پایان نامه

 

  مقاله آب های زیرزمینی در pdf دارای 116 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله آب های زیرزمینی در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله آب های زیرزمینی در pdf

چکیده

مقدمه

تاریخچه

تاریخچه ژئوهیدرولوژی و هیدروژئولوژی

بهره برداری از آبهای زیرزمینی

منشأ آبهای زیر سطحی – نظریه های اولیه

جریان آبهای زیرین

تشکیلات زمین شناسی و جریان آبهای زیرین – واژه ها

ترکیب خاک و سنگ;

انواع مختلف آبهای زیر سطحی

رابطه بین آبهای زیرین و آبهای سطحی

«آبدهی ممتد»

سفره آب زیرزمینی

انواع سفره های آبدار

چه سنگهایی تشکیل سفره آبدار می دهند؟

سفره های آزاد

سفره آویزان

سفره های تحت فشار یا محصور

ایجاد چشمه

سفره آزاد

تعریف و ریشه لغوی

سفره آزاد و سازو کار آن

سفره تحت فشار

تغذیه مصنوعی و مدیریت منابع آب

تغذیه مصنوعی سفره ها پاسخگوی چیست

تعریف تغذیه مصنوعی سفره های آب زیرزمینی

کاربردهای تغذیه مصنوعی

تغییر دادن کیفیت آب

شرایط کلی استفاده از تغذیه مصنوعی

شرایط هیدرولوژیک – منبع تغذیه

شرایط هیدروژئولوژیک و هیدرودینامیک – مخازن زیرزمینی

شرایط زمین شناختی و ساختمانی – شرایط حد

مدیریت آبهای زیرزمینی

چگونگی اعمال مدیریت حوضه

جزئیات نحوه انجام دادن و اجرای برنامه

برنامه ریزی مطالعات آبهای زیرزمینی

آبدهی حوضه

بازدهی ایمن (Safe yield)

تغییر در فرضیه بازده ایمنی

بازدهی معدنی (Mining yield)

بازدهی ماندگار (Perennial yield)

تاریخچه آلودگی آب (Water Pollution)

تعریف آلودگی آب

عوامل آلوده کننده آب

عوامل آلوده کننده آبهای زیرزمینی

عوامل آلوده کننده آبهای سطحی

بحران آب

مصرف بهینه آب

آلودگی آبهای زیرزمینی

روشهای عمده بهره برداری مصنوعی از آب زیرزمینی

تعیین تجهیزات مورد نیاز بهره برداری

دبی مجاز یا تغییرات دبی بر حسب تغییرات افت سطح آب

دبی مجاز – افت مجاز

عمق نصب پمپ

تعداد طبقات پمپ

قدرت  موتور

تدوین و تصویب قوانین آبهای زیرزمینی

منابع

چکیده

فلات ایران به ویژه نواحی مختلف ایران از اقلیم های متفاوتی تشکیل شده است، در حالی که در نواحی جنوبی آن در تابیتان گرما به 50 درجه بالای صفر می رسد نوار مدیترانه ای خزر، آب و هوای مرطوب را از سر می گذراند. در این میان یکی از مهمترین شاخص های تفاوت اقلیم ها مسأله آب است. بررسی اجمالی وضعیت منابع آبی ایران و از جمله منابع زیرزمینی آن، ما را بر این باور استوارتر می کند که می‌بایست منابع آبی موجود کشور حفظ و حراست شوند

برابر گزارش های تحلیلی موجود، وضعیت سفره های آب زیرزمینی در اغلب دشت های کشور در وضعیت مطلوب نبوده و تعدادی نیز بحرانی هستند. بر اساس آمار سال آبی 82-1381 حدود 6/74 میلیارد مترمکعب آب از طریق چاه ها، چشمه ها و قنوات از منابع آب زیرزمینی کشور استحصال می شود که حدود 60 درصد آب استحصالی از طریق بیش از چهارصد و پنجاه هزار حلقه چاه است. هر چند فقط 28 درصد چاه های موجود کشور عمیق است اما میزان بهره‌برداری از این چاه ها بیش از 69 درصد تخلیه کل چاه های کشور را شامل می شود و از کل تعداد چاه های موجود حدود 268 هزار حلقه در مناطق آزاد و 190 هزار حلقه در مناطق ممنوعه حفر شده است

از سوی دیگر جدیدترین آمار حاکی از آن است که از 609 محدوده مطالعاتی، 225 محدوده مطالعاتی ممنوعه اعلام و پیشنهاد ممنوعه شدن 45 محدوده دیگر نیز توسط شرکت های آب منطقه ای کشور ارائه شده که در وزارت نیرو در دست بررسی است، با این حال حدود شش میلیارد مترمکعب آب در دشت های کشور کسری مخزن وجود دارد که رقم قابل توجهی است

مقدمه

در مبحث آبهای زیرزمینی عموماً خواص فیزیکی و شیمیایی آب و محیط زمین شناسی، حرکت طبیعی، بازیابی و موارد استفاده آن مورد مطالعه قرار می گیرند. سالیان بسیاری است که دانشمندان بلژیکی و فرانسوی این علم را «هیدروژئولوژی» و پژوهشگران آمریکای لاتین آنرا «هیدروژئولوژیا» نامیده اند. از طرف دیگر، علمای آلمانی بر آن قسمت از علم آب که بطور اخص مربوط به آب زیرین می شود، نام «هیدرولوژی» نهاده اند. تمایل مشابهی برای اختصاص واژه «هیدرولوژی» به مطالعه آبهای زیرین و بکار بردن عباراتی چون «هیدروگرافی» و «هیدرومتری» برای مطالعه آبهای سطحی، در ممالک متحده نیز وجود داشته است. در سال 1938 ، شورای اجرایی «جامعه بین المللی هیدرولوژی علمی» (IASH) مصرف واژه «هیدرولوژی» را برای آن شاخه از علم آب که مربوط به آبهای زیرزمینی است، معمول نمود تا آنکه آنرا از «نهرشناسی» (پوتامولوژی) – «دریاشناسی» (لیمنولوژی) و برف و یخ شناسی (کریولوژی)، متمایز سازد

این «ماینزر» بود که در سال 1939 برای اولین بار در یک جلسه IASH واژه «ژئوهیدرولوژی» را برای مطالعه آبهای زیرزمینی معرفی نمود. قبل از وی نیز «مید» که مهندس هیدرولیک و یکی از روسای پیشین «جامعه مهندسان راه و ساختمان آمریکا» (ASCE) بود، واژه «هیدروژئولوژی» را برای مطالعه قوانین مربوط به پیدایش و حرکت آبهای زیرزمینی بکار برده بود. مهندسان و زمین شناسان همه در این عقیده که: «در علم آبهای زیرین برای دانستن محدودیتهای زمین‌شناسی در شرایط هیدروگرافیک و تغییر در این شرایط در اثر تغییرات زمین شناسی اطلاع کافی از زمین شناسی عمومی لازم می‌باشد» با وی همراه اند. «مید» به خصوصیت مطالعه آبهای زیرزمینی بعنوان یک عامل مهم زمین شناسی اشاره کرده و تأیید می‌نماید که دانستن این علم به درک علل «زایش» و «رشد» رودخانه ها و شبکه های زهکشی کمک می نماید. «ماینزر» واژه هیدرولوژی را در مورد آبی بکار می برد که مدار هیدرولوژی را از هنگام نزول به زمین تا تخلیه آن به دریاها و یا رجعت آن به هوا طی می کند و این علم را به «هیدرولوژی آبهای سطحی» و «هیدرولوژی آبهای زیرین» یا «ژئوهیدرولوژی» تقسیم نموده است

مسلماً در مفهوم واقعی واژه‌های «هیدروژئولوژی» و «ژئوهیدرولوژی» اختلافاتی نمودار شده است. «مید» و «ماینزر» که مولفین کتابهای کلاسیک هیدرولوژی می باشند، واژه های فوق را برای بیان یک جزء قسمت از هیدرولوژی بکار برده اند. بسیاری از زمین‌شناسان آمریکایی نیز مفهوم لفظی هیدروژئولوژی را دنبال نموده و آنرا برای مطالعه تمام آبها، چه آبهای سطحی و چه آبهای زیرزمینی توسته داده اند. در این واژه توجه بیشتر به زمین‌شناسی معطوف است تا به هیدرولوژی. موضوع مفاد این کتاب بهرحال به آب زیرین محدود می شود. انتخاب عنوان کتاب با تعریف ماینزر مطابقت داشته و همانطور که در پیش گفتار ذکر شده است، تأکید بیشتری بر روی هیدرولوژی آب زیرزمینی گذاشته شده است تا بر طبیعت زمین شناسی آن. برای زمین شناسان آبهای زیرین و هیدرولیکدانهای آبهای زیرزمینی لزوم دانستن ژئوهیدرولوژی یک امر اساسی است

بهترین پژوهشهای علمی و کارهای فنی غالباً از طریق همکاری زمین شناسان هیدرولیکدانها، زارعین، شیمیدانها، و علمای فیزیک متبحر در علوم زمینی به ثمر رسیده است. در سالهای اخیر بعلت آگاهی از نوشته های علمی، از تکرار پژوهشهای دوباره در یک مسأله خودداری شده، در نتیجه مسایل آبهای زیرزمینی پرورانده و پیچیده تر شده اند، لذا همکاری برای حل این مسایل لازم می باشد. در واقع در اوصل جریان آبهای زیرزمینی مسأله مشترکی بین هیدروژئولوژیست‌ها که تعیین میزان دبی سالم یک سفره آب زیرزمینی را به عهده دارند و مهندسی که مسئول اجرای پروژه های زهکشی و آبیاری می باشد، وجود دارد. اصول پراکندگی و پخشیدگی در محیط‌های پوک که توسط مهندسان نفت در مطالعه انتقال گاز و نفت بکار می رود، در دخول آب شور به زمین های آبده ساحلی نیز بکار برده می شود. جریان سیال از محیط پوک، به جریان آب از مصالح سنگی و خاکی محدود نمی شود. مهندسان مکانیک نیز به مسأله انتقال حرارت ناشی از حرکت گاز از یک محیط پوک علاقمنداند. مسأله انتقال جرم یک گاز در حین عبور مخلوطی از گازها از یک مایع حلال در برجهای بسته مورد نظر مهندسان شیمی می باشد. حاصل این مطالعات حجم بزرگی از مقالات تخصصی در مورد فیزیک جریان سیال از محیط پوک است که در دسترس هیدرولوژیست ها و ژئوهیدرولوژیست ها قرار دارد

تاریخچه ژئوهیدرولوژی و هیدروژئولوژی

بهره برداری از آبهای زیرزمینی

کمبود عمومی آب، ازدحام محلی جمعیت و اهمیت کشاورزی در مناطق خشک قاره آسیا، سبب شده است که هنر ساختن چاهها و راهروهای تراوش اول بار در آنجا توسعه یابد. روایات مربوط به آب چاه و احداث آن در نوشته های قدیمی بطور وفور وجود دارد و بالاخص در آمار انجیل در مورد پیدایش زمین آمده است

حفر چاه ها در خاور نزدیک توسط قوای انسانی و یا حیوانات و با کمک قلابها و سایر وسایل دستی اولیه علیرغم اشکالات فراوان آن انجام شده است. تعداد چاه های حفر شده با دهانه بزرگ بطوریکه در برخی از آنها حیوانات چهارپا قادر به رفت و آمد بوده اند، نشانه صنعت مردم و کمبود آب می باشد. عمق این چاه ها بندرت از 50 متر تجاوز نموده است. با وجود آنکه مصریان در 3000 سال قبل از میلاد در کار حفر چاه در زمینهای سنگی تبحر داشته اند، معهذا از پیشرفتهای فنی که در حفر چاه توسط مته حاصل شده است، مدارک کمی باقیمانده است. حفر این چاه ها به عملیات سنگبری با دست محدود شده است. چینی های قدیم که در بسیاری از اختراعات پیشرو بوده اند، در ساختن یک مته دوار نیز که تقریباً نظیر مته های جدید امروزی است، سهیم اند. ماشینهای حفار اولیه از چوب ساخته می شد و از بازوی بشر قدرت می گرفت. با وجود کند بودن این نوع حفاری مردم کهن توانسته اند چاه های فوق العاده عمیقی را که حفر آنها سالها و حتی دهه ها بطول انجامیده است، بوجود آورند. «بومن» از چاهی به عمق 1200 متر و «تولمن» از یک چاه 1500 متری نام برده اند. البته چاه های عمیق تر بیشتر برای آب نمک و گاز حفر شده است تا برای آب آشامیدنی. از همین روشهای حفر که در طی 1500 سال گذشته اند کی تکامل یافته است، هنوز در مناطق روستایی نشین لائوس، کامبوج، تایلند، برمه و چین استفاده می شود

بزرگترین موفقیت مردم قدیم در بهره برداری از آبهای زیرزمینی، ساختن راهروهای دراز زهکشی یعنی «قنات» بوده است که آب را از ته نشستهای آبرفتی و یا سنگهای رسوبی غیر متراکم جمع آوری می‌کنند. از قناتها برای اولین بار محتملاً در ایران استفاده شده است. بهرحال فن ساختن آن از طرف شرق به افغانستان و از غرب به مصر رخنه نموده است، آمده است که یک شبکه عظیم از قناتها که حدود 500 سال قبل از میلاد در مصر ساخته شده بود، 3500 کیلومتر مربع از اراضی حاصلخیز غرب رود نیل را آبیاری می کرده است

امروزه تعداد زیادی از این قناتها در ایران و افغانستان هنوز مورد استفاده اند. معروفترین این قناتها در ایران بوده و در دامنه کوه های البرز قرار دارد

بعلت عدم ارتباط فرهنگی غرب با چین، روشهای جدید حفاری ضربه ای چاه در اروپای غربی نیز کم و بیش بطور جداگانه توسعه یافت. انگیزه این پیشرفت اصولاً بعلت کشف چاه های فوران بود که ابتدا در حدود 1100 سال پس از میلاد مسیح در «فلاندر» و چند دهه بعد در شرق انگلستان و شمال ایتالیا پیدا شد. یکی از اولین نمونه های این گونه چاه ها در سال 1126 میلادی توسط راهبان «کارتروز» در یک صومعه در نزدیکی دهکده «لیله» حفر گردید. در «گونهم» در نزدیکی «بتون» در «فلاندر» چهار حلقه چاه حفر گردید و تا ارتفاع  متر از سطح زمین آنها را پوشش کردند تا آنکه آب به ارتفاع کافی برای حرکت یک آسیای آبی برسد. این چاه ها چند صد فوت عمق داشتند و به آب تحت فشاری که در لایه ای از گچ شکافدار تشکیل شده بود برخورد می کردند. منشأ این آب زیرزمینی فلاتی مرتفع تر در ایالت «ارتواز» بود. این چاه ها و چاه های مشابه دیگر در این منطقه بقدری شهرت یافتند که رفته رفته چاه های فوران را بنام منطقه «چاه‌های آرتزین» نامیدند

جستجوی دامنه داری که برای یافتن چاه های آرتزین صورت گرفت سبب پیشرفت سریع فنون حفاری گردید. علاقه عمومی در فرانسه به حدی بود که طی سالیان متمادی، «انجمن کشاورزی سلطنتی و دولتی فرانسه» مدالها و جوایزی به کارگران، مولفان، مخترعان، حفاران و کسانیکه چنین چاه ها را در مناطق جدید، پیدا می کردند، اهدا می نمود

گرچه روشهای حفر مته ای در اواخر قرن هیجدهم در اروپا سریعتر و موثرتر از روشهای حفر در چین بود، با این حال عمق چاه ها بندرت از 300 متر تجاوز می کرد. در اواخر قرن نوزدهم بود که با کمک ماشینهای حفاری جدید، در اروپا، چاه هایی حفر شد که عمق آنها از عمق چاه هایی که با وسایل خیلی بدوی در چین حفر شده بود، تجاوز نمود

روشهای حفر چاه آب در 100 سال گذشته بسرعت پیشرفت نموده و علت آن تا حدودی مربوط به اطلاعاتی است که از حفر چاه های گاز و نفت بدست آمده است. مهمترین پیشرفتی که در روش حفر، تاکنون حاصل شده است، مربوط به «روش دوار هیدرولیکی» می باشد. در حفاری های اولیه با این روش، از یک پوشش خارجی کمک گرفته می‌شد ولی در حدود سال 1890 دانسته شد که گل سفت (گل حفاری) برای نگهداری دیواره های چاه کفایت می کند. لذا از آن پس استفاده از پوشش خارجی متروک شد. با این کارآیی جدید و با حفاری موفقیت‌آمیز چاه نفت «اسپیندل تاپ» در ایالت تگزاس که در سال 1901 توسط روشهای حفاری دوار به انجام رسید، در 80 سال گذشته، بر اهمیت این روش به تدریج افزوده گشت

تلمبه های توربینی چاه های عمیق که بین سالهای 1910 و 1930 تکمیل گردید، کمک بیشتری به صنعت حفر چاه نمود. تا آن هنگام در چاه های عمیق از تلمبه های فشاری که ظرفیت کم و راندمان اندکی داشتند استفاده می شد. با استفاده از تلمبه های توربینی جدید، امکان برداشت آب برای آبیاری، از این چاه ها که تا آن زمان ممکن نبود، عملی گشت. دبی های زیاد این تلمبه ها احتیاج بیشتری برای حفر چاه‌های بزرگتر و عمیق تر را به صنعت حفر چاه عرضه نمود.و

اگرچه هنر حفر چاه آب هنوز از صنعت حفر چاه نفت کمک می‌گیرد، ولی تعداد زیادی از ابداعات از قبیل حفاری دوار معکوس، چاه های با پوسته شنی و دوربین های چاه آب، مستقیماً از حفاری چاه های آبی ناشی شده اند

منشأ آبهای زیر سطحی – نظریه های اولیه

با در نظر گرفتن اهمیت آب زیرزمینی در تمدن شرق، این اندیشه ایجاد می شود که چرا مدارک اندکی در مورد نظریات مربوط به منشأ این آبها وجود دارد. اندیشیدن در این مسایل توسط یونانیها صورت گرفته است، ولی با وجود تفکر زیادی که در مورد منشأ آبهای زیرزمینی نموده اند، پیشرفتی بسیار جزیی نصیبشان شده است. این عدم موفقیت با پیشرفت غیرقابل تصوری که در فلسفه و ریاضیات نموده اند تعجب آمیز است. یکی از علل ممکن عدم پیشرفت آنها در نظریه آبهای زیرزمینی، پافشاری «افلاطون» و دیگر فلاسفه بود در اینکه «فلسفه و علوم، کم و بیش از نظر آزمایشها، مشاهدات واقعی و کاربردهای عملی با یکدیگر اختلاف دارند» بدین ترتیب شکافی عمیق بین تجربه و نظریه بوجود آمد. اهمیت پندار یونانی در مکتب علمی است که ریشه 2000 ساله دارد. اعتبار نوشته های یونانی در مورد علوم زمینی در مکتب «البرتوسط ماگنوس» (1280-1206 میلادی) و «توماس اگیناس» (1274-1225 میلادی) در قرون وسطی (1450-1250 میلادی) به اوج خود رسید. این اعتبار به هر حال تا حدود 200 سال پیش نیز بقوت خود باقی ماند

یونانیها از وسعت زیاد رودخانه ها در مقایسه با سیلابی که از یک باران سنگین مشاهده می شد در تعجب بودند. آنها هم چنین از غارها، حفره ها و چشمه های بزرگ در سنگهای آهکی که بیشتر شبه جزیره بالکان را تشکیل می دهد نیز تعجب می کردند. معمول ترین بیان برای منشأ رودخانه این بود که رودخانه ها از «چشمه» های بزرگ سرچشمه می گیرند و «چشمه» ها نیز بنوبه خود از رودها و یا دریاچه‌های زیرزمینی که بطور مستقیم یا غیرمستقیم از اقیانوسها تغذیه می شوند، آب می گیرند. این طرز تفکر، فلاسفه اولیه علوم طبیعی را با دو مسأله روبرو می کرد

1- چگونه آب اقیانوس شوری خود را از دست می دهد؟

2- چگونه آب اقیانوس از سطح دریا به چشمه های واقع در ارتفاعات کوهها  می رسد؟

«تالس» (546-640 قبل از میلاد) که فیلسوفی «ایونی» (یونان قدیم) و پیرو مکتب «میلتوس» بود، بنام اولین دانشمند واقعی نامیده شده است. تصور وی در این بود که آب توسط باد به داخل سنگها رانده شده و در اثر فشار سنگها، بطرف سطح آنها حرکت کرده و در نتیجه بصورت چشمه خارج شده است. افلاطون (347-427 قبل از میلاد) فیلسوف بزرگ آتنی یک غار وسیع زیرزمینی از آب اقیانوس تغذیه می شود. ولی مکانیسم این گردش بطور کامل بیان نگردید. این تعبیر بر عقاید افلاطون که بر علوم قرون وسطی نیز اثر گذاشته است، بطوریکه «کرینین» اشاره کرده است، محتملاً برداشت صحیحی از اندیشه های جدی تر وی درباره این مطلب نمی باشد. در واقع کتاب «کریتیاس» حاوی بیان کاملاً دقیقی از دوره هیدرولوژی است. «ارسطو» (322-384 قبل از میلاد) اگرچه شاگرد افلاطون بود، لیکن نظریات وی را درباره منشأ آب زیرزمینی تا حد زیادی تصحیح نمود. اندیشه ارسطو این بود که آب زیرزمینی در یک دستگاه پیچیده اسفنجی شکل از حفره‌های زیرزمینی تشکیل شده و آب از این حفره ها به چشمه ها تخلیه می شود. بخار آبی که در داخل زمین ایجاد می شود، قسمت اعظم آب چشمه ها را تشکیل می دهد. ارسطو بهرحال دانست که منشأ قسمتی از آب این حفره ها بارانی است که بزمین نفوذ کرده و بهمان صورت مایع به حفره ها داخل شده است

رومیها در علوم عموماً از تعالیم یونانی پیروی می کردند، لکن «مارکوس و تیرویوس» که در حدود سال 15 قبل از میلاد می زیسته است، خود دارای چندین نوشته بدیع درباره مهندسی و علوم می باشد. شهرت اصلی وی شاید در معماری و خصوصاً دراکوستیک ساختمانها باشد. وی هم چنین یکی از اولین افرادی است که گردش آب را به درستی درک کرده اند

تراوش آب حاصل از آبشدگی برف به زمین در مناطق کوهستانی و ظهور آن بصورت چشمه در مناطق پایین تر از اندیشه های وی می‌باشد. یکی از فلاسفه معروف «استویک» بنام «لوسیوس انایوس سنکا» (4 سال قبل از میلاد تا 65 سال بعد از میلاد) برخلاف وی همان نظریه ارسطو را دنبال کرد و واقعیت نفوذ آب باران را انکار نمود. استنتاج «سنکا» برای بیش از 1500 سال بعنوان یک دلیل مثبت برای اینکه آب باران منشأ کافی برای آب چشمه ها نمی باشد اقامه گردید

«برنارد پالیسی» که یکی از فلاسفه علوم طبیعی فرانسه است، شاید اولین شخصی باشد که دارای نظرات جدید کاملی درباره دوره هیدرولوژی است و این مطلب از مناظره بین «نظریه» و «تجربه» در فصل «آب و چشمه ها» از کتابش آشکار است. با وجود این بسیاری از عقاید یونانی و رومی تا اواخر قرن هفدهم رواج داشت. «یوهانس کپلر» (1630-1571) ستاره شناس آلمانی و «آتانازیوس کیرشر»  (1680-1602) ریاضیدان آلمانی که دو تن از مهمترین علمای عصر خویش اند، در عقاید «سنکا» و «ارسطو» به تفصیل بحث نموده اند. کپلر زمین را به حیوانی بزرگ تشبیه می کند که آب دریا را بلعیده و هضم می کند و ماحصل عملیات متابلویک آن آب شیرین چشمه هاست. نظریات «کیرشر» که در کتابی بنام «دنیای زیرزمینی» آمده است، اولین بار در سال 1664 چاپ شد و در مدتی کوتاه یک کتاب مرجع «استانده« زمین‌شناسی برای دانشمندان قرن هفدهم گردید. کار وی از نظر بلندهمتی و ارائه یک تصور عالی تفوق ناپذیر بود. تصور وی بر این بود که چشمه ها از طریق کانالهای زیرزمینی از آب دریا تغذیه کرده و از غارهای بزرگی که در کوهها وجود دارند، تخلیه می گردند. گردابها و خصوصاً گرداب «مالستروم» در ساحل نروژ که تاحدی اسرارآمیز نیز می باشد بعنوان مکانهای خروجی غارهای واقع در کف دریاها تصور گردیدند

مابین غروب اندیشه های علمی و آخر دوره رنسانس یعنی در حدود 1600 میلادی، پیشرفت بسیار کمی در زمینه های ژئوهیدرولوژی و هیدروژئولوژی حاصل شد. پنج حقیقت اساسی را تمام فلاسفه علمای پیشین بجز تنی چند، نادیده انگاشته بودند

1- زمین حاوی یک شبکه از غارهای بزرگ درونی نیست

2- گرچه مکش باد، جاذبه مویینه ای، نیروی امواج و مکانیسمهای دیگر طبیعی برای بالا آوردن آب یعنی در خلاف جهت نیروی ثقل وجود دارد، ولی این مکانیزمها قادر به بالا آوردن کمیتهای عظیم آب از درون زمین نیستند

3- آب دریا با نفوذ بدرون خاک تمامی نمک خود را از دست نمی‌دهد

4- بارندگی برای تأمین تمام آبی که توسط رودخانه ها و چشمه ها تخلیه می شود کافی است

5- حجم آن قسمت از آب باران که بزمین نفوذ می کند بسیار زیاد است

جریان آبهای زیرین

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله اصول و مقررات ساختمان سازی در pdf دارای 40 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله اصول و مقررات ساختمان سازی در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله اصول و مقررات ساختمان سازی در pdf

مقدمه
بررسی و مقایسه تئوریهای دانشگاهی و عملیات اجرایی در کارگاه
مراحل طراحی ساختمان
فاز
فاز 2:تهیه نقشه های اجرایی و گزارشات محاسبات فنی
فاز3: اجرا
کلیاتی در مورد ساختمانهای فلزی
مزایا و معایب ساختمانهای فلزی
ساختمانهای بتنی
مزایا و معایب ساختمانهای بتنی
مراحل اولیه ساخت یک ساختمان
1- بازدید از زمین
2- پیاده کردن نقشه
رُپر
گودبرداری
حال این سوالی است که تا چه عمقی باید گودبرداری را انجام داد؟
شیب دیواره‌های محل گودبرداری
پی‌کنی
1- دسترسی به زمین بکر
2- محافظت پایه ساختمان
ابعاد پی
بتن مگر
قالب بندی
داربست
قالب بندی سقف
آرماتور بندی
نکته مهم!
ستون
بتن ریزی
اجرای سقف تیرچه بلوک
تیرچه
بلوک
میلگردهای ممان منفی
میلگرد حرارتی
کلاف عرضی
قلاب اتصال
بتن ریزی
اجرای بتن سبک برای شیب بندی اماکن مختلف
بتن سبک چیست؟

 

 

مقدمه

ساختمان سازی مانند بسیاری از صنایع متداول در جهان دارای قوانین و مقررات خاص خود می باشد که عدم رعایت این قوانین و مقررات باعث تقلیل استحکام و خسارات جبران ناپذیر در حین انجام کار و پس از انجام کار خواهد شد. هدف ساختمان سازی انسان محوری است

لذا یادگیری و کار آموزی آن برای دانشجویان این رشته زیر نظر مهندسین و متخصصان این فن طبق آیین نامه هایی که حاصل سالها تلاش و تجربه و مطالعه دانشمندان و مهندسین این رشته می باشد، بسیار مهم می نماید. در خصوص ارائه گزارش جامع و مطلوب از کارآموزی و مفید واقع شدن آن، کار در کارگاه ساختمان را بصورت خلاصه از ابتدا مورد بررسی قرار می دهم

 

بررسی و مقایسه تئوریهای دانشگاهی و عملیات اجرایی در کارگاه

«شما اصلاً به تئوریهایی که در کلاسهای دانشگاه فراگرفته اید کاری نداشته باشید.»

در بدو ورود به کارگاه ساختمانی این جمله به گوش می رسد و تقریباً همه دانشجویانی که برای اولین بار به کارگاه ساختمانی قدم می گذارند با جملاتی که این مضمون را دارند آشنا هستند. بسیار جای تاسف و نگرانی است که ما در دو مرحله از زندگی یعنی فراگیری و بکارگیری، شکافی عمیق تصور کرده که هیچ پلی ارتباط بین آن دو را میسر نمی سازد

چه بسا اگر مهندسین و مسئولین کارگاهها در اجرا به مطالب فرا گرفته در تئوریات نظری داشتند و از آنها کمک می گرفتند و وسواسهای آن زمان خود را حفظ می‌کردند کارها بسیار عالی تر انجام می گرفت و ساختمانهایی بسیار مطمئن تر بنا می شد بطوریکه دغدغه خاطر چندانی در زلزله های عادی وجود نداشت. حال آنکه نگاهها بیشتر متوجه صرفه اقتصادی بوده تا موارد دیگر. بطوریکه حتی در کارهای دولتی نیز این پارامتر از اهمیت فاحشی نسبت به دیگر پارامترها از قبیل ایمنی، آسایش، توسعه آینده، زیبایی و… برخوردار می باشد

مورد دیگری که نظر من را به خود جلب کرد و باعث تاسف من شد تاثیرپذیری برخی از مهندسان و صاحبنظران کارگاه از بناها و استاد کارهای جزء بود. بطوریکه این آقایان حتی به خود زحمت فکر کردن به عواقب آن کار را نمی دادند، حال تجزیه و تحلیل آن پیشکش

عکس العمل نادرست کارگاهیان در مورد نظرات دانشجویان فیزیکی از نقصهای کارگاه می باشد، هرچند خود آنان نیز بعداً آن نظریات را کاملاً تصدیق می کنند اما در عمل به کار نمی برند

مراحل طراحی ساختمان

فاز 1: (مرحله اول) A- مطالعات                B- ارائه طرح فیزیکی مقدماتی

فاز 2: تهیه نقشه های اجرایی و گزارشات محاسبات فنی

فاز 3: اجرا طرحها و نقشه ها

فاز

الف- مطالعات: قبل از احداث هر ساختمانی بسته به نوع کاربری (خاص مثل فرودگاهها، بنادر، ترمینالها، راه آهن و… یا عام مثل مسکونی، آموزشی، اداری، تجاری، بهداشتی درمانی و…) باید مطالعاتی در مورد آن انجام دهیم. مثلاً محل قرار گرفتن زمین، مقاومت زمین (آزمایش خاک محل)، برای احداث سازه چگونگی تابش آفتاب در محل احداث سازه، بررسی شرایط جوی (باد، باران، رطوبت، گرما، سرما، برف و…) استفاده از بهترین مصالح با در نظر گرفتن موقعیت های مطالعه شده

ب- ارائه طرح فیزیکی مقدماتی: که بر طبق آن کاربری سازه را مشخص می کنید، مثلاً دانشگاه می سازیم که در آن به کلاس و آزمایشگاه برویم، ساختمان تجاری بنا می‌کنیم که محل خرید و فروش کالاهای مختلف می باشد و…

فاز 2: تهیه نقشه های اجرایی و گزارشات محاسبات فنی

بعد از طی مراحل فوق باید برای اجرای سازه نقشه هایی تهیه کنیم که این نقشه ها عبارتند از: نقشه های دیتایل، پلان طبقات، اگر سازه بتنی باشد: چگونگی قرار گرفتن میلگردها، نوع میلگردی که در ساختمان باید استفاده شود، چگونگی اجرای راه پله ها، شیب بندی سقف پارکینگ، زیر زمین و… حتی در نقشه های جدید برای شهرداری باید طرح نما و چک لیست زلزله نیز ارائه شود و در سازه های فولادی نیز همین مسائل باید مد نظر باشد

به علاوه اینکه در نقشه های جدید سازه های فولادی، نوع تیر آهن و نبشی ها، پلیت‌ها (PLATES) نیز نمایش داده می شود و نیز باید تمام محاسبات فنی آن، از نظر مقاومت سازه، مقاومت بنا در مقابل زلزله و… در دفترچه های محاسباتی ثبت شود

فاز3: اجرا

پس از طی مراحل فوق الذکر سازه را طبق نقشه های اجرایی، اجرا می کنیم. متاسفانه بدلیل آشنا نبودن عوامل اجرایی با جزئیات نقشه ها و نکات ایمنی که در محاسبات لحاظ شده است به ندرت اجرا صد در صد مطابق نقشه ها است

حرفه هایی که برای ساخت یک سازه در ارتباط با یکدیگر هستند

نقشه بردار، شهرسازی، شهرداری، نقشه کشی، معماری، عمران، محاسب، محیط زیست ژئوتکنیک (زمین شناسی)، تاسیسات (مکانیک، الکترونیک، لوله کش، کانال کش و…)

کلیاتی در مورد ساختمانهای فلزی

منظور از ساختن ساختمانهای فلزی، ساختمانهایی است که ستونها و تیرهای اصلی آن از پروفیل های مختلف فلزی و بار سقفها، دیوارها و جدا کننده ها (پارتیشن ها) بوسیله تیرها اصلی به ستون منتقل شده و بوسیله ستونها به زمین منتقل می گردد. در ایران معمولاً ستونها از تیرآهنهای Iدوبل و یا بال پهن تکی می باشد و همچنین برای اتصالات از نبشی- تسمه و… و برای زیر ستونها از صفحه فولادی استفاده می شود و معمولاً دو قطعه را بوسیله جوش به همدیگر متصل می نمایند. سقف این نوع ساختمانها ممکن است تیرآهن و طاق خبری باشد و یا از انواع سقفهای دیگر مثل تیرچه بلوک باشد

برای پارتیشن ها می توان مانن ساختمانهای بتنی از انواع آجر و یا قطعات گچی و یا چوب و یا سفالهای تیغه ای استفاده نمود. در هر حال جدا کننده ها می باید از مصالح سبک انتخاب شوند

در برخی از کشورها برخلاف مملکت ما برای اتصال قطعات از جوش استفاده نمی‌کنند بلکه بیشتر از پرچ و یا پیچ و مهره استفاده می نمایند و برای ستونها نیز بجای تیر آهن از نبشی یا ناودانی استفاده می کنند

مزایا و معایب ساختمانهای فلزی

1- اجرای این نوع ساختمانها خیلی سریع پیشرفت می نمایند، در صورتیکه برای ساختن ساختمانهای بتنی یا آجری زمان بیشتری لازم است

2- ستونها و قطعات باربر ساختمانهای فلزی فضای کمتری را اشغال می نمایند و این خود باعث بوجود آمدن سطح مفید زیادتر در ساختمانهای فلزی می گردد، در صورتیکه برای ساختمانهای بتنی مرتفع ناچار به ساخت ستونها و دیوارهای قطور می‌باشیم

3- ساخت قطعات ساختمانهای فلزی در خارج از محوطه کارگاه ممکن بوده و این خود از لحاظ دقت کار و کیفیت بهتر قطعات و همچنین از لحاظ اقتصادی به صرفه می باشد

4- ساختن ساختمانهای فلزی کمتر تابع آب و هوا و شرایط جوی است، در صورتیکه در مورد ساختمانهای بتنی شرایط فرق می کند

5- امکان تقویت ساختمان بعد از اتمام کار و بالاخره نزدیک بودن فرضیات با عمل در ساختمانهای فلزی از مزایای آن می باشد، زیرا بعضی از فرضیات که در ساختمانهای بتنی می کنیم به سختی با عمل همراه می شود، از جمله همگن بودن بتن و فولاد و مساوی بودن تنش و کرنش این دو ماده که عملاً این دو ماده همگن نیستند. ولی در ساختمانهای فلزی چون از یک ماده استفاده می کنیم، فرضیات به عمل نزدیکتر است

همه مواردفوق از مزایای ساختمانهای فلزی است ولی در عوض این نوع ساختمانها در مقابل آتش سوزی بسیار ضعیف بوده و با کوچکترین حریقی که در کنار ستونها ایجاد شود فوری فولاد گداخته شده و در مقابل بار وارده واکنش نشان داده و به سرعت ممانهای موجود در قطعات افزایش یافته و ساختمان خراب می شود

به همین علت است که در بعضی کشورها سازندگان ساختمانهای فلزی مجبور هستندکه برای ساختمانها پله های بتنی قرار دهند تا در موقع آتش سوزی ساکنان ساختمان بتوانند خود را نجات دهند

ساختمانهای فلزی در مقابل عوامل جوی و خورندگی بسیار ضعیف بوده و به همین علت دارای عمر کوتاهتری می باشند و بالاخره به علت نازکی دیوارها ساختمان فلزی در مقابل  حرارت و صوت عایق نیست

ساختمانهای بتنی

منظور از ساختمانهای بتنی ساختمانهایی هستند که کلیه اجزا اصلی آن (ستونهای اصلی، پی ها و تیرها) از بتن و میلگرد ساخته شده باشد. سقف اینگونه ساختمانها با انواع مختلف دالهای بتنی پیش ساخته، دالهای بتنی ریخته شده در محل تیرچه بلوک و یا دالهای مرکب (کامپوزیت) ساخته می شوند

 

کلمات کلیدی :

 

  تحقیق بررسی تأثیر درمان چند وجهی اسلامی بر افسردگی و عزت نفس دانشجویان در pdf دارای 22 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق بررسی تأثیر درمان چند وجهی اسلامی بر افسردگی و عزت نفس دانشجویان در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق بررسی تأثیر درمان چند وجهی اسلامی بر افسردگی و عزت نفس دانشجویان در pdf

چکیده  
مقدمه  
روش  
جامعه آماری، نمونه و روش نمونه‌گیری  
ابزار  
پرسش‌نامه افسردگی بک، فرم سیزده ماده‌ای  
پرسش‌نامه عزت‌ نفس  
جلسات مداخله  
یافته‌ها  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق بررسی تأثیر درمان چند وجهی اسلامی بر افسردگی و عزت نفس دانشجویان در pdf

امین رنجبر، مهناز، «بررسی تاثیر روزه داری بر کاهش اضطراب دانشجویان دانشگاه پیام نور»، مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، اردیبهشت 1387

براندن، ناتانیل، روان‌شناسی عزت نفس، ترجمه مهدی قراچه داغی، تهران، نشرنخستین، 1379

بساک نژاد، سودابه، بررسی روابط ساده و چند گانه عزت نفس، کمال گرایی، خود ابرازی دفاعی،ترس از موفقیت و از ارزیابی منفی با نشانگان وانمود گرایی در دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران
اهواز، پایان‌نامه دکتری، روانشناسی عمومی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران
اهواز، 1385

بیابانگرد، اسماعیل، روش‌های افزایش عزت نفس در کودکان و نوجوانان، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1376

بیان‌زاده، سیداکبر و همکاران، «بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری، مذهبی فرهنگی در بهبود مبتلایان به اختلال وسواسی- جبری»، مجله علوم پزشکی رازی، ش 44، 1383، ص 924-913

ترقی‌جاه، صدیقه و همکاران، «مقایسه تأثیر روان درمانی گروهی با رویکرد شناختی و رویکرد معنوی بر افسردگی دانشجویان دختر دانشگاه‌های تهران»،تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، ش 21، 1386، ص 125-111

ثنایی ذاکر، باقر و حمید نصیری، «بررسی تأثیر گروه درمانی شناختی مذهبی درکاهش افسردگی و اضطراب بیماران بستری مبتلا به اختلالات خلقی مرکز پزشکی نور شهر اصفهان»، تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، ش 8، 1379، ص 96-89

خدایاری فرد، محمد، «کاربرد مثبت نگری در روان درمانی با تاکید بر دیدگاه اسلامی»، مجله علوم تربیتی و روانشناسی، ش 5(1)، 1379، ص 161-140

سیبرت، ال، رازکامیابی در بحران‌های زندگی، ترجمه امین برجسته، کرمان، انتشارات خدمات فرهنگی کرمان، 1380

شریف نیا، فریده، رابطه بین رضایت از ازدواج و افسردگی مادران و ارتباط این متغیرها با سازگاری فردی- اجتماعی و عملکرد تحصیلی فرزندان دختر آنان در شهرستان اهواز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی وروانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، 1379

فتحی، کیهان، بررسی افسردگی، هیجان خواهی، پرخاشگری، سبک‌های دلبستگی و وضعیت اقتصادی- اجتماعی به عنوان پیش بین‌های وابستگی به مواد مخدر در نوجوانان پسر شهر اهواز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی وروانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، 1385

فقیهی، علی نقی و همکاران، «مقایسه الگوی چند وجهی اسلامی ‌با مدل شناختی بک در درمان افسردگی»، اسلام و روانشناسی، ش 1(1)،1386، ص 86-69

کاستلو، تیموتی و همکاران، روانشناسی نابهنجاری، ترجمه نصرت‌اله پورافکاری، تهران، انتشارات آزاده،

مای­لی، ر، ساخت، پدیدایی و تحول شخصیت، ترجمه محمود منصور، تهران، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، 1373

مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دارالاحیاءالتراث العربی، 1403ق

محدث، سیدجلال الدین، فهرست موضوعی شرح فارسی غرر و در رالکلم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1373

مرعشی، سیدعلی، بهداشت روان و نقش دین، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1387

مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز، بررسی تاثیر شناخت درمانی در کاهش افسردگی و افزایش هماهنگی مؤلفه‌های خود پنداشت، پایان‌نامه دکترا، روانشناسی عمومی، دانشکده روانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، 1375

هاوتون، گیت و کلارک سالکووس کیس، رفتار درمانی شناختی، ج اول، ترجمه حبیب‌الله قاسم‌زاده، تهران، انتشارات ارجمند، 1376

هرمزی نژاد، معصومه، رابطه ساده و چند گانه متغیرهای عزت‌نفس، اضطراب اجتماعی و کمال گرایی با ابراز وجود دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی وروانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، 1380

Allen-mares, P., Children: Mental Health, In R. L. (Ed).Encyclopedia of social work, Washington DC, National Association of Social Worker, 1995, p 460-

Allport, G. W., Ross, J. M., “Personal religious orientation and prejudice religious”, Journal of Personality and Social Psychology, v 5, 1967, p 432-

Ball, J. et al., “The relationship between religiosity and adjustment among African- American, Female, urbanadolescents”, Journal of Adolescence, v 26, 2003, p 431-

Beck, A. T. et al., “An inventory for measuring depression”, Archives of General Psychiatry, v 4, 1961, p 561-

______, “Psychometric properties of the Beck DepressionInventory:Twenty- five years of evaluation”, Clinical Psychology Review, 1988, v 8, p 77-

Bergin, A. E., “Religiosity and mental health: A critical reevaluation and meta- analysis”,Professional Psychology Research and Practice, v 142, 1983, p 170-

Chang, B. H. et al., “The relationship between sexual assault, religiosity, and mental health among male veterans”, International Journal of Psychiatry in Medicine, v 33, 2003, p 223-

Comer, R. C., Fundamentals of Abnormal Psychology, New York, Worth Publication,

Gorj, M. et al., “Are religious people happier A study among undergraduates”, Journal of Personality and Individual Defferencess, v 23, 1995, p 199-

Kirk patrick, L. A., Attachment and religious representation and behavior in handbook of attachment theory and research, Edited by J. Cassidy and P. R. Shaver, New York, Guilford, 1999, p 803-

Koenig, H. G. et al., “Religiosity and remission of depression in medically ill older patients”,American Journal of Psychiatry, v 155, 2001, p 434-

Maltby, J. & L. Day, Religious orientation coping and appraisals of stress, Journal of Personality and Individual Differences, v 34, 2003, p 1209-

Mosher, J. P. & P. L. Handel, “The relationship between religion and psychological distress in adolescents”, Journal of Psychology and Theology, v 254, 1997, p 449-

Pargament, K. I., “Of means and ends: Religion and the search for significance”, The International Journal for the Psychology of Religion, v 1, 1992, p 202-

Pilipski, M. J. J. et al., “Spirituality among young women at risk eating disorder”, Journal of Eating Behaviors, v 6, 2005, p 293-

Pressman, P. et al., “Religion belief depression, and ambulation status in elderly women with broken hips”, Journal of Americal Psychiatry, v 147, 1990, p 758-

Reppentrop, A. E. et al., “The relationship between religion/spirituality and physical health, mental health and pain in a chronic pain painpopulation”, Journal of Pain, v 119(1), p 311-

Reynold, W. M. & J. W. Gould, “A psychometric inventigation of the standard and short form of the Beck Depression Inventory”, Journal of Consulting and Clinical Psychology, v 49, 1981,
p 306-

Siegel, K. et al., “Religion and coping with health related stress”, Psychology and Health, v 16, 2001,
p 631-

Somayya A., Islamic Counselling and Psychotherapy Trends in Theory Development, New York, Plenum press,

Spilka, B., Psychology of religion: On emprical approach, 3th. Edition, New York, Guilford Press,

Spilka, B. et al., “A general attribution throry for the psychology of religion”, Journal of Scientific Study of Religion, v 24, 1985, p 1-

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر درمان چند وجهی اسلامی به شیوه گروهی بر افسردگی و عزت نفس دانشجویان انجام شده است. پانصد دانشجو به پرسش‌نامه افسردگی بک و پرسش‌نامه عزت نفس آیزنک پاسخ داده‌اند. سپس شصت نفر که افسردگی بالا و عزت نفس پایینی داشتند، به‌طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل (در هر گروه سی نفر) تقسیم شدند. داده‌ها با شاخص‌های آماری، چون روش تحلیل کوواریانس چند متغیری (MANCOVA) تحلیل شده است. نتایج نشان می‌دهد که درمان با رویکرد چندوجهی اسلامی به شیوه گروهی می‌تواند در کاهش افسردگی و افزایش عزت نفس دانشجویان مؤثر باشد. داده­های حاصل از پژوهش به روش تحلیل کوواریانس چند متغیری (MANCOVA) تحلیل و بررسی شد. یافته­ها بیانگر این است که درمان چند وجهی اسلامی به شیوه گروهی توانسته در کاهش افسردگی و افزایش عزت نفس گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، مؤثر واقع شود.

کلید واژه­ها: درمان چند وجهی اسلامی، افسردگی، عزت نفس.

 

مقدمه

بر اساس آموزه‌های دینی، به‌ویژه آموزه‌های دین مبین اسلام، انسان موجودی خداجوست، همچنین هیچ چیزی نمی‌تواند به عزم و اراده او خللی وارد کند و هیچ‌وقت احساس دلتنگی و غم و اندوه نمی‌کند. وقتی کسی دچار افسردگی می‌شود، احساس غمگینی می‌کند و اغلب به گریه می‌افتد. همین‌طور احساس گناه، عذابش می‌دهد و احساس می‌کند که در حق دیگران کوتاهی می‌کند. زمانی که افسردگی شدید باشد، ممکن است فردِ افسرده، توانایی واکنش هیجانی را از دست دهد و به جایی برسد که احساس خوب و بد چندان تفاوتی برایش نمی­کند و لذت بردن از زندگی و علاقمندی به انجام کارهای روزمره برای آنها دشوار می­‌شود و حتی بهداشت جسمی به حداقل می‌رسد و با گذشت زمان بدون رویکرد به درمان، تغییری در آنها به‌وجود نمی‌آید. با افزایش نومیدی ممکن است آرزوی مرگ نموده و به فکر خودکشی باشد

برخی محققان معتقدند که اعتقادات دینی نگرشی جدید در باره جهان به انسانِ افسرده می‌دهد و نوعی دلبستگی معنوی برای انسان ایجاد می‌کند2 آیاتی و روایات متعددی درباره خوف، غم و اندوه آمده است. در «ذکر یونسیه» آمده است: «یونس را از غم و اندوه نجات دادیم و این گونه ما مؤمنان را نجات می‌بخشیم.»3 همچنین در آیه‌ای دیگر آمده است: «سست و زبون نشوید و غمگین نگردید و شما برترید اگر به راستی مؤمنید.»

سلیگمن5 افسردگی را به عنوان سرماخوردگی روانی می­شناسد. این تشبیه به سبب شیوع فراوانی این اختلال است. در هر مقطع معینی از زمان 15ـ20 درصد بزرگسالان در سطح قابل توجهی از نشانه‌های افسردگی رنج می‌‌برند و دست‌کم 12 درصد به میزانی از افسردگی که آنها را در مرحله‌ای از زندگی به سمت درمان بکشاند، مبتلا هستند. حدس زده می‌شود که 75 درصد موارد بستری در بیمارستان‌های روانی را موارد افسردگی تشکیل می‌دهند.6 یافته‌های محققان مختلف نشان می‌دهد که گرایش‌های مذهبی می‌تواند نوعی حفاظت و ایمنی فردی در برابر افسردگی ایجاد کند7 و افراد متاهلی که در مراسم‌های مذهبی شرکت می‌کنند از سلامت روان بهتر و افسردگی کمتری رنج می‌برند.8 از سوی دیگر، نگرش دین‌مدار به زندگی به نگرشی خوش بینانه، منجر می‌شود و تمایل به بخشش را افزایش می‌دهد

درمان چند وجهی اسلامی، یکی از روش‌های درمانی مناسب برای کاهش افسردگی است. افکار غیر منطقی و انواع نگرش‌های منفی، مهم‌ترین عامل افسردگی شمرده شده‌اند. تردید به الطاف خداوندی، و ناخشنودی از زندگی و نعمت‌های آن، عدم پذیرش واقعیت و خیال پردازی، داشتن نگرش منفی به اطرافیان و تأسف شدید به سبب فقدان، امری مهم است10 درمان چند وجهی اسلامی متشکل از دو مرحله کلی است که عبارت‌اند از: شناخت خود و تغییر خود. در مرحله شناخت خود، اولین گام، شامل آماده‌سازی ذهنی و عقلی درمان‌جو در جهت بررسی باورها و بازبینی آن‌هاست و با استفاده از فنون شناختی، مانند توجه، تمرکز و تأمل بر افکار خود، ارزیابی این افکار و بررسی عمقی علل و عوامل بروز حادثه و شکست‌ها صورت می‌گیرد. در مرحله دوم (تغییر خود) به درمان‌جو کمک می‌شود تا به افکار درست، منطقی و صحیح دست یابد و آنها را جایگزین افکار غیر منطقی کند و بدین منظور از فنونی، چون تقویت اراده، پرورش نیروی مقاومت و صبر و رشد معرفت‌های یقینی در درمان‌جو استفاده می‌شود

روش درمان چند وجهی اسلامی به این علت به این نام خوانده شده است که علاوه بر نقش عوامل شناختی، نظیر باورها، و نگرش‌های منفی و غیر منطقی در باره خود، دیگران و جهان که ناشی از پردازش شناختی نادرست درمان‌جوست، بر نقش عوامل مختلف اجتماعی- عاطفی، نظیر افراط یا تفریط در تمایلات، وابستگی به دنیا، احساس حقارت و ناتوانی، کوتاهی در انجام تکالیف، حسادت، چشم داشت بیجا به مال و کمک دیگری، آرزوهای دور و دراز داشتن، تأسف خوردن نابجا توجه شده است. افکار مذهبی صحیح در این درمان، باعث اعتلای فکری فرد ‌‌شده‌ و رابطه عاطفی با خدا در درمان تأثیر بسزایی دارد

وقتی کسی دچار افسردگی می‌شود، احساس غمگینی می‌کند و اغلب به گریه می‌افتد، احساس گناه عذابش می‌دهد و معتقد می‌شود که در حق دیگران کوتاهی کرده است. زمانی که افسردگی به سطح شدید برسد ممکن است توانایی واکنش هیجانی را از دست دهد و به جایی برسد که احساس خوب و بد برایش چندان تفاوتی نمی‌کند. لذت بردن از زندگی و علاقمند شدن به انجام کارهای روزمره برای این عده، دشوار می­شده و حتی کارکردهای اولیه جسمی ممکن است در آنها دچار اشکال شود و خطرناک‌تر از همه این که به نظر می‌رسد با گذشت زمان هیچ سرانجامی برای این حالت وجود نداشته باشد و نمی‌توان برای تغییر این وضع، کاری انجام داد. در نتیجه، ناامیدی زیاد می­شود و ممکن است به آرزوی مرگ و افکار خودکشی منجر شود. بین افسردگان شدید 15 درصد خود را می‌کشند

بسیاری از نظریه‌پردازان شخصیت، مانند آدلر و راجرز اهمیت پذیرش باز خورد مثبت خود را مورد نظر قرار داده، همچنان که روان‌شناسان بالینی و اجتماعی نیز بر اهمیت عزت ‌نفس خود تأکید کرده‌اند. مای لی12 در این خصوص معتقد است که درجه رضایت از خود یا ارزشی که انسان برای خود قائل است، برای رفتار و برای پویایی درونی یک شخص اهمیت بسزایی دارد

از نظر براندن13 ارزشیابی فرد از خویشتن، به ‌اندازه مسئله مرگ و حیات برای وی اهمیت دارد، چون ارزشیابی شخص از خویشتن، آثار برجسته‌ای در جریان فکری، احسا‌س‌ها، گرایش‌ها، ارزش‌ها و هدف‌های وی دارد و کلید فهم تمام رفتارهای اوست و به منظور شناخت حالات روانی انسانی و پی‌بردن به روحیات او باید به طبیعت و میزان «عزت‌نفس» و معیارهای داوری وی در باره خویشتن، آگاهی یافت. ارزش و اهمیت «عزت ‌نفس‌«، صرفاً در این نیست که به ما امکان می‌دهد احساس بهتری داشته باشیم، بلکه فرصتی فراهم می‌کند تا بهتر زندگی کرده و ما را قادر می‌سازد با چالش‌های زندگی، بهتر رو به رو شده و از فرصت‌های مطلوب، بهره بیشتری ببریم. عزت ‌نفس، مانند عایق ضخیمی عمل می‌کند تا افراد در اوضاع سخت و چالش‌های زندگی مصون بمانند

دین‌داری، سازه‌ای پیچیده است که می‌تواند آثار چندگانه‌ای بر سلامت روانی داشته باشد. محققان مختلف گزارش می‌کنند که از مشاوره و روان درمانی دین مدار می‌توان برای کاهش مشکلات روانی و افزایش سلامت روان استفاده کرد.15 در تحقیقی جامع روی جمعیت دانشجویی تأثیر احساس معنویت و روزه‌داری بر کاهش اضطراب16 بررسی شده، همچنین درمان‌های شناختی- رفتاری با محوریت فرهنگ و مذهب17 روری بیماران وسواسی ـ جبری نشان می‌دهد که شکل دهی یک نگرش مذهبی می‌تواند نقش موثری در کاهش مشکلات روانی داشته باشد. بنابر این، می‌توان دریافت که روان درمانی با تاکید بر دیدگاه‌های اسلامی، نگرشی مثبت‌گرایانه از طریق ارتباط با خدا و احساس معنوی در افراد ایجاد می‌کند. [18 در بخشی ازصحیفه سجادیه آمده است که خداوند زداینده غم و اندوه از درون انسان است.19 و و در دعای دیگری آمده است که اگر غم به سوی شما لشکر انگیزد قوی باشید که خداوند سبحان و مقتدر، ساز و سلاح شما در مقابله با لشکر غم است

 

کلمات کلیدی :