار، بی‌تا
67    نوری، حسین بن محمد تقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج8، چاپ اول، قم: مؤسسه آل البیت:، 1408 ق
68    هاشمی، سیّدعلی اکبر، قاموس قرآن، ج5، تهران: دارالکتب الاسلامیه، بی‌تا
69    هاشمی خویی، میرزا حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح النهج البلاغه، ج6، چاپ چهارم، تهران: مکتبه الاسلامیه، 1358
ج: مقالات
70    خاکزاد شاهاندشتی، غلامحسن، بازی‌های رایانه‌ای، مجله پرسمان، شماره110، 1390

چکیده

اسلام به عنوان یک دین اکمل دستوراتی را برای رسیدن انسان‌ها به سعادت آورده است. این دستورات متناسب با نیازهای فطری است. به این معنی هم جنبه دنیوی و هم جنبه معنوی مورد توجه انسان بوده، که از جمله جنبه‌های به ظاهر دنیوی تفریح است. حتی تأکید شده اگر بخواهی از انجام عبادات لذت ببری به مسائل تفریح توجه داشته باش. همچنین در برخی از روایات توصیه شده که انسان، برخی از اوقات زندگیش را به تفریح اختصاص دهد

اهمیت تفریح به حدّی است که در منابع(اصلی) اسلام به آن اشاره شده است به گونه‌ای که در قرآن در مورد تفریح آیاتی به عنوان بازی و گردش وجود دارد

در روایات بسیاری نیز به تفریح علاوه بر معنای بازی و گردش به معنای نشاط هم پرداخته شده است

در این تحقیق به هدف‌دار بودن خلقت و دوری از لهو و لعب از نظر قرآن و تقویت کننده بُعد جسمانی و اجتماعی و رشد و شکوفایی استعداد و از نظر روایات به عنوان معیارها برای تفریحات سالم در نظر گرفته شده است

غفلت و معصیت و افراط و زیاده‌روی و آزار رساندن به خود و دیگران از آفت‌های تفریح است که در این تحقیق به راهکارهایی برای از بین بردن این آفت‌ها اشاره شده است

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی، تفریح سالم، آفت تفریح، فرح، فراغت، تفرج

پیشگفتار

در آیین اسلام همچنان که برای خودسازی، تربیت و سیر تکاملی نفس، پایگاه‌های عرفانی عظیم همانند نماز، روزه، اعتکاف وجود دارد، برای رفع خستگی و توان‌بخشی روح، ایستگاه‌های متنوّع تفریحی پیش‌بینی شده است تا نشان دهد که اسلام مکتبی است جامع و در تمام شئون زندگی برنامه دارد و برای گذراندن اوقات فراغت و تعطیلات کوتاه مدّت و بلند مدّت پیروان خود، برنامه‌ریزی کرده است

انسان ذاتاً تنوّع طلب و نوگراست؛ از یکنواختی بیزاری می‌جوید و پیوسته می‌کوشد تفکّرات، احساسات و خواسته‌های خود را در قالب‌های متنوّع و با شیوه‌های نوپدید، منعکس نماید، همچنین روح آدمی چون جسم او ملال‌انگیز و خستگی‌پذیر است، به فراغت، تفریح و استراحت نیاز دارد؛ تا توان خود را بازیابد و تجدید قوا نماید

پس تفریح و شادکامی یک امر فطری و همزاد انسان است و اثبات آن به استدلال و بحث و برهان نیازی ندارد. آنچه به تحقیق و تکاپو نیاز دارد نگاه قرآن و روایات به چگونگی انجام آن است. نکته‌ای که باید در نظر داشته باشیم این است که با توجّه به ویژگی‌های تفریح اسلامی ،اسلام ما را در تفریحات محدود نمی‌کند، امّا باید در هر تفریحی اوّل دقّت کنیم و ببینیم که آیا با معیار اسلامی سازگار است؛ هر آنچه به عنوان تفریح، انسان را از مسیر بندگی، کمال دور سازد به تعبیر امام ‌علی7 آخرش به هلاکت ختم می‌شود

انقلاب اسلامی ایران با استقرار حکومت اسلامی که براساس اسلام راستین است؛ ارائه دهنده الگو سالمِ تفریح، برای جوامع بشری است. در بین شاخص‌هایی که برای داشتن یک الگوی رفتاری اسلامی مدّنظر است داشتن سبک زندگی اسلامی به معنای «مجموعه‌ای نظام‌مند کُنش‌های مرجّح» است. به عبارت دیگر به شیوه‌ها، الگوها و معیارهایی ترجیح داده شده‌ای که یک فرد و جامعه برای اعمال، رفتار و گفتار خود(در رابطه با زندگی شخصی، محیط و جهان پیرامونشان) به کار می‌برده سبک زندگی گویند

تفریحات سالم به عنوان یکی از مؤلفه‌های سبک زندگی اسلامی، معیارها و ملاک‌های را دارد که از تفریحات ناسالم به راحتی شناخته می‌شود

تأکید بر معرفی معیارها و مصادیق تفریح سالم و تبیین آفت‌های تفریح برهیچ کس پوشیده نیست؛ چرا که تفریح در جوامع بشری در حال رشد است

1-تعریف و تبیین موضوع

سبک زندگی شیوه‌ای است که فرد اهداف خود را به آن طریق دنبال می‌کند یعنی راهی است برای رسیدن به اهداف

تفریح به معنی شادمانی و خوشی است و گفته می‌شود که با واژه‌های فرح و تفرّج و سرگرمی و اوقات فراغت مقارن است. نشاطی که انسان پس از تلاش و فعالیّت‌های سنگین جسمی و روحی برمی‌گزیند تا رنج و اندوه و هم غم خود را از خود دور کند

سالم بودن نیز به معنای بی‌عیب و درست و صحیح بودن است که به تفریحات سالم، تفریحاتی گفته می‌شود که از نظرفقهی، اخلاقی و اجتماعی زیان‌آور نباشد

از آنجایی که خداوند برای هر نیازی پاسخی قرار داده است برای نیاز انسان به تفریح نیز مصادیقی قرار داده که در این پژوهش به دنبال آن هستیم که آیا از دید قرآن و روایات هر نوع تفریحی پسندیده است؟ در جامعه امروز تفریح شامل گردش و بازی می‌شود یا فراتراز این موارد است؟ آیا در روایات، کار، مطالعه کردن، کسب و آموزش و فراگیری هنر، تفریح محسوب می‌شود؟ معیارهای تفریح از دید منابع اصلی اسلام چیست؟ مصادیق‌ها کدامند؟

در این پژوهش سعی شده معیارها و مصادیق تفریحات از دیدگاه قرآن و روایات مورد بررسی قرار بگیرد و اینکه بیان شود که تفریح اگر ظاهراً دنیوی است ولی نتیجه‌ی اخروی و رضای پروردگار در آن شرط است و در ضمن برشمردن آفت تفریح، راهکارهایی را برای آن ارائه دهد

2-اهمیت و ضرورت پژوهش

برای دستیابی به نشاط و شادابی آدمی نیازمند تفریح است روح و جسم در سیر و تلاش روزانه‌ی خود دچار خستگی و ملامت می‌شوند و نیاز به تنوع، تفریح و استراحت دارند تا با نشاطی که با تفریح به دست می‌آورند، با نیرویی دوچندان به کار و فعالیت خود ادامه دهند. امیرالمؤمنین علی7 فرمودند: «إِنَّ لِکُلِّ عُضْوٍ مِنَ‏ الْبَدَنِ‏ اسْتِرَاحَهً؛[1] برای هر یک از اعضای بدن استراحتی است».

در حقیقت با برنامه‌ای نشاط‌انگیز، گشایش خاطری برای انسان حاصل می‌شود که باید آن را غنیمت شمرد و آن را بستری برای رشد و تعالی خود قرار داد هنگامی که روح انسان کسل است و جسم به ضعف گراییده است امید و پیشرفت و موفقیت رو به کاستی است

وقتی انسان سرحال و بانشاط و مسرور نباشد روح و روانش آمادگی برای فعالیت و اندیشه و رشد معنوی را از دست می‌دهد. بنابراین همان‌گونه که جسم نیازمند تغذیه و خواب و استراحت است روح نیز نیازمند تفریح و شادمانی است امیرالمؤمنین7 فرمودند: «السُّرُورُ یَبْسُطُ النَّفْسَ‏ وَ یُثِیرُ النَّشَاط؛[2] شادی موجب انبساط خاطر و نشاط‌انگیز است»

از این رو اوقات تفریح و شادی را باید غنیمت شمرد که مددکار و یاور انسان در رشد و پیشرفت است و برای انسان ضروری می‌باشد و امیرالمؤمنین7 آن را یک فرصت و غنیمت برشمرده می‌فرمایند: «الاوقات السرور خلسه؛[3] فرصت‌های شادمانی ربودنی است»

آنچه به انسان توان پیشرفت می‌دهد و او را برای رشد و تعالی آماده می‌سازد نشاطی است که از تفریح سالم برای انسان پدید می‌آید و ضرورت تفریح به عنوان یک نیاز فطری بارز و مشخص می‌شود

3-اهداف پژوهش

در بین موضوعات فطری و اجتماعی از جمله مباحث بسیار ضروری و مطرح، بحث تفریحات سالم در زندگی است. همه‌ی ما دوست داریم در زندگی انسان موفّقی در تمام عرصه‌های زندگی باشیم، که این مهم با تأمین خواسته‌ها و نیازهای درونی و استفاده‌ی درست از اوقات زندگی میسّر است. مولای متّقیان امیرالمؤمنین7 می‌فرمایند

«لِلْمُؤْمِنِ‏ ثَلَاثَ‏ سَاعَاتٍ‏ فَسَاعَهٌ یُنَاجِی فِیهَا رَبَّهُ وَ سَاعَهٌ یُحَاسِبُ فِیهَا نَفْسَهُ وَ سَاعَهٌ یُخَلِّی بَیْنَ نَفْسِهِ وَ بَیْنَ لَذَّاتِهَا فِیمَا یَحِلُّ وَ یَجْمُل‏؛[4] مرد باایمان اوقات شبانه روز خود را به سه قسمت تقسیم می‌کند، قسمتی برای مناجات با پروردگار؛ قسمتی برای تأمین معاش و سر و صورت دادن به وضع زندگی؛ و قسمتی هم برای لذّات حلال و سالم قرار می‌دهد».

حتّی در پاره‌ای از کلمات پیشوایان بزرگ اسلام به این حقیقت نیز اشاره شده که قسمت سوّم(تفریح حلال و سالم) نیرو و نشاط انسان را برای انجام دو قسمت اوّل و دوّم تأمین می‌کند و از این رو انسان را در انجام آن دو وظیفه حسّاس یاری می‌نهد

از این تعبیر به خوبی استفاده می‌شود که «تفریح» هرگز نمی‌تواند هدف اصلی زندگی باشد بلکه وسیله‌ای برای تجدید نشاط و نیرو برای فعّالیّت‌های دیگر زندگی است. و این یک اصل اساسی است که باید در انتخاب نوع تفریح و سرگرمی و کمیّت و کیفیت آن مورد توجّه خاص باشد

لذا این تحقیق دو هدف را دنبال می‌کند

1-  هدف کاربردی: با توجّه به اینکه جامعه به سمت استفاده از مدهای غربی گرایش دارد و الگوهای سنّتی در حال فراموش شدن است، باید الگوی مناسب و سالم برای تفریح و اوقات فراغت را بازگو کنیم. استفاده از این پژوهش برای تمام خانواده‌ها، آموزش و پرورش و نهادهای فرهنگی و اجرایی و; می‌تواند مفید باشد و با به کار بستن نکات آموزنده‌ی مذکور در این پژوهش اثرات تفریح سالم را در زندگی فردی و اجتماعی خود شاهد باشند

2-  با تحقیقاتی که صورت گرفت هیچ کتابی با این عنوان نیافتم و با توجّه به گستردگی موضوع در معیارها و ملاک‌های تفریح به بیان معیار و مصادیق تفریح سالم و آفت‌ها و راهکارها پرداختم، لذا می‌طلبد پژوهشگران به پژوهش در ابعاد دیگر تفریح بپردازند

4-پیشینه‌ موضوع

در مورد پیشینه‌ی این تحقیق باید گفت با بررسی‌هایی که در این رابطه انجام شد به این نتیجه رسیدیم که تحقیقی در رابطه با موضوع «سبک زندگی با محوریت تفریحات سالم از دیدگاه قرآن و روایات» به صورت مستقل انجام نشده است. و اکثر منابع همچون مقالات، پایان‌نامه‌ها و کتاب‌هایی که در زمینه تفریحات سالم نوشته شده است، با این عنوان تألیف نشده است؛ البته مطالب به صورت پراکنده در کتاب‌های اخلاقی و اجتماعی و; مورد بررسی قرار گرفته است

از میان منابعی که با موضوع تحقیق مرتبط است به چند نمونه اشاره می‌شود

1- فرحزاد، حبیب الله، نشاط و شادی، قم: طوبای محبّت، 1392

نویسنده‌ی محترم، در گفتار هفتم به بحث تفریح، آفات تفریح و ابعاد و گونه‌های تفریح پرداخته است. ایشان روایاتی که در زمینه‌ی این موضوعات، در سخنان معصومین: آمده را بیان کرده است، امّا به صورت مدوّن به بررسی اصولی تفریح سالم و معیارها و شاخص‌های آن نپرداخته است. ولی در مجموع منبع خوبی است

2- جوادی آملی، عبدالله، مفاتیح الحیاه، چاپ نوزدهم، قم: اسراء، 1391

این کتاب در فصل دوازدهم خود در مورد تفریحات سالم و ورزش، اهمیت تفریحات سالم، آثار و مصادیقی از تفریحات سالم پرداخته است. منتها در این کتاب همه جانبه و در سطح گسترده به این موضوع نپرداخته است، ولی آیات و روایات بسیار مفید با منابع دست اوّل در اختیار خوانندگان خود قرار داده است

3- دشتی، محمّد، امام‌علی7 و تفریحات سالم، چاپ اوّل، قم: مؤسّسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین7، 1379

در این کتاب در دو بخش ضرورت و تفریحات سالم، و تجمّل و زیبایی به مسئله‌ی تفریحات سالم پرداخته است. که در بخش اوّل-ضرورت و تفریحات سالم- برخی از روایات موجود درباره‌ی تفریح و در بخش دوّم-تجمّل و زیبایی- به نمونه‌هایی از تفریحات امام‌علی7 اشاره کرده است

5-سؤالات پژوهش

5-1- سؤال اصلی

تفریحات سالم از دیدگاه آیات و روایات چگونه است؟

5-2- سؤالات فرعی

1- از نگاه قرآن تفریح سالم شامل چه معیارها و مصادیقی می‌باشد؟

2- از نگاه روایات تفریح سالم شامل چه معیارها و مصادیقی می‌باشد؟

3- آفت‌های تفریح  چیست؟

4- چه راهکارهایی برای از بین بردن آفات تفریح وجود دارد؟

-6فرضیه‏های پژوهش

6-1- فرضیه اصلی

تفریح با رعایت تمام شئون اسلامی مورد  تأئید و تأکید خداوند و ائمه اطهار بوده تا حدی که خداوند این نیاز فطری را در آیاتی از قرآن بیان کرده و همچنین امامان معصوم نیز در زندگی فردی و اجتماعی خویش آن را به کار می‌بستند

6-2- فرضیه‌های فرعی

1-  برخی از معیارها و مصادیق تفریح سالم از دیدگاه قرآن را می‌توان هدف‌دار بودن جهان خلقت با مصداق سیر و گردش در زمین و لهو و لعب نبودن آن با مصداق بازی و; را بیان کرد

2- بعضی از معیارها و مصادیق تفریح سالم از دیدگاه پیشوایان الهی را می‌توان تقویت بُعد جسمانی با مصداق ورزش و تقویت بُعد اجتماعی با مصداق صله‌رحم و رشد استعدادهای فردی با مصداق کارهای هنری و; را ذکر کرد

3- غفلت، معصیت، آزار رساندن به خود و دیگران و افراط و زیاده‌روی در کارها و; به عنوان آفت‌های تفریح اشاره کرد

4- آموزش به خانواده‌ها و تشویق افراد به داشتن برنامه‌های جامع، کنترل و نظارت بیشتر مسئولین اجرایی ذی‌ربط و فراهم کردن امکانات تفریحی و سرگرمی برای افراد جامعه از جمله راهکارهایی است که می‌توان برای رفع زیان تفریح ذکر کرد

1-روش پژوهش

روشی که در این تحقیق به کار گرفته شده «توصیفی-تحلیل» و گردآوری مطالب به روش «کتابخانه‌ای» است

2-ساختار پژوهش

پژوهش حاضر از مقدمه، چهار فصل و نتیجه‌گیری تشکیل شده است

در فصل اوّل با عنوان «تعاریف و کلیات» به تعریف واژگان کلیدی و معنای اصطلاحی تفریح و همچنین اهمیت و ارزش آن از منظر قرآن و روایات پرداختیم

در فصل دوّم معیارها و مصادیق تفریحات سالم را در قرآن را بیان کردیم

در فصل سوّم معیارها و مصادیق تفریحات سالم را در روایات را بیان کردیم

و در فصل چهارم مصادیق و آفت‌های تفریح و راهکارهای موجود را ذکر کردیم

و در پایان به این نتیجه دست یافتیم که اهمیت تفریح تا حدّی است که خداوند در آیات خویش دستور به انجام آن را داده و تفریح  به عنوان یک نیاز اساسی انسان، مورد توجّه ائمّه اطهار نیز بوده است؛ و خود این بزرگواران در اوقات زندگی خویش آن را رعایت می‌کردند

مسلمان می‌بایست این موضوع را در زندگی خود مورد توجّه قرار داده و به درستی از این امامان-علیهم السلام- الگوگیری کنند تا به آفات تفریح گرفتار نشوند

-3واژگان کلیدی

سبک زندگی، تفریح سالم، آفت تفریح، فرح، فراغت، تفرج

4-محدودیّت‌ها، موانع و مشکلات پژوهش

انجام این پژوهش با مشکلات و محدودیّت‌هایی روبه‌رو بوده است از جمله

1- عدم دسترسی به همه منابعی که به شکلی به این موضوع مرتبط بوده است؛

2- کمبود زمان کافی؛

3- گستردگی موضوع و عدم امکان بررسی تفریحات سالم در همه‌ی ابعاد

[1]. حسین بن محمد بن حسن بن نظر، حلوانی، نزهه الناظر و تنبیه الخاطر، چاپ اول، قم: مدرسه امام مهدی(عج)، 1408ق، ص63

[2]. علی بن محمد، لیثی واسطی، عیون الحکم و المواعظ، چاپ اول، قم: دارالحدیث،1376، ص62

[3]. عبدالواحد بن محمد، تمیمی آمدی، تصنیف غررالحکم و درر الکلم، چاپ اول، قم: دفتر تبلیغات، 1366، ص319

[4]. محمّد، دشتی، ترجمه نهج البلاغه، چاپ نهم، قم: مؤسّسه تحقیقاتی امیرالمؤمنین7، 1389، حکمت39، ص519

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله حجاب در pdf دارای 13 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله حجاب در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله حجاب در pdf

حجاب چیست؟    
علت پیدایش حجاب؟    
حجاب در قرآن؟[10]    
مفهوم و ابعاد حجاب در قرآن    
هدف و فلسفه حجاب    
حجاب چشم    
حجاب در گفتار    
حجاب رفتاری    
حجاب و عفت    
حجاب زنان سالمند    
حجاب در روایات؟[11]    
حجاب نزد فاطمه ی زهرا(س)[12]    
معنای عام حجاب    
حجاب در آیین زرتشت؟‏    
حجاب در آیین یهود؟    
حجاب در آیین مسیحیت‏؟    
حجاب در آیین اسلام‏؟    
حجاب در کلام شهیدان؟    
حجاب؛ عامل گرایش غرب به اسلام:    
و درآخر آیا حجاب مانع همه بزهکاری های اجتماعی است؟    
منابع    

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله حجاب در pdf

1)    کتاب مسئله ی حجاب شهید آیت الله مطهری

2)    کتاب پرده ی حجاب نوشته ی محمد علی منصوریان

3)    کتاب خود آرایی زن از دیدگاه قرآن نوشته ی خانم نعمت صدقی

4)    کتاب حجاب شناسی(چالش ها و کاوش های جدید)نوشته ی حسین مهدی زاده

حجاب چیست؟

حجاب واژه ای عربی است که در لغت و اصطلاح،معانی مختلفی دارد.حجاب در لغت به معنای پرده،پوشش،وسیله ی پوشش،حایل،مانع،سدوحاجب;می باشد.درکتاب«لسان العرب»درباره ی معانی آن چنین آمده است:حجاب به معنای پوشش است.زن محجوبه یعنی زنی که به وسیله ای،پوشیده شده است.همچنین حجاب نامی است برای آنچه خود را بدان می پوشانند،وآنچه میان دو چیز حایل گردد نیز،حجاب نامیده  میشو.جمع آن«حجب»است.کلام خداونند متعال که می فرماید:«ومن بینناوبینک حجاب»[1] بدین معناست که میان ما و شما حاجزوفاصله ای در نحله و دین وجودد دارد.[2]

کتاب«الحجاب والسور»معنای لغوی حجاب را چنین بیان نموده است:حجاب در لغت همان منع کردن است؛گفته میشود:«حجبوا زیدا عن الدخول»یعنی ازورود او ممانعت کردند؛ویا«حجبوه عن الکلام»وبر پوشش نیز اطلاق می گردد وجمله ی«حجبت المراه بالنقاب»یعنی زن خود رابه وسیله ی نقاب پوشیده است.ودر مقابل حجاب واژه ی سفور به معنای آشکار و ظاهر ساختن است؛وجمله ی«اسفرت المراه»وقتی گفته میشود که زن،صورت خویش راظاهر کند وحجاب را از آن برگیرد.[3]

در زبان فارسی نیز برای کلمه ی حجاب معانی مختلفی نقل شده است.فرهنگ معین و فرهنگ عمیدبرای واژه ی حجاب معانی زیر ارایه نموده اند:پرده،ستر،نقابی که زنان چهره ی خود را بدان بپوشانند،روی بند،برقع،چادری که زنان سر تا پای خود را بدان بپوشانند.[4]

شهید مطهری در مورد معنای حجاب چنین پاسخ داده است کلمه ی حجاب،هم به معنی پوشیدن است و هم به معنی پرده و حاجب،ولی بیشتر به معنی پرده به کار می رود.[5]

معنای اصطلاحی واژه ی حجاب،متناسب بامعنای لغوی آن است.به دلیل اختلاف و تعدد معنای لغوی برداشت هایی که از معنای اصطلاحی آن شده است با یکدیگر تفاوت دارد.طبق نوشته ی برخی از نویسندگان حجاب در معنای اصطلاحی به معنای پوشش اختصاصی زنان است ولی گاهی به معنای پرده و حاجز نیز می آید:«و اذا سالتموهن متاعا فاسئلوهن من وراء حجاب»[6]

ولی علامه نقدی بر خلاف نوشته ی فوق درباره ی معنای اصطلاحی حجاب می نویسد:در شرع برای حجاب سه اطلاق وجود دارد

1اینکه زن تمام اجزای بدنش رامگر آن مقداری که مجاز شمرده شده است از هر ناظری که نباید به او نگاه کند بپوشاند

2اینکه در خانه خویش بماند وجز هنگام ضرورت ازآن خارج نشود

3حایلی که میان زن و مرد نامحرم،ساتر قرار می گیرد.[7]به احتمال زیاد این اختلاف نظر،از تعدد واختلاف معانی لغوی حجاب نشات گرفته است.شهید مطهری(ره)در تحقیقات خود در این زمینه علاوه بر آنکه علت اساسی این اختلاف را تبیین کرده اند ریشه ی بسیاری از بدبینی ها وبرداشت های نادرست در مورد حجاب اسلامی را نیز روشن نموده اند

کلمه ی حجاب هم به معنی پوشیدن است وهم به معنی پرده وحاجب اما بیشتر به معنی پردده به کار می رود.این کلمه از آن جهت مفهوم پوشش می دهد که پرده وسیله ی پوشش است وشایدبتوان گفت که به حسب اصل لغت هر پوششی حجاب نیست پوششی حجاب نامیده می شود که از طریق پشت پرده واقع شدن صورت گیرد

به کار رفتن کلمه ی حجاب در مورد پوشش زن اصطلاحی نسبتا جدید است در گذشته،خصوصا در اصطلاح فقها کلمه ی«ستر»که به معنی پوشش است به کار رفته است.فقها چه در کتاب«الصلوه».چه در کتاب«النکاح»که متعرض این مطلب شده اند کلمه ی ستر را به کار برده اند،نه کلمه ی حجاب را

بهتر بود که این کلمه عوض نمی شد وما همیشه همان کلمه ی«پوشش»را به را به کار می بردیم زیرا چنانچه که گفتیم معنی شایع لغت حجاب پرده است واگر در مورد چوشش به کار برده می شود به اعتبار پشت پرده واقع شدن زن است به همین دلیل عده ی زیادی گمان می کنند که اسلام از زن می خواهد تا همیشه پشت پرده و در خانه محبوس باشدوبیرون نرود.[8]

اما با اندکی تفکر می توان دریافت که گمان آن عده بسیار عوامانه و بی اساس است.چچون وظیفهی پوششی که اسلام برای زنان مقرر کرده است به این معنی نیست که از خانه بیرون نروند،بلکه عفاف و حجاب وقتی معنا پیدا می کند که زن هنگام معاشرت با مردان نامحرم خود را بپوشاند وبه جلوه گری،خود نمایی و تبرج نپردازد

از مجموع مطالب می توان چنین نتیجه گرفت که واژه ی حجاب گرچه اغلب در لغت به معنای پرده وحایل به کار می رود وشاید پوشش زن را نیز به اعتبار پشت پرده واقع شدن،حجاب می نامیده اند اما به مسلم؛امروز به ویژه در معنای مصطلح  واژه ی حجاب فقط به معنای«پوشش مخصوص زنان»به کار می رودو از معنای پرده کاملا منسلخ شده است

از این رو در کلمات فقیهان ومفسران متاخر ونویسندگان معاصر به جای کلمه ی ستر یا پوشش زنان از واژه ی«حجاب»استفاده می شود

واژه ی حجاب در کتب وعبارات عرفانی عنای مصطلح دیگری به شرح ذیل دارد:(حجاب) که نزد متصوفه یعی همان عارفان هر چیزی است که مطلوب را بپوشاند معنایش آن است که صور کونیه در قلب انسان منطبع گشته،مانع از قبول تجلی حق گردد

با توجه به معادل بودن واژه ی حجاب با ستر و پوشش مخصوص زنان وجدا شدن آن از معنای پرده،در این نوشتار نیز مراد از واژه ی حجاب همین معناست

علت پیدایش حجاب؟

علت وفلسفه ی پیدایش حجاب چیست؟[9]چطور شد که در میان همه یا بعضی ملل باستانی پدید آمد؟اسلام که دینی است که در همه ی دستورهای خویش فلسفه ومنظوری دارد چرا و روی چه مصلحتی حجاب را تایید و یا تاسیس کرد؟

مخالفان حجاب سعی کرده اند جربانات ظالمانه ای را به عنوان علت پیدایش حجاب ذکر کنند،ودر این جهت میان حجاب اسلامی وغیر اسلامی فرق نمی گذارند،چنین وانمود می کنند که حجاب اسلامی نیز از همین جریانات ظالمانه سرچشمه می گیرد

در باب علت پیدایش حجاب نظریات گوناگونی ابراز شده است،وغالبا این علتها برایظالمانه  یا جاهلانه نشان دادن حجاب ذکر شده است ما در مجموع انها را ذکر می کنیم

نظریاتی که به دست آورده ایم بعضی فلسفی و بعضی اجتماعی وبعضی اخلاقی وبعضی اقتصادی وبعضی روانی است که ذیلا ذکر می شود

1-میل به ریاضت ورهبانیت(ریشه ی فلسفی)

2-عدم امنیت وعدالتاجتماعی(ریشه ی اجتماعی)

3-پدر شاهی و تسلط مرد بر زن واستثمار نیروی وی در جهت منافع اقتصادی مرد(ریشه ی اقتصادی)

4-حسادت و خود خواهی مرد(ریشه ی اخلاقی)

5-عادت زنانگی زن و احساس او به اینکه در خلقت از مرد چیزی کم دارد بعلاوه ی مقررات خشنی که در زمینه ی پلیدی او و ترک معاشرت با او در ایام عادت وضع شده است(ریشه ی روانی)

علل نامبرده یا به هیچ وجه تاثیری در پیدایش حجاب در هیچ نقطه از نقاط جهان نداشته است و بی جهت آنها را به نام علت پیدایش حجاب ذکر کرده اند ویا فرضا در پیدایش بعضی از سیستمهای غیر اسلامی تاثیر داشته است در حجاب اسلامی تاثیر نداشته است،یعنی حکمت و فلسفه ای که در اسلام سبب تشریع حجاب شدده نبوده است

همان طور که ملاحظه می شود مخالفان حجاب گاهی آنرا زاییده ی یک طرز تفکر فلسفی خاص درباره ی جهان و لذات جهان معرفی می کنندو گاهی ریشه ی سیاسی و اجتماعی برای آن ذکر می کنند وگاهی آنرا معلول علل اقتصادی می نامند وگاهی جنبه های خاص اخلاقی و روانی را درپیدایش آن دخالت می دهند ما می دانیم که اسلام در فلسفه ی اجتماعی خود به هیچ یک از این جهان نظر نداشته است وهیچ یک از آنها با مبانی مسلم و شناخته شده ی اسلام وفق نمی دهد

حجاب در قرآن؟[10]

در قرآن مجید بیش از ده آیه در مورد حجاب و حرمت نگاه به نامحرم وجود دارد

یکی از این آیات، آیه 59 سوره احزاب است(یا ایهاالنبی قل لازواجک و بناتک و نساءالمومنین یدنین علیهن من جلابیبهن ذلک ادنی ان یعرفن فلا یوذین و کان الله غفورا رحیما» (ای پیامبر، به زنان و دخترانت و نیز به زنان مومنین بگو خود را بپوشانند تا شناخته نشوند و مورد اذیت قرار نگیرند. و خداوند بخشنده مهربان است»

جلاب به معنای یک پوشش سراسری است؛ یعنی زن باید همه اندامش پوشیده باشد تا همچون گلی لطیف از دسترس هوسرانان مصون و محفوظ باشد

در سوره نور آیه 31 نیز مفصلا در مورد حجاب و حرمت نگاه به نامحرمان سخن به میان آمده است

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله حج از نظر امام خمینی (ره) در pdf دارای 68 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله حج از نظر امام خمینی (ره) در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله حج از نظر امام خمینی (ره) در pdf

مقدمه    
کعبه مظهر قیام و پایداری امّت اسلامی    
حج از بعد سیاسی ـ اجتماعی    
حج عبادت صرف نیست    
حج تعطیل ‏پذیر نیست    
هیچ عملی هر چند صالح جایگزین حج نمی‏شود    
کعبه مظهر آزادگی    
حج و برائت از مشرکان و کافران    
اوج برائت در رمی جمرات    
حج و وحدت امت اسلامی    
امامت و رهبری در حج    
تقوا روح عمل است    
کعبه خانه پاک برای پاکان    
تواضع و خودداری از غرور و تکبّر    
خدمت در سفر حج :    
جز نیکی سخن نگوید    
نشانه قبولی حج    
1- اخلاص و خودسازی    
2- تفاهم و حفظ وحدت    
3- هوشیاری در مسائل سیاسی    
پاورقیها    

مقدمه

“حج بی روح و بی تحرّک و قیام، حج بی برائت، حج بی وحدت و حجی که از آن هدم کفر و شرک برنیاید حج نیست”1(امام خمینی ره)

ماه ذی الحجه الحرام، ماه مهمانی خدا، ماه وصال عاشقان به معشوق در راه است. حج گزاران که به مهمانی خدا دعوت شده ‏اند، آماده می‏شوند تا در ضیافت خاص الهی شرکت جویند. آنان که به ندای ابراهیم خلیل الرحمان لبیک گفته‏اند، به سفری عازم اند که همه شعور و آرزوست ؛ آرزوی رسیدن به معشوق تا با طواف کعبه عهد و پیمان با ابراهیم بت شکن ببندند که دیگر جز کعبه به گرد چیزی نگردند و با کشتن قربانی در منا، همه مظاهر غیرالهی را سر ببرند و با پرتاب سنگ به سوی شیطان، از هر چه رنگ غیر خدایی و شرک دارد برائت جویند و با شرکت در اجتماع پرشکوه و کنگره عظیم حج تمام عوامل اختلاف‏انگیز را کنار گذاشته، در برابر کفر جهانی یگانه شوند و با وحدت خود، عزّت اسلامی را نمایش داده، پشت کفر را بلرزانند

نوشته حاضر را بدین مناسبت و به لحاظ اهمیت سیاسی این فریضه الهی به حج گزاران و همه علاقه‏مندان حج تقدیم می‏کنیم و در آن کوشیده‏ایم به آیات قرآن کریم و سخنان رسول خدا(صلی الله علیه و آله) و ائمه معصومین (علیهم السلام) به عنوان مبنای دیدگاه امام خمینی(ره) اشاره کنیم تا بر غنای آن افزوده گردد و با بیان گوشه‏هایی از اهمیت این کنگره عظیم الهی و فریضه مذهبی، برخی از وظایف حج گزاران ـ که یکایک آنان نماینده کشور جمهوری اسلامی‏اند ـ یادآوری شود به آن امید که رعایت آن‏ها موجب برائت عملی حج گزاران و مسلمانان از شیاطین، به خصوص شیطان بزرگ شود و با ارمغان استقلال امت اسلامی، به عزّت آنان بیفزاید

کعبه مظهر قیام و پایداری امّت اسلامی

با اندک تأمل در منابع حج در قرآن وسنت و سیره مبارک پیش روان مکتب توحید به خوبی درمی‏یابیم که آثار و منافع این فریضه عظیم الهی بیش از آن است که بتوان کاملاً بیان کرد

حج از بعد سیاسی ـ اجتماعی

در حیات سیاسی و اجتماعی مسلمانان، بلکه در سرنوشت بشر نقشی بسیار ارزنده دارد. نخستین خانه‏ای که برای مردم بنا گردیده و مشعل هدایت انسان خوانده شده، کعبه است. امام خمینی (ره) با توجه به این مسئله می‏فرماید:

“یک همچو مجلس هایی که اسلام درست کرد مثل حج هیچ قدرتی نمی‏تواند درست کند؛ هیچ قدرتی، همه ممالک اسلامی و سران ممالک اسلامی جمع بشوند که نیم میلیون جمعیت را یک جایی ببرند نخواهند موفّق شد; این اجتماعات، اجتماعات سیاسی است. باید در این اجتماعات گویندگان و نویسندگان همه بلاد مسلمین در آن جا مسائل اسلام را مسائل بلاد مسلمین، گرفتاری هایی که دارند، مسلمین از دست کی گرفتاری دارند و آن باید چه بکند، دولت هایی که با مسلمین چه می‏کنند با او چه بکند کوشش کنند.”

در جای دیگر می‏فرماید

“در حج;. باید بررسی از اوضاع مسلمین در هر سال بشود که مسلمین در چه حال هستند. این سفر حج برای این مسائل بوده است، برای “قیام ناس” بوده است، برای این بوده است که مسلمین مشکلات مسلمین را درک کنند و در رفعش کوشش کنند.”

قرآن کریم می‏فرماید: “انّ اوّل بیت وضع للناس للّذی ببکه مبارکاً و هدی للعالمین؛4 نخستین خانه‏ای که برای مردم قرار داده شد، همان است که در سرزمین مکه است که پربرکت و مایه هدایت جهانیان است.”

و در آیه دیگر، خانه خدا را عامل قیام و پایداری مردم معرفی کرده است “جعل الله الکعبه البیت الحرام قیاماً للناس;؛5 خداوند کعبه بیت الحرام را وسیله استواری و سامان بخشیدن به کار مردم قرار داده است.”

“ناس” واژه‏ای است برای همه مردم و فرزندان آدم بدون نام و مشخّصه و بی‏رنگ و فراگیرترین کلمه‏ای است که در فرهنگ قرآن به کار رفته است. از آن رو که دین وسیله سعادت و فلاح آدمیان است، همه انسان‏ها مخاطب قرآن اند و مشخّصه‏های انسانی آن را محدود نمی‏سازد. همین واژه در آیات مربوط به حج و بنای کعبه و دعوت ابراهیم(ع) محور قرار گرفته است. همه جا سخن از ناس یعنی توده‏های انسانی به میان می‏آید: آن جا که قرآن از بنای کعبه سخن گفته و آن گاه که نقش این خانه را در قوام و استواری انسان یاد آورده، واژه ناس را مطرح کرده است، چرا که این خانه مایه برکت و هدایت و رستگاری همه عالمیان است

امام خمینی (ره) در این باره می‏فرماید:

“فریضه حج در میان فرایض، از ویژگی خاصی برخوردار است و شاید جنبه سیاسی و اجتماعی آن بر جنبه‏های دیگرش غلبه داشته باشد، با آن که جنبه عبادی‏اش نیز ویژگی خاصی دارد.”

ائمه(ع) با توجه به این اهمیت، حج را وسیله تقویت دین الهی نامیده و کعبه را پرچم رفیع اسلام معرفی کرده‏اند. یعنی تا حج برپا است و عظمت دارد، دین الهی مقتدر و پرچم آن در اهتزاز خواهد بود

علی (علیه السلام) می‏فرماید: “والحج تقویه للدین؛7 خداوند متعال حج را مایه تقویت دین قرار داد” و در جای دیگر می‏فرماید: “جعله الله سبحانه و تعالی للاسلام علماً؛8 خداوند پاک و بلند مرتبه حج را پرچم اسلام قرار داده است.”، چه پرچم نماد و نشانه بقای یک ملت و کشور و استقرار و پایدار آن است، لذا در میان تمام ملل و اقوام نشانه عزت و استقلال تلقی شده و آن را مقدس دانسته‏اند و برای نگهداری آن از گزند زمان و در افراشته داشتن آن فداکاری‏ها کرده‏اند. اسلام از این نیز فراتر رفته و بزرگ‏ترین نماد توحید و هدایت یعنی کعبه را پرچم معرفی کرده است تا امت را در زیر سایه خود جمع کند و از تفرقه نگه دارد و مسلمانان با قبله قرار دادن آن و طواف به دور آن این یگانگی را عملی سازند. عظمت و عزّت اسلام و استقلال مسلمانان در سایه این پرچم پرافتخار است، بنابراین باید همواره افراشته بماند

طبیعی است این نقش در صورتی جامه عمل خواهد پوشید که حج، با روح و تحرّک انجام بگیرد و وحدت واقعی که جز با طرد بیگانگان و دشمنان اسلام و برائت جستن از آن‏ها امکان نخواهد داشت به وجود آید. لذا دشمنان اسلام تلاش می‏کنند ابعاد اجتماعی و سیاسی حج برای مسلمانان تبیین نگردد و گاه حرکت سیاسی را در حج متناقض با روح معنوی حج می‏دانند و این یکی از دردهای بزرگ جامعه اسلامی است

حضرت امام خمینی (ره) می‏فرماید:

“بزرگ‏ترین درد جوامع اسلامی این است که هنوز فلسفه واقعی بسیاری از احکام الهی را درک نکرده و حج با آن همه راز و عظمتی که دارد، هنوز به صورت یک عبادت خشک و یک حرکت بی‏حاصل و بی ثمر باقی مانده است.”

و در ادامه در باره اهمیت حج از بعد سیاسی ـ اجتماعی و وظیفه حج گزاران می‏فرماید

“حج عرصه نمایش و آیینه سنجش استعدادها و توان مادی و معنوی مسلمانان است. حج بسان قرآن است که همه از آن بهره‏مند می‏شوند ولی اندیشمندان و غواصان و دردآشنایان امت اگر دل به دریای معارف آن بزنند و از نزدیک شدن و فرورفتن در احکام و سیاست‏های اجتماعی آن نترسند، از صدف این دریا گوهر هدایت و رشد و حکمت و آزادگی را بیش‏تر صید خواهند نمود و از زلال حکمت و معرفت آن تا ابد سیراب خواهند گشت و همان اندازه که آن کتاب زندگی و کمال و جمال در حجاب‏های خود ساخته ما پنهان شده است و این گنجینه اسرار آفرینش در دل خروارها خاک کج فکری‏های ما دفن گردیده است، حج نیز به همان سرنوشت گرفتار گشته است ؛ سرنوشتی که میلیون‏ها مسلمان هر سال به مکه می‏روند و پا جای پای ابراهیم واسماعیل و هاجر می‏گذارند ولی هیچ کس نیست ازخود بپرسد ابراهیم (ع) و محمد(صلی الله علیه و آله) که بودند و چه کردند و چه هدفشان بود، از ما چه خواستند. گویی به تنها چیزی که فکر نمی‏شود همین است مسلّم حج بی روح و بی تحرّک و قیام، حج بی برائت، حج بی وحدت و حجی که از آن هدم کفر و شرک برنیاید حج نیست.”

از این جااست که استمرار و قوام دین بر قیام کعبه پیوند می‏خورد. امام صادق (علیه السلام) می‏فرماید: “لایزال الدین قائماً ما قامت الکعبه؛11 دین پیوسته برپا خواهد بود تا زمانی که کعبه پابرجاست.”

و از این رو دشمنان اسلام می‏کوشند اجتماع با عظمت مسلمانان را در مراسم حج کم رنگ و آن را از محتوای عالی سیاسی ـ اجتماعی خالی کنند و آثار مهم و نقش عظیم آن را در عزّت بخشیدن به امت و استحکام دین الهی بی ثمر سازند و به همین جهت است که امام رضا (علیه السلام) حج و اجتماع مردم در آن را سرچشمه سود و خیر و منفعت برای جمیع خلق می‏داند و می‏فرماید: “; مع ما فی ذلک لجمیع الخلق من المنافع لجمیع من فی شرق الارض و غربها و من فی البرّ و البحر ممن یحجّ و ممن لم یحجّ؛12 با منافعی که حج برای تمام انسان‏ها، در شرق و غرب عالم، در خشکی و در دریا، آنانی که حج می‏گذارند و یا نمی‏گذارند، دارد.”

حج عبادت صرف نیست

قرآن کریم آن جا که مردم را به حج دعوت می‏کند فلسفه آن را چنین بیان می‏دارد

“لیشهدوا منافع لهم و یذکروا اسم الله فی ایام معلومات علی ما رزقهم;”

یعنی حج گزاران از هر نقطه عالم بیایند تا بر منافع خودشان گواه باشند و در روزهای معینی یاد خدا بکنند. پس فلسفه حج این است که حاجیان در این کنگره عظیم شرکت کنند و بر منافع خود شاهد باشند

در باره این آیات نکاتی را تذکر می‏دهیم

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله مروری بر جرم کلاهبرداری در حقوق ایران در pdf دارای 19 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مروری بر جرم کلاهبرداری در حقوق ایران در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله مروری بر جرم کلاهبرداری در حقوق ایران در pdf

چکیده    
مقدمه    
بحث و بررسی ارکان جرم کلاهبرداری    
رکن روانی کلاهبرداری    
الف-رفتار مجرمانه‏ توسل به حیله و فریب و وسائل و مانورها متقلبانه به منظور اغفال دیگری و تسلیم مال‏ توسط او به مرتکب یا شخص مورد نظر وی    
ب-وسیله    
ج-اغفال مجنی علیه(مالباخته)    
د-موضوع    
هـ-نتیجه مجرمانه    
اول-تسلیم    
دوم-تصرف    
و-رابطه سببیت    
سوم-مجازات    
1-مجازات اصلی‏ الف-کلاهبرداری ساده    
ب-کلاهبرداری مشدد    
2- مجازات تبعی و تکمیلی    
پاورقی    

پاورقی

(1)-کاتبی،حسینقلی،فرهنگ حقوق فرانسه،فارسی، انتشارات چهر،تهران 1337

 (2)-الخاضی،ریاض،یوسف الحکیم،جاک،شرح قانون‏ المقویات،القسم الخاص،الجامعه و شق 1415 هـ ق

(3)-عبید،روف،جرائم الاعتدا و علی الاشخاص و الاموال، دار الفکر العربی،قاهره،1985 م

(4)- Butherworth ,London ,1988. Swith and Hogan ,criminal law

 (5)-حبیی زاده،محمد جعفر-وزیری،ابو الفتح civil Dol Penal et La Distinction du Ledol ،نشریه علمی خبری دانشگاه شاهد،تابستان 1373 ص 56

 (6)-بروجردی عبده،محمد،اصول قضایی،کتابفروشی‏ محمد علی علمی،تهران،1336 ص 197

 (7)-حائری شاه باغ،علی،شرح قانون مجازات عمومی،به‏ کوشش ایرج مرتجمی،چاپ نقش جهان،بی جا،1332 ص 122

 (8)-امین پور،محمد تقی،قانون کیفر همگانی،شرکت سهامی‏ چاپ تهران،1330 ص 146

 (9)- introduction jones London, 1988, P. 336 adn card, to criminal Law ,butterworth, cross

 (10)- حبیب زاده،محمد جعفر،کلاهبرداری در حقوق ایران، -انتشارات دانشگاه شاهد 1374

چکیده

کلاهبرداری بردن مال غیر با توسل به‏ وسایل متقلبانه است و به لحاظ تسلط بر مال‏ غیر با سرقت و خیانت در امانت مشابه است، لیکن دارای خصوصیات ویژه‏ای است که آن‏ را از جرائم مذکور جدا می‏کند.از جمله به‏ کار بردن وسیله متقلبانه،اغفال مالباخته و تسلیم مال از طرف او به کلاهبردار ویژگی‏ خاص کلاهبرداری است که در سایر جرائم‏ وجود ندارد.به لحاظ این که جرم مذکور از طرق مختلف واقع می‏شود،تحولات‏ اجتماعی در تغییر چهره‏های مختلف‏ کلاهبرداری نقش مؤثر و مستقیم دارد و لازم‏ است در بررسی این جرم به نکات مذکور توجه بیشتری شود تا هم حقوق متهمین حفظ شود و هم کلاهبرداری با اغفال مخاطبین خود اموال آنها را به یغما نبرند

مقدمه

کلاهبرداری واژه‏ای فارسی مرکب از دو جزء(کلاه)و(برداری)است که معادل‏ فرانسوی آن(escroquerie)1و عربی آن‏ (احتیال)2یا(نصب)است و در زبان‏ انگلیسی در مقابل مفهوم مذکور واژه‏های‏ Swinding, Cheat, Froud استعمال شده‏ است لیکن واقعیت این است که در انگلیسی‏ آن چه بیشتر در برابر کلاهبرداری به کارمی‏رود عبارت deception obtaining (Property by (که مصادیق متعددی در ذیل‏ عنوان مذکور مورد بررسی قرار می‏گیرد

از نظر اصطلاحی کلاهبرداری عبارتست‏ از تحصیل متقلبانه مال غیر یا بردن مال غیر از طریق به کار بردن وسایل مقلبانه،هر چند ماده‏ 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس، ارتشاء و کلاهبرداری،جرم مذکور را تعریف‏ نکرده است،لیکن رویه قضایی تعریف‏ مذکور را پذیرفته است و در تعاریفی که‏ حقوقدانان هم ارائه داده‏اند تقریبا مفهوم‏ مذکور مورد توافق قرار گرفته است

این معنا بیشتر بعد از انقلاب فرانسه با تصویب قانون جزای انقلابی در سال 1791 وارد متون حقوقی شده است و الا در حقوق‏ روم باستان واژه(Furtum)به معنای سلب‏ مال غیر،شامل کلاهبرداری،خیانتت در امانت،سرقت و حتی جعل بوده‏4با تصویب‏ ماده 300 قانون جزای عرفی در پنجم جمادی‏ الاولی 1325 هـ ق در ایران که از ماده 405 قانون جزای فرانسه الهام گرفته بود، کلاهبرداری با مفهوم امروزی آن وارد حقوق‏ ایران گردیده در سال 1304 ماده 238 ق.م.ع‏ جایگزین ماده مذکور شد و در سالهای 1352 و 1362 نیز با اندک تغییراتی وارد قانون‏ مجازات عمومی و قانون مجازات اسلامی‏(تعزیرات)گردیده در سال 1367 بر اساس‏ ماده 1 ق.تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مجازات جرم مذکور تشدید شد و به رغم آن که مقنن در قانون‏ تعزیرات مصوب 1375 فصل یازدهم را به‏ عنوان(ارتشاء و ربا و کلاهبرداری)اختصاص‏ داده است،هیچگونه حکمی در مورد کلاهبرداری بیان نکرده است که حاکی از تأیید ماده 1 قانون تشدید است.ارجاع قانونگذار در ماده 592 قانون اخی الذکر به ماده سه قانون‏ تشدید نیز مؤید آن است که نظر بر اجرای‏ قانون تشدید دانسته است

 بحث و بررسی ارکان جرم کلاهبرداری

 1-رکن قانونی:با توجه به مطالب بالا در حال حاضر مواد 1 و 4 قانون تشدید مجازات‏ مرتکبین ارتشاء،اختلاس و کلاهبرداری‏ مصوب 15/9/67 مجمع تشخیص مصلحت‏ نظام اسلامی مستند قانونی برای جرم‏ کلاهبرداری است

2-رکن روانی:کلاهبرداری جرم عمدی‏ است و بدون احراز سوء نیت مرتکب،تحقق‏ پیدا نمی‏کند.اولین عنصر رکن روانی آن،قصد به کار بردن وسیله متقلبانه و علم به غیر واقعی‏ بودن وسایل مورد نظر(سوء نیت عام)است و مرتکب در بکار بردن حیله و تقلب و توسل به‏ وسائل متقلبانه قاصد و نسبت به غیر واقعیبودن آنها(متقلبانه بودن)عالم باشد و الا عنصر سوء نیت عام تحقق نخواهد یافت. دومین عنصر رکن روانی قصد بردن مال غیر و علم به تعلق مال مذکور به دیگری است. مرتکب باید در بردن مال غیر یا خارج کردن آن‏ از تصرف مالک یا متصرف قانونی قاصد باشد و بداند آنچه به دست می‏آورد متعلق به‏ (به تصویرصفحه مراجعه شود) دیگری است

 

کلمات کلیدی :

 

  پایان نامه خیار شرط در pdf دارای 84 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پایان نامه خیار شرط در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه خیار شرط در pdf

مقدمه  
فصل اول :  
مفهوم اوصاف خیار شرط  
مبحث اول :  
تعریف لغوی و اصطلاحی خیار شرط  
بررسی تعریف اصطلاحی :  
دفاع از تعریف انجام شده :  
فرق حق و حکم :  
خلاصه :  
مبحث دوم :  
تحلیل حقوقی خیار شرط:  
گفتار اول :  
نسبت میان عقد و شرط:  
گفتار دوم :  
واقعیت خیار چیست ؟  
گفتار سوم :  
هدف از خیار شرط  
مبحث سوم :  
دلایل شیعه برای اثبات خیار شرط :  
مبحث چهارم :  
دلایل حقوقی برای اثبات خیار شرط :  
مبحث پنجم :  
خیار شرط در ایقاع و عقد لازم و جایز :  
گفتار اول :  
امکان وجود خیار شرط در ایقاعات :  
گفتار دوم  
امکان وجود خیار شرط در عقد جایز  
گفتار سوم :  
امکان وجود خیار شرط در عقد لازم  
توضیح یک مورد از عقود قابل اشتراط خیار :  
مزارعه و مساقات:  
توضیح یک مورد از عقود غیر قابل اشتراط خیار  
وقف :  
مبحث ششم :  
تفاوت شرط خیار و شرط انفساخ  
مبحث هفتم :  
تفاوت شرط خیار با خیار تخلف از شرط:  
مبحث هشتم  
فسخ و اجازه  
گفتار اول :  
اجازه:  
انواع اجازه :  
گفتار دوم :  
فسخ  
اثار فسخ  
فصل دوم :  
انتقال و اسقاط در خیار شرط  
اوصاف بیع شرط  
مبحث اول :  
انتقال خیار شرط  
گفتار اول :  
واگذاری خیار شرط  
گفتار دوم  
به ارث رسیدن خیار شرط  
مبحث دوم:  
عوامل باعث اسقاط در خیار شرط  
گفتار اول  
فوت صاحب خیار  
گفتار دوم :  
تلف مورد معامله :  
گفتار سوم :  
جنون صاحب خیار:  
گفتار چهارم  
بلوغ صغیر  
گفتار پنجم  
تزاید:  
مبحث سوم:  
بیع شرط  
گفتار اول :  
مدارک و عناصر خیار بیع شرط  
گفتار دوم  
مسقطات خیار بیع شرط:  
گفتار سوم:  
تصرفات مشتری :  
مبحث چهارم :  
یک نمونه رای دیوان عالی کشور در رابطه با مواد 399 و 400 و 401 قانون مدنی  
گفتار اول :  
نظریه های فقهی و حقوقی برای ماده ی 399:  
نظریه های فقهی و حقوقی برای ماده ی 400  
نظریه های فقهی و حقوقی برای ماده 401  
گفتار دوم  
گفتار سوم:  
فهرست منابع  

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه خیار شرط در pdf

1- ترمینولوژی حقوق – دکتر محمد جعفر جعفری لنگرودی – بنیاد راستاد خرداد 1363 – ص

2- تلخیص خیارات – مسملم قلی پور گیلانی – نشر اخلاق – چاپ بهار 1382 – ص

3- حقوق اموال دکتر محجمد جعفر جعفری لنگرودی – کتابخانه گنج دانش چاپ اول 1368- ص

4- حقوق خانواده – سید مصطفی محقق داماد نشر علوم اسلامی چاپ اول 1365- ص

5- حقوق خانواده دکتر محمد جعفر جعفری لنگرودی – کتابخانه گنج دانش چاپ اول 1368 ص

6- حقوق خانواده نکاخ و انحلال ان جلد 1 دکتر سید حسین صفایی واسد ا.. امامی نشر میازن چاپ هشتم بهار 1384 – ص

7- حقوق مدنی جلد 1 و 2 و 4 – دکتر حسن امامی – کتابفروشی اسلامی – 1362 – ص

8- حقوق مدنی دکتر ناصر کاتوزیان جلد (5) قواعد عمومی قرار دادها – ناشر شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا چاپ چهارم – سال 1383- ص

9- حقوق مدنی عقود معین (1) – دکتر ناصر کاتوزیان – دانشگاه تهران 1353 – ص

10- حقوق مدنی 6 ( عقود معین ) جلد 1 – دکتر پرونی نوین ، دکتر عباس خواجه پیری – گنج دانش – چاپ دوم 1382 – ص

11- حقوق مدنی 6 و 7 – حجت الاسلام والمسلمین دکتر حبیب ا; طاهری – اخلاق – 1382 – ص

12- خیار شرط – مقاله ی محمد اعتضاد بروجردی – مجله قانون وکلا سال اول شماره ی 7 – ص

13- فلسفه ی عمومی حقوق بر پایه ی اصالت عمل به تئوری موازنه – دکتر محمد جعفر جعفری لنگرودی – کتابخانه گنج دانش – سال 1379 – ص

14- قانون مدنی در ایینه ی اراء دیوانعال یکشور – یدا; بازیگر – انتشارات فردوس 1379 – ص

مقدمه

خیار شرط نیز یکی از چند خیاری است که در قانون از ان نام برده شده است . درباره ی تعداد خیارها در فقه توافق وجود ندارد پنج و هفت و هشت و چهارو چهارده تعدادی است که در کتابها دیده می شود و چهارده عدد به شهید ثانی در شرح لمعه ( ج 3 ، ص 447) بر می گردد

اما این اختلافات در تدوین و گرد آوری است و ماهوی نمی باشد . در قانون مدنی ماده ی

خیارات از قرار ذیر اند

1- خیار مجلس  2- خیار حیوان 3-  خیار شرط 4- خیار تاخیر ثمن 5- خیار رویت و تخلف از وصف 6- خیار غبن 7- خیار عیب 8- خیار تدلیس 9- خیار تبعض صفقه 10- خیار تخلف شرط

احکام این خیارات در مواد 399 تا 401 و 410 تا 443 بیان شده است

اما در ماده ی 380 نیز امده است : در صورتی که مشتری مفلس شود و عین مبیع نزد او موجود باشد ، بایع حق استرداد ان را دارد

این حق نیز بمعنی خیار فسخ است زیرا تا عقد به هم نخورد ، فروشنده نمی تواند مبیع را از خریدار ، که به موجب عقد مالک ان شده است ، پس بگیرد. هم اکنون خیار شرط مورد نظر در این تحقیق می باشد

در این خیار بیش تر بحث راجع به حقی که در معامله ی طرفین وجود دارد است و به رابطه ی طرفین با وجود این حق ، نوع استفاده از این حق و حتی گذشتن و فسخ این حق است

که به 2 فصل و چندین مبحث و گفتار در هر فصل تقسیمش ده است و همینطور نوعی از خیار شرط وجود دارد که به بیع شرط معروف است و حقی است که به فروشنده داده می شود که مبحث جداگانه ای را پذیرفته است و با تمامی اوصاف مرود نظر به بحث در مرود ان می پردازیم . و به طور خلاصه می توان گفت خیار شرط حقی است که به شخص مشروط که که اختیار فسخ عقد را در زمان معین می دهد و به تحلیل حقوقی و دلایل حقوقی و دلایل شیعه برای این حق نیز پرداخته ایم و تفاوتهای موجود میان شرط خیار و شرط انفساخ و خیار تخلف از شرط نیز توجه کرده ایم و چگونگی انتقال و اسقاط در خیار شرط و اوصاف بیع شرط که نوعی دیگر از خیار شرط است که به نفع فروشنده می باشد و نوع به ارث رسیدن و چند نمونه رای دیوانعالی کشور در این مورد نیز وجود دارد امیدوارم که مرود نظر قرار بگیرد

مبحث اول

تعریف لغوی و اصطلاحی خیار شرط

1- در لغت : اسم مصدر اختیار است ، یعنی نتیجه ی اختیار شخص است

2- در اصطلاح : کلمه ی خیار به معن یمالکیت به فسخ عقد امده است . این تعریف در کتاب ایضاح الفوائد 1/482 می باشد

بررسی تعریف اصطلاحی

این تعریف ممکن است باعث ضرر شود . 5 مورد وجود دارد که از موارد خیار اصطلاحی نیست ولی طبق تعریف فوق داخل در تعریف خیار است

1- مالکیت فسخ عقود جایزه مثل هبه در حال یکه فقها نام چنین قدرتی را خیار فسخ نمی گذارند

2- مالکیت فسخ ورثه ، در عقودی که میت در در مرض و مشرف به موت منعقد ساخته است

3- مالکیت فسخ عقد نکاح توسط زوجه ، در جای یکه زوج بدون اطلاع او با دختر و خواهر یا دختر برادر او ازدواج کرده است

4- مالکیت فسخ عقد نکاح توسط هر یک از زوج یا زوجه در صورت وجود یکی از عیوبی که نکاح را می توان در اثر آن فسخ نمود

دفاع از تعریف انجام شده

مراد از مالکیت در تعریف خیار ، سلطنت و قدرت نیست تا این مورد ایراد بر ان وارد باشد ، بلکه منظور حق است یعنی خیار یک نوع حق است که انسان در اثر داشتن ان می تواند یک عقد را فسخ کند بنابراین در این موارد حکم جواز فسخ است و نه حق فسخ تا مشمول تعریف خیار باشد

فرق حق و حکم

حق در اختیار شخصی است در کل قابل اسقاط ( مثل حق شفعه ) فلقل

اختیاری و انتقال قمری به مرگ ( مثل حق خیار ) می باشد ، ولی حکم در اختیار شارع است و چنین اثری ندارد ، مثل اجازه و رد در عقد فضولی و تسلط انسان بر فسخ عقود جایزه حکم استو نه حق و لذا نه به ارث می رسند و نه به وسیله ی اسقاط ساقط می شوند

خلاصه

تعیف مورد نظر اینگونه می شود که مالکیت یک نوع حق است و در اینجاهمان حق فسخ عقد است که وابسته به تراضی واقعی است و در صورتی ایجاد می وشد که دو طرف اگاهانه درباره ی آن تصمیم گرفته باشند و به شخص ثالث نیز تعلق می گیرد بدون اینکه صاحب خیار قائم مقام یا نماینده ی یکی از دو نفع متقابل در قرار داد باشد در واقع معتمد و داور است و سمت و اختیار خود را از تراضی به دست می اورد و نه از ارادهی خاص یکی از دو طرف [1]

خیار شرط در معامله امری عقلایی بوده و درجامعه مورد عمل قرار می گیرد چنانکه در حدیث شریفی از امام صادق (ع) امده است : المسلمون عند شروطهم الاکل شرط خالف کتاب 1; عزوجل فلایجوز یعنی : بر مسلمانان لازم است بر اساس شرط و تعهدی که کرده اند عمل نمایند مگر انکه ان شرط بر خلاف دستورات الهی باشد ، در ان صورت عمل به آن شرط جایز نیست

انجام شرط خود مشروط شده است بر اینکه مخالف کتاب و سنت نباشد و ما بر آن به طور منطقی نظم عمومی و مقتضای عقد را نیز که قبلا تعیین شده را نیز اضافه می کنیم . در خیار عقد مدت نیز باید معین باشد و اگر معین نشده باشدو یا در عقد ذکر نشود ، از تاریخ وقوع عقد به حساب می اید ( ماده 400 ق . م)

مبحث دوم

تحلیل حقوقی خیار شرط

این مبحث را در 2 جزء جداگانه مورد بررسی قرار می دهیم . در جزء اول : آیا عقد و شرط چکیده ی واحدی دارند و در واقع یک حقیقت هستند و یا اینکه هر یک دارای وجود مستقلی می باشد ؟

در جزء دوم : واقعیت حق خیار چیست و هدف از اجرای ان چه می تواند باشد؟

گفتار اول

نسبت میان عقد و شرط

بر این مطلب مکررا تاکید شده است که عقد خیاری از جمله عقود لازم است . بدین معنی که اگر خیار شرط همراه با عقد نباشد ان عقد غیر قابل فسخ و لازم خواهد بود بنابراین چون تصور عقد بدون شرط ممکن است می توان فهمید که بین عقد و شرط هیچ نوع وابستگی از نوع لازم و ملزوم وجود ندراد بطوری که هر یک جزء لاینفک دیگری باشد و وجود هر یک بدون دیگری ناقص باشد و همانطور که [2] در چند سطر بالا اشاره شد تصور عقد بدون خیار شرط ممکن و سهل است اگر چه تصور شرط بدون عقد ممتنع به نظر می رسد شرط فرع بر عقد است و تا عقدی نباشد شرطی به وجود نمی اید و در واقع خیار شرط جز و زایدی است که به عقد لازم اضافه می شود تا عقد را از اطلاق بیرون بیاورد و مقید به مفاد شرط نماید و وجود شرط منوط به توافق طرفین است و در عقد خیاری حصول 2 توافق لازم است : توافق اول به انشای عقد که با ایجاب و قبول حاصل می شود و توافق دوم بر مفاد شرط که ضمیمه ان می شود

اینطور است که می توان توافق دوم را اسقاط یا اقاله نمود کرد بدون اینکه به اصل عقد صدمه ای بزند . اما این دو وجود چنان به یکدیگر وابسته اند ( در عین استقلال ) که بطلان شرط خیار ممکن است بعضا به عقد نیز سرایت کند و انرا باطل نماید و این موضوع در جایی مطرح می شود که مرت خیار نامحدود باشد و جهل به مدت موجب جهل به یکی از غوصین و نتیجتا بطلان عقد گردد

گفتار دوم

واقعیت خیار چیست ؟

در مورد اینکه واقعیت خیار چیست و با ایجاد و اجرای خیار کدام حق اعمال می شود باید ابتدا 3 فرض مختلف را طرح و سپس هر یک را به طور مجزا مورد نقد و بررسی قرار داد

 (الف) خیار حف انحلال قرار داد است : در فرض اول حقی است که هدف از ان تسلط بر انحلال قرار داد است . می دانیم که عقد خیاری نوعی از عقد لازم است و با ایجاد خیار در واقع صاحب خیار این حق را پیدا می کند که عقد لازم را منحل نماید قطع نظر از اینکه با اجرای خیار مالی که منتقل شده است پس گرفته می شود یا مالی که در اثر عقد رسیده از ملک صاحب خیار خارج می شود

ظاهرا ماده ی 399 قانون مدنی نیز که می گوید : در عقد بیع ممکن است شرط شود که در مدت معین برای بایع یا مشتری یا هر دو یا شخص خارجی اختیار فسخ معامله باشد در خصوص واقعیت نفس خیار شرط ، به حق انحلال قرار داد ، توجه دارد زیرا به فسخ قرار داد به عنوان مهم ترین اثر شرط اشاره می کند بدون آنکه ذکری از استرداد اموال به میان بیاورد

 (ب) خیار حق پس گرفتن مالی است که در اثر عقد منتقل می شود

نظریه ی دوم این نکته را می رساند که اجرای خیار در واقع برای آنست که انچه به واسطه ی قرار داد منتقل می شود با اجرای خیار دوباره به ملکیت انتقال دهنده باز گردد . برای مثال مفاد شرط این طور تنظیم می شود که اگر در موعد مقرر بایع ثمن را رد کند حق داشته باشد مبیع را مسترد نماید

 (ج) خیار حق اخراج ملکی است که در اثر عقد بدست می اید

در این فرض خیار شرط در واقع ایجاد حقی می کند که بموجب ان انتقال گیرنده مالی در اثر قرار داد می تواند آن مال را از ملک خود خارج کند [3]

با جمع بندی تمام گفته ها می توان به این نتیجه رسید که واقعیت و نفس خیار چنانکه در قانون مدنی ، مبحث مربوط به خیار شرط ماده ی 399 بیان شده است ، حق انحلال عقد است ، بنابراین در اثر اعمال خیار عقد منحل می شود بدون آنکه نیازی به تصریح ان ضمن شرط وجود داشته باشد

گفتار سوم

هدف از خیار شرط

می توان گفت اعطای سلطه و اقتداری به صاحب خیار که در زمان جریان خیار بتواند عقد لازم را منحل نماید [4]

فلسفه و انگیزه وضع چنین تاسیسی این بوده است که زمینه های فتنه واختلاف را در بین مردم از میان ببرد . [5] تردیدی نیست که انگیزه ی نوع بشر از عقد قرار دادها و اجرای معاملات جلب منفعت و دفع ضرر است و چه بسا که شخصی که معامله می کند در تشخیص منفعت بخطا رفته یا شرایط متغیر وی را به خطا افکند باشد و ناکامی شخص در جلب منفعت باعث کدورت و فتنه گردد . چنانچه هر روز شاهد بسیاری از کشمکشها و قتل و جنایتها به انگیزه طمع و جلب منافع هستیم . لذا برای از بین بردن اختلافات و رساندن تعداد انها به حداقل علی رغم دفاع از استحکام معاملات راههایی برای بازگشت از معامله و انحلال ان پیش بینی شده است که یکی از انها خیار شرط است . با شرط کردن خیار شرط متعامل معامله کننده علاوه بر پایبندی اولیه به قرار داد منعقده این حق را برای خود محفوظ می دارد که اگر پس از مدتی نفع خود را در انحلال معامله ببیند انرا منحل نماید . در این صورت چنانچه منافعش اقتضاء کند بدون حق ابراز مخالفتی از سوی طرف مقابل و با استناد به شرط حق فسخ قرار داد واعاده وضعیت سابق را خواهد داشت

مبحث سوم

دلایل شیعه برای اثبات خیار شرط

علمای شیعه به 3 دلیل اشاره کرده اند برای اثبات خیار شرط

اول عموم ادله شرط

بسیاری از فقها برای اثبات خیار شرط به 2 حدیث معروف نقل شده از پیامبر اکرم (ص) به مضمون صحت اشتراط شرط و وجوب عمل به مفاد ان استناد جسته اند : المسلمون عند شروطهم و الشرط جایز بین المسلمین چون شرط در این دو حدیث به طور مطلق امده و اطلاق هم ایجاد عموم می کند لذا بر هر نوع شرطی اعم از خیار و غیره دلالت دارد . پس این عموم احادیث که ذکر شده توجه به عدم وجود هر گونه منع صریحی از وجود شرط خیار در عقد لازم دلالت دارد بر اینکه می توان ضمن عقد لازم شرط خیار نمود و این شرط باید رعایت شود

که البته این دلیل پیرو چندانی ندارد

 (دوم ) : اجماع

از یک سو فقهای شیعه به جواز این خیار قائل شده و شرایط و احکام انرا در کتب فقهی با کمال دقت مورد بررسی قرار داده اند و همینطور بدون استثنا در باب تجاره و تحت عنوان خیارات از ان نام برده اند و از سوی دیگر بسیاری از ایشان در کتب معتبر خود از اجماع به عنوان دلیل خیار شرط یاد کرده اند . [6] و آنرا در کنار سایر ادله بعنوان مدرک و مستند خیار شرط ذکر کرده اند . با این وجود به دلیل انکه ممکن است مستند فقها بر صدور فتوا به صحت خیار شرط اخبار خاصه وارد شده در این باب باشد نسبت به جمعیت این دلیل نیز تردید شده است

 (سوم) : اخبار خاص

در فقه شیعه روایاتی است که مشتمل بر بیان احکام برخی از شعب خیار شرط و مشخصا راجع به بیع شرط است ، این اخبار در کتبها معتبر حدیث شیعه امده و فقها به آن تمسک جسته اند

1-   روایت سعید بن سیار

2-   روایت اسحاق بن عمار

در این دو روایت به بیع شرط اشاره شده اما م یدانیم که بیع شرط ویژگی ندارد که انرا تابع احکامی غیر از احکام خیار شرط نماید لذا از ادله مربوط به ان م یتوان با استفاده از وحدت ملاک ، منوط برای اثبات خیار شرط سود جست هر چند که نسبت به دلالت این روایات بر خیار شرط نیز مناقشه شده است

مبحث چهارم

دلایل حقوقی برای اثبات خیار شرط

از لحاظ حقوقی و با مراجعه به قانون مدنی دلایل زیر را می توان برای اثبات خیار شرط ارائه کرد

1- ماده ی (10) قانون مدنی

قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آنرا منعقد نموده اند در صورتی که مخالف صریح با قانون نباشد نافذ است

این طور می توان توجیه کرد که شرط خیار قرار دادی فرعی در کنار قرار داد اصلی عقد و تابع ان است . لذا با توجه به اینکه منع صریح قانونی از اشتراط شرط میان طرفین عقد بعنوان یک قرار داد خصوصی لازم الاتباع و نافذ خواهد بود

 2- ماده ی 399 ق مدنی

در عقد بیع ممکن است شرط شود که در مدت معینی برای بایع با مشتری یا هر دو یا شخص خارجی اختیار فسخ معامله باشد این ماده بعنوان دلیل قانونی خیار شرط شناخته می شود . [7]

در این ماده صراحتا خیار در عقد بیع پیش بینی شده وی نباید شبهه شود که خیار شرط مخصوص عقد بیع است. زیرا عقد بیع خصوصیتی در این مورد ندارد و احکام خیار شرط که از خیارات مشترکه است قابل تسری به سایر عقود می باشد . در ماده ی 456 قانون مدنی نیز این امر را مورد تاکید قرار داده است

به هر حال قانون مدنی با پذیرش اصل خیار شرط و اقتباس ان از فقه احکام ان را طی مواد پراکنده بیان کرده است

مبحث پنجم

خیار شرط در ایقاع و عقد لازم و جایز

در این مبحث به بررسی این مطلب که ایا خیار شرط در تعهد یکطرفی ( ایقاع) و هر دو صورت عقد ( لازم و جایز ) قابل حصول و ایجاد است یا خیر می پردازیم . بر همین اساس به 3 گفتار تقسیم می شود

گفتار اول

امکان وجود خیار شرط در ایقاعات

[1] – حقوق مدنی ، دکتر امامی ، جلد 1 ، انتشارات کتابفروشی اسلامی – سال 1362 صفحه

[2]- حقوق مدنی دکتر حسن امامی جلد اول انتشارات کتابفروشی اسلامی – سال 1362 – صفحه 550 به بعد

[3]- حقوق مدنی دکتر ناصر کاتوزیان جلد پنجم ناشر شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا چاپ چهارم سال 1383 صفحه

[4]- در محضر شیخ انصالی ، شرح خیارات با استفاده از تقریرات درس حضرت آیت الل پایانی چاپ 4 سال 1379 ، صفحه

[5]- در محضر شیخ انصالی ، شرح خیارات با استفاده از تقریرات درس حضرت آیت الل پایانی چاپ 4 سال 1379 ، صفحه

[6] – مجله کانون وکلا – خیار شرط – مقاله ی محمد اعتضاد و بروجردی – سال اول شماره

[7]- حقوق مدنی دکتر حسن امامی جلد اول – انتشارات کتابفروشی اسلامی – سال

 

کلمات کلیدی :