پایان نامه

 

  پایان نامه کشت بافت های گیاهی در pdf دارای 94 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پایان نامه کشت بافت های گیاهی در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه کشت بافت های گیاهی در pdf

مقدمه …
انواع کشت درون شیشه ای .…
کاربردهای کشت بافت گیاهی ……
روشهای سترون سازی …
1-    روش حرارت خشک
2-    روش حرارت مرطوب …
3-    روش الترا فیتراسیون ……
4-    روش استریلیزاسیون شیمیایی
نحوه تاثیر حرارت های بالا بر روی اجزای مدیوم کشت..…
روش های پیشگیری  از آلودگی ;;
اجزای غذایی تشکیل دهنده مدیوم کشت بافتهای گیاهی
1-    املاح معدنی
2-    مواد تنظیم کننده رشد گیاهان;
3-    ویتامینها …
4-    اسیدهای آمینه و آمید ها ;
5-    مکملهای آلی کمپلکس ……
6-    ذغال …
7-    منابع کربن ;
8-    مواد تنظیم کننده فشار اسمزی .……
9-    آب..…
10-ماده زمینه مدیوم کشت …
نحوه انتخاب مدیوم کشت;
تهیه ریز نمونه………
عوامل مربوط به گزینش ریز نمونه
ایجاد و نگهداری کشت کالوس;;
روش کار
نحوه بررسی نتایج بدست آمده..…
کشت سلول، بافت و اندام گیاهی.…
رشد و نمو گیاهان;
کشت بافت گیاهی ……
کشت سلول گیاهی
پروتو پلاستها …
کشت اندام گیاهی
باز زایی گیاهان
تکثیر گیاه در مقیاس بزرگ
بانکها ی نطفه گیاهان ……
منشاء ماهیت و اهمیت تنوع در کشت بافت …
اساس تنوع سوماکلونال …
تنوع ژنتیکی حاصل از گیاه پایه;
تنوع ژنیتکی ایجاد شده در مدت زمان کشت…
دلایل تنوع سوماکلونال
ژنوم سیتوپلاسمی و تنوع سوما کلونال …
دلایل تنوع اپی ژنیتک در کشت بافت …
استفاده از تنوع سوماکلو نال در اصلاح ;.…
فهرست منابع ……

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه کشت بافت های گیاهی در pdf

 بیوتکنولوژی مولکولی / تالیف : دکتر سیدنی پرایمرز / ترجمه : دکتر مجتبی طباطبائی, دکتر محمد رضا نوری دلویی, دکتر تقی بیگلو .- انتشارات مرکز ملی تحقیقات مهندسی ژنتیک و تکنولوژی زیستی ,

تجربیاتی در زمینه کشت بافتهای گیاهی / تالیف : جان اچ. دادز , لورین و. رابرتز/ ترجمه : دکتر قدیر نوری قنبلانی .- تبریز : دانشگاه تبریز ,

کشت بافت های گیاهی – تکنیک ها و آزمایش ها / تالیف : رابرتا اچ. اسمیت / ترجمه : هدایت باقری , پژمان آزادی , ویراستار عبدالرضا باقری .- مشهد : جهاد دانشگاهی مشهد ,

اصلاح گیاهان با استفاده از کشت درون شیشه ای / تالیف : اکرم تاجی , پراکاش پی , پراکاش لاکشمنان / ترجمه : پژمان آزادی ,  هدایت باقری , ویراستار علمی: احمد مجد, ویراستار ادبی : یوسف آرام .- همدان : انتشارات دانشگاه بوعلی سینا ,

مقدمه

کشت بافت گیاهی بطور خلاصه شامل کشت پروتوپلاست ,سلول,بافت و اندام گیاهی است. در همه این کشتها, رشد ماده گیاهی عاری از میکروب در یک محیط سترون مثل محیط کشت مغذی سترون در یک لوله آزمایش صورت می گیرد.در سال های اخیر, تکنیک های کشت بافت گیاهی به یک ابزار خیلی قوی برای تکثیر و اصلاح گونه های گیاهی زیادی تبدیل شده اند. این تکنولوژی با پژوهش گتلیب هابرلنت(Gottlieb Haberlandt) در مورد پر توانی سلول در اوایل قرن 20 شروع شد.وی با توجه به این نکته که با دستکاری محیط کشت سلولها , سلولهای کشت شده مراحل نموی یک رشد عادی را تکرار خواهند نمود , پیشنهاد گسترش تکنیک های جداسازی و کشت بافت های گیاهی را ارائه داد

کشت اکسین ها توسط ونت Wentو همکاران و کشف سیتوکنین ها توسط اسکوگSkoog  و همکاران, قبل از اولین کشت موفق بافت های گیاهی در آزمایشگاه صورت گرفت (گاتریت,1934 : نوبکورت , 1939)

اولین کشت موفق کالوس هویج و توتون توسط وایتWhite(1943)گزارش گردید. اسکوگ و میلر Miler(1957)گزارش کردند که اثر متقابل کمی بین اکسین ها و سیتوکنین ها نوع رشد و ریخت زایی گیاه را تعیین میکند. مطالعات آنها بر روی توتون نشان داد که نسبت بالای اکسین به سیتوکنین, ریشه زایی را تحریک نموده و پایین بودن این نسبت, باعث تحریک تشکیل اندام هوایی می شود اما این پاسخ, عمومی نیست. با این که دستکاری نسبت اکسین و سیتوکنین در ریخت زایی گونه های زیادی موفقیت آمیز بوده است, اما امروزه واضح است که عوامل زیاد دیگری بر توانایی سلولها در کشت برای تمایز ریشه, اندام هوایی و یا رویان موثر هستند

ایجاد انگیزه برای بکارگیری تکنیک های کشت بافت گیاهی در تکثیر و اصلاح گونه های گیاهی از کار اولیه مورلMorel(1960) روی تکثیر ارکیده در محیط کشت و تهیه یک محیط کشت جدید با غلظت بالایی از نمک های معدنی توسط موراشیکMurashige و اسکوت(1962)ناشی شد. از آن به بعد, این تکنولوژی به صورت قابل توجهی رشد یافت و امروزه یک نقش کلیدی در تکثیر, اصلاح و مهندسی ژنتیک گیاهی ایفا می کند

کشت بافت های گیاهی بر پایه سه قابلیت گیاهی استوار است

1- پر توانی Totipotency, که توان یا ظرفیت توارثی یک سلول گیاهی برای نمو به یک گیاه کامل با القای تحریک مناسب است . پر توانی بر این مطلب دلالت می کند که هر سلول واجد تمام اطلاعات لازم برای رشد و تکثیر می باشد. گرچه از لحاظ نظری همه سلولهای گیاهی پر توان هستند, با این حال سلولهای مریستمی بیشترین توان بیان این ویژگی را دارند

2- تمایز زداییDedifferentiation , که توان سلولهای بالغ برای بازگشت به شرایط مریستمی است و بعد از آن سلولها با باز تمایزیRedifferentiation  اندام های جدیدی را سازماندهی می کنند

3- شایستگی Competency , که توانایی ذاتی یک سلول یا بافت گیاهی را برای نمو در یک مسیر مشخص بیان می کند. برای مثال , سلول های با شایستگی رویانی توانایی تبدیل شدن به رویان های کاملا فعال را دارند. در مقابل این اصطلاح , واژه ناشا یستگی یا ناتوانی ریخت زایی بیان می شود

انواع کشت درون شیشه ای

1- کشت گیاهان کامل ( برای مثال: کشت بذر ارکیده , کشت دانه رست Seedling)

2- کشت رویان (برای مثال : کشت رویان نارس )

3- کشت اندام ( برای مثال : کشت مریستم )

·   کشت شاخساره Shoot tip
·  کشت ریشه
·  کشت برگ
·  کشت بساک

4- کشت کالوس

5- کشت معلق و کشت سلولهای منفرد

6- کشت پروتوپلاست

کاربردهای کشت بافت گیاهی

عمومی ترین دلایل بکارگیری تکنیک های  درون شیشه ای برای تولید گیاه در جدول -2 خلاصه شده است اما مهم ترین کاربرد آن در این قرن,استفاده از تکنولوژی ژن برای بهبود محصولات است. اهمیت گیاهان برای بشر بر کسی پوشیده نیست. ما به گیاهان برای غذا, فیبر, سوخت, دارو و مسکن وابسته ایم

بنابراین, جای تعجب نیست که بیشتر فعالیت بشر در جهت افزایش و تولید گیاهی با خصوصیات  مفید متمرکز می شود

روش های مرسوم برای اصلاح گیاهان زیاد بررسی شده اند. اما این روش ها محدودیت هایی دارند. پیشرفت قابل توجه در دانش ما از مکانیسم های ملکولی و سلولی که فعالیت ها و اعمال سیستم های زنده را پشتیبانی می کنند ما قادر به توسعه روش های جدید در بهبود گیاهان نموده است.  این تکنیک ها بر روی کاربرد زیست شناسی ملکولی و سلولی تاکید می کنند. سهم بیوتکنولوژی گیاهی از طریق دست ورزی ژن فقط محدود به افزایش عملکرد محصولات یا تولید وسایلی برای پیشگیری از آسیب آفات و امراض نمی شود , بلکه ما را در افزایش کیفیت غذا و روش استفاده از زمین یاری می دهد . بنابراین , بیوتکنولوژی گیاهی توانایی قابل توجهی برای رشد و افزایش کیفیت زندگی و سلامتی بیوسفر دارد

 جدول 1-2- کاربردهای کشت بافت گیاهی

ü     تکثیر کلونی سریع و در مقیاس وسیع گیاهان یکسان از یک منبع گیاهی برتر

ü    حذف عوامل بیماری زا , همچنین تسهیل انتقال ماده گیاهی از راه مرزهای بین المللی

ü    تهیه منابع عاری از بیماری به صورت کشت درون شیشه ای

ü    ذخیره ژرم  پلاسم و ذخیره بلند مدت منابع گیاهی

ü    گزینش جهش یافته ها از جهش های خود بخودی یا القایی

ü    تولید ریز قلمه های ریشه دار شده در گونه های زینتی چوبی سر سخت

ü    باز یابی دو رگها از گونه های ناسازگار توسط کشت رویان یا تخمک

ü    تولید گیاهان هاپلوئید از راه کشت بساک. گیاهان هاپلوئید ممکن است برای بازیابی جهش های مغلوب در برنامه های اصلاحی استفاده شوند. باز زایی متوالی, باعث تولید هاپلوئیدهای مضاعف شده هموزیگوس شده و بنابراین لاین های اصلاحی خالص فراهم می شوند

  روش های سترون سازی

اهمیت موضوع رعایت شرایط استریل در طی انجام کشت بافت های گیاهی به قدری واضح است که تاکید بر آن توضیح واضحات است

با رعایت چند مورد احتیاطی ساده می توان ضمن جلوگیری از آلودگی میکروبی محیط از هدر رفتن اوقات پر ارزش مصرف شده در آزمایشگاه به منظور تکرار کشت های آلوده شده ممانعت به عمل آورد

در انتخاب محل اتاق کار سترون مهم ترین موضوع منحصر به فردی که باید دقیقا مورد توجه قرار گرفته شده باشد جلوگیری از جریان یافتن هوای معمولی بر روی محل کار استریل شده می باشد , زیرا جریان هوا با انتقال دادن اسپورها و ارگانیسم های آلوده کننده به اتاق کار سبب ایجاد آلودگی در کشتها می شود. اختصاص دادن یک اتاق کوچک اندرونی, اتاقی شبیه تاریکخانه عکاسی, به عنوان اتاق کار سترون شده روش بسیار مطلوبی است

در این قبیل اتاقکها معمولا به منظور انهدام اجرام میکروبی موجود در هوا و سترون کردن سطوح داخلی اتاقک لامپ میکروب کش تولید کننده اشعه ماورا بنفش نصب می شود. اشعه این لامپ ها (که طول موج آن 2537 نانومتر است) اجرام میکروبی را به آهستگی منهدم می کند, ولی بدلیل عدم نفوذ تشعشعات این لامپ ها به قسمت های عمقی و قسمت های گرد گرفته و سایه گیر اتاقک کار اجرام میکروبی این قسمتها از گزند این اشعه مصون می مانند. بهمین دلیل اگر چه استعمال این لامپ در اتاقک های کار کاملا مرسوم است, ولی تاثیر قطعی آن در ایجاد محیط کاملا عاری از میکروب مورد شک و تردید می باشد (18, و 11). عمر لامپ های ما وراء بنفش نسبتا کوتاه است . البته پس از متوقف شدن تولی اشعه ما وراء بنفش در طول موج 2537 نانومتر این لامپ ها برای مدتی به تولید نور مرئی ادامه می دهند. در صورت وجود ابزار پلاستیکی در اتاقک کار از روشن کردن لامپ اشعه ما وراء بنفش خودداری نمود. ضمنا ادعا شده است که این لامپ ها ممکن است باعث تولید شدن مواد بازدارنده رشد در مدیوم کشت شوند. خلاصه اینکه استفاده از این گونه لامپ های میکروب کش باید بحداقل ممکن کاهش داده شده و نباید بسهولت جایگزین سایر روشهای سترون سازی شوند. کابینت های رومیزی مجهز به جریان هوای سترون شده بنحوی طراحی شده اند که در آنها جریان ملایمی از هوای الترافیلتره و سترون شده بطور مداوم از روی میز کار عبور داده می شود تا میزان تماس هوای معمولی آلوده به اجرام میکروبی با مواد و ابزار کشت بحداقل مقدار ممکن کاهش داده شود. به هنگام روشن کردن چراغ الکلی در داخل این قبیل کابینت ها باید موارد احتیاط رعایت شوند, زیرا که الکل به شدت آتش گیر است و جریان هوای داخل کابینت ممکن است شعله های آتش را به سمت محقق هدایت کند. ضمنا در حین انجام کشت پس از فرو برده شدن ابزار کار به داخل شیشه محتوی الکل اتانول یا الکل ایزوپروپانول 80 درجه ابتدا باید با استفاده از کاغذ صافی استریل الکل اضافی آنها گرفته شده و سپس آنها برروی شعله چراغ الکلی گرفته شوند. قبل از شروع عملیات سترون نیاز میز کار باید با حوله کاغذی آغشته به الکل اتانول و یا الکل ایزوپروپانول 80 درجه ضدعفونی شود. یکی دیگر از مسائل مبتلا به فعالیت های سترون نیاز و عمده ترین منبع آلودگی کشتها کثیف بودن دستهای محقق است. برای انجام دادن عملیات سترون نیاز شستشوی معمولی دستها با آب کافی نیست , بلکه ضروری است دستها تا آرنج بشدت و به مدت چندین دقیقه با آب گرم فراوان و صابون شستشو داده شوند. دستها را پس از شستشو و خشک کردن باید با محلول خیلی رقیق الکل اتانول یا الکل ایزوپروپانول ضدعفونی نمود

به منظور سترون سازی ظروف شیشه ای مورد مصرف, ابزار کار, محلولهای غذایی, و مواد گیاهی می توان از روشهای متعددی مانند: حرارت خشک, حرارت مرطوب (بخار داغ), الترافیلتراسیون, و سترون سازی شیمیایی استفاده نمود

روش حرارت خشک (آون) Dry heat

این روش برای ضدعفونی کردن ظروف شیشه ای, ابزار فلزی, و سایر وسایل و موادی که در حرارت های بالا خراب نمی شوند(نمی سوزند) استفاده می شود. البته وسایلی را که در ساختمان آنها پنبه, کاغذ, و یا پلاستیک بکار رفته باشد نمیتوان با حرارت خشک ضدعفونی نمود. تیغ و چاقوهای جراحی و اسکالپل ها نیز نباید با این روش استریلیزه شوند, زیرا حرارت های بالا موجب کند شدن لبه برنده این وسایل میشود. اگرچه در ضدعفونی کردن وسایل با حرارت توصیه میشود که از آون های آزمایشگاهی استفاده شود,ولی می توان از کوره (فر) اجاق گاز و یا اجاق برقی خانگی نیز بهمین منظور استفاده نمود

استریلیزاسیون با آون شامل سه مرحله مهم می باشد

1-               مرحله اول شامل زمان لازم برای گرم شدن کوره می باشد. برای گرم شدن کوره و رسیدن دمای محتویات آن به دمای استریلیزاسیون در همه قسمت ها مدت تقریبا یکساعت مورد نیاز است

2-               مرحله دوم عبارت است از زمان لازم برای استریلیزاسیون. زمان لازم برای استریلیزاسیون بر حسب دمای کوره متغیر است و عبارت است از 45 دقیقه در 160 درجه سانتیگراد, 18 دقیقه در 170 درجه  سانتیگراد, 5/7 دقیقه در 180 درجه  سانتیگراد, و 5/1 دقیقه در 190 درجه  سانتیگراد .اگر دمای کوره حرارتی در یک درجه متعادل مثلا در 160 درجه سانتیگراد تنظیم شده باشد زمان لازم برای اجرای استریلیزاسیون (مجموع سه مرحله) تقریبا دو ساعت خواهد بود

3-               مرحله سوم عبارت است از زمان لازم برای خنک شدن کوره می باشد

 توصیه می شود که بمنظور جلوگیری از ترک برداشتن ظروف شیشه ای, در اثر کاهش ناگهانی درجه حرارت, پس از اتمام استریلیزاسیون و قبل از بیرون آوردن ظروف از داخل کوره مدتی هم برای خنک شدن آنها اختصاص داده شود. قبل از قرار داده شدن وسایلی که قرار است در کوره حرارتی استریلیزه شوند باید آنها به دقت با ورق آلومینیومی مقاوم پیچیده شوند. در کشور امریکا سه نوع ورق آلومینیومی بصورت تجاری عرضه می شوند که عبارتند از : ورق آلومینیومی نازک, مقاوم, و خیلی مقاوم. در تحقیقات مربوط به کشت بافت های گیاهی همیشه از نوع مقاوم استفاده میشود, زیرا در نوع نازک اکثرا سوراخهای بسیار ریزی وجود دارد و نوع خیلی مقاوم نیز برای پیچیدن شیشه آلات بیش از حد ضخیم است. پس از اتمام عمل سترون سازی ابزار استریلیزه شده, که هنوز در ورق آلومینیومی پیچیده هستند, به اتاقک کار منتقل میشوند

روش حرارت مرطوب ( بخار داغ ) Wet Heat

در این روش از اتوکلاوهایی که قادر به تولید بخار داغ تحت فشار هستند استفاده میشود . اگر در آزمایشگاه اتوکلاو وجود نداشته باشد میتوان بجای آن از یک دیگ بخار و یا دیگ زود پز تحت فشار استفاده نمود. بمنظور استریلیزه کردن مواد کاغذی, ظروف شیشه ای, سایر ابزار کار, و ارلن های محتوی مایع (بشرطی که در هر ظرف شیشه ای کمتر از 50 سانتیمتر مکعب مایع وجود داشته باشد) فشار بخاری معادل 15 پوند بر اینچ مربع (4/103) در دمای 121 درجه سانتیگراد بمدت 15 دقیقه مورد نیاز میباشد.  اگر در آزمایشگاه اتوکلاو وجود نداشته باشد میتوان بجای آن از یک دیگ بخار و یا دیگ زود پز تحت فشار استفاده نمود. بمنظور استریلیزه کردن مواد کاغذی, ظروف شیشه ای, سایر ابزار کار, و ارلن های محتوی مایع (بشرطی که در هر ظرف شیشه ای کمتر از 50 سانتیمتر مکعب مایع وجود داشته باشد) فشار بخاری معادل 15 پوند بر اینچ مربع (4/103) در دمای 121 درجه سانتیگراد بمدت 15 دقیقه مورد نیاز میباشد.  با افزایش حجم مایعات موجود در ظروف شیشه ای حداقل زمان لازم برای استریلیزاسیون نیز افزایش می یابد

زمان شروع استریلیزاسیون باید از لحظه ای حساب شود که دمای اتوکلاو و یا دیگ زود پز تحت فشار به دمای تعیین شده رسیده و تمامی هوای موجود در اتوکلاو و یا دیگ زود پز نیز بیرون رفته و جای آنرا بخار داغ پر کرده باشد. اگر از زود پز تحت فشار استفاده میشود تا زمانی که بخار خالص و مداوم از آن خارج نمی شود نباید دریچه تخلیه بخار را مسدود نمود. در خاتمه زمان استریلیزاسیون ,فشار داخل اتوکلاو باید بتدریج کاهش داده شده و به حد فشار معمولی رسانده شود, زیرا کاهش سریع و ناگهانی فشار به بیرون ریخته شدن مایعات جوشان موجود در داخل ظروف شیشه ای منجر خواهد شد. باید از طولانی تر شدن بیش از حد زمان استریلیزاسیون اجتناب شود, زیرا این عمل ممکن است باعث تجزیه شدن مواد شیمیایی موجود در مدیوم گردد

پس از اتوکلاو کردن هر گونه جسم کاغذی, جسم مزبور باید به مدت کوتاهی در کوره خشک با حرارت کمتر از 60 درجه سانتیگراد قرار داده شود تا اینکه رطوبت باقی مانده آن تبخیر شود. در طول استریلیزاسیون بخار داغ باید بتواند بداخل مواد نفوذ نماید , زیرا دمای121 درجه سانتیگراد فی نفسه قادر به سترون سازی کامل مواد نیست

به استثنای ارلن مایر ها سایر ابزار و وسایل باید قبل از قرار داده شدن در اتوکلاو در داخل پاکت های کاغذی موم اندود شده ای گذاشته شوند. اگر چه در اکثر موارد از ورق آلومینیومی برای پیچیدن ظروف شیشه ای و غیره استفاده می شود ولی چون ورق  آلومینیومی نسبت به بخار آب نفوذ ناپذیر است لذا استعمال آن در روش اتوکلاو توصیه نمی شود. در دیگ اتوکلاوهایی که راساً بخار داغ تولید می کنند و نیز در زود پز های تحت فشار بایستی از آب خالص که قبلا مواد معدنی آن گرفته شده است استفاده شود. بخار داغ تولید شده توسط موتور خانه خارجی سیستم های حرارت مرکزی معمولا بمواد فرار متعددی آلوده می باشد که این مواد فرار ممکن است توسط وسایل و مواد تحت استریل در اتوکلاو جذب شوند .در اتوکلاو کردن ابزار آزمایشگاهی پلاستیکی باید احتیاط کافی رعایت شود

یکی دیگر از روش های سترون سازی با حرارت مرطوب استفاده از حمام آب جوشان Boiling water bath   است. بدین ترتیب که مواد مورد نظر بمدت 20 دقیقه در داخل آب جوشان محتوی کربنات سدیم ( به نسبت 3 درصد ) قرار داده می شوند . در این روش تمامی قسمت های رویشی میکروارگانیسم ها منهدم میشوند ولی ممکن است برخی از اسپورهای خیلی مقاوم زنده بمانند

روش الترافیلتراسیون  Ulterafilteration

بدلیل نا پایدار بودن برخی از اجزای مدیوم غذایی در درجه حرارت بالا, برای سترون سازی این مواد باید از روش الترافیلتراسیون در دمای معمولی استفاده شود. اصولا در تهیه مدیوم های کشت مقادیر کمی از این مواد مورد نیاز می باشد. این مواد را میتوان با عبور دادن از یک سیستم صافی غشایی سوار شده بر روی یک سرنگ مدرج استریلیزه نمود

پس از استریل کردن این گونه مواد با روش فوق حجم مورد نیاز مایع استریل شده مستقیما برروی مدیوم اتوکلاو شده افزوده می شود. در صورت استفاده از مدیوم آگار پایه ماده الترافیلتر شده باید در حالی که هنوز آگار گرم بوده و در وضعیت مذاب می باشد بر روی آن اضافه شود. اگر الترافیلتراسیون حجم زیادی از یک ماده مورد نیاز باشد باید از دستگاه دیگری که مجهز به یک وسیله نگهدارنده فیلتر است استفاده شود. دستگاه فوق الذکر به سیستم ایجاد خلا و یا فشار مجهز می باشد

صافی های غشایی اکثرا با مواد فعال کننده سطحی محلول در آب اشباع می شوند. در برخی موارد مشاهده شده که آزاد شدن موادی از این قبیل صافی ها در طول فیلتراسیون برروی رشد سلول های کشت شده تاثیر منفی می گذارد, لذا توصیه میشود که قبل از استعمال این گونه فیلترها با استفاده از آب گرم سترون شده مواد فعال کننده سطحی از روی فیلترها زدوده شوند. بدین منظور از تقریبا 200 سانتیمتر مکعب آب مقطر استریل شده 90-100 درجه سانتیگراد استفاده می شود

پس از انجام این عمل بایستی آب مقطر صاف شده را به دور ریخته و یک ارلن استریل دیگری بر روی دستگاه فیلتراسیون سوار نموده و سپس دستگاه را در یخچال خنک می شود. اگر عمل الترافیلتراسیون در دمای پایین تر انجام داده شود مقدار کمتری از مواد فعال کننده صافی غشائی به مواد صاف شده ترشح خواهد شد

روش استریلیزاسیون شیمیایی 

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله بررسی نظام حقوقی همه‎پرسی و مراجعه به آراء عمومی در ایران در pdf دارای 135 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی نظام حقوقی همه‎پرسی و مراجعه به آراء عمومی در ایران در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله بررسی نظام حقوقی همه‎پرسی و مراجعه به آراء عمومی در ایران در pdf

مقدمه

بخش اول

مفهوم و اصول همه‎پرسی و پیشینه تاریخی آن در ایران

مبحث اول: مفهوم همه پرسی

بند اول:  دموکراسی

اول:  تعریف دموکراسی

دوم: انواع دموکراسی

بند دوم: تمایز همه پرسی با انتخابات و افکار عمومی

اول: همه پرسی و انتخابات;

دوم: همه پرسی و افکار عمومی

مبحث دوم: بررسی اصول و مقوله‌های مرتبط با همه پرسی

بند اول: همه پرسی و توسعه سیاسی

اول: مفهوم توسعه سیاسی

دوم: رابطه همه پرسی با توسعه سیاسی

بند دوم: همه پرسی و حاکمیت قانون

اول: مفهوم حاکمیت قانون

دوم: رابطه همه پرسی با اصل حاکمیت قانون

مبحث اول:  همه پرسی در دوره‌ی مشروطیت;

بند اول:  همه پرسی 12 و 19 مرداد 1332

بند دوم: همه پرسی 6 بهمن 1341

مبحث دوم: همه پرسی در جمهوری اسلامی

بند اول: همه پرسی 10 و 11 فروردین 1358

بند دوم: همه پرسی 12 آذر 1358

بند سوم: همه پرسی بازنگری قانون اساسی

بخش دوم

بررسی نظام حقوقی همه‎پرسی

مبحث اول: همه پرسی قانونی

بند اول: همه پرسی تقنینی (موضوع اصل 59)

اول: قلمرو وضع قواعد از طریق همه پرسی

دوم: ابتکار همه پرسی

سوم: شأن و ارزش مصوبات از طریق همه پرسی

بند دوم: همه پرسی تأسیسی (موضوع اصل 177)

اول: مشروعیت قانون اساسی

دوم: همه پرسی و تعیین نظام سیاسی کشور

مبحث دوم: همه پرسی سیاسی

مبحث اول: همه پرسی و قوه‌ی مقننه

بند اول: همه پرسی و مجلس شورای اسلامی

اول: ارتباط همه پرسی با مجلس شورای اسلامی

دوم: همه پرسی ناقض استقلال قوه‌ی مقننه یا محدودیت دامنه‌ی قانون‎گذاری مجلس؟

بند دوم: همه پرسی و شورای نگهبان

اول: نظارت شورای نگهبان بر مصوبه مجلس در خصوص ارجاع امر به همه‎پرسی

دوم: نظارت شورای نگهبان در جریان اجرای همه پرسی

سوم: نظارت یا عدم نظارت شورای نگهبان بر نتیجه‌ی همه پرسی

مبحث دوم: همه پرسی و قوه‌ی مجریه

بند اول: همه پرسی و رهبر

الف) نظریه عمومیت اختیارات مقام رهبری

ب) نظریه خاص بودن اختیارات مقام رهبری

بند دوم: همه پرسی و رئیس جمهور

الف) منع تجدید نظر در قانون اساسی

ب) منع همه پرسی

نتیجه‌گیری

منابع و مأخذ

1- منابع فارسی

الف) کتب;

ب) مقالات;

ج) جزوات;

2- منابع انگلیسی

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله بررسی نظام حقوقی همه‎پرسی و مراجعه به آراء عمومی در ایران در pdf

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله بررسی نظام حقوقی همه‎پرسی و مراجعه به آراء عمومی در ایران در pdf

الف) کتب

1-   آقابخشی، علی، فرهنگ علوم سیاسی، تهران نشر تندر،

2-   آشوری، داریوش، فرهنگ سیاسی، چاپ پنجم، تهران، مروارید،

3-   ابوالحمد دکتر عبدالحمید، حقوق اداری ایران، تهران، انتشارات توس، چاپ دوم،

4-   ـــــــــــــــــــــــــــ، مبانی سیاست (جامعه شناسی سیاسی)، انتشارات توس، چاپ پنجم،

5-   امام خمینی، کتاب البیع، تهران، وزارت ارشاد اسلامی،

6-      ــــــــــــ، ولایت فقیه، تهران، دفتر نشر فقیه، بی‌تا

7-      ــــــــــــ، صحیفه‌ی نور، تهران مرکز مدارک انقلاب اسلامی، جلد اول

8-      افشار، ایرج، مصدق و مسایل حقوق و سیاست، چاپ اول، تهران،

9-      ایرواند، آبراهامیان، ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل محمدی، محمد ابراهیم فتاحی، تهران نشر نی،

10-  آبادیان، حسین، مبانی نظری حکومت مشروطه و مشروعه، تهران، نشر نی،

11-  بشیریه، دکتر حسین، آموزش دانش سیاسی (مبانی علم سیاست نظری و تأسیسی) مؤسسه نگاه معاصر، چاپ سوم،

12-  ـــــــ، موانع توسعه سیاسی در ایران

13-  ـــــــ، انقلاب و بسیج سیاسی، تهران، پگاه،

14-  بوشهری، دکتر جعفر، حقوق اساسی، جلد دوم، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران،

15-  بیتهام، دیوید ـ بویل کوین، دموکراسی چیست، شهرام نقش تبریزی، تهران، ققنوس،

16-  ـــــــــــــ، پرسش و پاسخ در باب آزادی، دموکراسی و جامعه مدنی، ترجمه دکتر رضا زمانی، نشر ثالث، چاپ اول،

17-  برزین، سعید، زندگی نامه سیاسی مهندس مهدی بازرگان، تهران، مرکز،

18-  بهنام، جمشید، ایرانیان و اندیشه‌ی تجدد، تهران، فرزانه،

19-  جعفری لنگرودی، دکتر محمد جعفر، ترمینولوژی حقوق، تهران، بنیاد راستاد،

20-  پللو، روبرو، شهروند و دولت، ترجمه دکتر ابوالفضل قاضی، تهران دانشگاه تهران،

21-  روحانی، حمید، بررسی و تحلیل از نهضت امام خمینی، بی‌جا، بی‌تا،

22-  رحیمی، مصطفی، اصول حکومت جمهوری، امیر کبیر، تهران،

23-  روسو، ژان ژاک، قرار داد اجتماعی، ترجمه منوچهر کیا، گنجینه، چاپ سوم، تهران،

24-  رجبی، محمد حسن، زندگی سیاسی امام خمینی، تهران مؤسسه فرهنگی قبله،

25-  سپهر، ذبیح، ایران در دوران دکتر مصدق، ترجمه محمد رفیعی مهر آبادی، تهران،

26-  سریع القلم، دکتر محمود، عقل و توسعه یافتگی، نشر سفیر، چاپ اول، تهران،

27-  شعبانی، دکتر قاسم، حقوق اساسی و ساختار حکومت جمهوری اسلامی، چاپ اول، انتشارات اطلاعات،

28-  صفار، محمد جواد، آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول، انتشارت اطلاعات،

29-  طلوعی، محمود، فرهنگ جامع سیاسی، نشر علمی با همکاری سخن، چاپ اول، تهران،

30-  عاملی، دکتر حشمت ا;، مبانی علم سیاست (دموکراسی و تحدید قدرت)، انتشارات پیک ایران،

31-  علم، مصطفی، نفت، قدرت و اصول، ترجمه غلامحسین صالح‌یار، تهران، اطلاعات،

32-  فاتح، مصطفی، پنجاه سال نفت ایران، تهران، پیام، چاپ دوم،

33-  قاضی شریعت پناهی، دکتر ابوالفضل، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، جلد اول، چاپ ششم، انتشارات دانشگاه تهران،

34-  ـــــــــــــــــــــــ، بایسته‌های حقوق اساسی، نشر دادگستر، چاپ چهارم، بهار

35-  قاسم زاده، دکتر قاسم، حقوق اساسی، دانشگاه تهران، چاپ اول،

36-  قوام، دکتر عبدالعلی، توسعه سیاسی و تحول اداری، نشر قومس، تهران

37-  کاتوزیان، دکتر ناصر، مبانی حقوق عمومی، نشر دادگستر، چاپ اول، پاییز

38-  ــــــــــــــــــــــــ، فلسفه حقوق، جلد دوم (منابع حقوق)، شرکت سهامی انتشار، چاپ اول،

39-  ــــــــــــــــــــــــ، مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوق ایران، شرکت سهامی انتشار، چاپ بیست و دوم،

40-  ــــــــــــــــــــــــ و همکاران، آزادی اندیشه و بیان، انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، بهار

41-  کاتوزیان، همایون، اقتصاد بدون نفت، محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، تهران، نشر مرکز،

42-  ــــــــــــــــــــ، مصدق و نبرد قدرت در ایران، ترجمه احمد تدین، تهران، رسا، چاپ دوم

43-  کاشانی، دکتر محمود، اندیشه‌هایی در حقوق امروز، انتشارات حقوق‌دان، چاپ اول، پاییز

44-  کدیور، رویارویی انقلاب اسلامی در ایران و آمریکا، تهران، اطلاعات،

45-  کرنستون موریس، تحلیلی نوین از آزادی، ترجمه جلال الدین اعلم، تهران، امبیر کبیر،

46-  مدنی، دکتر سید جلال الدین، مبانی و کلیات علوم سیاسی، جلد اول، چاپ اول، انتشارات اسلام،

47-  ـــــــــــــــــــــــــــــــ، تاریخ سیاسی معاصر ایران، جلد اول، قم، دفتر انتشارات اسلامی،

48-  ـــــــــــــــــــــــــــــــ، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، جلد اول تا ششم، تهران، سروش،

49-  معین، دکتر محمد، فرهنگ فارسی (یک جلدی)، چاپ چهارم، انتشارات سرایش،

50-  مصدق، دکتر محمد، خاطرات و تألمات دکتر مصدق، تهران، علمی،

51-  مطهری، مرتضی، پیرامون انقلاب اسلامی، انتشارات اسلامی، تهران،

52-  نصیری، مصطفی، تفکیک قوی در جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول، نشر اجتماع،

53-  وفادار، علی، حقوق اساسی و تحولات سیاسی، شروین، چاپ اول، تهران،

54-  هاشمی، دکتر سید محمد، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، جلد اول، چاپ دوم، نشر دادگستر،

55-   ـــــــــــــــــــــــــــ، حقوق اساسی (حاکمیت و نهادهای سیاسی) جلد دوم، چاپ سوم، نشر دادگستر،

56-  هلد، دیوید، مدل‌های دموکراسی، ترجمه عباس مخبر، روشن‌گران، تهران،

ب) مقالات

1-      ارسطا، دکتر محمد جواد، جمهوریت و اسلامیت :تضاد یا توافق؟ مجله حوزه و دانشگاه، سال نهم/ شماره 36/ پاییز

2-      امیر ارجمند، دکتر اردشیر، حاکمیت قانون: شرط تحقق حقوق بشر، حاکمیت قانون و محاکمه عادلانه، چاپ دانمارک، 2003، ص

3-      اسماعیلی، دکتر محسن، همه پرسی و شورای انقلاب، مجله حوزه و دانشگاه، سال نهم شماره 36/ پاییز

4-      ایمانی، ناصر، رفراندم و چرایی آن، نشریه رسالت، 8/12/

5-      فلاح مغاری، حجت، رفراندم و قلمرو آن، نشریه نوروز، 4/4/

6-      تاجیک، مهناز، حاکمیت بر رفراندم، نشریه سپیده

7-      مصمم، حمید، همه پرسی، رأی اعتماد به دولت و مجلس، نشریه دوران امروز 19/9/

8-      هاشمی، دکتر سید محمد، حمایت‌ها و تضمینات حقوق بشر در حقوق داخلی و نظام بین‌المللی مجله تحقیقات حقوقی، دانشگاه شهید بهشتی، شماره 38، پاییز و زمستان

9-      زنجانی عمید، باید و نبایدها در قانون اساسی، مجله تخصصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شماره 6، سال دوم، زمستان

 

مقدمه

حق حاکمیت ملت یا حق مردم در تعیین سرنوشتشان، بخشی از حقوق و آزادی‌های اساسی مردم مبتنی بر حقوق طبیعی انسان می‌باشد، چنین حقوقی ریشه در عمیق‌ترین لایه‌های هویت و ویژگی‌های متمایز انسان دارد

اعمال این حق بنیادین بشری تنها در رژیم‌های مردم سالار معنا پیدا می‌کند

در این راستا قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در اصل پنجاه و ششم ضمن توجه به ضرورت حاکمیت خداوند به حاکمیت انسان بر سرنوشت خویش توجه داشته است

«حاکمیت مطلق بر جهان و انسان از آن خداست و هم او انسان را بر سرنوشت اجتماعی خویش حاکم ساخته است. هیچ کس نمی‌تواند این حق الهی را از انسان سلب کند یا در خدمت منافع فرد یا گروهی خاص قرار دهد. و ملت این حق خدا داد را از طرقی که در اصول بعد می‌آید اعمال می‌کند.»

بنابراین حاکمیت تنها از آن خداست و از جانب خداوند تنها به مردم تفویض شده است نه به کس دیگری، قوای سه گانه و مقام رهبری که این حاکمیت را اعمال می‌کنند آن را از طریق «اتکاء به آرای عمومی» از مردم کسب کرده‌اند

با توجه دقیق به اصل 56 «همه پرسی یا رفراندم» جلب توجه می‌نماید. همه پرسی یا رفراندم یکی از راه‌های شناخته شده در نظام‌های مختلف حقوقی برای دریافت مستقیم آرای عمومی است که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در اصول مختلفی به آن اشاره شده است. (اصول 1، 6، 59، 99، 110، 123، 132، 177)

در زبان محافل سیاسی مدتی است که واژه رفراندم یا همه پرسی ـ که ظرفیت قانون اساسی است ـ مطرح شده است. به همین دلیل مبانی حقوقی اجرای همه پرسی مورد توجه صاحب نظران حقوقی و سیاسی قرار گرفت

برخی از نویسندگان حقوقی و سیاسی استفاده از همه پرسی را مناسب‌ترین راهکار برای حل معضلات و مشکلات موجود در کشور و تسریع فرایند‌گذار به مرد سالاری می‌دانند

از دیدگاه نو‌ اندیشان دینی تدبیر امور سیاسی در زمان غیبت معصومین به عهده‌ی خود مردم گذاشته شده است. مردم می‌توانند امور اجتماعی خود را بر اساس مصالحی که در شرایط مختلف زمانی و مکانی تشخیص می‌دهند سامان دهند. شکل حکومت دینی در دوران غیبت شورایی است. یعنی تمام مقدرات سیاسی با مراجعه به آرای عمومی تعیین می‌شود

در مقابل این گروه، عده‌ای از صاحب نظران و شخصیت‌های حقوقی و فعالان سیاسی با برداشت دیگری از اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و با ارائه‌ی ادله و مستندات قانونی نظر گروه اول (نو اندیشان دینی) را فاقد وجاهت قانونی دانسته و آن را مغایر نظر تدوین کنندگان قانون اساسی تشخیص داده و استفاده از این مکانیزم را در مورد موضوعات مطروحه نه تنها مفید ندانسته بلکه آن را موجب بی اعتبار نمودن قانون اساسی تشخیص می‌دهند

یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های رژیم حکومتی دموکراتیک (همان طور که در صفحه قبل اشاره شد) مشارکت دادن هر چه بیشتر مردم در صورت بندی قدرت و امور عمومی است یعنی تصمیم گیری در مورد سرنوشت سیاسی مردم به خود مردم سپرده شود به عبارتی دیگر تمام حقوق سیاسی مردم اعم از حقوق قانون گذاری، اجرایی و قضایی توسط خود مردم اعمال گردد ولی به جهت تخصصی بودن مسایل سیاسی و حکومتی و پیچیدگی جوامع امروزی اعمال دموکراسی مستقیم در عمل میسور نیست به همین دلیل در رژیم‌های دموکراتیک علاوه بر انتخاب مقامات حکومتی و سیاسی (نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، ریاست جمهوری و ;) توسط مردم، در مواردی همچون تصویب قوانین مهم و اخذ تصمیم حساس و بنیادی جامعه، مراجعه به آرای عمومی می‌شود که این مراجعه به آرای عمومی در اصطلاح حقوقی «همه پرسی یا رفراندم» نامیده می‌شود

مسأله همه پرسی در ارتباط با نظریه‌ی حاکمیت، سابقه‌ای طولانی دارد و حتی فلاسفه قدیم هم بر آن تأکید داشته و رعایت آن را از زمامداران طلب می‌کردند

در قانون اساسی رژیم سابق مسأله همه پرسی مطرح نبود با این حال در سال 1332 دولت وقت با استفاده از همه پرسی، مجلس شورای ملی دوره‌ی هفدهم را منحل ساخت و در سال 1341 نیز شاه برای مردمی جلوه دادن سلطنت خود، مسأله تصویب ملی را عنوان کرد

پس از انقلاب اسلامی و سقوط رژیم سلطنت لازم بود که نوع حکومت آینده مشخص شود، برای این منظور به پیشنهاد رهبری انقلاب در فروردین سال 1358 همه پرسی صورت گرفت و ملت با اکثریت قاطع به جمهوری اسلامی رأی داد

رفراندم دیگری که در ایران صورت گرفت مربوط به قانون اساسی بود که پس از تهیه و تصویب از جانب مجلس بررسی نهایی قانون اساسی به تصویب اکثریت قاطع مردم رسید و آخرین رفراندم، در سال 1368 مربوط به تجدید نظر و بازنگری قانون اساسی بود که به پیشنهاد حضرت امام صورت گرفت که در نهایت به تصویب مردم رسید

هدف از انجام این پژوهش بررسی و شناخت همه پرسی از دیدگاه حقوقی و سیاسی بوده است. به همین منظور این رساله در دو بخش آمده است

بخش اول: به بررسی زمینه‌های موضوعی همه پرسی پرداخته که این بخش در دو فصل گردآوری شده است و هر یک از این فصول در دو مبحث آمده است. فصل اول ضمن ارائه تعریف از همه پرسی و بررسی تمایز آن با انتخابات و افکار عمومی به بررسی اصول و مقوله‌های مرتبط با همه پرسی پرداخته است. در فصل دوم این بخش سوابق همه پرسی چه در دوره‌ی قبل از انقلاب و بعد از انقلاب مورد بررسی قرار گرفته است

بخش دوم اختصاص به بررسی نظام حقوقی همه پرسی دارد. که در فصل اول به بررسی ساختار قانونی و سیاسی همه پرسی پرداخته‌ایم و در فصل دوم ارتباط این نهاد را با قوه‌ی مقننه و مجریه مورد بررسی قرار داده‌ایم

در این بخش سعی بر این بوده تا به این سؤالات پاسخ گوییم

1ـ چه مقامی می‌تواند اظهار نظر ملت را درخواست کند؟

2ـ در چه موضوعاتی مراجعه به آراء عمومی مشروع است؟ آیا در همه موارد می‌توان از این وسیله استفاده کرد یا اختصاص به پاره‌ای مسایل مهم و استثنایی دارد؟ و در صورت اخیر آن مسایل کدام است؟

3-ـ اعتبار تصمیمات مردم تا چه حد است و آیا با وضع قانون عادی، می‌توان آن را فسخ کرد یا خیر؟

4ـ امکان مراجعه به آراء عمومی مخصوص مواردی است که مجالس قانون گذاری در حال تعطیل است و یا در همه حال می‌توان به طور مستقیم از ملت نظر خواست؟

بخش اول

مفهوم و اصول همه‎پرسی و پیشینه تاریخی آن در ایران

فصل اول: مفهوم و اصول همه پرسی

مبحث اول: مفهوم همه پرسی

همه پرسی که معادل [Referandom و فر Referendum] می‌باشد و اعراب آن «استفتاء الامه»[1] می‌باشد، در فرهنگ لغت فارسی به معنی مراجعه به آراء و افکار عمومی برای رد و قبول امری آمده است.[2]

از جهت واژه شناسی حقوقی به معنای رجوع به آرای عمومی و مشورت گرفتن مستقیم مردم در مورد وضع قانون یا تغییر و اصلاح آن و همچنین کسب نظر شهروندان در باب مسایل مهم مملکتی را «همه پرسی» و به اصطلاح فرنگیان «رفراندم» می‌گویند.[3]

از آنجایی که نهاد همه پرسی یا رفراندم از دل حکومت‌های دموکراتیک برخاسته است بدون شک بررسی مفهوم همه پرسی، بدون تعریف و شناسایی دموکراسی امکان‎پذیر نمی‎باشد لذا ابتدا به تعریف دموکراسی پرداخته و ضمن شناسایی دموکراسی و بررسی انواع آن به ارائه تعریف جامع و مانعی از همه پرسی می‌پردازیم

بند اول:  دموکراسی

اول:  تعریف دموکراسی

واژه‌ی دموکراسی مانند بسیاری از واژه‌های علم سیاست از قبیل آزادی، امنیت، انقلاب، حکومت و ; دست خوش تحولات مفهومی شد. دموکراسی در یونان باستان مطرح شد، افلاطون با دفاع از حکومت فیلسوفان، دموکراسی را حکومت اکثر نادانان دانست. ارسطو با تمجید از حکومت طبقه‌ی متوسط، دموکراسی را حکومت تهی دستان بر شمرد، این برداشت تا عصر رنسانس تداوم داشت اما در عصر مدرن دموکراسی بهترین شیوه‌ی حکومت شناخته شد، به گونه‌ای که امروزه غیر دموکراتیک‌ترین دولت‌ها سعی دارند به نوعی خود را دموکراتیک معرفی نمایند

علی رغم برداشت‌های متفاوت از این واژه می‌توان تعریف کلی آن را حکومت به وسیله‌ی مردم دانست. این واژه در قرن 16 میلادی از لفظ فرانسوی «Democratic» وارد زبان انگلیسی شد که اصل آن از واژه‌ی «Democratia» یونانی می‌باشد که اجزای آن «Demos» «مردم» و «Krate»، «حکومت و فرمانروایی» هستند اولین شکل حکومت دموکراسی در آتن تحقق یافت ولی در بین مردم تبعیض وجود داشت مردم به شهروند و برده، زن و مرد و خارجیان یا بیگانگان تقسیم می‌شدند.[4]

معهذا تاریخ دموکراسی را می‌توان به دو دوره‌ی دموکراسی کهن و دموکراسی جدید تقسیم نمود

دموکراسی کهن به 2000 سال پیش و شهرهای یونان و رم باز می‌گردد. در میان شهرهای یونان آتن بهترین دموکراسی را از سال 508تا 338 قبل از میلاد دارا بود، در این دموکراسی فقط مردان 20 سال به بالا شهروند تلقی می‌شدند و از حق شرکت در قدرت بهره می‌بردند. زنان و بردگان و بیگانگان شهروند به حساب نمی‌آمدند و حق مشارکت سیاسی نداشتند. شهروندان به طور مستقیم در قانون گذاری شرکت می‌کردند و برای احراز مناصب اجرایی و قضایی بختی برابر داشتند. احراز این مناصب بر اساس قرعه کشی صورت می‌گرفت

در رم نیز دموکراسی در قالب حکومت جمهوری متولد شد. پولیپ[5] نویسنده‌ی یونانی تاریخ رم می‌گوید نظام جمهوری آن کشور از سه عنصر شاهی (کنسول‌ها)، اشرافی (سنا) و دموکراسی (مجالس مردم) تشکیل می‌شد در حوالی 1100 میلادی، در ایتالیای شمالی حدود 2 قرن حکومت‌های مردمی ظاهر شدند ولی در اواسط قرن 14 میلادی این حکومت‌ها به استبداد انجامیدند

دموکراسی جدید با پروتستانیسم یا رفرماسیون دینی آغاز گردید. با این حرکت به فرد بها داده شد و او داور رفتارهای خود در پیشگاه خدا قرار گرفت جان لاک در کتاب پدر سالاری و در مخالفت با رابرت فیلمر[6] ـ که از قدرت طبیعی پادشاهان دفاع می‌کرد ـ این وضعیت را آخرین مانع ورود به جامعه مدنی دانست و با استناد به طرح مسأله حضرت نوح (ع) و پسران او و یا حکومت داوود نظریه فیلمر را نفی کرد فیلمر با استناد به حضرت آدم (ع)، حق الهی سلطنت را مطرح نمود. و آزادی اختیار انسان‌ها را منکر شده بود.[7]

لاک معتقد بود که هیچ کس حق سلطه بر دیگری را ندارد و نمی‌تواند آزادی و رشد را سلب کند و حکومت امانت مردم در دست دولت است، پس اگر دولت به این امانت خیانت ورزد مردم حق دارند در برابر آن مقاومت کنند حق وضع قانون از طرف مردم به دولت داده شده است و افراد باید با رضایت از آن اطاعت و تبعیت نمایند قدرت و قانون برای حفظ آزادی انسان است

دولت مجبور نبوده یک عقیده را قبول کند پس اصل به تساهل در عقاید افراد است. دموکراسی قرن 20 بر خلاف آنچه که برخی می‌اندیشند نتیجه لیبرالیسم قرن 19 است و نه دموکراسی دولت شهرهای یونان.[8]

دوم: انواع دموکراسی

هدف از دموکراسی تأمین آزادی فرد و فضیلت مدنی یا برابری سیاسی است. این هدف در اشکال مختلفی از مشارکت سیاسی مستقیم و غیر مستقیم مردم تجلی می‌یابد. به طور کلی انواع دموکراسی را می‌توان به سه دسته محصور دانست:[9]

الف) دموکراسی مستقیم (مشارکتی)

 در این نوع دموکراسی، مردم مستقیماً در امور قانون گذاری مشارکت دارند و امور اجرایی در سطح قوه‌ی مجریه و قضاییه به گروهی سپرده می‌شود که به صورت قرعه کشی انتخاب می‌شوند. تحقق این نوع دموکراسی مستلزم وجود جوامع کوچک و اندک است زیرا همه‌ی مردم باید بتوانند در یک جا گرد آمده و به وضع قانون بپردازند لذا با جوامع پر جمعیت امروزی سازگار ندارد

ب) دموکراسی غیر مستقیم (دموکراسی بر اساس نمایندگی)

در این نوع دموکراسی نمایندگان منتخب مردم به امور قانون گذاری، قضایی و اجرایی می‌پردازند و مردم به طور غیر مستقیم در این امور مشارکت می‌ورزند عیب این نوع دموکراسی این است که نمایندگان پس از انتخاب خود را متعهد و پاسخگو به خواسته‌های مردم نمی‌بینند

ج) دموکراسی نیمه مستقیم

مخلوطی است از دموکراسی مستقیم و دموکراسی غیر مستقیم. در این رژیم به طور کلی رهبری سیاسی امور کشور به عهده‌ی نمایندگان ملت است اما در بعضی موارد خاص مخصوصاً در قانون گذاری‌های مهم و قانون اساسی، مردم مستقیماً مداخله می‌کند به طور کلی رویه‎های دموکراسی نیمه مستقیم بر قرار ذیل است

یک ـ وتوی مردم

در این رویه پس از آن که یک قانون به تصویب پارلمان رسید، در صورتی قطعیت قانونی می‌یابد که طی مدت معین و مفروض، تعداد معینی از مردم (حد نصاب) نسبت به آن قانون اعلام مخالفت ننمایند

در صورت اعلام رأی مخالف مذکور، قانون به آراء عمومی مردم گذارده می‌شود. اگر اکثریت واجدین حق رأی یا هیئت رأی دهندگان رأی مخالف دهند آن قانون تصویب نشده و مردود تلقی می‌شود. البته باید به این نکته توجه داشت که اکثریت واجدین حق رأی با اکثریت افرادی که در رأی دادن شرکت می‌کنند تفاوت دارد. مثلاً اگر در یک کشور تعداد کلیه افرادی که طبق قانون، واجد حق رأی هستند 5 میلیون نفر باشند

برای رد قانون مصوبه پارلمان باید بیش از 2 میلیون و پانصد هزار رأی مخالف اعلام شود ولی اگر از 5 میلیون رأی دهنده فقط یک میلیون نفر در رأی دادن شرکت کنند و اگر تمام این یک میلیون نفر هم رأی مخالف دهند آن قانون رد شده تلقی نمی‌شود و بالعکس قطعیت قانونی می‌یابد. موارد عملی این سیستم بسیار نادرست و مثال آن را از جنبه نظری، در قانون اساسی 1793 فرانسه می‌توان دید

دو ـ رفراندم (همه پرسی)

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله اثرات و عوامل مؤثر بر طلاق در pdf دارای 82 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله اثرات و عوامل مؤثر بر طلاق در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله اثرات و عوامل مؤثر بر طلاق در pdf

فصل اول : کلیات تحقیق
مقدمه
بیان مسئله
اثرات و عوارض طلاق
آثار اجتماعی طلاق
عوامل مؤثر بر طلاق
راه حل مسئله
اهمیت و ضرورت تحقیق
اهمیت تحقیق از لحاظ اجتماعی
اهمیت تحقیق از لحاظ شخصی
ضرورت تحقیق
اهداف تحقیق
هدف کلی
فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه تحقیق
مبانی نظری
طلاق از دیدگاه اسلام
طلاق از دیدگاه قرآن
طلاق از دیدگاه مسیحیت
تاریخچه طلاق
طلاق و انواع آن
پیشینه تحقیق
مدل
فرضیه های تحقیق
مفاهیم و متغیر ها

فصل سوم : روش تحقیق
روش تحقیق
نحوه انجام کار
جامعه آمار ی
جمعیت نمونه و شیوه نمونه گیری

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات
نمودار و جداول مربوط به طلاق 65-

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات
نتایج یافته ها
پیشنهادات
پرسشنامه
منابع و مأخذ

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله اثرات و عوامل مؤثر بر طلاق در pdf

1- آریا شمس مستوفی، شهریار، 1376، «کودکان فراموش شده»، تهران، انتشارات همشهری
2- انصاریان، حسین، 1375، «نظام خانواده در اسلام»، انتشارات ام ابیها، قم
3- پرسان، پل، ترجمه ی: گنجی زاده، فروزان، 1379، «قدرت خانواده»، تهران، نشر دایره
4- حقّانی زنجانی، حسین، 1374، «طلاق یا فاجعه ی انحلال خانواده»، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی
5- محمّد حسنی، منیره، 1379، «علل و عوامل مؤثر بر طلاق»
6- صفایی، سید حسین، امامی، اسدالله، 1372، «حقوق خانواده (نکاح و انحلال آن، فسخ و طلاق)»، جلد اول، ناشر: انتشارات دانشگاه تهران
7- قاسم آبادی، زهرا، 1374، «عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثّر بر طلاق»
8- قدیری، فاطمه، 1372، «نیاز فرزندان طلاق و جدایی»، تهران، نشر واژه
9- کاتوزیان، ناصر، 1378، «حقوق مدنی خانواده»، تهران، جلد اوّل، انتشارات بهمن برنا
10- گواهی، زهرا، 1373، «بررسی حقوق زنان در مسأله ی طلاق»، سازمان تبلیغات اسلامی
11- مهدیخوان، زهرا، 1372، «والدین خودخواه، فرزندان رها شده»، تهران، نشر پیکان

 

مقدمه

        وقتی که جغد طلاق بر آستانه ی خانه ای نشست و غبار غربت و تنهایی فضای غمگین آشیانه ای را در خود گرفت، جوجه های بی پناه و سرگردان در جستجوی پدر و مادر خویش پرپر می زنند. گاه در دامن مادر می آویزند تا لانه را رها نکند و گاه پدر را صدا می زنند تا برای همیشه ترکشان نگوید، زیرا آنان هنوز در آستانه ی پروازند، هنوز دهان گرسنگی خود را برای غذای محبّت والدین گشوده اند، هنوز گرمای تن مادر را می طلبند تا بال و پر بگشایند و در آسمان پاک و صاف خوشبختی اوج گیرند و زمزمه صدایشان دشت سرسبز زندگیشان را پراکند، ولی اکنون این جغد طلاق است که بر سرشان فرود آمده و کابوس غربت و اندوه بر چشمان منتظرشان نشسته است. اینک پدر یا مادر کدامیک پرواز را تا انتها به آنان خواهند آموخت؟ کدامیک بال نوازش بر سر این جوجگان بی پناه خواهد گسترد؟ کدامیک فروغ محبّت را به لانه ی تاریک هدایت خواهد کرد؟ و اینها پرسشهایی است که کودک در جستجوی پاسخ آنان است

او قانون نمی داند، او تنها می خواهد به یک اندازه با هر دوتای پدر و مادر باشد و از رنج بی پدری یا بی مادری به یک میزان افسرده و نگران است

فراموش نکنیم که طلاق یک فاجعه است امّا اگر تنها راه حل موجود باشد وظیفه داریم اثرات مخرب آنرا به حداقل برسانیم. کودکان قربانیان بلافصل طلاق والدین خویشند. اگر نتوانستیم فضای مطلوب و شادی بخش خانوادگی را برایشان فراهم کنیم دست کم باید بیاموزیم که چگونه آنها را از صدمات ناشی از طلاق تا حد امکان در امان داریم

طلاق یکی از غامض ترین پدیده های اجتماعی عصر ما را از دیدگاه کسانی که بیش از همه آنها لطمه می بینند بررسی می کند. پدیده طلاق (راه حل) رایج و قانونی، عدم سازش زن و شوهر، فروریختن ساختمان خانواده، قطع پیوند زناشویی و اختلاف ارتباط پدرو مادر با فرزند، توجه اصلی به پیامدهای طلاق و اثرات روحی، عاطفی، اجتماعی و اقتصادی آن بر فرزند است و در کنار آن به علل و موجبات طلاق اشاره ی کوتاهی کرده، سابقه ی طلاق به 20 قرن می رسد. مذاهب عمده همانگونه که در زمینه ی ازدواج و روابط زن و مرد رهنمودها و معیارهایی مقرّر کرده اند به امکان قطع این رابطه و نحوه ی آن نیز پرداخته اند امّا فقط در چند دهه ی اخیر است که طلاق به عنوان یک مسأله ی جدی اجتماع مطرح است

من با طرح این مسأله و تحقیق در این مورد و با بیان اینکه طلاق بلای خانمان سوز است در صدد بررسی علل و عوامل اصلی این پدیده ی شوم برآمدم تا خوانندگان این تحقیق این مسأله را جدّی تر گرفته و راهکارهای آنرا برای زندگی خود در نظر گیرند تا بتوانند خود را از دام این بلا برهانند

 

بیان مسئله: طلاق

طلاق در لغت به معنی گشودن گره و رها کردن است. در فقه اسلامی در تعریف طلاق گفته اند: طلاق عبارتست از زائل کردن قید ازدواج با لفظ مخصوص. (صفائی، امامی، 1372، ص 259)

در حقوق امروز ایران طلاق ممکن است به حکم دادگاه یا بدون آن واقع شود و در تعریف آن می توان گفت: طلاق عبارتست از انحلال نکاح دائم با شرایط و تشریفات خاص از جانب مرد یا نماینده ی قانونی او. بنابراین طلاق ویژه ی نکاح دائم است و انحلال نکاح منقطع از طریق بذل یا انقضاءِ مدت صورت می گیرد. ماده ی 1139 قانون مدنی در این باره می گوید: «طلاق مخصوص عقد دائم است وزن منقطعه با انقضاء مدّت یا بذل آن از طرف شوهر از زوجیت خارج می شود. (همانجا، صص 259-260)

طلاق یکی از آسیب های اجتماعی است که در چند دهه ی اخیر در اکثر کشورهای جهان رشد روزافزونی داشته است. در ایران نیز طبق آخرین آمار مربوط به سازمان ثبت احوال کشور، کل موارد ثبت شده ی طلاق در مناطق شهری و روستایی ایران در سال 1371 معادل 33983 مورد بوده است که این شاخص با حدود 80% افزایش در سال 1380 به 61013 مورد رسیده است. عمق مسأله زمانی آشکار می شود که نتایج پژوهشهای متعدّد داخلی و خارجی در زمینه تأثیرات عمیق روانشناختی، اجتماعی، اقتصادی و حتّی قانونی طلاق بر روی همه ی کسانی که به نحوی در آن درگیر هستند، در نظر گرفته شود

با این وجود، در جریان زندگی یک زوج، گاه شرایطی پیش می آید که طلاق، این «مکروه ترین حلال خداوند» اجتناب ناپذیر می گردد. در چنین شرایطی همچون هر موقعیت استرس آور دیگری در زندگی، لازم است به مقابله با آن پرداخت و در جهت به حداقل رساندن آسیبها و عوارض ناشی از آن تلاش کرد. در این میان کودکان و نوجوانانی که ناخواسته در معرض این پدیده قرار گرفته و ناچار به سازگارشدن و انطباق با چالشها و تغییرات ناشی از آن می گردند، به لحاظ آسیب پذیری بیشتر، نیاز ویژه ای به توجّه و مراقبت و اقدامهای خاص دارند. (قدیری، 1382، ص1)

چنانچه عملی در زندگی از جانب مرد دیده شود که ادامه ی زندگی زن با او صلاح نباشد یا موجبی در زن باشد که برای مرد ادامه ی زندگی سخت و مشکل باشد، اگر رفع آن علّت ممکن نباشد و مورد و زمینه برای طلاق مهیا باشد، طلاق امری شرعی و بی مانع است. در این مورد زن و شوهر و خانواده ی طرفین از تشدید مسأله باید بپرهیزند و از هرگونه سخن ناروایی نسبت به مرد یا زن یا خانواده ی هر یک از آن دو نفر خودداری کنند

اختلاف مرد با همسرش اگر علّتی شرعی داشته باشد موجب این نگردد که دیگران یا خود آن دو نفر دچار گناهان زبان از قبیل: غیبت، تهمت و تحقیر و سرزنش و استهزاء گردند، که این گونه گناهان باعث ازدیاد شعله ی کینه ی زن و مرد و خانواده های آنان نسبت به یکدیگر و باعث عذاب انسان در روز قیامت است

متأسّفانه با پیش آمدن زمینه ی طلاق، درِ غیبت و تهمت و کینه توزی در خانواده ها باز می شود و تعداد زیادی از افراد خانواده دچار این گناهان سنگین و شقاوت بار می گردند

زن یک وقت زن زندگی نیست و تحمّل او برای مرد بسیار مشکل، یا مرد مردی است که در ضمن عقد شرایطی را با زن امضاء کرده که در صورت عملی نشدن آن شرایط زن حق طلاق داشته باشد و یا بالعکس. در این وقت فقط باید با آرامی و آرامش و بدون آلوده شدن به معصیت، طلاق صورت بگیرد، نه اینکه منجر به جار و جنجال و دعوا و کشیده شدن پای دو خانواده به معرکه و تحقّق همه گونه معصیت حق و آبروریزی برای دو خانواده آبرودار شود. (انصاریان، 1375، صص 533-534)

طلاق می تواند چنان تجربه ی دردناکی باشد که بسیاری از والدین پاسخگویی به نیازهای کودکان خود را درست در زمانی که خودشان به حمایت هیجانی و توجّه بیشتری نیاز دارند، دشوار می یابند. برای کمک به بچّه هایتان در سازگاری با طلاق، باید یاد بگیرید که احساسات خودتان و شرایط جدید را اداره کنید

طلاق یک رویداد منحصر به فرد نیست، بلکه فرایندی است که در جنبه های مختلف آن در طول زمان آشکار می گردد و این مستلزم یک رشته تغییرات و سازمان یابیهای مجدّد خانواده می باشد که ممکن است چند سال طول بکشد. با رویدادها و هیجانهایی که به همراه این تغییرات پدید می آیند، نمی توان یک شبه برخورد کرد. سازگاری یافتن برای هر یک از اعضاء خانواده مستلزم زمان است

جدایی و طلاق می تواند طیف وسیعی از عواطف و هیجانهای مختلف را برانگیزد. شما ممکن است احساسات خشم، انزوا، اضطراب، سرخوشی، افسردگی، گناه، از دست دادن کنترل، ترس، بی کفایتی و ناامنی را تجربه کنید. ممکن است به توانایی خود در برخورد با نیازهای فرزندانتان تردید نمایید، زیرا همزمان با فشار نیازهای خودتان هم مواجه هستید، گاهی اوقات والدین ممکن است احساس کنند که در مورد بچّه هایشان کوتاهی کرده و در ارزشمندی و کفایت خود شک کنند. باید دانست که این هیجانها و دشواریها، بخش طبیعی عبور از جریان جدایی و طلاق محسوب می شوند. (قدیری، 1382، صص 17-18)

تمام و احتمالاً بسیاری از طلاق گرفتن ها راحت و آسان نیست. تعداد اندکی از طلاق ها به رشد متقابل تمام افراد درگیر می انجامد. طلاقی که به طور دوجانبه انتخاب شود و همزمان با رشد زندگی دو طرف به وقوع بپیوندد و به دلایل یکسان به آزادی بیشتر جهت رشد تمام افراد بیانجامد «طلاق بر حق» است. کار بالینی ام نشان داده که «طلاق برحق» بی نهایت نادر است. «طلاق به ناحق» زمانی که یک یا هر دو طرف احساس درماندگی می کنند، یعنی وقتی که به طور دوجانبه رشدی صورت نمی گیرد، هنگامی که خشم و سرزنش، احساس بی عدالتی و کمبود احترام به خود گریبان گیر هر دو عضو شده است، به نظر می رسد طلاق «به ناحق» برای یکی از والدین یا هر دو رخ می دهد، در حالیکه «طلاق بر حق» به طور دوجانبه انتخاب می شود، تصمیمی که طی زمان و به دلیل واضح و اظهار شده در چهارچوب کل نهاد خانواده تکامل یافته است. (گنجی زاده، 1379، صص 627-628)

 

اثرات و عوارض طلاق:

با اینکه طلاق به حکم ضرورت برای اجتناب از مخاطراتی پذیرفته شده است، مع هذا چون از عوامل گسیختگی و پاشیدگی کانون خانواده است، به ناچار عواقب اجتماعی آنرا باید انتظار داشت، زیرا طلاق در نظر جرم شناسان در واقع از عوامل جرم زا محسوب می شود، میزان طلاق را در یک جامعه می توان به مثابه معیار عدم ثبات و تزلزل اجتماعی تلقی کرد، از نظر جرم شناسان نتایج وخیم طلاق را باید به این شرح بررسی نمود

1- اثر طلاق در مردان و زنان که فاقد فرزند هستند.

2- اثر طلاق در فرزندان.

3- زیانهای اجتماعی طلاق

در مردان اثرات طلاق این است که آنان را افرادی غیرمتعهّد بار می آورد. آمار جنایی نشان می دهد که تعداد این افراد غیرمتعهّد در میان زندانیان قابل ملاحظه است

اثر طلاق در زنان بخصوص آنهایی که پناهگاهی ندارند و فاقد استقلال اقتصادی هستند، سخت خطرناک است، زنان مطلقه خیلی دیر به خانه ی بخت دوم پای می گذارند وای بسا که این امید هرگز جامه ی عمل نپوشد و احتمالاً راه را برای انحراف و سقوط آنان بگشاید

اثر طلاق در فرزندان متعلّق به کانون از هم پاشیده بسیار شدید است و عقده هایی غیرقابل تحمّل و توأم با نفرت در آنان بوجود می آورد که شدیدتر از وضع یتیمی است

یکی از بزرگترین اثرات منفی طلاق این است که چون بچّه ها اکثراً بعد از طلاق با مادران خود زندگی می کنند، به دلیل ناآگاهی و بی تجربگی از روشهای بسیار غلطی استفاده می کنند. به این معنی که پدر فرزندشان را مانند یک دیو به آنها معرّفی می کنند، آنها معمولاً به خاطره هایی که با پدر داشته اند رنگ غم می دهند و خویش را بی گناه و معصوم جلوه می دهند غافل از این که هر کودکی نیازمند آن است که پدر و مادر خود، هر دو را با ارزش بداند و در غیر این صورت متوجّه می شود که خودش نیز بی ارزش است. (مهدیخان، 1382، ص 78)

کودکانی که به خاطر ناآرامی در خانه و جدایی با والدین خود دچار بزهکاری می شوند، آنها باید درکانون اصلاح و تربیت کودکان پرورش داده شوند تا راه و رسم صحیح زندگی کردن را بیاموزند. جمعی اعتقاد دارند که اصلاح بزهکار و بزهکاری بسیار دشوار است. زیرا کودک بزهکار سبک و شیوه ای که برای زندگی در پیش گرفته برایش لذّت بخش است چون نیازهایش را ارضا می کند

کانون باید به عنوان خانه و معلّم و مدرسه ای مطلوب تلقی شود تا تجارب تلخی را که طفل بزهکار کسب کرده جبران کند و اینجاست که عظمت کار و ظرافت رفتار مسئولان کانونها نمایان می شود. (آریا شمس مستوفی، 1376، ص 129)

آثار اجتماعی طلاق

انسان به خاطر این زاده شده است که سعادتمند باشد؛ آمده است تا دیگران را خوشبخت سازد. خودخواهی همسری را که برای آسودگی خود مایل به انحلال خانواده است، تکلیف او را در تأمین سعادت همسر و فرزندان محدود می کند

در برابر حقّی که او برای تأمین آسایش خود دارد، فرزندان او نیز حق دارند که آسوده به سر برند. مسئول زندگی و تأمین سعادت کودکان و خانواده ی او است و این تکلیف باید بر هوس ها و مقدّم داشته شود

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله پوست بدن در pdf دارای 61 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله پوست بدن در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله پوست بدن در pdf

فصل اول  
کلیات  
بیان مسئله  
گاز خردل :  
تاریخچه خردل:  
خردل‌ها: (Mustards)  
شیمی خردل‌ها  
متابولیسم و دفع گاز خردل:  
اثرات سیستمیک مسمومیت با سولفورموستارد:  
خارش:  
درماتیت آلرژیک تماسی  
ارزیابی خارش  
درمان خارش:  
درمان غیراختصاصی  
آنتاگونیست‌های هیستامین  
ساختمان شیمیایی و فارماکوکینتیک  
-فارماکودینامیک  
الف) مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین  
عوارض سمی  
تداخل‌های دارویی  
درمان علل سیستمیک  
مروری برمتون  
فرضیات:  
سوالات:  
اهداف کاربردی:  
واژه نامه و اصطلاحات فنی:  
فصل دوم  
روش ها و       مواد  
نوع مطالعه:  
جامعه مورد مطالعه :  
حجم نمونه  
روش تجزیه و تحلیل داده ها:  
ملاحظات اخلاقی:  
مشکلات ومحدویت ها:  
روش انجام طرح  
مداخله درمان :‌  
فصل سوم  
نتایج  
فصل چهارم  
بحث و نتیجه گیری  
منابع  
پیوست  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله پوست بدن در pdf

 Somani SM. Chemical warfare agent. Academic Press Inc. 1992; 13-

 Kehe K, Szinicz L. Medical aspects of sulfur mustard poisoning. Toxicology, 214:198-

 Willems, JL .Clinical management of mustard gas casualties. Ann Med Mil Belg 1989; 3: S1-S

 Khateri S, Ghanei M, Soroush M, Haines D. Incidence of lung, eye and skin lesions as late complications in 34,000 Iranians with wartime exposure to mustard agent. J Occ Environ Med 2003; 452: 1136-

 Bullman T, Kang H. A fifty year mortality follow-up study of veterans exposed to low level chemical warfare agent, mustard Gas. Ann Epidemiol 2000; 10: 333-

 Herman SM. et al. Antihistamines in the treatment of Atopic Dermatitis. J. Cutan Med Surg 2003; Nov: 12-

 Malgorzata. K, et al. Pruritus in advanced internal disease pathogenesis & Treatment, the Netherland J of Med 2001; 58: 27-

 Monoroe E.W; et al. Appraisal of the validity of histamine induced wheal and flare to predict the clinical efficacy of histamines. J  Allergy clinical immunol 1997; 99: 798-

 Grant J.A, et al. A double blind, single-dose, cross over comparison of cetirizine, epinasline,fexofenadine, terfenadine and loratadine versus placebo. Allergy  1999; 54: 700-

 Habif (1996) clinical Dermatology , Mosby , P

 Jana Hercogov. Topical anti-itch therapy. Dermatologic Therapy 2005; 18: 341-

Laurent Misery. Commentary 3. Experimental Dermatology 2005; 14: 235-

Lipozencic J, Ljobojevic S. Insect stings. Acta Dermatovenerol Croat. 2006;14(3)

Larry E. Millikan. Alternative therapy in pruritus. Dermatologic Therapy 2003; 16: 175-

Naimer SA, Cohen AD, Mumcuoglu KY, Vardy DA. Household papular urticaria. Isr Med Assoc J. 2002;  4(11 Suppl):911-

Sanford S, et al. unna`s’s boot dressing facilitate outpatient skin grafting of hands. J Burn care Rehabil 1996; 17(4): 323-

Bergan JJ , et al. Non – elastic compression ; an alternative in management of chronic venous insufficiency. J Wound ostomy continence Nurs  2000; 27(2) : 83-9

21- Parker F. Structure and function of skin. In:Goldman L, Bennett JC, eds. Cecil Textbook of medicine. 21sted. Philadelphia: Saunders,
22- Krajnik M, Zylicz Z. Understanding pruritus in systemic disease. J Pain Symptom Manage 2001;21:151-
23-Shellow WV.Evaluation of pruritus. In:Goroll AH, Mulley AG Jr, eds. Primary care medicine: office evaluation and management of the adult patient. 4th ed. Philadelphia:Lippincott Williams & Wilkins, 2000:1001-

24- Tennyson H, Levine N.Neurotropic and psychotropic drugs in dermatology. Dermatol Clin 2001;19:179-

25- Johnson RE, Kanigsberg ND, Jimenez CL. Localized pruritus: a presenting symptom of a spinal cord tumor in a child with features of neurofibromatosis. J Am Acad Dermatol 2000:43(5 pt 2): 958-

26-Veien NK, Hattel T, Laurberg H, Spaun E. Brachioradial pruritus.J Am Acad Dermatol 2001;44:704-

27- Harrigan E, Rabinowitz LG. Atopic dermatitis. Immunol Allergy Clin North Am 1999;19:383-

28- Beltrani VS. The clinical spectrum of atopic dermatitis. J Allergy Clin Immunol 1999;104(3 pt 2):s87-

29- Koblenzer CS. Itching and the atopic skin. J Allergy Clin Immunol 1999;104(3 pt 2):s109-

30-Belsito DV. The diagnostic evaluation, treatment, and prevention of allergic contact dermatitis in the new millennium. J Allergy Clin Immunol 2000;105:409-

31-Thyresson N. The remarkable debate during the beginning of the nineteenth century concerning the aetiology of scabies. [in Swedish] Sydsven Medicinhist Sallsk Arsskr 1994;31:79-

32- Zirwas MJ, Seraly MP. Pruritus of unknown origin: a retrospective study. J Am Acad Dermatol 2001;45:892-

33- Callen JP, Bernardi DM, Clark RA,Weber DA. Adult-onset recalcitrant eczema: a marker of noncutaneous Iymphoma or leukemia. J Am Acad Dermatol 2000;43(2 pt 1):207-

34- Gelfand JM, Rudikoff D.Evaluation and treatment of itching in HIV- infected patients. Mt Sinai J Med 2001;68:298-

35- Robinson-Bostom L,DiGiovanna JJ. Cutaneous manifestations of end-stage renal disease. J Am Acad Dermatol 2000;43:975-

48:224.36- Tormey WP, Chambers JP. Pruritus as the presenting symptom in hyperthyroidism[letter].Br J Clin Pract 1994;

37-Rice P .Sulphur mustard injuries of the skin. Pathophysiology and management. Toxicol Rev 2003; 22:111-

38-Malgorzata K. et al. Pruritus in advanced internal diseases, pathogenesis & treatment. The Netherlands J of Med 2001; 28: 27-

39-Kawashima M, Tango T, Noguchi T, Inagi M, Nakagawa H, Harada S. Addition of fexofenadine to a topical corticosteroid reduces the pruritus associated with atopic dermatitis in a 1-week randomized, multicentre, double-blind, placebo-controlled, parallel-group study. Br J Dermatol 2003; 148:1212-

40-Klein PA, Clark RAF. An evidence-based review of the efficacy of antihistamines in relieving pruritus in atopic dermatitis. Arch Dermatol 1999; 135:1522-

41-Nordness M, et al. High Dose Cetirizine: A Case Report. Cutis 2003;

42-Sweetman SC. Martindale: The Complete Drug Reference. 34 th Edition. Pharmaceutical Press; 2004.P.

43-پناهی یونس و همکاران. مقایسه اثر ترکیب یک در صد فنل و منتول در درمان ضایعات مزمن خارش دهنده پوستی مصدومین شیمیایی با سولفور موستارد و بیماران غیر شیمیایی. مجله طب نظامی 1384؛ سال 7، شماره 4: صفحات 286-279

44-Sweetman SC. Martindale: The Complete Drug Reference. 34 th Edition. Pharmaceutical Press; 2004.P. 1116,

45-Hile DC, Coon TP, Skinner CG, Hile LM, Levy P, Patel MM, Miller MA. Treatment of imported fire ant stings with mitigator sting and bite treatment–a randomized control study. Wilderness Environ Med. 2006 Spring;17(1):21-

46-Sengupta Sujata, Das Jayanta Kumar, Gangopadhyay Asok. CASE REPORT: Alagille syndrome with prominent skin manifestations. IJDVL 2005; 71: 119-

47-Larry E. Millikan. Pruritus: unapproved treatments or indications. Clinics in Dermatology  March-April 2000; 18(2): 149-

48-Richard Sadovsky. Poison Ivy, Oak and Sumac Contact Dermatitis. American Family Physician,  June 1, 2000.article

49-Dunlop K, Freeman S. Caterpillar dermatitis. Australas J Dermatol. 1997 Nov;38(4):193-

50-Godfrey HR, Godfrey NJ, Godfrey JC, Riley D. A randomized clinical trial on the treatment of oral herpes with topical zinc oxide/glycine. Altern Ther Health Med. 2001 May-Jun;7(3):49-

بیان مسئله

پوست بدن به عنوان وسیعترین و یکی از اولین اعضاء بدن که در معرض گاز خردل قرار می گیرد معمولاً بیشترین آسیب را نسبت به سایر اعضاء متحمل می‌شود (1). سولفورموستارد  به عنوان یک عامل آلکیلان بر سلولهای پرولیفراتیو بدن مانند سلولهای بافت پوست ، لنفوئید و مغز استخوان تاثیر میگذارد (2)و باعث ایجاد عوارض حاد و مزمن میشود. از جمله عوارض حاد سولفورموستارد میتوان به اریتم و خارش اشاره کرد و از عوارض مزمن و گاهاً مقاوم به درمان این عامل میتوان خشکی پوست (xerosis) و خارش مزمن را نام برد(3و4)که بیشتر ناشی از اثر توکسیک مستقیم عامل میباشند. (5)

 در خصوص مکانیسم‌های ایجاد کننده خارش ، اگر چه مدیاتورهای دقیق ایجاد کننده آن کاملاً مشخص نیست و پاتوژتر آن روشن نمی باشد ولکن در خصوص مدیاتورهای وازواکتیو مثل هیستامین اتفاق نظر بیشتری وجود دارد که بعنوان عامل اصلی ایجاد کننده خارش و التهاب باشد (6) و در این خصوص تحقیقات نشان داده است که افزایش ریلیز هیستامین از لکوسیت های محیطی و افزایش سطح هیستامین پلاسما و پوست در مرحله تشدید خارش و ضایعات اگزمائی پوست مشاهده گردیده است (7) و به همین دلیل آنتی هیستامین ها نیز بعنوان داروی استاندارد در پروتکل های درمانی توصیه می‌شود

  از طرف دیگر، کورتیکو استروئیدهای موضعی پاسخ خوبی را در بهبود ضایعات خارش دار ایجاد کرده اند  و هنوز هم جزو خط اول درمان محسوب می‌شوند ولکن در موارد خشکی شدید پوست و خارش متعاقب آن که گاهاً با التهاب شدید و خونریزی و آسیب های بافتی پوست همراه است، مصرف کورتیکو استروئید های موضعی سئوال برانگیز است.(6) بعلاوه اینکه با توجه مزمن بودن این مشکل در جانبازان شیمیایی و نیاز به درمان طولانی مدت با کورتیکوستروییدها، احتمال بروز عوارض جانبی این دارو بخصوص در نواحی پوستهای نازکتر وجود دارد.(8)

 آنچه که امروزه بیشتر در درمان این ضایعات خارش دار استفاده می‌شود آنتی هیستامین ها و بیحس کننده های موضعی بدلیل کاهش حساسیت گیرنده های درد و در نتیجه کاهش خارش می‌باشد و همینطور کورتیکواستروئیدها و نرم کننده‌ها جهت کاهش التهاب و کمتر کردن خشکی پوست می‌باشد که مورد توجه هستند. (9)

از آنجا که ضایعات خارش دار اغلب مقاوم به درمان بوده و خشکی پوست و خارش های مداوم زخم های موضعی را نیز ایجاد می‌کند در این حالت مصرف کورتیکواستروئید ها و بیحس کننده های موضعی با پایه چرب نه تنها کمکی به درمان نمی‌کند بلکه ممکن است عوارض پوستی را به همراه داشته باشد و ضایعات را بدتر کند

 به نظر می‌آید که ترکیب موضعی Unna`s boot که شامل زینک اکسید ، کالامین ، گلیسیرین و ژلاتین می‌باشد (10) احتمالاً‌ بتواند در درمان خارش ، خشکی پوست و بهبود زخم های ایجاد شده در اثر خارش مؤثر باشد و بتواند جایگزین مناسبی برای کورتیکواستروئیدهای موضعی باشد . امروزه گزارشاتی در خصوص اثرات ضد خارش ترکیب زینک اکسید ، کالامین و گلیسرین که مواد موثر این دارو هستند وجود دارد (11) و برخی دیگر به طور خاص بر اثربخشی چشمگیر کالامین در درمان علامتی خارش تاکید دارند.(12و13و14و15)در ارتباط با اثر بخشی این دارو و بخصوص اثرات مفید این دارو در بهبود زخم ها و بخصوص زخم های فشاری که در اثر بهبود وضعیت میکروسیرکولاسیون پوستی و زیر پوستی آن می‌باشد نیز گزارشهایی وجود دارد(16و17). از طرفی این ترکیب بدلیل داشتن گلیسیرین و ژلاتین می تواند اثرات مفیدی در خصوص برطرف کردن خشکی ناحیه خارش دار داشته باشند

 مطابق آمار موجود در حال حاضر بیش از386653 جانباز جنگ تحمیلی در کشور ما وجود دارد که از این بین48420 نفر از ضایعات شیمیایی رنج می‌برند. این تعداد جانبازان شیمیایی در حالی روزانه وارد دوره حاد بیماری و از دست دادن قوای خود می‌شوند که تا کنون فقط به تنها 35978 نفر از آنان استفاده از حق پرستاری تعلق گرفته‌است.(18) با احتساب تعداد جانبازان جنگ و اضافه شدن تعداد دیگری از آزادگان به خیل جانبازان و از آنجا که اکثر این بیماران در سنین میانسالی و فعالیت بسر می‌برند، لزوم توجه به مشکلات در این بیماران بیش از پیش مطرح می‌شود

 

گاز خردل

با وجود اینکه بشر از راه حل مشکلات بهداشتی و درمانی و کنترل بیماری‌های عفونی درسایه پیشرفت و تمدن کمک شایانی در بقا مادی خود نموده است اما همزمان به علت داشتن خلق و خوی حیوانی از دیدگاه و جنبه دیگری از این پیشرفت بهره‌برداری کرده و همواره در فکر برنامه‌ای برای طراحی و گسترش شیوه‌هایی بوده که از آنها بر علیه همنوعان خود استفاده کند. یکی از این شیوه‌ها کاربرد سلاح‌های شیمایی است. گازهای شیمیایی که در ابتدا به عنوان خدمت به بشر در آزمایشگاه سنتز گردید، بعداً تبدیل به سلاح‌های مخرب شدند که باعث نابودی نسل بشر می‌گردند. به کارگیری این گازها و مواد شیمیایی در جنگ‌ها به حدود 2 هزار سال قبل از میلاد، قرون وسطی و عهد باستان بر‌می‌گردد به طوری که در آن زمان مدفوع اجسادی که به وسیله بیماری مسری می‌مردند را در چاه آب آشامیدنی طرف مقابل می‌ریختند و آنها را مسموم می‌کردند.(18) پس از آن استفاده از مواد شیمایی در جنگ جهانی اول صورت گرفت که تلفات بسیاری را ایجاد کرد. در طی هشت سال جنگ تحمیلی عراق علیه ایران نیز بارها و بارها شواهد به کارگیری سلاح‌های شیمیایی از طرف رژیم بعثی عراق بودیم که اولین بار در سال 1359 بود و بیشترین مورد استفاده آن در سال 1366 در منطقه سردشت بود که تلفات جانی و مالی بسیاری را در برداشت و هنوز هم پس از گذشت 19 سال از اتمام جنگ مسائل و مشکلات مصدومین شیمیایی گریبانگیر جامعه ما می‌باشد. (19)از جمله ضایعاتی که باعث مراجعه مصدومین شیمیایی به کلینیک می‌شود مشکلات پوستی می‌باشد که یکی از مهمترین آنها خارش‌ مزمن است که واقعا برای بیماران طاقت‌فرسا می‌باشد. خارش شایعترین احساس نامطلوبی است که ما در پوستمان تجربه می‌کنیم، از درد شایع‌تر است، بیشترین تشویش را ایجاد می‌کند و درمان آن مشکل‌تر است. حس خارش می‌تواند در اثر طیف وسیعی از اختلالات پوستی و عفونت و یا در اثر تحریک خارجی از قبیل تغییر درجه حرارت، ضربه یا قرار گرفتن در معرض مواد زیان‌آور ایجاد شود.(20)همچنین خارش می‌تواند تظاهری از یک بیماری سیستمیک باشد. اکثر واکنشهای آلرژیک جلدی و سیستمیک باعث خارش می‌شوند و اغلب یک مشکل شدید تشخیصی ایجاد می‌کنند.(20) در سطح مولکولی، هیستامین بهترین واسطه شیمیایی شناخته شده خارش است اگرچه مواد شیمیایی دیگری مثل (پاپائین، تریپسین و ; ) نیز واسطه‌های شیمیایی شناخته شده خارش هستند(20) در وسیعترین سطح، خارش می‌تواند به عنوان یک پاسخ همسان به طیف وسیعی از تحریکات فیزیکی و شیمیایی منظور شود. پوست خشک، علل متابولیک و عللی از جمله بیماری‌های انسدادی صفراوی، اورمی، بیماری تیروئید، پرکاری پاراتیروئید، دیابت، نقرس و بدخیمی‌ها،پارازیتوزیس، واکنش‌های دارویی و علل متفرقه دیگر می‌توانند علل مهم بیماری‌های داخلی همراه با خارش باشند.(20)هنوز تحقیقاتی در مورد درمان خارش در جانبازان شیمیایی ادامه دارد و ما در این مطالعه بر آن شدیم تا تأثیر داروی unna’s boot  را در درمان خارش مشخص نمائیم

تاریخچه خردل

در اواخر جنگ جهانی اول در ژوئیه سال 1917 در یکی از شهر‌های کوچک بلژیک بنام ایپر (ypres) در بلوار معروف استاند(ostand)  از طرف واحد‌های ارتش آلمان نوعی گز سمی به کار رفت که تلفات نسبتا” سنگینی به قوای متفقین وارد آورد زیرا نه تنها موجب آسیب‌های ریوی، بلکه ضایعات چشمی و جلدی و اختلالات شدید معدی- روده‌ای را نیز سبب شد. سربازان این گاز را به مناسبت محلی که در آن به کار رفته بود ایپریت و به علت بویی که داشت گاز خردل نامیدند در صورتیکه به هیچ وجه با اسانس خردل معمولی ارتباطی نداشت.(20) گاز خردل ماده‌ایست به نام شیمیایی سولفوردی اتیل که سال‌ها قبل شناخته و توصیف شده بود. نکته جالب اینکه در اوایل جنگ یعنی در سال 1915 یکی از فیزیولوژیست‌های معروف انگلیسی به نام جی.بی.اس.هالدانز (J.B.S.HALDANS)  استفاده از گاز تاولزا (vesicant) را به عنوان سلاح جنگی پیشنهاد کرده بود ولی فرماندهان متفقین بدان جهت که بقدر کافی کشنده نبود نپذیرفته بودند. بعد از جنگ جهانی اول از سال 1919 عده‌ای از محققین متوجه شدند در مسمومیت با گاز خردل تعداد گلبول‌های سفید خون کم می‌شود و اراتوپسی کسانی که توسط این گاز از بین رفته‌اند، انهدام مغز استخوان و بافت‌های لنفوئیدی مشاهده می‌گردد. ده سال بعد یعنی در سال 1929 دانشمندی به نام اس.برنبلوم (S.Berenblum) که راجع به سرطانهای آزمونی به وسیله قطران زغال سنگ مطالعه می‌نمود. با توجه به اینکه ایپریت، آسیب‌های جلدی ایجاد می‌کند، به فکر افتاد تأثیر قطران را با اضافه نمودن مقداری گاز خردل تشدید کند ولی با کمال تعجب ملاحظه کرد این ماده شیمیایی بر نمو بافت سرطانی پوست حیوانات آزمایشگاهی اثر معکوس دارد و مجاور نمودن نیم درصد آن در استون این بافت را منهدم می‌کند. بعد از این کشف اتفاقی، چون گاز خردل مسمومیت شدید داشت عده‌ای در صدد برآمدند ترکیبات مشابهی که کمتر سمی باشند به دست آورند. اولین اقدام این بود که به جای اتم دو والانسی گوگرد یک اتم سه والانسی ازت یا نیتروژن قرار دهند و والانسی اضافی را با یک رادیکال الکلیل مرتبط نمایند. بدین ترتیب یکدسته اجسام جدید ساخته شد که آنها را خردل‌های ازت نامیدند. علت این که کلمه خردل هنوز در نامیدن این اجسام به کار رفته، این است که مبدأ اولیه آنها یعنی گاز خردل را یادآور باشند.(20) در جنگ جهانی دوم نیز مقداری از این مواد سمی به منظور استفاده احتمالی در میدان‌های نبرد ساخته شد ولی خوشبختانه بکار نرفت. از لحاظ درمانی نیز بر روی این گاز اعمالی انجام گرفته است با در نظر گرفتن نتایج رضایت بخش حاصل از استعمال خردل‌های ازت در سرطان‌های آزمونی، اولین بیمار سرطانی در سال 1942 یعنی در بحبوحه جنگ جهانی دوم به وسیله مکیلرواتامین (mechilorethamin) تحت درمان قرار گرفت. ابتدا بهبود قابل ملاحظه‌ای بدست آمد، اما دوره فروکش بیماری کوتاه بود، در دوره‌های بعدی معالجه، به علت عدم سازگاری و آسیب به مغز استخوان، نتایج حاصل رضایت بخش نبودند. باید اضافه شود که حتی تا مدتی بعد از پایان جنگ، نیز این مواد جزو سلاح‌های سری طبقه‌بندی شده بودند. به همین علت تحقیقات فارماکوتراپیکی در مورد آنها با کندی انجام می‌گرفت. اما بعد از اینکه ظاهرا” آزاد اعلام شدند عده‌ای از محققین مخصوصا” فارماکولوژیست‌های معروفی به نام‌های گودمن و گیلمن به اتفاق همکاران خود راجع به خواص این اجسام مطالعات زیادی انجام دادند و مقالات مهمی منتشر نمودند (البته این موضوع در مورد نحوه استفاده جنگی از این مواد صدق نمی‌کند چون استکبار جهانی به منظور حفظ منافع خود برای رسیدن به هدف‌های استراتژیک همواره فن آخر را برای استفاده از آن به عنوان تیر خلاص به صورت مخفی در دست خود نگه می‌دارد)(20). پس از آن معلوم شد که خردل‌های ازت در واکنش با سایر اجسام شیمیایی یک گروه الکیل خود را جانشین یک اتم هیدروژن آنها نموده و خواص آنها را تغییر می‌دهند. به همین دلیل خردل‌های ازت را عوامل آلکیه‌‌کننده نامیدند. تمام ترکیباتی که بدوا” به کار می‌رفتند سمی و فقط از راه تزریقی قابل تجویز بوده و مدت توقف و اثر آنها در خون کوتاه بود. اما به تدریج توانستند ترکیبات جدیدتری تهیه نمایند که از راه دهان نیز مؤثر بوده و مقداری از معایب اولیه را از نظر عوارض فرعی نداشته باشد.(20)

خردل‌ها: (Mustards)

ترکیبات خردل از عوامل تاول‌زا هستند که بیشترین ضایعات را در پوست ایجاد می‌کنند و مسمومیت عمومی و علائم سیستمیک آنها بروز خواهد کرد. این ترکیبات اغلب به شکل مایع روغنی سنگین، فرار، محلول در حلال‌های آلی و نا‌محلول یا جزئی محلول در آب هستند که در مصارف نظامی برای ایجاد مسمومیت در افراد مورد تفاهم به صورت ابر یا دود در فضا می‌گردند. ضایعات حاصل بیشتر در نواحی باز بدن به صورت اریتم و تاول همراه با خارش، سوزش و درد دیده می‌شود.(18) گاز خردل گوگرددار یا سولفور موستارد، 2و2 دی کلرواتیل سولفاید، اولین و شناخته شده‌ترین ترکیب از این دسته بود که توسط دسپورتس (Desprotz) در سال 1822 و در سال 1859 به وسیله گوترینه (Guthrine) سنتز گردید. دیگر مشتقات خردل مانند خردل‌های نیتروژنه تا اواسط قرن 19 کشف و سنتز گردید. گاز سولفور موستارد برای اولین با در نزدیکی دهکده یپریت در بلژیک  در سال 1917 توسط قوای آلمانی مورد استفاده قرار گرفت و به همین دلیل فرانسویان نام یپریت را نیز به گاز خردل دادند نام دیگر گاز خردل صلیب زرد بود زیرا برای مشخص نمودن مخازن حاوی خردل از علامت صلیب زرد استفاده می‌نمودند.(18) از نظر نظامی اختصارات H, HD, QH نیز به گاز خردل یا سولفورموستارد اطلاق می‌شود. در سال 1918، SMITH و همکارانش جذب پوستی و در 1919، BERENBLUM مسمومیت سیستمیک و اثر تومورزایی سولفور موستارد را در موش سوری گزارش کردند. در جنگ جهانی دوم از این گاز استفاده نشد، لکن انبارهای طرفین متفاهم هم انباشته از این سلاح گردید، به طوریکه از سال 1945 تا سال 1954 حدود 50000 تن از این گاز در دانمارک و حدود 2000 تن در سوئد ذخیره گردید، اما رسما” در هیچ جنگی از آن استفاده نشد تا اینکه در سال 1984 عراق علیه قوای ایران از آن استفاده نمود. در همان سال 23 ماهیگیر در دریای بالتیک به علت نشت گاز خردل از مخازن خود به دریا مصدوم گردیدند با بروز این حادثه و همچنین استفاده گسترده عراق از این سلاح شیمیایی در جنگ با ایران فصل تازه‌ای از تحقیقات روی این ترکیبات که از سال 1950 تقریبا” متوقف شده بود، آغاز گشت و محققین زیادی را در ایران و سایر کشور‌های جهان به خود مشغول ساخت (18) خواص فیزیکی سولفورموستارد: سولفور موستارد به صورت مایع روغنی شکل فرار، بیرنگ تا کهربایی با واکنش خنثی می‌باشد که از لحاظ فیزیکی و شیمیایی نسبتا” پایدار است به طوری که در آب در مدت 2 ساعت 22 درصد آن و پس از 24 ساعت 60 درصد آن به اسید کلریدریک و تیودی‌گلیکول هیدرولیز می‌شود. حلالیت آن در حلال‌های آلی بسیار خوب است ولی فقط حدود هفت صدم آن در آب حل می‌شود

در حضور مواد قلیایی: حرارت بالا هیدرولیز گاز خردل تسریع می‌یابد بر عکس در آب و هوای سرد و معتدل پایداری گاز افزایش می‌یابد و در آب و هوای گرم از پایداری آن کاسته می‌شود ولی به علت تبخیر سریع میزان غلظت آن در هوا نسبتا” بالا خواهد بود. و همان طوری که می‌دانیم پرمنگنات نیز با اکسید کردن سولفور موستارد آن را خنثی می‌کند ولی خردل نیتروژن‌دار کمتر تحت تأثیر پرمنگنات اکسیده می‌شود. ¹فرمول مولکولی سولفور موستارد C₄H₈CL₂S و وزن مولکولی آن 08/159 مولکول گرم و وزن مخصوص آن 338/1-27/1 بوده که در دمای 217-215 درجه سانتیگراد به جوش آمده و در 14-13 درجه سانتیگراد منجمد می‌شود و کریستال‌های بیرنگ و شمعی ایجاد می‌کند. گاز خردل خالص بی‌بو است اما به مرور زمان به علت تولید اتیل سولفور در آن، بوی سیر می‌دهد. در یک نوع گاز خردل تحت عنوان گاز اچ حدود 30 درصد ناخالصی به صورت گوگرد وجود دارد و به همین لحاظ دارای بوی مشخصی می‌باشد. با شستشو و تصفیه گاز خردل در خلاء، خردل تصفیه شده تولید می‌شودکه بوی‌کمتر و قدرت تاول‌زایی بیشتر از گاز H داشته و ازآن پایدارتر است.(20)

شیمی خردل‌ها

در ساختمان همه خردل‌ها یک عنصر نوکلئوفیل و یک عنصر الکتروفیل وجود دارد. در این ترکیبات عنصر الکتروفیل با حمله الکترون‌های عامل نوکلئوفیل موجود در ساختمان جسم (مانند  S, N) جسم را ترک کرده و باعث ایجاد یک کاتیون سه ضلعی حلقوی می‌گردد که این حلقه می‌تواند به راحتی مورد حمله عوامل نوکلئوفیل درون بدن نظیر اسید‌های آمینه، آب، اسید‌های نوکلئیک و ; قرار گیرد و همین امر باعث تراتوژنیسیته و کارسینوژنیسیته این ترکیبات می‌شود. در درمان مسمومیت با موستاردها، آنتی‌دوت‌ها روی عاملی مؤثرتر است که به میزان کمتری وارد سلول می‌شوند و کاتیون حلقوی بیشتری ایجاد می‌نماید به همین دلیل تیوسولفات سدیم که به عنوان آنتی‌دوت‌موستارها به کار می‌رود روی نیتروژن موستارد مؤثرتر از سولفور موستارد است چون تیوسولفات قادر به عبور از غشای سلولی نیست.(18)

 مکانیسم عمل موستاردها: شکل حلقوی موستاردها با درجات مختلف با اکثر گروه‌های فعال بیولوژیکی مانند آلفاآمین‌ها، ایمیدازول، سولفوهیدروکسی، سولفید، فنل‌آمین‌ها- ایمین‌های اسیدهای آمینه، پپتیدها، فسفات‌های معدنی، گلسیروفسفات‌ها، هگزوفسفات‌ها و گروه‌های آمین و کربوکسی پروتئین‌ها واکنش می‌دهد. نشان داده شده که اثرات ستیوتوکسیک سایر موستاردها تا حد زیادی بستگی به آلکیلاسیون DNA به طور اعم و به خصوص در ناحیه نیتروژن شماره هفت گوانین دارد. به طوری که چنانچه موستارد دارا و واجد یک بازوی فعال باشد با یک گوانین و اگر دو محل فعال داشته باشد می‌تواند با دو نیتروژن از دو مولکول گوانین وارد واکنش شود. علاوه بر این موستاردها با اثر بر روی قسمت‌های دیگر DNA مثل جفت شدن با تیمین نیز سبب آلکیلاسیون و تخریب می‌شوند. همچنین موستاردهایی که دارای دو بازوی فعال هستند عملا” سمی‌تر هستند زیرا سبب پارگی DNA شده و در بقای سلولی اختلال ایجاد می‌کنند در حالی که موستاردهایی که دارای یک بازوی فعال هستند خواص موتاژنیک و کار سینوژنیک بیشتری دارند و از این رو سبب ایجاد تغییرات ثابت در درون ساختمان DNA می‌شوند

مکانیسم ایجاد تاول بوسیله عوامل آلکیله کننده موستاردی از طریق تأثیر بر DNA توجیه می‌شود به طوری که ثابت شده است که در سلول‌های پوششی، پورینهای DNA را آلکیله کرده و نقاط آپورینیک ایجاد می‌کنند در نتیجه آلکیلاسیون DNA ، اندونوکلئازها فعال شده و سبب شکستگی در DNA می‌شوند. تکه‌های ایجاد شده از DNA سبب فعال شدن آنزیم ADP ریبوز پلی‌مراز می‌شود که این آنزیم باعث پلیمریزاسیون ADP شده و AD مثبت و نیکوتین آمید آزاد می‌شود. از بین رفتن این عنصر حیاتی در سلول سبب مهار گلیکولیز و فعال شدن راه هگزوز مونوفسفات و سبب القای مهارکننده پلاسمینوژن و آزاد شدن پروتئازها می‌شود که موجب شروع التهاب و ضایعات پوستی می‌گردد. به علاوه بسیاری از سیستم‌های آنزیمی دیگر نیز به طور برگشت ناپذیر توسط موستاردها مهار می‌شوند از جمله پروتئاز‌ها و فسفوکینازها که حساسیت‌ بارزتری نسبت به موستاردها دارند. نشان داده شده که حساسیت آنزیم‌ به مهار توسط موستاردها، به بافتی که آنزیم در آن قرار دارد بستگی دارد به عنوان مثال کولین اکسیداز توسط موستارد در کلیه موش صحرایی مهار می‌شود ولی کولین اکسیداز مهار نمی‌شود.(18)

متابولیسم و دفع گاز خردل

متابولیسم خردل مارکه (355) در موش سوری، موش صحرایی و انسان حاکی از آن است که قسمت اعظم گوگرد رادیواکتیو از طریق ادرار 24 ساعته دفع می‌شود. 30-25 درصد سولفور موستارد جذب شده در بدن در حضور آب هیدرولیز شده و با از دست دادن یک عامل کلر به موستارد نیمه و سرانجام به تیودی‌گلیکول تبدیل می‌شود که نسبتا” غیرسمی است. 10% سولفورموستارد در بدن توسط واکنش‌هایی که در شاخه‌های جانبی انجام می‌شود در جهت هیدرولیز یا ایجاد متابولیت سمی حذف می‌شود. 50% سولفورموستارد جذب شده در بدن با اسید آمینه سیستئین کونژوگه شده و ایجاد دی سیستئین اتیل سولفون می‌کند از طریق ادرار دفع می‌شود.(18) علائم بالینی مسمومیت با سولفورموستارد: پوست در مقایسه با سایر ارگان‌های بدن بافت هدف مهمی برای موستاردها است و در مسمومیت با این عوامل، سوختگی‌های شدید پوستی دیده می‌شوند. علت این امر ممکن است کاهش سریع تبخیر شدن موستارد و تسریع حلقوی شدن آن در نواحی مرطوب باشد. علائم پوستی ممکن است پس از 6-4 ساعت با عامل تاولزا بروز کند اما گاه دیده می‌شود که علائم حتی تا 24 ساعت و در بعضی موارد 12 روز بعد ظاهر می‌شود. در ابتدا اریتم ظاهر شده که بتدریج یک حالت پیگمنتاسیون که خاص سوختگی با موستارد است ظاهر می‌شود. ادم جلدی 9-3 روز بعد از تماس با سولفورموستارد ظاهر می‌شود. ادم زیر جلد 9-3 روز بعد از تماس با سولفورموستارد بستگی به پوست ناحیه خاص ایجاد شده، سپس تاول‌های پوستی ظاهر می‌شوند. در ابتدا تاول‌های کوچک به تعداد‌ زیادی روی پوست ایجاد شده که در اثر به هم پیوستن، تاول‌های بزرگتری ایجاد می‌نمایند. در بسیاری از موارد متوسط زمان لازم برای بروز اولین تاول‌ها در نواحل مختلف بدن حدود 2/7 روز است. تاول‌های سطحی بعد از چند روز خودبه‌خود بهبود می‌یابند ولی در 1/1% موارد تاول‌های عمقی در 4 روز اول تماس با سولفورموستارد ایجاد می‌شود. این امر موجب از دست دادن لایه شاخی پوست و بروز درد گشته و احتمال بروز عفونت‌های پوستی در این گونه موارد ازدیاد می‌یابد، در چنین مواردی متوسط زمان لازم برای بهبود 19 روز تا چندمین ماه می‌باشد. (18) تماس مجدد و یا سوختگی با گاز خردل می‌تواند منجر به بروز پدیده حساسیت شود. به طوری که مقدار کمی گاز خردل که روی پوست طبیعی سوختگی جزئی ایجاد می‌کند بر روی پوست حساس موجب سوختگی وسیع می‌شود. در سال 1983 علائم بالینی غیرمنتظره‌ای از مجروحین شیمیایی ایرانی که در جزیره مجنون مجروح شده بودند توسط تعدادی از پزشکان ایرانی و اروپایی گزارش گردید که در آن صدمات ریوی شدید با درصد مرگ و میر بالا و پوست اکسونولیاتیوپیگمانته شده مشاهده می‌شد. از آنجایی که این مشاهدات با علائم بالینی کلاسیک گاز خردل تفاوت زیادی داشت نام سندرم مجنون به آن اطلاق گردید. بعد از بررسی‌های انجام شده بر روی بمب‌هایی که توسط نیروهای عراقی به کار گرفته شده بود نشان داده شد که خردل به کار گرفته شده حاوی مقدار زیادی از ترکیبات نامحلول به نسبت یک به دو از جمله سیلیکاتها، کلسیت و آهن می‌باشد

اثرات سیستمیک مسمومیت با سولفورموستارد

برای بروز اثرات عمومی، عامل باید در ابتدا وارد خون شود موستاردها به همان سرعتی که وارد خون می‌شوند به همان سرعت هم خارج شده، وارد بافت‌ها می‌شوند. عناصر خونی واکنش داده و با مقادیر کم وارد ادرار می‌شوند. بافت‌های پرولیزاتیو از جمله مغز استخوان و سیستم تریلکولواندوتلیال حساسیت بیشتری به موستاردها دارند. اثرات سمی این عوامل شامل مرگ سلولی از طریق هارمتیفد، کاهش تنفس بافتی و اختلالات متابولیک می‌باشد. علائم سیستمیک موستاردها عبارتند از: تهوع،‌ استفراغ،‌اسهال،‌ سردرد، تب، بی‌خوابی (به علت درد، اریتم و سوختگی، بی‌اشتهایی، درد شکم، ترمورد که معمولا” یکساعت بعد از تنفس گاز بروز می‌کند)، سرگیجه و اضطراب، ‌افزایش سرعت نبض و تنفس اثرات موتاژنیک و کارسینوژنیک، آنمی آپلاستیک، لکوپنی به خصوص نوتروپنی و سرطان خون از دیگر عوارض مسمومیت سیستمیک با گاز خردل است. علت مرگ بسیاری از مجروحین ناشی از خردل دپرسیون مغز استخوان و نارسایی تنفسی است. مهمترین اثر دیر رس موستاردها، اثرات تومورزایی آنها است. پتانسیل کارسینوژنیسیته و تراتوژنیسیته این عوامل توسط تعداد زیادی از آزمایشات و مطالعات اپیدمیولوژیک گزارش شده است. یک مطالعه 40 ساله روی کارگران انگلیسی که در صنایع گاز خردل در جریان جنگ جهانی دوم کار می‌کردند حاکی از آنست که میزان مرگ و میر ناشی از بدخیمی‌های دستگاه تنفسی در این افراد 5/5 برابر افراد عادی است که هیچ‌گونه تماسی با این گونه مواد نداشته‌اند. انسیدانس بالایی (بیش از 35 برابر) از سرطان ریه در کارگران ژاپنی و آلمانی که در کارخانجات تولید گاز خردل به کار اشتغال داشتند گزارش شده است. (18)

خارش

 

کلمات کلیدی :

 

  پایان نامه پنوماتیک در pdf دارای 146 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پایان نامه پنوماتیک در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه پنوماتیک در pdf

پنوماتیک(نیوماتیک) چیست؟  
قانون پاسکال:  
خواص اصلی انرژی پنیوماتیک به شرح زیر است:  
معایب سیستم پنیوماتیک به شرح زیر است:  
مزایا و معایب سیستم پنوماتیک و بیان ترکیبات هوا  
فشار  
فشار اتمسفر:  
اتمسفر استاندارد:  
بارومتر جیوه‌ای:  
اتمسفر و خلا:  
هوای فشرده صنعت:  
قانون گازها  
دما ثابت:  
فشار ثابت:  
حجم ثابت:  
قوانین عمومی گازها:  
فرآیند آدیاباتیک:  
اصل ونتوری  
تبدیل واحدها  
حجم:  
طول:  
توان:  
مساحت:  
علائم سمبلیک  
1) کمپرسورها و موتورها  
اجزای سیستم پنوماتیک  
کمپرسور :  
کاربرد کمپرسور ها :  
انواع کمپرسورها( تقسیم بندی کلی کمپرسور ها )  
« کمپرسور های دینامیک  
« کمپرسور های رفت و برگشتی  
اکمپرسور چند مرحله ای:  
کمپرسورهای پره های:  
کمپرسورهای پیچی(اسکرو):  
کمپرسورهای پیچی عاری از روغن:  
کمپرسورهای گوشواره ای(دمنده روتس):  
کمپرسورهای رینگ مایع:  
نگهداری و تعمیرات سیستم:  
نگهداری و تعمیرات سیستم کنترل:  
نگهداری و تعمیرات ابزار :  
مدارک و گزارشهای نگهداری :  
روشهای کنترل کمپرسور  
آبگیرها دارای دو نوع سوپاپ تخلیه هستند:  
خشک کن  
آّب جمع شده در مخزن و لوله ها:  
سه روش جهت خشک کردن هوا وجود دارد:  
خشک کن تبریدی  
خشک کن تبریدی با استفاده از آب:  
روش ادزورپشن(جذب سطحی)  
مزایای خشک‌کنهای تبریدی نسبت به نوع جذبی سطحی:  
سیستمهای لوله کشی ومحاسبه قطر لوله  
تعیین اندازه لوله هوا  
عوامل موثر در افت فشار در یک سیستم پنوماتیک:  
طرز محاسبه قطر لوله پنوماتیک با توجه به دیاگرام:  
محاسبه طول معادل لوله اصلی:  
جنس لوله ها:  
نحوه لوله‌کشی جهت یک سیستم پنوماتیک:  
طریقه نامگذاری شیرها  
ساختمان شیرهای کنترل جهت و شیوه عملکرد آنها:  
نمای شماتیک محرک(کارانداز)شیر  
ماهیچه ی پنیوماتیکی  
جک پنوماتیک :  
طراحی مدارات پنوماتیک  
طراحی مدار فرمان (کنترل سیلندر پنیوماتیکی)  
طراحی مدار فرمان (کنترل موقعیت-وضعیت اولیه: بی اهمیت!)  
کنترل منطقی II  
طراحی مدارات پنوماتیک توسط نرم افزار  
آشنایی با محیط نرم‌افزار  
نوار عنوان  
نوار منو  
منوی  
گزینه  
معرفی منوی  
بررسی منوی  
معرفی منوی  
منبع:  

پنوماتیک(نیوماتیک) چیست؟

پنوماتیک یکی از انواع انرژی هایی است که در حال حاضر از آن استفاده وافر در انواع صنایع می شود و می توان گفت امروزه کمترکارخانجات یا مراکز صنعتی را می توان دید که از پنیوماتیک استفاده نکند و در قرن حاضر یکی از انواع انرژی های اثبات شده ای است که بشر با اتکا به آن راه صنعت را می پیماید

پنیوما در زبان یونانی یعنی تنفس باد و پنیوماتیک علمی است که در مورد حرکات و وقایع هوا صحبت می کند امروزه پنیوماتیک در بین صنعتگران به عنوان انرژی بسیار تمیز و کم خطر و ارزان مشهور است و از آن استفاده وافر می کنند

خواص اصلی انرژی پنیوماتیک به شرح زیر است

عامل اصلی کارکرد سیستم پنیوماتیک هواست و هوا در همه جای روی زمین به وفور وجود دارد

هوای فشرده را می توان از طریق لوله کشی به نقاط مختلف کارخانه یا مراکز صنعتی جهت کارکرد سیستم های پنیوماتیک هدایت کرد

هوای فشرده را می توان در مخازن مخصوص انباشته و آن را انتقال داد یعنی همیشه احتیاج به کمپرسور نیست و می توان از سیستم پنیوماتیک در مکان هایی که امکان نصب کمپرسور وجود ندارد نیز استفاده نمود

افزایش و کاهش دما اثرات مخرب و سوئی بر روی سیستم پنیوماتیک ندارد و نوسانات حرارتی از عملکرد سیستم جلوگیر ی نمی کند

هوای فشرده خطر انفجار و آتش سوزی ندارد به این دلیل تاسیسات حفاظتی نیاز نیست

قطعات پنیوماتیک و اتصالات آن نسبتا ً ارزان و از نظر ساختمانی قطعاتی ساده هستند لذا تعمیرات آنها راحت تر از سیستم های مشابه نظیر هیدرولیک می باشد

هوای فشرده نسبت به روغن هیدرولیک مورد مصرف در هیدرولیک تمیز تر است و به دلیل این تمیزی از سیستم پنیوماتیک در صنایع دارویی و نظایر آن استفاده می شود

سرعت حرکت سیلندر های عمل کننده با هوای فشرده در حدود 1 الی 2 متر در ثانیه است و در موارد خاصی به 3 متردر ثانیه می رسد که این سرعت در صنایع قابل قبول است و بسیاری ازعملیات صنعتی را می تواند عهدهدار شود

عوامل سرعت و نیرو در سیستم پنیوماتیک قابل کنترل و تنظیم است

عناصر پنیوماتیک در مقابل بار اضافه مقاوم بوده و به آنها صدمه وارد نمی شود مگر اینکه افزایش بار سبب توقف آنها گردد

تعمیرات و نگه داری سیستمای پنیوماتیک بسیار کم خطر است زیرا در انرژی های قابل مقایسه نظیر برق خطر جانی و آتش سوزی و در هیدرولیک انفجار و جانی وجود دارد اما در پنیوماتیک خطر جانی به صورت جدی وجود ندارد وآتش سوزی اصلا ً وجود ندارد و بدین دلیل در صنایع جنگ افزارسازی از سیستم تمام پنیوماتیک استفاده می شود

اجزای تشکیل دهنده سیستم های نیوماتیکی

1- کمپرسور

2- خنک کننده و خشک کننده هوای تحت فشار

3- مخزن ذخیره هوای تحت فشار

4- شیرهای کنترل

5- عملگرها

قانون پاسکال

1- فشار سرتاسر سیال در حال سکون یکسان است .(با صرف نظر از وزن سیال)

2- در هر لحظه فشار استاتیکی در تمام جهات یکسان است

3- فشار سیال در تماس با سطوح بصورت عمودی وارد میگردد

کار سیستمهای نیوماتیک مشابه سیستم های هیدرولیک است فقط در آن به جای سیال تراکم ناپذیر مانند روغن از سیال تراکم پذیر مانند هوا استفاده می کنند . در سیستمهای نیوماتیک برای دست یافتن به یک سیال پرفشار ، هوا را توسط یک کمپرسور فشرده کرده تا به فشار دلخواه برسد سپس آنرا در یک مخزن ذخیره می کنند، البته دمای هوا پس از فشرده شدن بشدت بالا میرود که می تواند به قطعات سیستم آسیب برساند لذا هوای فشرده قبل از هدایت به خطوط انتقال قدرت باید خنک شود. به دلیل وجود بخار آب در هوای فشرده و پدیده میعان در فرایند خنک سازی باید از یک واحد بهینه سازی برای خشک کردن هوای پر فشار استفاده کرد

خواص اصلی انرژی پنیوماتیک به شرح زیر است

- عامل اصلی کارکرد سیستم پنیوماتیک هواست و هوا در همه جای روی زمین به وفور وجود دارد

- هوای فشرده را می توان از طریق لوله کشی به نقاط مختلف کارخانه یا مراکز صنعتی جهت کارکرد سیستمهای پنیوماتیک هدایت کرد

- هوای فشرده را می توان در مخازن مخصوص انباشته و آن را انتقال داد یعنی همیشه احتیاج به کمپرسور نیست و می توان از سیستم پنیوماتیک در مکان هایی که امکان نصب کمپرسور وجود ندارد نیز استفاده نمود

- افزایش و کاهش دما اثرات مخرب و سوئی بر روی سیستم پنیوماتیک ندارد و نوسانات حرارتی از عملکرد سیستم جلوگیر ی نمی کند

- هوای فشرده خطر انفجار و آتش سوزی ندارد به این دلیل تاسیسات حفاظتی نیاز نیست

- قطعات پنیوماتیک و اتصالات آن نسبتا ً ارزان و از نظر ساختمانی قطعاتی ساده هستند لذا تعمیرات آنها راحتتر از سیستم های مشابه نظیر هیدرولیک می باشد

- هوای فشرده نسبت به روغن هیدرولیک مورد مصرف در هیدرولیک تمیز تر است و به دلیل این تمیزی از سیستم پنیوماتیک در صنایع دارویی و نظایر آن استفاده می شود

- سرعت حرکت سیلندر های عمل کننده با هوای فشرده در حدود 1 الی 2 متر در ثانیه است و در موارد خاصی به 3 متردر ثانیه می رسد که این سرعت در صنایع قابل قبول است و بسیاری ازعملیات صنعتی را می تواند عهدهدار شود

- عوامل سرعت و نیرو در سیستم پنیوماتیک قابل کنترل و تنظیم است

- عناصر پنیوماتیک در مقابل بار اضافه مقاوم بوده و به آنها صدمه وارد نمی شود مگر اینکه افزایش بار سبب توقف آنها گردد

- تعمیرات و نگه داری سیستمای پنیوماتیک بسیار کم خطر است زیرا در انرژی های قابل مقایسه نظیر برق خطر جانی و آتش سوزی و در هیدرولیک انفجار و جانی وجود دارد اما در پنیوماتیک خطر جانی به صورت جدی وجود ندارد وآتش سوزی اصلا ً وجود ندارد و بدین دلیل در صنایع جنگ افزارسازی از سیستم تمام پنیوماتیک استفاده می شود

معایب سیستم پنیوماتیک به شرح زیر است

- چون سیال اصلی مورد استفاده در سیستم پنیوماتیک هوای فشرده و جهت تهیه هوای فشرده باید با کمپرسور آن را فشرده کرد همراه هوای فشرده شده مقداری رطوبت وناخالصی هوا ومواد آئروسل وارد سیستم شده و سبب برخی خرابی در قطعات می شود لذا باید جهت تهیه هوای فشرده فیلتراسیون مناسب استفاده نمود

- هزینه استفاده از هوای فشرده تا حد معینی اقتصادی می باشد و این میزان تا وقتی است که فشار هوا برابر 7 بار و نیروی حاصله با توجه به طول کورس و سرعت حداکثر بین 20000 تا 30000 نیوتن می باشد

به طور خلاصه می توان گفت که جهت قدرت های فوق العاده زیاد مقرون به صرفه تر است از نیروی هیدرولیک استفاده شود

- هوای مصرف شده در سیستم پنیوماتیک در هنگام تخلیه از سیستم دارای صدای زیادی است که این مسئله نیاز به کاربرد صدا خفه کن را الزامی می کند

- به علت تراکم پذیری هوا به خصوص در سیلندر های پنیوماتیکی که زیر بار قرار دارند امکان ایجاد سرعت ثابت و یکنواخت وجود ندارد که این مسئله از معایب پنیوماتیک به شمار می رود اما قابل ذکر است که اخیرا ً یک نوع سیلندر که بجای شفت سیلندر از نوار لاستیکی استفاده می کند ساخته شده است که این عیب را بر طرف می کنند

به طور کلی در مقایسه مزایا و معایب پنیوماتیک می توان گفت با توجه به مزایای بسیار نسبت به معایب کمتر می توان از پنیوماتیک بعنوان یک انرژی شایسته در صنایع استفاده کرد به خصوص با توجه به مزیت تمیزی سیستم تعمیر و نگه داری راحت تر ، نداشتن خطر جانی جهت پرسنل عملیاتی و تعمیراتی در سیستم که در سیستم های دیگر نظیر الکتریک و هیدرولیک وجود ندارد ضمنا ٌ این سیستم بی همتاست و گاهی فقط از این سیستم در جهت عملیات تولیدی باید استفاده شود نظیر : صنایع غذایی ، دارویی ، جنگ افزار که حتما ً عملیات تولیدی توسط سیستم پنیوماتیک انجام می پذیرد

مزایا و معایب سیستم پنوماتیک و بیان ترکیبات هوا

بشر همواره در طول تاریخ سعی در مهار و کنترل نیروهای طبیعت در جهت براورده کردن اهداف و رفع نیازهای خود بوده است. ما امروزه بسیاری از پیشرفتهای خود را مدیون توانایی انسان در کنترل اتش وحرارت میدانیم. با استفاده از اتش انسان موفق به ذوب و استخراج فلزات شدوبا کنترل حرارت ماشین الات را به حرکت دراورد.با نگاهی به گذشته نه جندان دور میتوان سیر تحولی ماشین آلات بخار و صنعتی را تا رسیدن به خودروهای مدرن و دستگاههای صنعتی فوق مدرن ،  به راحتی دنبال کرد وتمام این پیشرفتها مدیون مهار وکنترل نیروها است. یکی از نیروهایی که مدت زمانی است با تولید واستفاده از ان فواید زیادی نصیب انسان شده و خوشبختانه چندی است در کشور ما مورد استفاده قرار میگیرد ، نیروی هوای فشرده(پنوماتیک) است. اگر شما اطلاعاتی هر چند اندک از صنعت داشته باشید مطمئنا اصطلاح هیدرولیک وپنوماتیک به گوش شما خورده است. هیدرولیک علم استفاده از نیروی حاصل از فشار روغن و پنوماتیک علم استفاده از نیروی حاصل از فشار باد است. لازم به ذکر است که در بعضی از کتب به جای لغت “پنوماتیک” از لغت ” نیوماتیک” استفاده شده است که تلفظ صحیح لغتpneumatic است. بدلیل اینکه در صنعت وبیشتر متون از لغت “پنوماتیک” استفاده شده ما هم در اینجا از همین واژه استفاده میکنیم

فشار

هوا ضروری‌ترین ماده برای ادامه حیات موجود زنده است. درصد گازهای موجود در هوا شامل 78 درصد ازت ، 206 درصد ‌اکسیژن و به ترتیب 04، 0934و 0035درصد بخار آب، آرگون و دی‌اکسید کربن میباشد. عناصر دیگری را نیز در ترکیبات هوا یافت که نام آنها به همراه میزان درصد آن در هوا، در شکل زیر آورده شده است

فشار اتمسفر

فشار اتمسفر ، ناشی از وزن هوای بالای سطح زمین میباشد که مقادیر آن در ارتفاعات و کوهستانها کاهش یافته و در گودیها و عمق معادن افزایش می‌یابد. مقدار فشار همچنین با تغییر شرایط آب و هوایی تغییر می‌یابد.مقادیر فشار اتمسفر در نقشه‌های آب و هوایی قابل مشاهده می‌باشند. مقدار فشار بر حسب میلی بار ( mbar ) روی هر خط نشان داده شده است. این خطوط مکان هندسی نقاط هم فشار میباشند. این نقشه ها به پیش بینی وضعیت آب و هوا و جهت و مقدار نیروی باد کمک میکنند

 اتمسفر استاندارد

مشخصات اتمسفر استاندارد توسط سازمان هوانوردی بین‌المللی بر مبنای فشار و دمای هوا در سطح دریا تعریف شده است که عبارتند از

p =  101325 فشار مطلق                                                    ( T= 288 °k (15°c دمای مطلق

 

بارومتر جیوه‌ای

فشار اتمسفر را میتوان بوسیله ارتفاع ستون سیال در خلا، اندازه‌گیری نمود. در صورتیکه سیال مورد استفاده جیوه باشد 760 میلیمتر ارتفاع  ستون سیال بیانگر 10139mbar فشار هوا است.  چنانچه از آب استفاده گردد ارتفاع ستون سیال جهت دستیابی به فشار فوق به بیش از 10 متر خواهد رسید زیرا چگالی جیوه 136 برابر آب میباشد

 بمنظور اندازه‌گیری خلا ، از واحدهای زیر استفاده میشود

760Torr = فقدان خلا         صفر Torr = خلا کامل        1mmHg = 1 torr

اتمسفر و خلا

 قدرت فشار اتمسفر در صنعت هنگام استفاده از کلاهکهای مکش و ماشینهای شکل‌دهی توسط خلا بصورت محسوس نمایان میگردد. در حقیقت با تخلیه هوا از یک سمت، فشار اتمسفر در سمت دیگر توان انجام کار را پیدا میکند

هوای فشرده صنعت

فشار نسبی( P_g) عبارتست از مقادیر فشار بالاتر از خط اتمسفر

فشار اتمسفر( P_o ) عبارتست از فشار نبی صفر

فشار مطلق( P_a ) که از آن در محاسبات استفاده میشود عبارتست از مجموع فشار نسبی و فشار اتمسفر (P_a= P_g + P_o)

در محاسبات سریع ، 1 اتمسفر معادل 1000mbarدر نظر گرفته میشود

در محاسبات استاندارد، 1 اتمسفر معادل 1013mbar میباشد

 قانون گازها

برای جرم مشخصی از هوا سه خاصیت قابل تغییر فشار، حجم و دما وجود دارد. با ثابت فرض کردن هر یک از متغیرهای مذکور میتوان رابطه بین دو متغیر دیگر را بررسی نمود

مقدار ثابت = P/V حجم ثابت    ،  مقدار ثابت =  V/T فشار ثابت  ،  مقدار ثابت = P.V دما ثابت

دما ثابت

طبق قانون بویل حاصلضرب فشار مطلق در حجم یک گاز با جرم مشخص همواره مقدار ثابتی است
چنانچه دمای گاز ثابت نگه داشته شود به فرآیند مذکور ، دما ثابت(ایزو ترمال) گفته میشود. در این فرآیند، تراکم یا انبساط هوا می‌بایست بقدر کافی آرام صورت پذیرد تا امکان تبادل بمیزان لازم جهت ثابت ماندن دما فرآهم گردد

فشار ثابت

طبق قانون شارل، حجم جرم مشخصی از گازها در فشار ثابت با دمای مطلق آن متناسب است
در صورت صرفنظر کردن از اصطکاک، فشار به هنگام تغییر حجم ثابت باقی خواهد ماند

حجم ثابت

طبق قوانین بویل و شارل، چنانچه حجم جرم مشخصی از هوا ثابت نگه داشته شود، فشار آن با دمای مطلق کلوین(K) متناسب خواهد بود

قوانین عمومی گازها

با ترکیب قوانین بویل و شارل، قانون عمومی گازها جهت بیان رابطه بین سه متغیر فشار ، حجم و دما (برای جرم مشخصی از گاز) بدست آمد

طبق این قانون هر سه متغیر میتوانند بصورت همزمان تغییر نمایند ولی رابطه بین آنها بصورت زیر همواره مقدار ثابتی است

مقدار ثابت = P₁V₁/T₁=P₂V₂/T₂

فرآیند آدیاباتیک

از نطر تئوری به فرآیندی که در آن حجمی از هوا بصورت لحظه‌ای فشرده شده و فرصتی جهت انتقال حرارت به خارج ، لز طریق دیواره‌های سیلندر وجود نداشته باشد، فرآیند آدیاباتیک گویند

برای تراکم و انبساط آدیاباتیک :  مقدار ثابت =  PVⁿ

برای هوا 14 = n  در نظر گرفته میشود

در سیلندر هوا با وجود سرعت بالای تراکم، کمی حرارت از دیواره‌های سیلندر به خارج انتقال می‌یابد. بر این اساس مقدار n از 14 کمتر است.(تقریبا 13 برای یک کمپرسور با سرعت بالا)

اصل ونتوری

اثر ونتوری اثر کاهش فشار در سیالی است که از یک لوله باریک عبور می‌کند. اثر ونتوری به نام جیووانی باتیستا ونتوری دانشمند ایتالیایی نامگذاری شده است

وقتی قطر لوله کوچک می‌شود با توجه به معادله پیوستگی، سرعت زیاد‌ می‌شود. و فشار با توجه به بقای انرژی کم‌ می‌شود. انرژی جنبشی با افت فشار یا گرادیان فشار بالانس‌ می‌شود. برای محاسبه افت فشار در لوله ونتوری‌ می‌توان از ترکیب معادله پیوستگی و معادله برنولی معادله‌ای به دست آورد

محدودیت اثر ونتوری وقتی است که لوله ونتوری آنقدر باریک شود که سیال به حالت چوک یا خفگی برسد. در این حالت سرعت سیال به سرعت صوت‌ می‌رسد. وقتی سیال به خفگی‌ می‌رسد دبی جرمی سیال با کاهش بیشتر فشار افزایش پیدا می‌کند. هرچند در سیال تراکم پذیر سیال فشرده شده و چگالی آن زیاد‌ می‌شود(سرعت زیاد می‌شود.)

با توجه به معادله برنولی در شرایط سیال غیرقابل تراکم، معادله افت فشار موضعی p1 p2 در قسمت باریک شده لوله به صورت زیر به دست‌ می‌آید

 با تحت فشار قرار دادن حجم زیادی از هوا، بخار آب موجود در آن فشرده شده و مقادیر قابل توجهی آب تشکیل خواهد داد

هوای موجود در مخزن هوای فشرده در حالت اشباع کامل (رطوبت نسبی 100%)(Relative Humidity = 100%)  قرار دارد

مقدار بخار آب موجود در اتمسفر بر حسب رطوبت نسبی RH% بیان میگردد. درصد مذکور بیانگر میزان بخار آب موجود در هوا نسبت به حداکثر ظرفیت هوا جهت پذیرش بخار آب در دمای معین میباشد
جهت روشن شدن بهتر مطلب، در نظر بگیرید که هر یک از مکعبهای نشان داده شده در شکل زیر محتوی یک مترمکعب هوای اتمسفریک با دمای 20 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 50% باشد

بنابراین هر یک حاوی 87 گرم بخارآب ، یعنی نصف حداکثر میزان ممکن (174 گرم) خواهند بود. هنگامی که کمپرسور حجم این چهار مترمکعب هوا را به یک متر مکعب کاهش دهد،‌ مقدار بخارآب موجود در این یک مترمکعب به ، گرم 348 = 87 * 4 خواهد رسید ،‌ولی یک مترمکعب هوا در دمای 20 درجه سانتیگراد گنجایش بیش از 174 گرم از بخار آب موجود در هوا به قطرات آب تبدیل شده و میبایست از سیستم هوای فشرده خارج گردند

 4 مترمکعب هوا با رطوبت نسبی 50% و فشار اتمسفریک 1000mbar طی عمل تراکم به یک مترمکعب هوا با فشار نسبی 3bar تبدیل میگردد. 174 گرم از کل آب موجود بصورت بخارآب باقی مانده و رطوبت نسبی حاصل 100% خواهد شد و 174 گرم باقی مانده به قطرات آب تقطیر شده تبدیل میگردد. فرآیند مذکور یک فرآیند پیوسته است و با کاسته شدن هر مترمکعب از حجم هوا در فشار نسبی 1bar و دمای 20 درجه سانتیگراد ،
87 گرم آب بصورت قطرات ، از هوا خارج خواهد گردید

 

تبدیل واحدها

 

کلمات کلیدی :