مقاله پل دزفول در pdf

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

  مقاله پل دزفول در pdf دارای 13 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله پل دزفول در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله پل دزفول در pdf

تاریخچه پل     
نامهای پل باستانی دزفول در منابع مختلف     
آیا پل دزفول از آثار باستانی ایران است     
ابعادی از پل باستانی دزفول (ازنویسندگان مختلف)     
تعداد دهنه های پل باستانی دزفول     
منابع     

تاریخچه پل

اگرچه در باره ساخته شدن پل  به وسیله رومیان در زمان شاپور اول کمتر می توان شک نمود اما آنچه مسلم است لااقل از ابتدای دوره اسلامی تاکنون تغییرات زیادی در آن داده شده است . شاید قدیمی ترین تعمیر مربوط به زمان عضدالدوله دیلمی (سلطنت از338 تا 372 ق) بوده است ( پروفسور پوپ ص 1230 ج3 ) از تعمیر دیگری در زمان سلجوقیان نیز خبر داده اند (پروقسور پوپ ص 361 ج8 ) در اواخر سده هفتم این پل را خرابی روی داده است به طوری که مردم و کاروانیان امکان گذشتن از آن را نداشتند

در سال 1142، میرزا مهدی خان استر آبادی ، در صفحه 117 جهانگشای نادری ، آورده

(( بعد از ورود موکب والا [ی نادر شاه] ; بعلت اینکه رود دزفول طغیان داشت به فرمان والا کلک هایی ترتیب داده بدستیاری سباحان وتیز دستی آب بازان ، جنود مسعود از آن رود در چند روز به هزار کلک ، مانند فوج نجوم از رود نیل فلک گذشت))

کسروی (ص 172، تاریخ پانصد ساله ) از این مطلب نتیجه می گیرد که پل در آن زمان شکسته بوده است

در زمان حکومت محمد علی میرزا دولتشاه (از سال 1221 تا 1237 حکومت کرمانشاه و خوزستان را داشته است .) ( بامداد ،ص430 و431 ج 3 ) این پل تعمیر شد وبرای این کار ده سال وقت و 120000 تومان صرف شد ولی سیل بنیان کن سال 1832 .م (1249 ق) آنرا خراب نمود (لاکهارت ، ص155) . در دوره حکومت محمد میرزا حشمت الدوله (از سال 1245 تا 1250) حاکم خوزستان بوده – لسان الملک سپهرج 2 قاجاریه ص50 و ص 66 ) با صرف هیجده هزار تومان مجددا” آنرا تعمییر نمودند

در سده سیزدهم هجری قمری حاج زین العابدین شیروانی در صفحه 282، گلشن هشتم بستان السیاحه ، نوشته ((پل دزفول در غایت استحکام ومتانت است.))

در سال 1336ق در جنگ بین المللی مأموران سیاسی وسپاهی دولت انگلیس (کذا فی الاصل) شرکت سهامی تشکیل داده وبا سیمهای تابیده کلفت بخش خراب شده را با پلی گهواره مانندترمیم کرده راه عبوری درست واز عابرین هم پول مأخوذ می نمودند.)) (رشیدیان ، ص 16)

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

کلمات کلیدی :

تحقیق قلاع دوره سلجوقی در pdf

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

  تحقیق قلاع دوره سلجوقی در pdf دارای 129 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق قلاع دوره سلجوقی در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق قلاع دوره سلجوقی در pdf

-    چکیده
-    پیشگفتار
-    مقدمه    

•    فصل اول    
-    کلیات (پرسش/فرضیه/ اهداف/ روش تحقیق)    
-    بررسی و نقد منابع    

•    فصل دوم    
-    نگاهی اجمالی بر تاریخ سلجوقیان    
الف) خاستگاه سلجوقیان و چگونگی آمدن سلجوقیان به مرزهای ایران     
ب) اوضاع اجتماعی دوران سلجوقیان و غلبه سلجوقیان بر سلطان مسعود غزنوی و دست یافتن به حکومت ایران     
خاجه نظام الملک از کودکی تال وزارت سلجوقیان    
ملکشاه و خواجه نظام الملک     
ادامه وزارت فرزندان و خاندان خواجه نظام الملک     
اندیشه ها و خط مشی خواجه نظام الملک     

•    فصل سوم    
عقلا و نخبگان در سلسله سلجوقی    
الف) فقها و مفسرین     
ریاضیدان ها – منجمان – پزشکان – فیلسوفان – مشهور دوره سلجوقی     
شاعران بلند آوازه دوره سلجوقی     
ب) سلوکِ سیاسیِ نظامِ الملک    
زوایای فکر سیاسی نظام الملک    
نظام الملک و شیعه ستیزی    
تحلیل انتقادی نظام الملک و انگیزه ها     

•    فصل چهارم    
- فرقه اسماعیلی    
حشّاشین     
چرا این گروه به حشّاشین معروف شدند    

•    فصل پنجم    
-    اهمیت و نقش قلعه ها در تحکیم قدرت سیاسی و نظامی    
-    الف) نگاهی کلی به سیستم های دفاعی در ایران قدیم    
-    آشنایی با قلعه های ایران     
-    ب) قلعه هایی که به شکلی اسم آنها با تاریخ سلجوقیان گره خورده است    
میمون دژ    
قلعه لیسار    
قلعه فورک    
قلعه بابک    
قلعه فلک الافلاک    
قلعه قهقهه    
قلعه لمبسر    
قلعه شیرکوه    
قلعه قیزقلعه    
قلعه شمیران    
میمون قلعه    
-    ج) تنها قلعه بازمانده از دوره سلجوقیان: قلعه رودخان    
*  نتیجه گیری     
چکیده انگلیسی
* منابع و مآخذ    

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق قلاع دوره سلجوقی در pdf

1-  ابن میثم البحرانی، میثم بن علی. الحیاه فی القیامه فی تحقیق امر الامامه، مجمع الفکر الاسلامی، قم، ط اول، 1417 هـ

2-  التنبیه و الاشراف، دار الصاوی للطبع و النشر و التألیف، قاهره

3-  استرویوا، تاریخ اسماعیلیان در ایران ; ترجمه پروین منزوِی، تهران. 1371

4-  اقبال آشتیانی. عباس. تاریخ مغول. تهران. امیر کبیر. 1347

5-   العسکری، السید مرتضی. عبدالله بن سباء و اساطیر اخری، چاپ ششم، 1413 هـ. 1993،ج 328 ـ 375

6-  تاریخ جهانگشای جوینی. به اهتمام محمد قزوینی. لیدن. بریل. 1355 ق 3 جلد

7-  تامس گیفورد- حشاشین، ترجمه جواد سید اشرف، انتشارات ققنوس

8-  جامع التواریخ. به کوشش محمد تقی دانش پژوه و محمد مدرسی زنجانی. تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب. 1338

9-  جعفریان، رسول. تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا قرن هفتم هجری، سازمان تبلیغات اسلامی، قم، چ پنجم، 1377

10-         خراسانی، شیخ محمد کریم. تاریخ و عقاید فرقه آقاخانیه، تلخیص و تنظیم. حسین حسنی، نشر الهادی

11-         دانش پژوه. محمد تقی.(تعلیقات بر ) جامع التواریخ. تهران. 1356

12-         دبیر سیاقی. محمد (مقدمه) نزهه القلوب. قزوین. طه 1378

13-         در باب احوال مولف جهانگشا.ر.ک. تاریخ جهانگشا. چاپ لیدن. ج 1

14-         دکتر منوچهر ستوده، قلاع اسماعیلیه در رشته کوههای البرز، انتشارات طهوری، سال

15-    دفتری. فرهاد. تاریخ و عقاید اسماعیلیه. ترجمه فریدون بدره ای. ص375، نیز ر.ک:ابو جمال. نادیا. اسماعیلیان پس از مغول;، ترجمه محمود رفیعی. تهران

16-         راحه الصدور وآیه السرور در تاریخ ال سلجوق محمدبن سلیمان راوندی، مجتبی مینوی تهرانی، انتشارات شابک- تهران

17-         دکتر عبدالحسین زرین کوب، جستجو در تصوف ایران در رمضان 485هـ. ق

18-         روزنامه ایران، شماره 3501، 28/8/85، ص

19-         روزنامه ایران، یکشنبه 28 آبان ماه 1385، 27 شوال،

20-         روزنامه همشهری، شنبه 31 تیر 1385، سال چهارم، شماره

21-         زبده التواریخ. به اهتمام محمد تقی دانش پژوه. تهران. موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی

22-         سایت اینترنتی www.hamshahrionline.ir/news/id=

23-         ستوده، قلاع اسماعیلیه در رشته کوههای البرز. 1345

24-         سیاست نامه، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، 1364 هـ

25-         شهرستانی. کتاب الملل و النحل، منشورات الشریف الرضی، قم، 1364هـ.ش، ج 1

26-         شیخلی. ( توضیحاتی درباره شمس کلایه ) ضمیمه کتاب قلاع حشاشین. ترجمه علی محمد ساکی

27-         شیخ طوسی. اختیار معرفه الرجال، موسسه آل البیت لاحیاء التراث، قم، 11404 هـ. ج 1

28-         عبدالحسین زرین کوب، کارنامه اسلام، 1355، امیر کبیر

29-         عرایس الجواهر. به کوشش ایرج افشار. تهران. انجمن آثار ملی. 1345

30-         فرق الشیعه، المطبعه الحیدریه، نجف، 1355 ـ 1936

31-         قزوین آئینه تاریخ و طبیعت ایران، محمدعلی حضرتی ها

32-         قلاع حشاشین، پیتر ویلی، حواشی و ترجمه علی محمد ساکی، انتشارات علمی، بهار

33-         قلاع و استحکامات نظامی، کاظم ملازاده، انتشارات شابک، چاپ اول

34-         مجتبی مینوی، تاریخ و فرهنگ، خوارزمی، 1352

35-         مسعودی، علی بن الحسین. مروج الذهب، منشورات مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت، 1411 هـ. ج 3

36-         میمون دژ الموت – برده تاریخی و جغرافیایی، انتشارات تهران، موقوفات دکتر محمود افشار

37-         نامه های عین القضات همدانی ج

38-         نوائی. عبدالحسین (مقدمه) تاریخ گزیده. تالیف حمدالله مستوفی. تهران. امیر کبیر

39-         نهج البلاغه، ترجمه دکتر شهیدی

40-         ویلیام بوردی، تحققی در آئین اسماعیلیه، ترجمه زهرا سعیدی، مشهد: تابناک

چکیده

 سلجوقیان به قطع یقین یکی از مهمترین سلسله های حکومتی قبل و بعد از اسلام است با ویژگی ها و برجستگی های خاص خود ، چرا که هم از لحاظ بعد مسافت و هم از لحاظ توزیع قدرت و هم از لحاظ پیشرفت های هنری و فرهنگی و تمدنی این دوره از تاریخ ایران جای کنکاش و تفحص و بررسی نوین داشته و دارد

 این تحقیق که در مورد قلاع دوره سلجوقی می باشد در فصل اول به موضوعاتی قابل بحث و تحقیق در خصوص ابنیه و  قلعه ها و آثار باقی مانده که علی رغم سالیان دراز و فرسایش های طبیعی و جغرافیایی می تواند شماعی کلی از اوضاع منحصر به فرد آن زمان به دست آورد همچنین به نقد و بررسی منابع در این خصوص  می پردازد

    در فصل دوم نگاهی اجمالی بر تاریخ سلجوقیان اعم از خاستگاه سلجوقیان و چگونگی آمدن سلجوقیان به مرزهای ایران و اوضاع اجتماعی آنها و مختصری درباره سلاطین سلجوقی از قبیل ملک شاه سلجوقی و خواجه نظام الملک می توان اشاره کرد

در فصل سوم در خصوص نقش عقلا و نخبه گان در سلسله سلجوقی از جمله سلوک سیاسی نظام الملک و فرجام تلخ وزارت و شیعه ستیزی و مسائلی از این قبیل می پردازد

در فصل چهارم در خصوص فرقه اسماعیله و چگونگی شکل گیری و بوجود آمدن آنها و نفوذ این فرقه  در میان توده مردم و مهمترین فرقه های منشعب شده آنها و همچنین حشاشین و چگونگی پیدایش این گروه، انگیزه ها و عقاید فرقه اسماعیله، علت نام گذاری حشاشین به این نام و قتل هایی که توسط فرقه اسماعیله انجام گرفته است پرداخته شده است

در فصل پنجم  به اهمیت و نقش قلعه ها در تحکیم قدرت سیاسی و نظامی ، آشنایی با قلعه های ایران و قلعه هایی که نام آنها با تاریخ سلجوقیان گره خورده است از جمله قلعه الموت ، میمون دژ ، لیسار  ، ارگ قلعه ، فورک ، قلعه بابک و ; می پردازد   که چگونه همچون سدی در مقابل دشمنان آنها مقاومت نمودند و از هستی و کیان فرمانروایان   پاسداری کردند همچنین به تنها قلعه بازمانده از دوره سلجوقیان یعنی قلعه رودخان، موقعیت و علت معروفیت آن می پردازد

این نوشتار تلاشی است در حد توان و بضاعت نگارنده با بهره مندی از امکانات موجود برای ارائه و تنویر چالش های نظام حکومتی سلجوقیان و ترسیم اوضاع خاص مذهبی حاکم بر آن زمان و روحیات قابل انعطاف و تساهل و تسامح نظام سیاسی با الترناتیوهای موجود در عرصه مذهبی و سیاسی جامعه ایرانی زمان سلجوقی

مقدمه

دوران اقتدار و عظمت سلجوقیان در تاریخ بعد از اسلام جایگاه ویژه ای را داراست. ویژگی های خاص دوران سلجوقی را می توان به شرح زیر بیان نمود

-        گستره جغرافیایی مناطق تحت تصرف در زمان سلجوقیان از جمله موارد کمیاب تاریخ ایران میباشد که جمع کثیری از اقوام وملل  با شرایط متفاوت را شامل میگردید، این گستردگی  و امکان تحرکات نظامی دشمنان بالقوه در چهارسوی حاکمیت متمرکز ایرانی باعث میگردید تا همواره ذهن سلاطین سلجوقی معطوف به حراست و حفاظت از مناطق تحت سلطه خویش باشد

-        تحرکات  مذهبی موجود که نشات گرفته از منازعات و مخاصمات مذهبی در جهان اسلام بود باعث میشد که ناهمگونی خاصی از نوع نگرشها و قرائت های دینی در سطح عمومی و خواص جامعه بوجود آید. یارگیریهای آزاد و اجباری در بطن جامعه با شدت و حدت خاص دنبال میگردید و متولیان امر این حادثه نامیمون در خفا و در پس پندارهای ظاهری خویش مقاصدی خاص را دنبال می کردند

-        سبک و سیاق و نوع مبارزه مذهبی و روی آوری به مبحث ترور که تا آن زمان درفرایندی فراگیر مورد استفاده قرار نمی گرفت باعث گردید تا فضایی آکنده از رعب و وحشت و ارعاب بخصوص در جمع اندیشمندان و محققان و ارباب قدرت بوجود آید. تا جایی که فدائیان اسماعیلی با مسیر انتخابی برای تصفیه مخالفان و مخدوش نمودن اوضاع اجتماعی و سیاسی مناطق تحت نفوذ توانستند نفوذ غیر قابل وصفی میان مردم بدست آورند و خواه ناخواه این جو کاملاً نا مطمئن و امنیتی در تمامی مناسبات موجود در سطح جامعه اثرات منحصر بفردی را می گذاشت

-        در بررسی ساختاری شهر ها و روستاها و همچنین مناطقی که به نحوی محل زیست و زندگی مردم به حساب می آمد لزوم حفظ و صیانت از آن مناطق نیز جای بحث و تفحص دارد چراکه در جنگها و لشکرکشی­های درون و برون مرزی و منازعات قومی و ملی و همچنین تحرکات بنیاد برافکن سیاسی اوضاع طبیعی مناطق نقش تعیین کننده ای را بازی می نمود. با مطالعه کتب موخره و تاریخی در باب سبک و سیاق شهرها و روستا ها به استحکامات و دژها و قلاع و محصورات طبیعی بیشماری بر میخوریم که موید این حقیقت غیر قابل انکار است که بقاء شهرها ارتباط تنگاتنگی با میزان مقاومت پذیری محافظان آن مناطق داشت. اینگونه است که در تاریخ بعد از اسلام سراغ داریم مبارزانی ضد حکومت مرکزی را که با تمسک به همین شیوه ها و متد های  موجود طبیعی توانسته اند سالها در برابر فشارها و تحرکات نظامی مخالفان به حیات سیاسی خویش ادامه داده و به فراخور مناطق تحت نفوذ خویش نقشی را در تاریخ کهن ایران زمین ایفا نمایند

در زمان سلجوقیان همین امکانات موجود طبیعی و قلاع تاثیر گذاری شگرف خویش را به نمایش می گذارند تا جایی که با ظهور نوابغی نظامی همچون حسن صباح مشاهده می کنیم با سازماندهی مناسب و با اتحاذ تاکتیکی قابل توجه چگونه عرصه را بر متولیان سیاسی جامعه تنگ و  محدود می سازد وکار را بدان حد از سختی و پیچیدگی می کشاند که لزوم حل وفصل مسئله در سر لوحه سیاست های کاری زورمداران و حاکمان سیاسی  قرار میگیرد

-        آمیختگی مذهبی و سیاسی مبارزان بالقوه بر علیه سلاجقه زمینه ای را فراهم آورده بود که نوع و شدت دفع شرارت بوجودآمده از دیدگاه سلجوقیان را مشکل نشان می داد

کلیات (پرسش/فرضیه/ اهداف / روش تحقیق)

مطالعه ادوار تاریخی ایران جاذبه ها و ویژگیهای خاص خود را دارد

سلسله سلجوقیان یقیناً از مهمترین سلسله های ایران بعد از اسلام می باشد. چرا که گستردگی جغرافیایی مناطق تحت نفوذ سلاطین سلجوقی و وجود دشمنان داخلی که هرازگاهی با دخالت بیگانگان همراه میگردید باعث می شد تا تمامی همّ و غم سلاطین صرف روبه راه کردن اوضاع باشد

اما چه نکات مهم دیگری را می توان برای این سلسله بر شمرد

الف: وجود مناطق جغرافیایی خاص و ناهمگون در سیستم آرام سازی اوضاع اجتماعی و مذهبی این سلسله نقشی اساسی داشت. لشکر کشی های سنگین برای مناطق رزمی و جنگی که نواحی خشک و کویری و یا نواحی مرطوب و یا کوهستانی را شامل می شد برای فرماندهان مسائلی حاد را بوجود آورد

ب: در هیچ دوره ای از تاریخ دراز ملت ایران تابه این اندازه قلعه ها و اوضاع طبیعی در سرنوشت مخاصمات و تنازعات دخیل نبوده است

ج: وجود فدائیان اسماعیلی و اهرم فشار آنان بر علیه سلاطین سلجوقی باعث پیچیدگی اوضاع گردیده و قسمت اعظمی از این تاریخ پر فراز و نشیب را شامل می گردد

این فرضیه های خاص برای به سامان نمودن اوضاع اجتماعی هر محقق و صاحب نظری را به تحقیق و تفحص بیشتری فرا می خواند، بهترین مسیری را  که می­تواند برای سلاطین برای مواجهه با قدرت های متخاصم داخلی قائل شد چه می تواند بر شمرد؟

تنازعات مذهبی ناهمگون که همانا موجب برجسته شدن اختلافات مذهبی سنی و شیعه بوده و توده مردم را درگیر این مسائل می نمود تا چه اندازه قابل حل و فصل بوده و آیا آمادگی عمومی و روحیات خاص اجتماعی نظام تسننی تضمین کننده آرامش عمومی را طلب می نمود یا افکار مترقی با روح تبلیغی و عدالت خواهی تشیع را؟

بدین گونه ثواب این چنین به نظر می­رسد که هر محقق و صاحب رایی برای یافتن جواب های مکشوف نشده مستقر در بحث چه مسیرهایی را می بایست برگزیند، که

ایران دوران سلجوقی برای حفظ و تداوم اقتدار خویش و برای یکسان سازی مناطق داخلی چه تحرکاتی را می توانست برگزیند که بهتر از وضع موجود بود؟

محورهای تحقیق درباره موضوع را به جهت عنوان و تیتر بحث به دو قسمت می توان تقسیم نمود

الف: مطالعات تاریخی در باب اقتدار و سیاست نظامی گری سلجوقیان برای مقابله با دسیسه­های خارجی و داخلی

ب: بحث و تحقیق در مورد ابنیه و قلعه ها و آثار نظامی باقی مانده که علیرغم گذشت سالیانی دراز و فرسایش­های طبیعی و جغرافیایی می­توان شمایی کلی از اوضاع منحصر به فرد آن زمان بدست آورد

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق قلاع دوره سلجوقی در pdf

زین‌الاخبار

گردیزی مؤلف تاریخ موسوم به زین‌الاخبار نیز شاهدی دیگر بر روند انتقال قدرت در خراسان بود. وی با بهره‌گیری از منابع جغرافیایی در تحریر فصل مربوط به ترکان اطلاعاتی مفصل در این خصوص به دست می‌دهد. همچنین توصیفهای مهم و اغلب بی‌طرفانه گردیزی از برخی روابط غزنویان و سلجوقیان (مانند جنگ دندانقان و حوادث پس از آن) به‌ویژه در جاهایی که تاریخ بیهقی خاموش است مغتنم است. ولی روی‌هم‌رفته این اثر از دقت نظر و کمال توصیف وقایع که در نزد بیهقی دیده می‌شود، خالی است. همچنین در مورد سلاجقه، مطالبش مختصر و فشرده است. [1]

مجمل‌التواریخ و القصص

مؤلفی گمنام این اثر را در سال 520 ه.ق­تحریر کرده است.علاوه بر گفتارهایی­درباره شاهان­و حکومتهای ایران، به کشور هند و اتراک نیز پرداخته است. اهمیت اصلی کتاب در ذکر القاب و مناصب متداول درقرن ششم هجری است. در مورد سلاجقه ذیل انضمامی این اثر سال 548 ه. ق ویرانی نیشابور به دست غزان را شرح می‌دهد. ظاهراً وی معاصر سلطان سنجر و محمود بن ملکشاه سلجوقی بوده و اخبار خلافت مسترشد را نیز ذکر کرده است. اخبار درباره سلاجقه در این اثر مفصل‌تر از سایر بخشهاست (کاهن، ص 34(.[2]

تاریخ‌الکامل

این اثر یکی از غنی‌ترین منابع دست دوم در تاریخ سلجوقیان ایران است. ظاهراً غنای منابع در دسترس ابن اثیر دست وی را در شرح وقایعی که دیگران نیاورده‌اند، باز گذاشته است. در اینجا فقط به ذکر اشاراتی بسنده می‌کنیم. ویژگی اول این اثر در زمینه تاریخ سلجوقیان اطلاعات منحصر به فردی است که در مورد مهاجرت اولیه غزها به خراسان و پدیده غزان عراقی به ما می‌دهد. منابع وی را در مورد تاریخ شرق اسلامی ظاهراً تاریخ یمینی، مشارالتجارب تألیف ابن فندق و بهره‌هایی که از ملک‌نامه برده است،  تشکیل می‌دهند (باسورث؛ تاریخ غزنویان، ص 9). شرح مطالب وی خاصه در مورد تحرکات سلاجقه در غرب و عراق دقیق و جزئی است. اما در مورد عهد آلب ارسلان مطالب زیادی ندارد و اغلب تکرار سایر منابع است، ‌و تنها در ذکر فتح شام در عهد ملکشاه دقیق صحبت کرده است. [3]

تاریخ یمینی

عتبی مؤلف تاریخ یمینی از دیوان‌سالاران باسابقه سامانی و غزنوی، بازدید کاملی از حوادث سالهای 365 تا 412 ه. ق در اثر خود به جا نهاده است. لذا اثر او در بررسی روابط دستگاه غزنوی با قبایل مهاجر ترک آسیای میانه (خاصه سلاجقه) اهمیت زیادی دارد. او دیوان‌سالاری بلند مرتبه بوده است. [4]

ملک‌نامه

از اولین منابع تاریخی خاص سلاجقه که متأسفانه اثری از آن باقی نمانده، ملک‌‌نامه است که به گفته ابن‌الندیم به زبان فارسی و برای آلب ارسلان تحریرشده بود. موضوع آن بر محور خاستگاه سلاجقه (کاهن، ص 31ـ65) و حوادث مربوط به آنها تا حدود نبرد دندانقان استوار شده و سبک روایت آن مشابه سبک گزارش دیوانی بوده است (باسورث؛ تاریخ ایران کمبریج؛ ص 10و 47). طبعاً این منبع علاوه بر بهره‌گیری از منابع تاریخی حوزه غزنویان عمدتاً به مسموعات و تجارب شخص مؤلف گمنامش استوار بوده است. [5]

تاریخ گزیده

تاریخ گزیده تألیف حمدالله مستوفی ویژگیهای عدیده‌ای خاصه در تاریخ عهد مغول دارد. ولی در زمینه عهد سلاجقه به ویژگیهای مهم آن اشاراتی می‌شود. افسانه معروف حسن صباح و خواجه نظام‌الملک درباره دفتر جمع و خرج ممالک را دراین منبع می‌توان یافت (حمدالله مستوقی، ص 431). حمدالله مستوفی درباره آغاز کار سلاجقه اختصار را پیشه کرده ولی درباره ظلم و جور ابراهیم ینال و دادخواهی مردم نیشابور از دست وی مطالب جالبی دارد (همان، ص 428). در مورد غزای سلطان محمد بن ملکشاه در هند و آوردن بتی از آنجا مطالبی دارد که روایت واحد است. وی از تاریخ ابوالعلاء احول در اوایل کار سلاجقه استفاده و مطالبی را نقل می‌کند (همان، ص 426 و 427). ولی در کل، روایت تاریخ گزیده همان روایت رسمی مألوف از تاریخ سلاجقه است ودید انتقادی و جدیدی نسبت به قضایا ندارد و همانها را می‌پذیرد. توجه جدی مطالب وی به دوره پس از ملکشاه است (‌خاصه سلاجقه عراق). ضعفهای کلی منابع تاریخ‌نگاری سنتی در مورد این منبع هم صدق می‌کند. [6]

[1] – ابوسعید گردیزی، به اهتمام سعید نفیسی، تهران، انتشارات اساطیر،

[2] – سید علی آل داوود، تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ سوم،

[3]- ابن اثیر، برگردان محمد حسین زوحانی، تهران، انتشارات اساطیر، چاپ اول، سال

[4] – ابن یمین، ترجمه شعار، انتشارات اساطیر، چاپ دوم،

[5] – آنا در عنصری، تهران، انتشارات فرهنگی و هنری، چاپ دوم،

[6]- حمداله ستونی به اهتمام عبدالحسین نوایی، تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ سوم، سال

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

کلمات کلیدی :

تحقیق در خصوص لغتنامه های حدیثی در pdf

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

  تحقیق در خصوص لغتنامه های حدیثی در pdf دارای 117 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق در خصوص لغتنامه های حدیثی در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق در خصوص لغتنامه های حدیثی در pdf

چکیده

مقدمه

فصل اول:

شعبه بن حجاج بن الورد العتکی الازدی(ابوبسطام)

 

فصل دوم:

2- 1-   ابوالحسن نضربن شمیل مازنی

2- 2-   ابوبکر الحسین بن علی عیاش الباجدائی

2-3-    محمد بن مُستنیر (قُطرب)

2- 4-   ابوعمرو اسحاق بن مرار الشیبانی

2- 5-  ابی زکریا یحیی بن زیاد بن عبدالله دیلمی (فراء)

2-6-  ابوعبیده مَعمّر بن مثنی

2- 7-   ابوسعید عبدالملک بن قریب الباهلی (اصمعی)

2- 8-   ابوزید سعید بن اوس بن ثابت خزرجی انصاری

2- 9-   ابوعدنان عبدالرحمن بن الاعلی

2- 10-   ابوعلی بن محبوب السّراد (زرّاد)

2- 11-   ابوعبید قاسم بن سلام هروی

2- 12-   محمدبن زیاد (ابن اعرابی)

2- 13-   علی بن مغیره بن اثرم

2- 14-   عمرو بن ابی عمرو الشیبانی

2- 15- ابی مروان عبدالملک بن حبیب بن سلیمان السلمی

2-16- ابی عبدالله اصبغ بن الفرج بن سعید

 2-17- ابوجعفر محمد بن حبیب البغدادی النحوی

2- 18-  احمد بن عمران بن سلامه (اخفش)

 2-19- ابوجعفر محمد بن عبدالله قادم

2- 20-   شَمُر بن حمدویه الهروی

2- 21-   محمد بن سحنون

2-22 -  ابومحمد عبدالله بن مسلم (ابن قتیبه دینوری مروزی)

2- 23-   ابواسحق ابراهیم بن اسحاق حربی

2- 24-   ابوالعباس محمدبن یزید الازدی الثمالی (مبرد)

2- 25-   سلمه بن عاصم الکوفی

2- 26-   ابوالعباس احمد بن یحیی (ثعلب)

2- 27-   محمدبن عبدالسلام الخُشنی

2- 28-   محمدبن احمد بن ابراهیم (ابن کیسان)

2-29-   ثابت بن عبدالعزیز

 

فصل سوم:

3- 1-   قاسم بن ثابت السر قُسطی

3- 2-   الامام ابی عبدالرحمن احمد بن شعیب النسایی

3-3-    ابوموسی سلیمان بن محمدبن احمد الحامض

3- 4-   ابومحمد سلمه بن عاصم الکوفی

3- 5-   ابوبکر محمدبن الحسن (ابن درید)

3- 6-   محمدبن عثمان الجعد

3- 7-   ابوبکر محمدبن قاسم الانباری

3- 8-   ابی الحسین عمر بن ابی عمر محمد بن یوسف الازدی القاضی

3-9 -   ابوالحسن عمربن محمد بن القاضی المالکی(ابن درهم)

3- 10-   امام ابی القاسم عبدالرحمن بن القاسم الزجاج

3- 11-   القاسم بن اصبغ بن محمد بن یوسف

3-12-    ابومحمد عبدالواحد المطرز الوراق البارودی (غلام ثعلب)

3- 13-   ابومحمد عبدالله بن جعفر الفسوی(ابن درستویه)

3- 14-  ابی احمد محمد بن ابراهیم بن سلیمان الاصفهانی (العسال)

3-15-   ابوبکر احمد بن کامل

3-16-  شیخ ابی علی اسماعیل بن القاسم اللغوی القالی

3-17-   ابوالفتح محمد بن الحسین بن احمد الازدی الموصلی

3- 18-   ابو منصور محمد بن احمد بن ازهر بن طلحه الازهری الهروی

3- 19-   ابوالحسین محمد بن المظفر بن موسی البزّار

3- 20-   ابی محمد القاسم بن محمد الدیمرتی الاصفهانی

3-21-    ابوجعفر محمدبن علی معروف به شیخ صدوق

3- 22-   ابوسلیمان حمدبن محمد ابراهیم الخطابی البستی الشافعی

3- 23-   ابی بکر الحنبلی

3- 24 -  احمد بن الحسن الکندی

3- 25-  ابی محسل عبدالوهاب بن حریش الاعرابی

3- 26 – شیخ محمد نوری بن محمد بن علی النووی الجاوی الشافعی

 

 

فصل چهارم

4- 1-   ابوعبید محمد بن عبدالرحمن الهروی الباشانی

4- 2-   ابوالحسن علی بن عمر بن احمد بن مهدی الدار قُطنی

4- 3-   ابوالقاسم اسماعیل بن الحسین بن علی البیهقی

4- 4-   ابوبکر محمد بن الحسین بن فورک الانصاری الاصبهانی

4- 5-   ابوالفتح سلیم بن ایوب الرازی الشافعی

4- 6-  اسماعیل بن عبدالغافر

 4-7-  ابومنصور محمد بن عبدالجبار بن احمد بن محمدبن جعفر بن السمعانی التمیمی ـ

القاضی

4- 8-  الحافظ عبدالواحد بن احمد بن القاسم الهروی الشهیر بالملیحی

4- 9-  ابی محمد عبدالعزیز بن عبدالله بن ثعلبه السعدی

4- 10-   ابو عبدالله محمد بن ابی نصر فتوح بن عبدالله الحمیدی المیورقی

 

فصل پنجم

5- 1-   عبدالواحد بن اسماعیل بن احمد بن محمد ابوالمحاسن

5 – 2- ابوالفضل محمد بن طاهر علی المقدسی المعروف بابن قیسرانی الظاهری

5- 3-   ابراهیم بن محمد بن ابراهیم النسوی

5- 4-   ابی الحسن محمد بن احمد الاسفرائینی الصدفی

5-5-  ابوالحسن عبدالغافر بن اسماعیل بن عبدالغافر الفارسی

5- 6-  ابی الحسن محمد بن احمد بن محمد بن ابی خیثمه

5-7-    ابوالفضل عیاض بن موسی بن عیاض الیحصبی السَّبتی المالکی

5- 8-   ابوالقاسم جارالله محمود بن محمد الزمخشری

5- 9-  نجم الدین ابی القاسم محمود بن الحسن بن الحسین النیسابوری

5-10-   ابوالفتوح محمد بن محمد بن علی الطائی الهمدانی

5 -11-  ابواسحق ابراهیم بن یوسف بن ابراهیم بن عبدالله بن بادیس بن القائد الحمزی

المعروف بابن قُرقول

5- 12-   ابوالحسن سعید بن هبه ا.. بن الحسن الراوندی

 5- 13-  ابی المظفر عمر بن محمد بن احمد النسفی

5- 14-  الامام ابی القاسم عبدالرحمن بن احمد السهیلی

5- 15- ابوموسی محمدبن عمر المدینی الاصفهانی

5- 16-  ابی محمد عبدالحق بن عبدالرحمن بن عبدالله الازدی (ابن خراط)

5-17-  ابی شجاع محمد بن علی بن الدهان البغدادی

5- 18- سید امام محمد بن ابی شجاع العلوی

5- 19- ابوالفرج عبدالرحمن بن علی (ابن جوزی)

 

فصل ششم

6- 1-    مجد الدین ابوالسعادات المبارک بن محمد بن الجزری (ابن اثیر)

6- 1- الف- صفی الدین محمد بن ابوبکر الارموی

6- 1- ب-  عمادالدین ابوالفداء اسماعیل بن محمد بردیس البعلی الحنبلی

6- 2-   موفق الدین عبدالله بن احمد بن قدامه المقدسی

6- 3-   موفق الدین عبداللطیف بن یوسف البغدادی

6- 4-   محمد بن علی الغسانی المالقی (ابن عسکر)

6- 5-   ابوعمرو عثمان بن عمرو (ابن الحاجب)

6- 6-   ابی عبدالله محمد بن سلیمان المعافری

6- 7-    محمد بن ابی بکر بن منصور الاصبحی الیمنی

6- 8-   ابن عبدالله الطبری

6- 9-   شیخ ابی بکر احمد بن الصائغ الحنبلی

6- 10-  علی ابن یوسف بن علی التوقانی

6-11 -  شرف الدین ابی القاسم هبه بن عبدالرحیم (ابن بارزی)

6-12-   البلدی

6- 13- احمد بن فیومی

 

فصل هفتم

7- 1- محمد بن محمد بن خضر بن سمری الاسدی

7- 2- الحافظ شهاب الدین ابی الفضل احمد بن علی بن حجر العسقلانی

 7- 3- نور الدین ابی الثناء محمود بن احمد بن محمد بن علی الفیومی

 7-4-  شیخ مفلح بن الحسین الصیمری

7- 5-  جلال الدین سیوطی

7-6-   عیسی بن محمد الصفوی

7- 7-   الشعرانی (الشعراوی)

7- 8-   علی بن حسام الدین المتقی الهندی القادری الشاذلی الجونبوری المدنی

7- 9-   محمد طاهر بن علی الصدیقی (البَتّنی)

7- 10- ابی المحسن عبدالواحد بن اسماعیل شافعی

7- 11-  شیخ ضیاء الدین احمد الکومشخانه

 

فصل هشتم

8- 1-   ابن عمران

8- 2-   فخرالدین محمد علی بن احمد بن طریح نجفی

8- 3-   احمد بن محمد المرزوقی

8- 4-   ابی محمد عبدالحق بن عبدالحکم بن عیسی التفتانی

فصل نهم

9- 1-   محمد حسن شراب

9- 2-   عادل عبدالرحمن البدری

9- 3-   حسین حسینی البیرجندی

9-4- صلاح الدین حنفی

نتیجه گیری و پیشنهاد

ضمیمه

فهرست منابع و مأخذ فارسی

فهرست منابع و مأخذ لاتین

چکیده انگلیسی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق در خصوص لغتنامه های حدیثی در pdf

1- قرآن کریم

2- آل یاسین ، محمد حسین- الدراسات اللغویه عند العرب الی نهایه القرن الثالث- منشورات دارالمکتبه الحیاه بیروت- لبنان 1400 ه – 1980 م

3- ابن اثیر . مجد الدین ابی السعادات المبارک بن محمد – النهایه فی غریب الحدیث و الاثر تحقیق شیخ خلیل مأمون شخا – دارالمعرفه – بیروت

4- ابن جوزی . ابوالفرج عبد الرحمن بن علی محمد بن علی – غریب الحدیث – دکتر عبد العطی امین قلعجی – دارالکتب العلمیه بیروت

5- ابن خلکان ، ابوالعباس شمس الدین – وفیات الاعیان – تصحیح محمد محی الدین عبدالحمید – چاپ قاهره . 1367 هـ

6- ابن سعد واقدی – طبقات الکبری – بیروت – دارالکتب العلمیه 1410 هـ 1990 م

7- ابن عماد . ابوالفلاح عبد ا; بن عماد – شذرات الذهب فی اخبار من الذهب . دارالاحیاءـ التراث العربی – بیروت طبعه جدیده

8- ابن ندیم . محمدبن اسحاق – الفهرست – ترجمه و تحشیه محمد رضا تجرد . لیتوگرافی و چاپ دیبا- انتشارات اساطیر

9- بدری . عادل عبد الرحمن – نزهه النظر فی غریب النهج و الاثر - چاپخانه عترت مؤسسه معارف الاسلامیه الاولی 1421 هـ . ق

10- بصاره . نبیل بن منصور بن یعقوب – فهارس کتب غریب الحدیث – دارالثائر الاسلامیه – جامعه ام القری

11- حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله – کشف الظنون عن اسامی الکتب و الفنون- دارالفکر لطباعه و النشر 1419 ه – 1999م

12- حربی . ابراهیم بن اسحاق – غریب الحدیث – تحقیق دکتر سلیمان بن ابراهیم بن محمد الفالی مرکز البحث العلمی – مکه المکرمه

13- حسینی بیرجندی . حسین – غریب الحدیث بحار الانوار – مؤسسه الطباعه و النشر وزاره الثقافه و وزاره الارشاد الاسلامی

14- حموی . ابو عبدا;.. یاقوت – معجم البلدان – دار صادرو النشر بیروت 1388 هـ
15- حموی . ابو عبدا;.. یاقوت – معجم الادبا – تصحیح مرجلیوت چاپ مهر 1933 م
شاهی.  بهاء الدین – دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی – چاپ ایرانمهر

16- خطابی بستی . ابوسلیمان حمد بن محمد بن ابراهیم – غریب الحدیث – تحقیق عبد الکریم ابراهیم الغرباوی جامعه ام القری

17- دارقطنی . ابوالحسن – اطراف الغرائب و الافراد من حدیث رسول الله (ص)

تحقیق محمد و محمود حسن نصار السید یوسف دارا الکتب العلمیه بیروت – لبنان

18- دینوری . ابن محمد عبد ا;. بن مسلم بن قتیبه – غریب الحدیث- نعیم زرور -
دار الکتب العلمیه بیروت لبنان

19- ذهبی . شمس الدین محمد بن احمد بن عثمان – سیر اعلام النبلاء – مؤسسه الرساله بیروت

20- زجاج . ابوالقاسم عبدالرحمن بن القاسم – الامالی فی مشکلات القرانیه و الحکم و الاحادیث النبویه – دارالکتب العلمیه – بیروت – لبنان

21- زرکلی . خیر الدین- الاعلام . قاموس التراجم الاشهر الرجال و النساء من العرب و المستغربین و المستشرقین – کتابخانه آستان قدس رضوی چاپ دوم

22- زمخشری . ابی القاسم جارا; محمود بن احمد – اساس البلاغه – تحقیق محمد باسل عیون السود – دارالکتب العلمیه – بیروت لبنان 1960 م

23- سیوطی . جلال الدین عبد الرحمان – الاتقان فی علوم القرآن – ترجمه سید مهدی حائزی قزوینی تصحیح محمد ابوالفضل ابراهیم – انتشارات امیرکبیر تهران

24- شرقاوی اقبال – احمد – معجم المعاجم، تعریف نحوالف و نصف الف من المعاجم العربیه التراثیه- دار الغرب الاسلامی، 1457 ه ق – 1987 م. 

25- شیخ صدوق . ابو جعفر بن علی موسی بن بابویه قمی – معانی الاخبار – منشورات مکتبه المفید قم

26- صدیقی هندی . محمد طاهر – مجمع بحار الانوار فی غرائب التنزیل و لطائف الاخبار دارالکتب الاسلامیه – قاهره

27- طریحی . فخرالدین – مجمع البحرین و مطلع النیرین – تحقیق احمد الحسینی مؤسسه الوفاء بیروت

28- فراهیدی . خلیل بن احمد – العین – تحقیق دکتر مهدی مخزومی و دکتر ابراهیم سامرائی انتشارات اسوه سال 1425 ق

29- قمی . شیخ عباس- کلیات منتهی الامال در زندگی و شرح احوال چهارده معصوم . انتشارات باقر العلوم

30- مجلسی. محمد باقر بن محمد تقی – بحار الانوار لجامعه الدروس الاخبار الائمه الاطهار 1403 هـ / 1983 م

31- مسعودی . عبدالهادی – روش فهم حدیث – انتشارات سمت

32- معارف . مجید – تاریخ عمومی حدیث تهران – نشر کویر

33- نجار . عبد الحلیم – تاریخ الادب العربی – ترجمه کتاب بروکلمان – الهیئه المصریه العامه 1995 م

34- هروی . ابی عبید قاسم بن سلام – غریب الحدیث – دارالکتب العربی – بیروت – لبنان  1384 هـ / 1964 م

چکیده :

کلام وسیله ی ارتباطی بین مردم می باشد پس اگر برای مخاطب قابل فهم باشد فصیح و اگر برای مخاطب قابل فهم نباشد غریب است پس غرابت کلام امری نسبی است . به دنبال گسترش علوم قرآنی ، علم حدیث هم که تالی و همراه قرآن بوده و هست گسترش پیدا نمود. از همان قرون اولیه اسلام کتاب های مختلفی در این زمینه نوشته شد و از نیمه دوم قرن دوم هجری غریب الحدیث نویسی آغاز گردید. در ابتدا لغتنامه های حدیث و قرآن به هم آمیخته بود ولی کم کم کتاب های غریب الحدیث  از کتاب های مفردات قرآنی و غریب القرآن جدا شد. عنوان غریب الحدیث به یک مجموعه از آثاری اطلاق می گردد که به
واژه های نا آشنای حدیث در حوزه ی معنایی حدیث توجه نموده و به شرح و توضیح آنها
می پردازد و آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد

نویسنده ی حقیر کوشیده است که در حد توانایی خود در این رساله به چگونگی سیر تدوین غریب الحدیث ها در قرون مختلف بپردازد و در واقع این نوشته را می توان به عنوان مجموعه ای پیرامون کتاب شناسی دقیق در حوزه ی غریب الحدیث برای اهل فن معرفی نمود

مقدمه

ن و القلم و ما یسطرون[1] قسم به قلم و آنچه می‌نگارند

زبان عربی به خاطر اصالت و قدمتی که از گذشته داشته است در اواخر عصر جاهلی پیشرفت نمود. با نزول قرآن به زبان عربی، جنبش علمی خصوصاً در میان مسلمانان بوجود آمد که ابتدا مربوط به فهم قرآن بود سپس گسترش پیدا نمود و در اندک مدتی همه‌ی دانش‌های معروف آن زمان را شامل شد

ادراک و فهم واژه‌های غریب قرآن بیش از هر چیز به علوم قرآن و درک مفاهیم قرآنی مرتبط بود بنابراین تفسیر قرآن نخستین جنبش علمی بود که در اعراب مشاهده شد. از آنجا که سخنان پیامبر(ص) سرآمد فصحای عرب به شمار می‌رفت کلام پیامبر(ص) مورد استشهاد عالمان زبان و فنون ادبی بود

در دانش کلام و مناظره بین فِرَق اسلامی فاصله حق و باطل و تمایز درست و نادرست سخن رسول اکرم(ص) بود در نتیجه هیچ علمی بدون حدیث به کمال مطلوب نمی‌رسید و از آنجایی که قسمتی از احادیث در تبیین و تفسیر آیات قرآن و ثواب قرائت آنها وارد شده جای تردید نیست که پیشینه‌ی حدیث نیز از آغاز نزول وحی است و پژوهشهای لغوی قرآن پژوهشگران را به سوی غریب الحدیث نیز کشانید

تکامل کتابهای غریب الحدیث در سه دوره بوده است. الف- کتابه الحدیث   ب- تدوین الحدیث   ج- تصنیف الحدیث[2]

غریب و غریب الحدیث

غَرُبَ ، غُرْبَهً – غَرْبَهً ای بعیده الطرح[3]

کلام غریب: « بعیدٌ من الفهم» در العین فراهیدی آمده: « الغریب: الغامض من الکلام» غریب کلمه ای است که معنای آن پوشیده و مخفی باشد اگرچه دارای فصاحت و بلاغت نیز
می باشد[4]

هرگاه معنا به گونه‌ای مستقیم به مخاطب انتقال نیابد نیازمند واسطه‌ای است که الفاظ و مفاهیم ناآشنا را به گونه‌ای متناسب با مقصود گوینده برای مخاطبان تفسیر کند اگر چه در شکلی دیگر و قالبی آشناتر به آنان منتقل نماید

ابوسلیمان محمد الخطابی[5] در شرح معنی غریب می‌فرماید:[6]

« اَنَّ الغریبَ مِنَ الکلام اِنما هُوَ الغامِضُ البَعیدُ مِنَ الفهمِ کالغریب مِنَ الناسِ»

« کلام غریب کلام پوشیده و دور از ذهن می باشد مانند شخص غریب در میان مردم »

علل بوجود آمدن غریب الحدیث:

از نظر خطّابی علل بوجود آمدن غریب الحدیث به عنوان یک علم مستقل تفاوت مخاطبین در درک و فهم احادیث و اختلاف لهجه می‌باشد

ابن اثیر علت را اینگونه بیان می‌کند که: «وقتی عرب با غیر عرب مختلط شد برای این که احادیث رسول خدا حفظ شود ضرورت نیاز به این فن احساس گردید و ناچار این فن به صورت یک ضرورت مهم در لغت عموماً و در غریب الحدیث خصوصاً بوجود آمد».[7]

کتب غریب الحدیث مرجع مهمی برای یافتن مفاهیم احادیث به شمار می‌آیند. این کتابها به منظور حل واژه‌‌های ناآشنای به کار رفته و در احادیث تألیف شده‌اند و هدف از تألیف اینگونه کتابها ارائه معنای واژه‌های غریب در همان حوزه معنایی حدیث است و به سایر استعمالات واژه توجه نشده است تدوین غریب الحدیث‌ها متفاوت است برخی مانند کتب حدیث ترتیب مسندی[8] دارند برخی مانند کتابهای لغت بر اساس ماده کلمه مرتب شده‌اند

موضوع پایان نامه بررسی لغتنامه‌های حدیثی است که در اصل یک نوع فهرست نگاری و کتاب شناسی تاریخی در مورد کتب غریب الحدیث می‌باشد برای رسیدن به این هدف به گردآوری مجموعه کتب غریب الحدیث به ترتیب زمانی از نیمه دوم قرن دوم تاکنون پرداخته شده است که در این پژوهش سیر تدوین غریب الحدیث‌ها به صورت فهرست وار بیان شده است. این تحقیق با مقدمه آغاز گردیده و دارای نه فصل می‌باشد و فصلها به ترتیب سده‌های اولیه اسلام تا قرن معاصر می‌باشد. اگر چه این پژوهش به این شیوه به عنوان اولین کار با کاستیهای فراوان همراه است ولی تلاشی هر چند ناچیز برای پی بردن به مفاهیم صحیح احادیث می‌باشد

1 قلم

2 سزگین ،

1 زمخشری ، اساس البلاغه، 1/

2 .رک : راغب، 2/669 ، خلیل بن احمد، 2/

3 خطابی سومین غریب الحدیث نویس سبک مسندی است. (برای اطلاعات بیشتر به ص 41 همین جزوه مراجعه شود) 

4 خطّابی، غریب الحدیث، 3/

1 ابن اثیر ، النهایه ، مقدمه ،

2- در ترتیب مسندی احادیث بر اساس راویان آنها مرتب شده و سپس واژه های غریب آنها را شرح داده است یعنی احادیث پیامبر اکرم (ص) و سپس روایات صحابیان و تابعین به طور مستقل و در پی هم آورده می شود. 

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

کلمات کلیدی :

مقاله عراق در pdf

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

  مقاله عراق در pdf دارای 44 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله عراق در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله عراق در pdf

چکیده  
مقدمه  
موقعیت عراق  
موقعیت جغرافیایی  
رودخانه های دوقلو  
تنوع منطقه ای  
مناطق بزرگ عراق از لحاظ طبیعی  
خصوصیات عمده جغرافیایی عراق  
جامعه عراق  
مردم عراق  
جنبش اسلامی عراق  
احزاب اسلامی در عراق  
نقش مجتهدین و حوزه های علمیه و مراکز فرهنگی  
ناسیونالیسم در عراق  
1- حزب استقلال  
2- حزب شعب  
3- حزب اتحاد ملی  
4- حزب دموکراتیک ملی  
5- حزب اصلاح  
6- حزب الاتحاد الدستوری  
کمونیست  
سرکوبی کمونیست ها  
آغاز جمهوری در عراق  
کردستان عراق  
ریشه های مذهبی اکراد  
جنگ عراق و ایران  
نیروی احتیاط  
بخش اول برای تأمین مرزها :  
بخش دوم : در مقابله با عراق به عنوان تلاش اصلی :  
سلاح های شیمیایی مورد استفاده عراق در جنگ تحمیلی  
ریشه های اختلاف بین عراق و ایران  
اهداف سیاسی – نظامی عراق  
اختلاف و منازعه میان ایران و عراق بر سرد مرز اروند رود (شط العرب)  
عوامل شکست : انقلاب 1920 عراق  
پیدایش نجف اشرف  
اسامی نجف اشرف  
ویژگی های جغرافیایی شهر نجف اشرف  
اهمیت نجف اشرف  
نجف یکی از شهرهای مذهبی کشور عراق  
مذهب مردم نجف  
امام علی (ع) و حرم مطهر  
زندگانی امام علی (ع)  
ارائه راهکار  
نتایج  
منابع و مآخذ  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله عراق در pdf

1-    ابوغزاله ، عبدالحلیم ، 1380 ، جنگ عراق و ایران ( از نگاه دیگران ) ، مترجم : نادر نوروزشاد ، چاپ اول

2-  امانی زاده ، علی اصغر ، 1382 ، بررسی وضعیت اسرای ایرانی در اردوگاههای عراق ، انتشارات صدا و سیما تهران سروش

3-  دوری ، عبدالعزیز و دیگران ، 75 ، بغداد ( چند مقاله در تاریخ و جغرافیای تاریخی )، بنیاد دایره المعارف اسلامی ، مترجم : اسماعیل دولتشاهی و ایرج پروشانی

4-  دهشیار ، حسین و دیگران ،1382  ، مسائل ایران و عراق ، انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر ، تهران

5-    ژرژرو ، 1381 ، سرگذشت عراق باستان ، نشر پیکان ، مترجم : عبدالرضا (هوشنگ ) مهدوی

6-    گلابگیر ، سید محمود و دیگران ،1383 ، نجف کانون تشیع ، انتشارات موسسه چاپ آستان قدس رضوی

7-  لانگریک ، استیون ، 1376 ، تاریخ سیاسی و اجتماعی ، اقتصادی عراق ، انتشارات آستان قدس رضوی  ، مترجم : علی درویش ، چاپ اول

8-  مار ، فب ، 1380 ، تاریخ نوین عراق ، انتشارات بنیاد پژوهشهای اسلامی ، مترجم : محمد
عباس پور ، مشهد ، چاپ اول

9-    ناظمیان،رضا،1381 ، جریانهای سیاسی معاصر عراق ، انتشارات موسسه فرهنگی کتاب و عترت

10-وزارت آموزش و پرورش ، 1377 ، جغرافیای سیاسی و اقتصادی ، انتشارات شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران

چکیده

عراق در دوره های گوناگون از نظر تاریخی ، باستان شناسی ، اقتصادی دارای اهمیت جهانی بوده است. مراودات میان ایران و عراق در خصوص روابط دو جانبه منطقه ای و حتی بین المللی دارای فراز و نشیب بسیاری بوده و بیش از آن که این روابط بر پایه حسن هم جواری مبتنی باشد . بر اساس تنش و تخاصم بر سر موضوعات مختلف شکل گرفته است . توصیف تشکیل احزاب مختلف در عراق ، اهداف سیاسی و نظامی عراق ، ریشه های اختلاف بین ایران و عراق ، جنگ عراق و ایران و کاربرد
سلاح های شیمیایی مورد استفاده عراق در جنگ تحمیلی که این کاربرد سلاح های شیمیایی در
جنگ ها فجایع انسانی جبران ناپذیری را پدید می آورد

 پیدایش و اهمیت شهر نجف و موقعیت جغرافیایی این شهر ،  همچنین زندگانی امام علی (ع) موضوعات مورد بررسی در این تحقیق می باشد

مقدمه

توجهی که عراق سابقاً از لحاظ تاریخی ، باستانشناسی ، استراتژی ، اقتصادی و شالوده اجتماعی در سطح جهان دارای اهمیت جهانی بوده است . در طی آخرین نسل نه تنها کمتر نشده ، بلکه بیشتر از پیش شده است . عراق سال 1951 کشوری است که با رشد روزافزون اما هنوز ناقص ، مفهوم وحدت و ملیت نه ادعاها و شکایتهای منطقی در قبال کشور دیگری دارد . نه خود این کشور موضوع درخواستهای دیگر کشورهاست مرزهایش تثبیت شده اند ، آب و هوای سالم دارد ، مردمش در حال افزایش و پیشرفت اند . زمینهای حاصلخیز فراوان و آب قابل کنترل دارد و به تعیین این دو با هم به گونه ای که در قرون اولیه عمل کردند می توانند ثروت مادی زیادی تولید کنند و منابع معدنی توسعه یافته ای با غنایی استثنایی دارد که می تواند برای کارهای توسعه و خدمات اجتماعی سرمایه فراهم کند . کمتر سرزمینی وجود دارد که از امکانات مادی برای ایجاد یک زندگی خوب برای اثباتش بیش از عراق از مواهب طبیعت برخوردار باشد ، اثباتی که خودشان فوق العاده باهوش و لایق پیشرفت اند و برای ترقی آنها فضای لازم و حتی بیش از آنچه لازم است در دسترس است اگر مردم عراق و دوستان خارجی شان که صادق و فراوانند بیشترین امید را درباره این کشور در سر داشته باشند راهی به خطا نرفته اند . بغداد به سبب شهرت قدیمی ، موقعیت استراتژیک و ابعاد کنونی اش همیشه برتری ویژه ای نسبت به دو شهر دیگر عراق یعنی موصل و بصره دارد

 

موقعیت عراق

نام رسمی : جمهوری دموکراتیک خلق عراق

نام بین المللی : ایراک   IRAQ

نام محلی : الجمهوریه العراقیه الدیمقراطیه الشعبیه

اسامی قدیمی : عراق عرب ، عراقان ، عراقین ، سواد ، سورستان

« عراق با 438466 کیلومتر مربع وسعت ( پنجاه و دومین ) کشور جهان در نیم کره شمال و نیم کره شرقی ،در جنوب غربی قار آسیا در منطقه خاورمیانه ، بر کناره شمال غربی خلیج فارس واقع شده است . این کشور، همسایه کشورهای ایران ( در شرق ) ترکیه ( در شمال ) سوریه و اردن ( در غرب ) و عربستان سعودی و کویت ( در جنوب ) است . عراق کشوری نسبتاً کم ارتفاع است . کوههای آن تماماً در نواحی شمال و شمال غربی آن ( هم مرز با ایران و ترکیه ) واقع شده اند . نژاد مردم آن 71% عرب 18%  کرد 1% آریا ( ایرانی ) 2/1 % ترک و 5% آشوری است

 دین 95% مردم آن اسلام و (   2  شیعه و  1  سنی ) و 3% مسیحی است . زبان رسمی عربی است اما کردی نیز رایج است که به خط عربی نوشته می شود . پایتخت این کشور شهر بغداد و از پرجمعیت ترین شهرهای آن موصل ، بصره ، کرکوک و کربلا می باشند . بندر مهم عراق بصره است که در کنار اروند رود (شط العرب ) در شمال غربی خلیج فارس واقع شده است .»

حکومت این کشور جمهوری و رئیس جمهوری آن ژنرال صدام حسین است که در سال 1979 میلادی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران ، حسن البکر رئیس جمهوری سابق ، تحت فشار معاونش صدام حسین استعفا داد و او به قدرت رسید . البکر خواستار شناسایی انقلاب اسلامی و نزدیکی بیشتر با ایران بود که از کار برکنار شد . وی رئیس حزب سوسیالیستی عرب بعث و همچنین رئیس شورای انقلاب
می باشد . عراق یک مجلس ملی با 250نفر عضو دارد ولی قدرت اصلی در دست صدام حسین است . قانون اساسی این کشور در سال 1970 تدوین شد و در سال 1971 اصلاحاتی بر آن افزوده شده است . بر اساس آخرین تقسیمات کشوری عراق از 16 استان تشکیل شده که زیر نظر فرماندار دولت مرکزی اداره می شوند

آب و هوای عراق در نواحی شمالی معتدل کوهستانی ، در نواحی مرکزی ، گرم و مرطوب و در نواحی غربی ، گرم و خشک است و رودهای دجله و فرات طولانی ترین رودهای آن هستند . واحد پول این کشور دینار عراقی است ! ( امانی زاده ، 1382 : 50-49 )

موقعیت جغرافیایی

 شاید در هیچ نقطه ای از جهان نفوذ جغرافیا بر تاریخ آشکارتر از مجموعه کشورهایی نباشد که در میان دریای مدیترانه و فلات ایران قرار دارند و ما آنها را به نام خاور نزدیک می شناسیم انسان در بیابان های وسیع جنگل های استوایی یا در مناطق قطبی خود را با طبیعتی خصومت آمیز روبرو می بیند که موجودیتش را تهدید می کند از سوی دیگر انسان در مناطق معتدل تقریباً در همه جا در محیطی مساعد در خانه خودش قرار دارد اما در خاور نزدیک خشک و شبه استوایی موازنه انسانی و طبیعت پیچیده تر است . انسان می تواند در آنجا زیست و حتی پیشرفت کند هر چند فعالیتهای گوناگون او تا حد زیادی به اوضاع اقلیمی ، طبیعت خاک ، میزان بارندگی تقسیم چشمه ها و چاه ها و مسیر و مقدار آب رودخانه بستگی دارد عوامل یاد شده بر او نفوذی ژرف می گذارند . راه های بازرگانی و مسیرهای لشکر کشی او را تعیین می کند او را متمایل به ساکن شدن به عنوان کشاورز یا محکوم به سرگردان و صحرانوردی
می سازند به کیفیات بدنی و اخلاقی او کمک می کنند و بر افکار و معتقدات دینی تا او اندازه ای اثر
می گذارند . بنابراین تاریخ هر یک از کشورهای خاور نزدیک را باید به مطالعه نقشه جغرافیا آغاز کرد و سرزمین باستان عراق نیز از این قاعده مستثنی نیست . (ژرژرو ، 1381 : 7)

 

رودخانه های دوقلو

 جمله مشهور هرودوت را که می گویند مصر هدیه نیل است همه شنیده ایم در مورد بین النهرین نیز از بسیاری جهات می توان گفت که هدیه رودخانه های دوقلوست دجله و فرات در زمانهای بسیار کهن لایه های خود را بستری که از صخره های رسوبی تشکیل شده است میان زمین های پست عربستان مرتفع ایران به جای گذاشته و در وسط صحرا دشتی به وجود آورده اند که از نظر وسعت و حاصلخیزی در 3680 کیلومتر بیابان های بایر گسترده میان سند و نیل تنظیم شده است . ( همان منبع : 10-8 )

تنوع منطقه ای

بیابان در شمال کوهستانی در مرکز به وسیله وادی های عمیق پاره پاره در جنوب مسطح و فاقد علامت مشخص و از قبل می رود به سراسر مسیر فرات است و تا صدها کیلومتر در غرب عربستان پیش می رود با وجود این بیابان بزرگ سوریه و عربستان برای مردم بین النهرین باستان ناشناس بوده است و خط مستقیمی که آن را از دره فرات جدا می کند حدود مهاجر نشینهای پیش از اسلام را مشخص می ساخته. سامری ها و بابلی ها اصولاً مردمانی کشاورز بودند و بر عکس اعراب پشتشان را به بیابان می کردند و به زمین خودشان که از رسوب رودخانه های حاصلخیز بود ، سرسختانه چسبیده بودند ، اما می بایست صحرانوردان ویرانگر را به حساب آورند که به کاورانهایشان دستبرد می زند ، به شهرها و روستاهایشان حمله می کردند و حتی کشورشان را مورد تجاوز قرار می دادند . ( همان منبع : 16)

مناطق بزرگ عراق از لحاظ طبیعی

خصوصیات عمده جغرافیایی عراق

 سرزمینی با رودخانه های پهناور ، نسبتاً ساده است . این خطه در واقع از گستر خاکی بسیار وسیع و همواری پدید آمده است . از جانب مشرق در پناه چنبر عظیم زاگرس قرار دارد . در صورتی که از طرف غرب با شیبی ملایم به سوی شام بالا می رود . در ژرف ترین بخش زمین ناودیسی که بدین گونه مرز بندی شده دو شط بسیار عظیم روان است

یکی فرات و دیگری دجله که ریزشهای پراکنده بر کوهستانهای زاگرس را گرد می آورد . با این حال وضع طبیعی این ناو زمین از ابتدا تا انتها متغیّر است . با این که کمی بیشتر از بخش جنوبی عراق باران دارد میزان بارندگی بسیار کم و مانع از آن است که فلات از صورت خشک و شکل یکنواخت ملال آور بیرون آید . چهره خاک بین النهرین از بغداد تا خلیج فارس شگفت آور متفاوت است و آب در آن بر خلاف جزیره نقشی عمده دارد .   علاوه بر این مناظر طبیعی اش تنوع بیشتری دارد . در پای زاگرس مخروط ها یا پنجه های آبرفتی عظیمی در کنار هم قرار دارند . خطه ای که دجله و فرات در میان جلگه های ان روان است و منطقه ای نیمه خاکی و نیمه آبی است که در آن سرازیر طغیانها به مناطق پست
« هور » که خود سراسر دریاچه و مرداب است فرو  می ریزد . در واقع زمانی که فرات و دجله با هم از طغیان لبریز می شوند قادرند اطراف خود را به شعاع دهها کیلومتر غرقه سازند . بیرون از این مواضع خاص و ممتاز که از لحاظ مساحت محدود است خاک این کشور غیر قابل سکونت است زیرا به سبب نبودن آب برای آبیاری ، یا بدین سبب که بیش از حد در معرض سیلابهای ناشی از طغیان این
رودخانه های عظیم غیر قابل کشت است . ( دوری ، 1375 : 78-76 )

جامعه عراق

در خلال یک دور معین از 1800 تا 1900 تغییرات ژرفی در جامعه شهری عراق رخ داده بود . این تغییرات که بیشتر در طبقات بالاتر بود ، اما در طبقات پایین تر نیز احساس می شود . هم در شهرها و هم در مناطق روستایی که هنوز از لحاظ اجتماعی در مرحله نخستین بودند بازتاب یافت . تا اوایل قرن نوزدهم ، جامعه شهری عراق تقریباً از تأثیرات غربی برکنار مانده بود . هیچ آشنایی با دنیای خارج وجود نداشت . آهنگ زندگی به همان کندی اعصار اولیه پیش می رفت . شیوه های سنتی رواج داشتند و روابط زندگی در تمام زمینه ها بر مبنای اسلام بود . مفاسد اجتماعی این عصر را همه با جبر کورکورانه می پذیرفتند نفوذ مفاهیم و فعالیتهای غربی که در کشورهای شرقی  مدیترانه به تدریج پیش آمد در عراق به نسبت ناگهانی بود. پست و تلگراف ، تجارت و سرمایه گذاری خارجی کم کم به کار می افتادند . اقلیتهای مسیحی و یهودی که آموزشهای غربی دیده بودند به کمک مبلّغان مذهبی که در خدمتشان بودند پیوسته از سطح تعلیم و تربیت بالاتری برخوردار بودند . موصل بسیار عقب مانده بود . این شهر که از لحاظ موقعیت اهمیت کمتری داشت از تأثیرات غربی به دور بود

در شهرهای کوچکتر عراق شهرهای عربی با کردنشین جوّ و اوضاع اجتماعی با توجه به محیط وسیعاً فرق می کرد . بسیاری از شهرها هیچ امتیاز خاصی نداشتند . در عین حال ویژگی بیشتر ، نقش شهرهای مقدس فرات یعنی کربلا و نجف بود . این دو شهر به یک نسبت دو قلب شیعه گرای عراق و مراکز زیارت و دفن اموات بودند . ( لانگریک ، 1376 : 50-46 )

مردم عراق

از کشوری تحت عنوان عراق می توان سخن به میان آورد اما از مردمی به نام ملّت عراق هنوز نمی توان سخن گفت . مرزهای امروز عراق مردمانی شدیداً مختلط در برگرفته اند که هنوز به صورت یک جامعه سیاسی واحد با درک هویتی مشترک باهم تلفیق نیافته اند . از زمان شروع قیمومت بریتانیا بر عراق کار همسان سازی و پکپارچه کردن مردم به طور پیگیر ادامه یافته اما به هیچ وجه تمام نشده است . نخستین و جدیدترین تقسیم بندی جمعیتی مربوط به قومیّت یا دقیقتر بگوییم مربوط به مسأله زبان شناختی مردم این مرز و بوم است . اکثریت عرب زبان حدود 75 تا 80 درصد و اقلیت کرد زبان 15 تا 20 درصد جمعیت عراق را تشکیل می دهند . عربها در جلگه های غربی و در رود دجله و فرات را از بصره تا دشت موصل در اختیار دارند در حالی که کردها پناهگاههای خود را در ناحیه ناهموار کوهستانی شمال و شرق احداث نموده اند . مع ذالک کردهای عراق تنها بخشی از جمعیت عظیم کرد هستند که با
زمینه های فرهنگی ، زبانی و ملی گرایانه مشترک هویت خود را مشخص می سازند . در یک تقسیم بندی دیگر یعنی از لحاظ مذهب : جمعیت عراق به دو فرق بزرگ اسلام یعنی شیعه و سنی تقسیم
می شوند . نظر به اینکه اکثریت چشم گیری  از کردها سنی مذهبند این تقسیم بندی عمدتاً بر عربها اثر می گذارد اما نتیج نهایی آن است که مردم عراق به سه جامعه مشخص تقسیم می شده اند : عربهای شیعه ، عربهای سنی و کردها . ( فب مار ، 1380 : 26-25 )

 

جنبش اسلامی عراق

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

کلمات کلیدی :

پایان نامه علل ظهور و سقوط رضاخان در pdf

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

  پایان نامه علل ظهور و سقوط رضاخان در pdf دارای 64 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پایان نامه علل ظهور و سقوط رضاخان در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه علل ظهور و سقوط رضاخان در pdf

اضمحلال تدریجی مشروطه تا دیکتاتوری رضاخان         
بحران مشروطیت در ایران           
کودتای رضاخان ،تمسخر مشروطه             
ماهیت کودتای سوم اسفند              
وضعیت مطبوعات ایران در دوره دیکتاتوری رضاخان         
الف)دوره وزارت جنگ رضاخان             
ب)دوره نخست وزیری                 
ج)دوره سلطنت                  
هدف اصلی کشف حجاب               
آیت الله قمی و قیام علیه رضاخان         
سوم شهریور ، اشغال ایران و پایان دیکتاتوری رضاخان      
علت حمله متفقین به ایران              
اقدامات دستگاه سیاسی ایران                
اقدامات نظامی ایران              
استعفای رضاخان         
حکومت رضاخان به ایران خائنانه بود یا خادمانه            
ویژگی های حکومت رضاشاه پهلوی        
نقد و بررسی           
آلبوم تصاویر          
پی نوشت         

   پی‌نوشت‌ها:

1ـ تاریخ بیست ساله ایران ، حسین مکی، ج 2 تهران، امیر کبیر، 1359، ص 34 تا
5ـ تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، انقراض قاجاریه، ملک الشعراء بهار ، ج 1 (تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی 1357) ص
6ـ تاریخ بیست ساله ایران، حسین مکی ج 2، ص 85-
7ـ تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، انقراض قاجاریه ج 1 ، ص
8ـ تاریخ بیست ساله ایران، حسین مکی ج 2 ، ص
9ـ تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، انقراض قاجاریه، ج 1 ، ص
19ـ مطبوعات سیاسی ایران در عصر مشروطیت، عبدالکریم ذاکر حسین، چاپ دوم (تهران، دانشگاه تهران 1371) ص
20ـ سیاست خارجی ایران در دوران پهلوی، عبالرضا هوشنگ مهدوی (1357-1300) چاپ اول، تهران: نشر البرز،
*‌ روزنامه آئینه ایران در سال 1308 به مدیریت و صاحب امتیاری امیر جلیلی در تهران تأسیس شد و اولین شماره آ» در هفتم آبان همان سال منتشر گردید
مکاتبات مدیر این روزنامه با تیمورتاش (وزیر دربار رضاخان) به خوبی فضای خفقان زده و پراز ارعاب حاکم بر مطبوعات عصر رضا خان را مجسم می‌سازد، لحن چاپلوسانه و همراه با عجز و الحاج امیر جلیلی رد این مکاتبات، حاکی از آن است که مدح و ثنا و الحاح و التماس بر بخشش گناهان مرتکب شده (یا نشده) همه از ابزارهایی بودند که مدیران جراید آن دوره، برای رهایی از توقیف،‌تعطیل، حبس و تبعید، بدان متوسل می‌شده‌اند و امیر جلیلی نیز چون سایرین در بکار بردن این بازارها کوتاهی نمی‌کرده است

23 طلوعی ،‌محمود – پدر و پسر – نشر علم 1376 – ص
24 اطلاعات در یک ربع قرن – صفحات 203 و 202 – به نقل از طلوعی – همان
25 مهدی نیا ،‌جعفر – هفت یار اشغال ایران در 23 قرن [‌جلد چهارم ] – انتشارات پانوس – 1377 – ص
26 معتضد ،‌خسرو – تنش بزرگ . نشر پیکان – تهرن 1377 – ص
27 دلدم ،‌ اسکندر ،‌زندگی پرماجرای رضا شاه – نشر عطایی – ص
28 مکی ،‌ حسین – تاریخ بیست ساله‌ی ایران ،‌ ج 7 ،‌ انتشارات علمی – 1363 – ص
29 همان صفحه
30 همان
31 همان ،‌ص
32 مهدی‌نیا – ص
33 معتضد ،‌ص
34 همان ،‌ص
35 همان
36 مکی – ص
37 بولارد ،‌سرریدر – شترها باید بروند (‌خاطرات سفیر انگلستان در ایران )‌ – ترجمه حسین ابوترابیان – نشر نو – ص
38 معتضد – ص
39 همان ،‌ص 731 – پوسترهایی در مورد اشغال ایران توسط سربازان شوروی
40- این قرار داد بین ایران وانگلیس امضاء شد. به موجب این قرار داد انگلیسیها امکان یافتند ء مستشاران خودرا درکلیه وزارتخانه ها وادارات ایران به کار گمارند ء برای ارتش ایران افسر ء اسلحه وسازوبرگ تامین کنند.این قرار عملا ایران را به کشوری تحت الحمایه انگلیس تبدیل می کرد

-41علیرضاازغندی ،ناکارآمدی نخبگان ایران بین دوانقلاب ،ص

-42علی دوانی ،نهضت روحانیون ،ج 2،ص 162-

43- دکترمصدّق مخالف اصلی کشیدن راه آهن ازشمال به جنوب بودودرمجلس دوره ششم باآن مخالفت نمودودلایلی رانیزبرای مخالفت خوداعلام کرده بود .ر.ک :حسین مکی ،دکترمصدّق ونطق‏های تاریخی او(.13) ابراهیم رزّاقی،اقتصادایران ،ص 221-

-44محمدرضاخلیلی فر،توسعه ونوسازی ایران دردوره رضاشاه، ص

45- جامی ،گذشته‏چراغ راه آینده است ،ص 31-

46- پیترآوری ،تاریخ معاصرایران ازتأسیس تاانقراض قاجاریه ،ص

47- علی دوانی ،نهضت روحانیون ،ج 2،ص 162-

48 – چاپ ونشراسکناس که توسط بانک شاهی صورت می گرفت درسال1872 به مدت شصت سال می بایست اجرا میشد

  اضمحلال تدریجی مشروطه تا دیکتاتوری رضاخان

   کتاب “اضمحلال تدریجی مشروطه تا دیکتاتوری رضاخان” نوشته دکتر حسین آبادیان در 808 صفحه و شمارگان 3000 نسخه بهار سال 85 از سوی موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی منتشر شد

این کتاب به واقع در ادامه کتاب “بحران مشروطیت در ایران” است و نویسنده تلاش کرده است تا نشان دهد خط سیر عملیات گروههای بحران ساز به کجا منتهی شد؟ در این اثر نویسنده بحث را از اولتیماتوم روسیه و سقوط مشروطه پی گرفته و نشان داده است که بریتانیا علیرغم شعارهای عوامفریبانه حمایت از مشروطه ایران نه تنها هیچ حمایتی از این جنبش نکرد بلکه روسیه را هم تشویق کرد به ایران حمله کند و مشروطه را تعطیل نماید

در این مسیر انگلیسی ها از اقدامات گروههای بحران ساز داخلی به بهترین وجه ممکن استفاده کردند و به واقع نقش اصلی در سقوط مشروطه را همین گروههای بحران سازی ایفا کردند. بعد از این رویداد تاریخی احزاب سیاسی و مطبوعات تعطیل شدند و زمام امور کشور به دست ناصرالملک افتاد که با عنوان نیابت سلطنت احمدشاه نیز یأس و نومیدی را در دل او می کاشت و وی را نسبت به ایران و ایرانی بدبین می کرد

در این اوضاع و احوال بود که جنگ اول جهانی شروع شد، بلافاصله بعد از جنگ ناصرالملک قدرت را به دست شاه جوان و بی تجربه سپرد و خود به فرنگ رفت. در این زمان همان گروههای بحران ساز دوره مشروطه باز هم به فعالیت های مخرب خود ادامه دادند، اینان که همان اعضای حزب دموکرات بودند باز هم کار را به جایی رسانیدند که قدرت های بزرگ کشور را به تصرف خود درآوردند و بیطرفی ایران را نقض نمودند. از این پس یک سلسله حوادث و وقایع روی داد که منجر به نا امنی اجتماعی، بحران اقتصادی و رواج قحطی فراگیر در کشور و نیز تاسیس جوخه های مرگ شد

نویسنده بر اساس مطبوعات آن زمان، کتاب های تاریخی و خاطرات و شرح حال رجال و منابع انگلیسی حوادث و وقایع این زمان را کالبد شکافی و تبارشناسی کرده و نشان داده است که وقوع کودتای رضاخان با برنامه ای از پیش تدوین شده و در ادامه یک سلسله بحران های متوالی اقتصادی و سیاسی و اجتماعی که از دوره مشروطه شکل گرفته و در دوره بعد از مشروطه شدت یافته بود، انجام شد و رضاخان در این میان تنها یک عامل بود و نه چیز دیگر

در این کتاب بحران های ایران در قالب تنش های احزاب سیاسی، اشغال کشور توسط بیگانه، تعطیلی مجلس، قحطی بزرگ و تشکیل کمیته مجازات بررسی شده و نشان داده شده که این تحولات همه و همه به هم ارتباط دارند و جداکردن یک بحش از آنها از بخش های دیگر مانع ارزیابی جدی ریشه ها و علل و عوامل کودتای سوم اسفند می شود. نویسنده نشان داده است که چگونه زمامداران ایران نتوانستند از شرایط جهانی به نفع منافع و مصالح ملی ایران بهره برداری کنند و کار به انعقاد قرارداد 1919 رسید

در این ارتباط نویسنده با اتکا به منابع اصلی، ریشه های این قرارداد را کاویده است و آن گاه مخالفین داخلی و خارجی و وجوه اشتراک و افتراق آنها را بررسی نموده است. نویسنده نشان داده که به دلایل اقتصادی و سیاسی مشخص ، محفلی خاص در انگلستان با این قرارداد مخالف بود و مخالفین داخلی هم همه از انگیزه واحدی ریشه نگرفته بودند و برخی از آنان ادامه دهندگان بحران سازان دوره مشروطه بودند. همینان زمینه و مقدمات کودتای سوم اسفند را فراهم کردند. ویژگی کتاب در این است که برای نخستین بار یکی از مقاطع تاریک تاریخ ایران از سقوط مشروطه تا کودتای سوم اسفند را بررسی کرده و نکته این است که نویسنده بسترهای اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی کودتا را کاویده و این مسئله را اثبات کرده است که بحران سازان مشروطه به واقع به دنبال حکومتی از نوع حکومت رضاخان بودند

نویسنده بر این باور است که با وقوع کودتا نقشه اصلی گروه خاصی در بریتانیا همسو با برخی رجال و احزاب سیاسی ایران محقق شد و مشروطه برای همیشه از بستر تاریخی خود منحرف گردید و سلسله پهلوی وارث نامشروع آن جنبش عظیم شد. تحلیل هایی که در این کتاب عرضه شده اند، همه و همه مستند به منابع درجه اول است و خواننده برای نخستین بار روایت جدیدی از اشغال ایران در جنگ اول جهانی، تاسیس کمیته مجازات، قحطی بزرگ سال 1296 شمسی و در نهایت قرارداد 1919 و کودتای 1921 را مشاهده خواهد کرد

بحران مشروطیت در ایران

   کتاب “بحران مشروطیت در ایران” نوشته دکتر حسین آبادیان در 660 صفحه و شمارگان 3000 نسخه از سوی موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی منتشر شد

مشروطیت فقط یک پدیده اجتماعی ساده نبود، بلکه از جهت سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی میراث قبلی خود را به چالش می خواند. با مشروطیت، ایران وارد گردونه ای از تحولات شد که با خود الگوهای تازه ای به ارمغان آورد. از سویی مباحث عدیده ای در باب حقوق انسان مطرح شد و برای نخستین بار تاملی نظری در میراث به جای مانده از گذشته صورت گرفت و تلاش های قابل توجهی – اگر چه ناکام- برای انطباق آن با شرایط روز انجام گرفت. از دیدگاه اقتصادی ایران جزیی از دنیایی شد که باید زیر تاثیرات شگرفت جهان سرمایه داری باشد و به مثابه یک کشور پیرامونی و سایر منابع خام کشور بودند. کشف نفت همزمان بامشروطیت ایران – و نیز همزمانی رقابت های شرکت های بزرگ چند ملیتی در پهنه کشور با این تحول تاریخی – نقش بسیار تعیین کننده ای در جهت گیری مشروطه داشت. برای نخستین بار در ایران گامهای عملی برای ادغام در نظام جهانی سرمایه برداشته شد

با این حال ، به مشروطیت ایران نمی توان به صورت یک رویداد تک عاملی نگریست. این تحول تاریخی محصول بستر سازی های سیاسی ، اقتصادی، فرهنگی ، دینی و اجتماعی بود که دست در دست یکدیگر به آن خیزش تاریخی منتهی گردید. در واقع همه عوامل لازم برای تحول اجتماعی در این مقطع از تاریخ کشور وجود داشت تا آن جنبش را خلق کند. البته همزمانی مشروطه با این تحولات نباید این ذهنیت را بوجود آورد که مشروطه ایران زاده عواملی بود که برای توده های مردم ناشناخته بود. مردم به صورت ملموس با واقعیات زندگی خود مواجه بودند و نیاز به تحول را احساس می کردند. از سوی دیگر، آنان به این واقعیت اذعان داشتند که با وجود شرایط موجود شرایط موجود راه بر هرگونه احقاق حقی مسدود است. آنان دریافته بودند که باید زمامداران را حتی به زور وادار به پذیرش حقوق خود کنند
از دوره ناصرالدین شاه بسیاری از مناسبات خارجی ایران تحت تاثیر کمپانی های بزرگ اروپایی که برای راهیابی به بازار ایران تلاش می کردند، قرار داشت. این کمپانی ها البته با یک مشکل عمده روبه رو بودند و آن هم روسیه بود. این شرکت ها برای کسب سود از هر فرصتی بهره برداری می کردند. برای آنها نه قانون خواهی مردم ایران مهم بود و نه مشروطه طلبی آنان؛ مهم این بود که چگونه می توان قدرت روسیه را تضعیف کرد تا از بازار ایران سهم بیشتری عاید آنان گردد. این شرکت ها بدون تردید از بر هم خوردن نظم موجود برای نیل به اهداف منفعت طلبانه خود بهره برداری می کردند و ورود آنان به جنبش مشروطه و حمایت لفظی شان از این جنبش، نه از زاویه باور به ضرورت استقرار قانون در ایران بلکه برای یافتن جای پایی محکم به منظور سرمایه گذاری در کشور بود. در همین راستا تلاش اقلیت های دینی را نباید چنان عمده کرد که گویا هر چه در این دوره اتفاق افتاد، محصول زد و بندهای آنان بوده است. حوادث تاریخی به خواسته این و آن و به صورت تصادفی روی نمی دهد
بنابراین ، فروکاستن مشروطه ایران به دسیسه های یک قدرت خارجی و یا فلان اقلیت دینی کاری غیر معقول است. واقعیت امر این است که جنبشی روی داد و هر کس از زاویه مورد نظر خود به آن اقبال نشان داد: یکی برای تضعیف موقعیت روسیه در ایران، دیگری برای یافتن فرصتی جهت استقرار اصول شرع، سومی برای ادغام ایران در نظام جهانی سرمایه داری، آن یکی برای تضعیف و مالآ نابودی حکومت قاجار و ;
هدف اثر حاضر این است که لایه های مختلف در مشروطه ایران بازشناسی شوند و هر کدام به تفکیک مورد نقد و ارزیابی قرار گیرند. تلاش بر این بوده است که انگیزه نیروهای درگیر در مشروطه ایران بازکاوی شوند و هر کدام با معیار منافع و مصالح ملی ایران به سنجش درآیند
در همین راستا از این نکته نیز سخن به میان می آید که مراد بریتانیا در دفاع صوری از مشروطه ایران چه بود و مواضع محافل و احزاب سیاسی آن کشور در برابر تحولات ایران چه مبنایی داشت؟ از سوی دیگر، تلاش شرکت های بزرگ سرمایه سالار برای راهیابی به بازار ایران، تبیین و همسویی منافع آنان با مواضع برخی جریانات سیاسی توضیح داده شده است
بحث اقلیت های مذهبی و انجمن های برخاسته از آنان در همین راستا تحلیل گردیده و همگرایی آنان با برخی احزاب سیاسی برجستگی خاصی یافته است. در رساله حاضر در بخش های مختلف نظری، اقتصادی و سیاسی با مقولات خاص همان بخش به مشروطه نظر شده است ، زیرا تحلیل مشروطه ایران با ابزاری واحد غیر ممکن است و برای ایضاح هر بخش آن روش شناسی خاص همان بخش مورد عنایت قرار گیرد. مثلا در باب مخالفت برخی از روحانیون با مشروطه از ابزار فکری خاص خود آنان استفاده شده است و نیز در باب شرکت های چند ملیتی و یا احزاب سیاسی ، نظریه های رایج در اقتصاد سیاسی و تحزب مورد توجه بوده است. شایان توجه است که پرداختن به تئوری ها به هیچ وجه ما را از لزوم نگاه جزیی به حوادث مشروطه بی نیاز نمی کند، از این رو برای هر سخن و نظریه ای باید مصداق با مصادیقی عینی در مشروطه ایران ارایه گردد
جزیی نگری و ریشه یابی حوادث و تحولات خصلت عمومی کتاب حاضر است، به همین دلیل تا حد امکان تبار تحولات و حوادث شناسایی شده اند و ارتباط آنها با حوادث بین المللی مورد بازکاوی قرار گرفته است. روش نویسنده در این پژوهش برقراری پیوند بین بخش های مختلف تحولات اجتماعی دوره مورد بحث است. این روش ما را از شائبه یک سونگری در تحلیل حوادث، مبرا می کند و نشان می دهد که هدف ایضاح موقعیت تاریخی ایران در مقطع مورد بحث است و لاغیر. مهم این نیست که محقق تاریخ چه چیزی را می پسندد؛ مهم این است که آیا او توانسته است آنچه را که در گذشته روی داده فارغ از تعلقات فردی خود منعکس سازد یا خیر؟ در حقیقت ، شناخت واقعیات گذشته به همان گونه که رخ داده اند راه را بر شناخت تاریخی درست و تحلیل سیاسی واقع بینانه می گشاید و افق و امکانات پیش روی را به منظور برنامه ریزی در اختیار برنامه ریزان و سیاستمداران قرار می دهد

   کودتای رضاخان، تمسخر مشروطه

     کودتای سوم اسفند 1299 از جمله مهم‌ترین رخدادهای تاریخ معاصر ایران است. این کودتا که درست چهارده سال پس از انقلاب مشروطه رخ داد، بنیان بسیاری از دستاوردهایی را که در مشروطه شکل گرفته بود، بر باد داد و زمینه دیکتاتوری رضاخان را فراهم آورد. معمولاً مورخین در بررسی کودتای سوم اسفند 1299 سرکرده اصلی آن یعنی رضاخان میر پنج را مورد توجه قرار می‌دهند و تحولات مربوط به این حادثه ;

   کودتای سوم اسفند 1299 از جمله مهم‌ترین رخدادهای تاریخ معاصر ایران است. این کودتا که درست چهارده سال پس از انقلاب مشروطه رخ داد، بنیان بسیاری از دستاوردهایی را که در مشروطه شکل گرفته بود، بر باد داد و زمینه دیکتاتوری رضاخان را فراهم آورد. معمولاً مورخین در بررسی کودتای سوم اسفند 1299 سرکرده اصلی آن یعنی رضاخان میر پنج را مورد توجه قرار می‌دهند و تحولات مربوط به این حادثه را چونان سقوط بهمنی سهمگین در فضای رعب‌انگیز بعد از مشروطه ارزیابی می‌کنند، اما این دسته از مورخین غافل‌اند که با نسبت دادن اراده‌ای پولادین به رضاخان و تأکید بر ابتکار فردی او، وی را بیش از آن چیزی که بود بزرگ می‌کنند. به عبارت بهتر تأکید بر نقش رضا‌خان در وقوع کودتا چیزی است که او خود دوست داشت به آن شهره شود، کما اینکه در سالگرد کودتا یعنی اسفند سال 1300 در بیانیه‌ای اعلام کرد با وجود او عجیب است کسی دیگر را عامل کودتا معرفی نمایند! رضا خان با این بیانیه می‌خواست بر نقش بریتانیا در شکل‌گیری دور جدیدی در تاریخ معاصر ایران سرپوش گذارد و مخالفان کودتا را با تهدید از سر راه کنار زند. از آن به بعد همه تلاشها حول محور نقش پنجه آهنین رضا خان در استقرار وضع نو دور می‌زد. اما سئوال ناظرین تیزبین این بود که دستهای پشت پرده کودتا را چه کسانی هدایت می‌کردند؟ کدامین علل و عوامل دست به دست هم داد تا مردی را که از سواد متعارفی هم محروم بود، به عنوان بیسمارک ایران بر تخت سلطنت نشانند؟ و از این بالاتر کنجکاوان می‌خواستند بدانند کارگردانان این سناریوی مضحک چه کسانی هستند؟
به واقع وقوع کودتا در آن شرایط محصول فرایندهای تاریخی ریز و درشتی بود که در فضای بعد از سقوط مشروطه رخ نمود و بی‌توجهی به آنها و نیز دیگر عقبه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کودتا، راه را بر هرگونه تحلیل ساده‌انگارانه و مبتنی بر نظریه اصالت دادن ناموجه به شخصیتهای تاریخی هموار می‌سازد و خواننده را از عمق حادثه غافل می‌نماید. توجه بیش از اندازه به ابتکار فردی و تأکید بر ذکر خاطره‌های تاریخی این حادثه مؤثر تاریخی، از آن حیث صورت گرفته است تا محتوای واقعی کودتا مستور بماند و آن حادثه را در حد رخدادی عادی و طبیعی سیاسی جلوه‌گر سازند. آنچه از تاریخچه کودتا در دست است یا نگاشته عوامل درجه چندم همان کودتاست، یا نوشته کسانی است که به نحوی از انحا منکر حضور بریتانیا در آن حادثه‌اند. به عبارت بهتر اینان حتی سؤال نمی‌کنند این رضا خان چگونه در فضای آشوب‌زده بحرانهای سیاسی و اجتماعی ایران ظهور کرد؟ او چگونه، با کدام عقبه و با کدام تشکیلات منسجم به میدان آمد؟ آیا حادثه به آن مهمی یک شبه شکل گرفت و به طور مثال آیرونساید اراده کرد رضا خان را به تصرف تهران وادارد و این امر صورت گرفت، بدون اینکه آب از آب تکان خورد؟ اگر این تحلیل ساده‌انگارانه را بپذیریم، به واقع اهمیت وقایع تاریخی و نقش عوامل ذی‌مدخل و تأثیرگذار را در آن انکار کرده‌ایم. بالاتر اینکه فرایند شکل‌گیری تحولی تاریخی را بسیار ساده نموده‌ایم، این قضاوت البته فقط ذهن عوام را می‌تواند اشباع کند، و مسلماً نکته بینان را از ادامه تحقیق منصرف نمی‌سازد. به نظر ما کسانی که بر نقش محوری شخص رضاخان در کودتا تأکید می‌کنند، می‌خواهند واقعیتی بزرگ را پنهان سازند. این واقعیت نقش بریتانیا و عوامل داخلی همسو با سیاستهای این کشور است در وقوع کودتا
آفت این نوع نگاه کردن به حوادثی مثل همین کودتا، غفلت از این نکته است که رضاخان به رغم شعارهای شداد و غلاظ اولیه خود که در ابتدا حتی روشنفکران آزاده‌ای مثل میرزاده عشقی را هم فریب داد، با اقدامات بعدی خویش جنبش مشروطه را به قعر فضاحت خود کشانید و آن را به وادی ابتذالی سوق داد که هیچ کس حتی طرفداران او انتظارش را نداشتند. بعد از کودتا تحولاتی رخ داد که از بنیاد با حادثه‌ای که در چهارده سال پیش اتفاق افتاده بود، در تغایر و تناقض بود. اخیراً کسانی تلاش دارند این نکته را اثبات کنند که حکومت رضا خان ادامه طبیعی جنبش مشروطه بود. به گمان اینان با استقرار رضا خان بر سریر سلطنت، شعارهای مشروطه عملی شد! این مضحک ترین تحلیل کودتاست. وقتی شواهد و قرائن فراوانی در دست داریم که نشان می‌دهد رضا خان نه تنها هیچ باوری به نظام مشروطه نداشت، بلکه کوچک‌ترین آگاهی سطحی هم از این نظام سیاسی نمی‌توانست داشته باشد، چگونه می‌توانیم اقدامات او را ادامه طبیعی مشروطه عنوان نماییم؟ تمام اطوار او نشان می‌داد تا چه میزان با مشروطه و الزامات آن خصومت می‌ورزد. او حتی خود ادعایی در مشروطه‌خواهی نداشت، زیرا نه تنها از آن هیچ گونه آگاهی نداشت، بلکه این نظام را مغایر دیکتاتوری لجام‌گسیخته خود می‌دانست
بسیار شنیده شده است که می گویند کودتای سوم اسفند 1299 نتیجه طبیعی روند مشروطه واقع امر این است که گرچه به لحاظ توالی تاریخی کودتا بعد از نهضت مشروطه رخ داد و آن حادثه در پی سلسله حوادثی دهشتناک و اسف‌انگیز پس از سقوط مشروطه رخ نمود؛ اما به لحاظ مضمون تاریخی شعارهای کودتا و حوادث شکل گرفته بعد از آن، در رابطه مستقیم با تکاپوهای مافیای داخلی و حامیان استوار سیاسی ـ اقتصادی آنان که قرارگاهشان در هندوستان قرار داشت، به شمار می‌آید. این مافیا از دوره ناصری مشغول تکاپو بود، در دوره مشروطه فرصت مناسبی برای عرض‌اندام یافت و در دوره بعد از مشروطه چنان به بحرانهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دامن زد، که طفل مشروطه را به پیری زودرس رساند و با کودتای سوّم اسفند 1299 بر عصای موریانه خورده مجلس و قانون ضربتی سخت وارد آورد و به این شکل آن را از پای انداخت و در هم فروپاشانید. در این دوره دستهای مرموزی مجلس سوّم را به تعطیلی کشاندند، مانع از تشکیل مجلس چهارم شدند و این مجلس زمانی شکل گرفت که قدرت واقعی به دست رضاخان سردار سپه افتاده بود؛ کسی که کوچک‌ترین باوری به مجلس نداشت. به واقع کسانی که مانع از تحقق مشروطه و الزامات آن شدند هم، هیچ باوری به مشروطه نداشتند. همینان بودند که یوسف قانون را به چاه ویل حکومت قزاقان افکندند. راه‌حل بسیار ساده بود: گروهی که می‌خواستند ایران برای همیشه در مدار منافع بریتانیا قرار گیرد و با مافیای سیاسی ـ اقتصادی این کشور چه در لندن و چه در دهلی و بمبئی و سیملا همسو بودند، مانع از استقرار نظم و ثبات می‌شدند، اجازه نمی‌دادند قانون نهادینه شود، امور در مجرای طبیعی خود به حرکت درآید و در یک کلام مانع از طی شدن فرایندهای قانونی می‌شدند. اینان به محض اینکه دولتی مقتدر تشکیل می‌شد، تلاش می‌کردند آن را براندازند، و هر گاه خود دولت را به دست می‌گرفتند انواع و اقسام بحرانها را به وجود می‌آوردند تا دشمن را به خاک کشور بکشانند و یا اینکه او را تحریک به عملیات نمایند. هدف این بود تا از این طریق دولت نظامی خود را به ملّت تحمیل نمایند. بودند کسانی که از این عملیات با عنوان کودتا یاد می‌کردند. یکی از برجسته‌ترین اینان ملک‌الشعرای بهار بود. به عبارت بهتر همان کسانی که مانع از اقدامات قانونی در راستای منافع و مصالح ملّی کشور می‌شدند، خود به عملیات سیاه دست می‌زدند. تشکیل گروههای مرگ یکی از این اقدامات بود
اینان همان کسانی بودند که بهانه به دست دشمن جراری به نام روسیه دادند. سیاست انگلیس هم به کمک آنان آمد، یعنی اینکه با رضایت کامل دستگاه سیاست خارجی بریتانیا، روسیه را به خاک ایران کشانیدند و با اقدامات خود باعث شدند این نیرو تا دوره انقلاب بلشویکی در کشور بماند. هر دولتی که می‌خواست با اقدامات خود نیروهای روسیه را به نحو مقتضی از کشور خارج کند، با تحریکات اینان مواجه می‌شد. در دوره دو ساله بعد از اولتیماتوم، جنگ داخلی سراسر کشور را فراگرفت و جای‌جای کشور عرصه تاخت‎وتاز گردنکشان و دزدان و راهزنان شد. از سویی شاه‌زادگان قاجار به جان هم افتادند. فتنه سالارالدوله یکی از این منازعات بی سرانجام بود که باعث گردید حرث و نسل ملّت مظلوم غرب کشور به یغما رود. در این دوره روسها از فرصت استفاده کردند و نیروی مطیع خود یعنی صمدخان شجاع‌الدوله را در تبریز به قدرت رسانیدند؛ مردی که در قساوت دست روسها را از قفا بسته بود. نیز در این دوره شمال‌غرب، شمال و شمال شرق کشور عرصه تاخت‎ و تاز نیروهای روسیه بود. از آن سوی انگلیسیها از فرصت استفاده کردند و نیروهای مزدور هندی خود را در نواحی جنوبی ایران اسکان دادند. هیچ نیروی مشخصی توان رویارویی با این دو قدرت بزرگ را نداشت. با این وصف هسته مقاومتی از نیروهای تحت امر میرزا کوچک خان جنگلی توانست روسها را با عملیات ایذایی از خاک گیلان خارج سازد، همان‌طور که بعدها انگلیسی‌ها را از این منطقه بیرون راندند
از سقوط مشروطه تا وقوع جنگ اوّل جهانی، انواع و اقسام دولتها سرکار آمدند. ناصرالملک نایب‌السلطنه، این مظهر یاس و نومیدی، رعبی هراسناک در دل احمد شاه جوان افکند که هرگز بختک آن هراس او را رها نساخت. آنچه از درون اندیشه‌ها و طرز رفتار ناصرالملک استنباط می‌شد، تحقیر ایران و ایرانی بود. ناصرالملک، این مظهر گریز از مسئولیت، نه خود قابلیت اداره کشور را داشت و نه می‌گذاشت دست توانمندی که به مشروطه هم باور راستین داشته باشد، زمام امور را به دست گیرد. مهم‌ترین اقدام خائنانه ناصرالملک و گروه همسوی با او، ممانعت از تشکیل مجلس بود. به واقع سه سال بعد از تعطیلی مجلس دوّم بود که ناصرالملک بار دیگر انتخابات مجلس سوّم را برگزار کرد؛ تازه این اقدام هم برای مصالح ایران نبود. او می‌خواست احمد شاه را به عنوان شاه قانونی که به سن تکلیف رسیده است معرفی نماید و خود دوباره به اروپا بازگردد تا به عیش و نوش بپردازد
در فاصله این سالها منفی‌بافی، بی‌اعتمادی به ایران و ایرانی، مذهب مختار ناصرالملک بود. در همین دوره او به مسافرت دور و دراز خود به اروپا رفت، کشور را با شاهی خردسال و گروهی توطئه‌گر رها ساخت تا آنان بذر ناامیدی در قلبش بکارند و او را از روند تحولات سیاسی کشور وحشت‎زده نمایند. در این فاصله او با نامه و تلگراف کشور را اداره می‌کرد! وقتی هم به ایران بازگشت، اندکی بعد از ورود او، جنگ اوّل جهانی شکل گرفت. ناصرالملک، احمد شاه را به تخت سلطنت نشاند و خود با حقوقی گزاف که بر خزانه‌داری کشور تحمیل کرد، روانه اروپا گردید و تازه بعد از کودتای رضاخان و زمانی به کشور بازگشت که او سلطنت را تغییر داده بود. یک سال بعد گروه بحران‌ساز، ارتشهای روسیه و انگلستان را به ایران کشانید. این بار هم تلاشی زاید‌الوصف مبذول گردید تا مانع از تداوم جلسات پارلمان شوند. مثل دوره دوّم مجلس، اینان کاری کردند تا روسها به نزدیکیهای تهران لشکرکشی نمودند، اینان هم پایتخت را رها کردند و گریختند. این سوّمین باری بود که مجلس زودتر از موعد مقرر تعطیل می‌شد. در دوره اوّل با به توپ بستن آن توسط محمد علی‌شاه بود که مجلس تعطیل شد، در دوره دوّم حملات روسها به دنبال اولتیماتوم باعث تعطیلی آن گردید، و سوّمین بار هم با حمله روس و انگلیس به شمال و جنوب کشور مجلس تعطیل شد. در این زمان تنها یک سال از تشکیل مجلس می‌گذشت. نکته مهم در هر سه دوره بحران این بود که گروهی خاص، عامدانه و با جهت‌گیری کاملاً هوشیارانه مجلس را به تعطیلی کشاندند و یا اینکه از تعطیل آن استقبال کردند تا فضا را برای تسلط زورگویانی از قماش رضاخان فراهم آورند. این گروه با برنامه‌ای کاملاً حساب شده، با تعطیل خانه ملّت، راه را برای فراگیرشدن بحرانهای عدیده باز نمودند و در شرایطی مثل دوره برگزاری کنفرانس صلح پاریس، هیچ نماینده‌ای از مجلس ایران نتوانست در آن شرکت کند و حقوق ملّت ایران را مطالبه نماید. کشور به حال هرج ‌و ‌مرج و بی‌قانونی رها شد. در همین دوره اینان انواع و اقسام جوخه‌های مرگ تشکیل دادند تا به قول بهار، فضا را برای کودتایی نظامی مهیا کنند. در آن زمان چنین امری ممکن نشد، اما اندکی بعد به سال 1299 همین گروه مقدمات کودتای رضاخان را فراهم آوردند
درست در دوره جنگ اوّل جهانی بود که همین عده بر بحرانهای اجتماعی هم دامن زدند. یکی از وحشیانه ترین این اقدامات کمک به گسترش قحطی بزرگ سالهای 1296 تا 1298 بود. هرگاه دولتی روی کار می‌آمد تا این بحران شوم را مهار سازد، اعضای گروه مورد نظر به حرکت در می‌آمدند و به قیمت نابودی حدود نیمی از جمعیت بی‌گناه کشور در اثر گرسنگی، اهداف ضدملی خود را پیش می‌بردند. این ایام مقارن بود با اشغال اکثر مناطق کشور به دست دشمن خارجی، اما این گروه به هر نحو ممکن تلاش می‌کرد مانع از برقراری ثبات و آرامش در کشور شود. در آن سوی زمامداران و حکام نالایق محلی، دمار از روزگار مردم در می‌آوردند و با بی‌رحمی خاصی آنان را زجر و آزار و شکنجه می‌دادند. هیچ نهادی نبود تا به فریاد مردم رسد. مجلس تعطیل بود و با اینکه در دوره نخست ریاست وزرایی وثوق‌الدوله انتخابات برخی نواحی و به طور خاص تهران برگزار شد، اما تشکیل مجلس چهارم بعد از گذشت بیش از چهار سال از برگزاری انتخابات آن و بیش از پنج سال بعد از تعطیلی مجلس سوّم، زمانی تشکیل شد که قداره‌بندان قزاق بر مقدرات امور مردم تسلط یافته بودند

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

کلمات کلیدی :
<   <<   71   72   73   74   75   >>   >