پایان نامه

 

  مقاله مجاهدین خلق در pdf دارای 49 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مجاهدین خلق در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله مجاهدین خلق در pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله مجاهدین خلق در pdf :

مجاهدین خلق

مقدمه :
سازمان مجاهدین خلق ایران در سال 1344 توسط چندین تن از روشنفکران جوان مسلمان که برخی از آنها در دهه سی و چهل خورشیدی در نهضت مقاومت ملی و نهضت آزادی تجربه سیاسی اندوخته بودند، با هدف سرنگونی حکومت پهلوی با توسل به «مبارزه مسلحانه» و برقراری حکومت اسلامی پایه‌ریزی شد . پس از پیروزی انقلاب، این گروه به خاطر اختلافات ایدئولوژیک با حکومت روح‌الله خمینی به مخالفت برخاست و به اقدام مسلحانه علیه حکومت جمهوری اسلامی پرداخت.

بنیان گذار این سازمان (محمد حنیف‌نژاد، سعید محسن و اصغر بدیع‌زادگان) نخستین تجربیات سیاسی خود را در بستر نهضت آزادی، در دوران دانشجویی در دانشگاه تهران (1343-1339) به دست آوردند. آنان در سال 1344 با تشکیل گروهی به نام سازمان مجاهدین خلق به مبارزه مسلحانه روی آوردند. اطلاعات پایه‌گذران سازمان از مسائل اسلامی بسیار سطحی بود. ایدئولوژی تشکیلات، جزوه‌های آموزشی و مشئ مبارزاتی آنان رونوشتی از سازمان‌های چپ‌گرای حرفه‌ای به شمار می‌آمد. کتابها جزوه‌های آموزشی و مشی عملی اعضای سازمان آمیزه‌ای از نگرش‌ها و سرانجام گستردگی التقاطی در اندیشه و اختلاف‌های شدید عقیدتی موجب شد تا بسیاری از کادرهای و اعضای اصلی سازمان به طور رسمی راه ارتداد پیش گیرند. آنان در یک تصفیه خونین عناصری را که بر وجهه دینی سازمان تکیه می‌کردند از سر راه برداشته با انتشار اعلامیه تغییر مواضع ایدئولوژیک آشکارا به مارکسیسم گرویدند و سازمان گروه کمونیستی پیکار را ایجاد کردند. گروهی دیگر نیز به سرپرستی لطف‌ا… میثمی تحت عنوان گروه صلواتیون و اعتراضیون گرد آمدند.
تعدادی از اعضای سازمان، پس از دستگیری با اظهار ندامت از مهلکه اعدم گریختند و هنگامیکه در سالهای 56 و 57 از زندان آزاد شدند. به بازسازی تشکیلات خود پرداختند آنها به زودی در مقابل انقلاب و مردم قرار گرفتند و با بیگانگان مانند عراق در جریان جنگ تحمیلی نیز همراه شدند.
علت اصلی نپذیرفته شدند از سوی مردم عادی نبود اسلام در ارکان این سازمان بود و به مرور گرایش به مارکسیستی آنان بیشتر شد تا در تیرماه سال 1354 سران دستگیر شده علناً مارکسیستی خود را اعلام کرده بودند.

آغاز به کار سازمان
بنیان‌گذاران این سازمان محمد حنیف نژاد، سعید محسن و علی‌اصغر بدیع‌زادگان از فعالان مسلمان جبهه ملی دوم ایران بودند که پس از تشکیل نهضت آزادی از فعالان یا هواداران آن سازمان شدند. پس از دستگیری، محاکمه و محکومیت رهبران نهضت مانند مهدی بازرگان و یدالله سحابی. تحت تاثیر برخوردهای خشن حکومت شاه با مخالفان و سرکوب قیام 15 خرداد و شکست مبارزات مسالمت آمیز، پاسخ‏ها و رویکردهای سیاسی نهضت آزادی در نگاه این جوانان، پاسخ‌های معقول و راه‏گشا به حساب نمی‌آمد و آنان در جریان تدوین استراتژی به مبازره قهرآمیز و تفسیری رادیکال از اسلام رسیده و به تدریج با بهره‌گیری از تئوریهای انقلابیون آمریکای لاتین شیوه «جنگ چریکی شهری» و کار مخفی سازمانی و مسلح شدن را در تاکتیک پذیرفتند.
در شهریور سال 1350 و در آستانه برگزاری جشن‌های 2500 سال شاهنشاهی 13 نفر از سران سازمان دستگیر و پس از شکنجه 12 نفر از آنان اعدام شدند. تنها فردی که از مجازات اعدام نجات یافت مسعود رجوی بود[1] که بعدها رهبری سازمان را در اختیار گرفت. در آذر ماه همان سال رضا رضایی از کادرهای سازمان توانست از زندان فرار کند و تا کشته شدنش در 25 خرداد 1352 نقش مهمی در رهبری و سازماندهی مجدد و عملیات نظامی مجاهدین ایفا کرد. بدین ترتیب بقایای سازمان به فعالیت خود ادامه دادند و سازمان با چند عمل مسلحانه در جامعه شناخته شد.
در دهه 1350 با مقابله شدید ساواک با نیروهای سیاسی مسلح، سازمان مجاهدین نیز در شرایط دشواری به فعالیت مخفی خود ادامه می‌داد و از حمایت بعضی از روشنفکران مذهبی مسلمان و روحانیون شیعه برخوردار بود.[2] در این دوره مقامات امنیتی نظام شاه از سازمان مجاهدین به عنوان «مارکسیست‌های اسلامی» نام می‌بردند. [3]
ضربه درونی سال 1354 و انشعاب
در سال 1354 در شرایطی که بیشتر رهبران سازمان در زندان بسر میبردند، تقی شهرام یکی از اعضای بلندپایه مجاهدین از زندان ساری گریخت و به سازماندهی نیروهای پراکنده مجاهدین اقدام کرد. وی بهمراه چند تن دیگر منجمله بهرام آرام و وحید افراخته مدتی بعد شعار «فضل الله المجاهدین علی القاعدین اجرا عظیما» که در گوشه سمت راست صفحه اول نشریه پیام مجاهد قرار می‌گرفت، را حذف نمودند و اطلاعیه‌ای موسوم به «تغییر ایدئولوژی» انتشار دادند. این اقدامات آنچنانکه بعدا از سوی رهبران سازمان مجاهدین یک کودتای آپورتونیستی نامیده شد در شرایطی بود که مرکزیت سازمان در زندان بود.
در متن مزبور آمده بود که سازمان مجاهدین خلق اعتقادات مذهبی خود را کنار گذارده و ایدئولوژی مارکسیسم را پذیرفته‌است. با توجه به سابقه مذهبی این سازمان و درگیری‌هایی شدیدی که در آن هنگام میان پیروان مذهب و چپ‌گرایان ماتریالیست وجود داشت، بیانیه تغییر ایدئولوژی به جنجال‌های بسیاری دامن زد. مخالفان مجاهدین آن را دلیل بر درستی نظر خود در مورد ماهیت التقاطی و اندیشه‌های ضداسلامی نهفته در آثار مجاهدین می‌دانستند. از یک سو جریاناتی که دارای برداشت قشری و عقب مانده از اسلام بودند, در فرصت ایجاد شده, بجای محکوم نمودن این حرکت, به ضدیت با مجاهدین اصیل پرداخته و این اقدام را به منزله ارتداد مجاهدین دانستند و برخی از روحانیون که از قبل در زندان درگیرهایی با زندانیان مارکسیست داشتند، در اطلاعیه‌ای با اشاره به نجاست کفار اعلام کردند که تمامی زندانیان مسلمان باید از هرگونه ارتباط با مارکسیست‌ها (غذا خوردن، تماس بدنی، وسایل مشترک زندانیان هم‌بند) پرهیزکنند. از سوی دیگر برخی جریانات مارکسیستی نیز بجای محکوم کردن این اقدام فرصت طلبانه, مدعی شدند که این سرنوشت گریز ناپذیر مجاهدین بوده و میبایست به مارکسیسم روی می‌آوردند.

اما مسعود رجوی طی یک بیانیه 12 ماده‌ای مواضع سازمان مجاهدین در برابر این کودتا را اعلام کرد و آن را باعث رشد زودرس جریان راست ارتجاعی نامیدو اعلام نمود که دشمن اصلی همچنان رژیم شاه میباشد.
گروه تقی شهرام پس از انقلاب نام پیکار برای آزادی طبقه کارگر را بر خود نهادند.
پس از انقلاب
مسعود رجوی مدتی پیش از انقلاب 1357 و سرنگونی شاه، در 30 دی 1357 از زندان آزاد گردید و ریاست سازمان مجاهدین را به عهده گرفت. مجاهدین با استفاده از فضای آزادتری که پدید آمد با بالاگرفتن تب فعالیت‌های سیاسی همچون سایر احزاب به سرعت رشد کرد. دیدگاه‌ها و نگرش‌های مختلف احزاب و گروهها پیرامون نوع حکومت پس از سرنگونی پهلوی، مطالبات قومی و در خواست فدرالیسم در میان برخی اقوام ایران، دخالت برخی دولت‌های خارجی و نهایتا ضعف نهادهای مدنی و فرهنگ فعالیت دموکراتیک تب شدید فعالیت‌های سیاسی در ایران پس از انقلاب را به سمت تنش و درگیری مسلحانه پیش برد. مجاهدین از همان ابتدا بااصل ولایت فقیه که تمام قدرت را منحصر به ولی فقیه میکند مخالفت ورزید و آنرا مخالف دمکراسی نامید. به همین جهت در رفراندم جمهوری اسلامی در 12 فروردین 1358 از رای به جمهوری اسلامی حمایت نکرده و در ادامه بر سر تدوین قانون اساسی خصوصاً بر سر اصل ولایت فقیه با حزب تازه تأسیس حزب جمهوری اسلامی که متشکل از روحانیون نزدیک به آیت الله خمینی بود، درگیر شد. مرگ آیت‌الله طالقانی که مجاهدین او را «پدر طالقانی» مینامیدند، باعث افزایش تنش میان دو طرف گردید، چرا که با توجه به محبوبیت فراوان او در میان مجاهدین و مقبولیتش در بین روحانیون سنتی و دیگر گروه‌های مذهبی، دعوت او به آرامش ممکن بود کارساز واقع شود.

در پی تعیین صلاحیت نامزدهای اولین انتخابات ریاست‌جمهوری در سال 58، مسعود رجوی به عنوان کاندید سازمان مجاهدین، اعلام آمادگی نمود که مخالفت برخی همچون جمعیت فدائیان اسلام را برانگیخت، این گروه طی نامه سرگشاده‌ای به شورای انقلاب، خواستار حذف برخی کاندیداها که منحرف نامیده بود (اشاره به مسعود رجوی) شد و عنوان داشت که در غیر این صورت، خود وارد عمل خواهد شد.[4] متعاقباً در تاریخ 29 دی، ازآیت‌الله خمینی درباره انتخابات ریاست جمهوری و اعتقاد نامزدها به قانون اساسی پرسشی به عمل آمد که وی با این اظهار که: «کسانی که به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران رأی نداده‌اند، صلاحیت ندارند، رئیس جمهور ایران شوند.» به‌طور رسمی و تلویحی دستور به حذف مسعود رجوی از دور انتخابات را داد.[5]. مجاهدین به صورت علنی به محکوم کردن حکم خمینی پرداختند و مقامات دولتی نیز در پاسخ، به توقیف روزنامه مجاهدین که فروش آن 16 برابر بیشتر از روزنامه روحانیون حاکم (حزب جمهوری اسلامی) بود،[6] بازداشت چندین تن از سران آنان و ممنوع اعلام کردن فعالیت آنها پرداختند. اتفاقات دیگری همچون دستگیری و اعدام محمدرضا سعادتی یکی از مهمترین اعضای سازمان، آن هم به اتهام سنگین جاسوسی وضعیت را وخیم تر کرد.

به دنبال کشمکشها و اختلاف نظرهای رئیس جمهور وقت ابوالحسن بنی‌صدر با حزب جمهوری اسلامی و تلاش ناموفقش در جهت سلب اختیارات آنان و در نتیجه از دست دادن حمایت خمینی، از آنجاکه او به تنهایی توان مقابله با مخالفانش را نداشت و پیشتر هیچگاه به ایجاد یک حزب و یا ائتلاف اقدام نکرده بود، با مجاهدین خلق که پیشتر از آنها به شدت انتقاد کرده بود، متحد شد.[7] در اواخر ماه خرداد او که برای حفظ جان خویش در اختفا به سر میبرد مردم را به قیام فراخواند.[8] مجاهدین خلق نیز در پی تعارضات شدید با حکومت در سال 59، از بنی‌صدر حمایت کرده و در تاریخ 29 خرداد 1360 از

هوادارانشان خواستند تا علیه استبداد حکومت خمینی به خیابانها بریزند. یک روز پس از آن، تظاهرات خشونت آمیزی در شهرهای مختلف کشور به راه افتاد در تهران حدود پانصدهزار نفر در خیابانها به دادن شعار و اعتراض و درگیری با نیروهای حزب‌اللهی پرداختند.[9][10] حکومت نیز با اعلام آیت‌الله خمینی مبنی بر اینکه، «آنان که علیه حاکمان شرع حرف میزنند، با اسلام به مبارزه میپردازند» به سرعت عکس‌العمل نشان ، چنانکه تنها در اطراف دانشگاه تهران حدود 50 نفر کشته، 200 نفر مجروح و 1000 نفر دستگیر شدند.[11] روز بعد، بنی صدر برکنار و دستور بازداشت او توسط روح‌الله خمینی به اتهام خیانت و توطئه علیه نظام صادر شد و به این ترتیب رقابتهای سیاسی وارد عرصه خشونت آمیزی گشت.[12]

در روز هفتم تیر 1360 در حالیکه در دفتر حزب جمهوری اسلامی، اجلاسی از سران آن در حال برگزاری بود، بمب قدرتمندی منفجر شده و بیش از هفتاد تن از مقامات بلندپایه حکومتی از جمله، دبیرکل حزب و رئیس دیوان عالی کشور آیت‌الله بهشتی، چهار تن از وزرای کابینه دولت، 23 نماینده مجلس و چندین تن از دیگر مقامات کشته شدند.[13] مدتی بعد کرسی ریاست جمهوری به محمدعلی رجایی سپرده شد و او دبیر کل جدید حزب جمهوری اسلامی، محمدجواد باهنر را به مقام نخست‌وزیری خویش برگزید. مسعود رجوی و بنی صدر که در خفا به‌سر میبردند توسط خلبان اختصاصی شاه سابق ایران بهزاد معزی طی یک عملیات پروازی از پایگاه یکم شکاری مهرآباد بوسیله یک جت از کشور خارج و در فرودگاه پاریس فرود آمدند. رجوی و بنی صدر به همراه برخی گروههای دیگر، شورای ملی مقاومت را برای مبارزه با حکومت جمهوری اسلامی تشکیل دادند.

دو ماه پس از حادثه بمب‌گذاری ماه تیر، در انفجار مهیب دیگری در دفتر ریاست جمهوری به تاریخ 8 شهریور، رجایی و باهنر کشته شدند. گرچه هیچ گروهی مسئولیت بمب‌گذاری‌ها را برعهده نگرفت، اما جمهوری اسلامی، مجاهدین خلق را عامل این اقدامات اعلام نمود. با این وجود مجاهدین مسئولیت دیگر ترورها را پس از عزل بنی‌صدر پذیرفتند. از جمله ترورهایی که در فاصله چند ماه اتفاق افتاد، میتوان به ترور امام‌جمعه شهرهای تبریز، کرمان، شیراز، یزد و باختران، یک استاندار، سرپرست زندان اوین، نظریه‌پرداز اصلی حزب جمهوری اسلامی، تنی چند از قضات دادگاه‌های انقلاب، نمایندگان مجلس، مقامات پایین رتبه دولتی و اعضای سازمان‌های انقلابی اشاره کرد.[13]

در ماه شهریور 1360، مجاهدین به منظور برانگیختن ناآرامی و شورش در کشور، هواداران جوان خود را برای اعتراض و درگیری مسلحانه با عوامل حکومتی به خیابانها فرستادند. در تاریخ 5 مهر ماه 1360 آنان از تیربار و نارنجک‌انداز آر پی جی علیه نیروهای سپاه پاسداران استفاده نموده و برخی از گروه‌های کوچکتر چپ‌گرا همچون چریکهای فدایی، دست به اقدامات چریکی مشابهی زدند.[13] حکومت وقت در پاسخ به اقدامات مسلحانه، نیروهای ضد اطلاعاتی سپاه را بسط داد و در ابعادی وسیع به دستگیری بسیاری از اعضای گروه و افراد مشکوک به همکاری با آنان شد و بیدرنگ بیش از 7000 تن از شرکت کنندگان و مظنونین به شرکت در نبردهای مسلحانه و خیابانی و هواداری از مجاهدین را اعدام نمود.[14]

در روز 19 بهمن ‌1360 نیروهای سپاه پاسداران موفق به کشف محل اختفای اصلی رهبران مجاهدین در تهران در محله زعفرانیه شده و پس از محاصره آن محل و چند ساعت درگیری مسلحانه آنرا تصرف کردند. در این واقعه 23 نفر از جمله موسی خیابانی مرد شماره 2 سازمان، آذر ربیعی همسر موسی خیابانی و اشرف ربیعی (رجوی) همسر مسعود رجوی کشته و پسر خردسال مسعود و اشرف نیز به اسارت درآمد. این واقعه از سوی مجاهدین به «عاشورای مجاهدین» نامیده شد.[15] پس از آن بسیاری از آنان به شورشیان کُرد پیوسته و اعضای باقیمانده دیگر نیز به اروپا گریختند.[8]

برآورد اشتباه مجاهدین خلق از میزان آسیب پذیری حکومت و اقدامات مسلحانه آنان نهایتاً بر قدرت حامیان آیت‌الله خمینی افزود،[8] با وجود وقوع حوادث خشونت آمیز سال 1360 و کشته شدن برخی مقامات بلندپایه، بر خلاف پیش‌بینی مجاهدین خلق و سایر مبارزان مسلح که با ضربه وارد آوردن بوسیله عملیات مسلحانه و حذف فیزیکی نیروهای «مکتبی»، امید به سلب قدرت و ضعیف نمودن آنان داشتند، نه تنها از قدرت این نیروها کاسته نگردید، بلکه تمامی مراکز تصمیم‌گیری نیز در اختیار آنان قرار گرفته و فضای سیاسی کشور بسته شد. بدین ترتیب، همه گروه‌های سیاسی، جز آنهایی که در ردیف نیروهای «مکتبی» قرار داشتند، از میدان خارج شدند.[16]
جنگ ایران و عراق
اقدامات خشونت‌بار مجاهدین خلق در حمایت از عراق در جریان جنگ این کشور با ایران، منجر به کناره‌گیری بنی صدر و جبهه دموکراتیک ملی از شورای ملی مقاومت شد. در سال 1986 میلادی دولت فرانسه مجاهدین را به خروج از پاریس مجبور کرد و از آن پس مرکز استقرار آنها شهر بغداد پایتخت عراق شد.[8] مجاهدین پس از آن به تأسیس شهری در شمال بغداد، دراستان دیالی اقدام کردند. این شهر که شهر اشرف نامیده می‌شد، مرکز اقامت مجاهدین بود و پس از اشغال عراق توسط نیروهای ائتلاف ضد ترور از سال 2003 تا اول ژانویه 2009 توسط امریکائی‌ها حفاظت می‌شد. دولت عراق از اول ژانویه سال 2009 مسولیت اداره اردوگاه اشرف را به دست گرفت که این موضوع باعث نگرانی ساکنین این اردوگاه و حامیان آنها شده است.[17]
اعدام اعضای دربند پس از جنگ

پس از پذیرش قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل در هجدهم ژوئیه 1988 میلادی، توسط ایران، برای آتش بس جنگ هشت ساله بین این کشور و عراق، در 24 جولای، سازمان مجاهدین خلق، برای براندازی دولت اقدام به حمله گسترده‌ایبه مرزهای غربی و جنوب غربی ایران تحت عنوان «عملیات فروغ جاویدان» نمود و جمهوری اسلامی در پاسخ به این حمله، «عملیات مرصاد» را به اجرا گذاشت. اگرچه عملیات نظامی مجاهدین به راحتی توسط نیروهای ایرانی خنثی شد، اما دستاویزی برای مقامات حکومتی فراهم کرد تا بسیاری از مخالفان سیاسی از جمله مجاهدین را که چندین سال پیش از آن دستگیر و محکوم شده بودند را به صورت فیزیکی حذف نمایند.[18][19][20] آیت‌الله حسین‌علی منتظری، که هنگام اعدام‌ها از مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی و قائم مقام رهبری بود، بعدها در خاطرات خود مطالبی درباره آن اعدامها نگاشت که

نشان میدهد دستور اعدام تمامی زندانیان سیاسی که تا آنزمان بر عقیده خود پابرجا بودند، توسط روح‌الله خمینی، در اواخر تابستان سال 1367 صادر شده‌است.[21] بنا به گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر، این اعدامها که در اقصی نقاط ایران به انجام پیوست، اغلب در نقاطی بسیار دور از محل حمله و شامل زندانیان سیاسی از جمله تعداد نامعلومی زندانیان عقیدتی که پیشتر سالها در زندان به سر می‌برده‌اند بوده‌است. بدین دلیل این افراد نمی‌توانستند نقشی در حمله یا جاسوسی ایفا کرده باشند. بسیاری از آنان پیش از اعدام، محاکمه و به مدت‌های مختلفی به حبس در سالهای آغازین دهه هشتاد محکوم شده بودند و در فعالیت‌های غیرخشونت آمیز از جمله پخش روزنامه و یا اعلامیه و یا تظاهرات شرکت داشتند و بسیاری نیز در زمان دستگیری دانشجو یا دانش آموز و کم سن و سال بوده‌اند. اکثریت اعدام‌شدگان آن سال از هواداران سازمان مجاهدین خلق بودند اما صدها عضو و هوادار گروه‌های سیاسی دیگر از جمله سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران (جناحهای مختلف)، حزب توده، حزب دموکرات کردستان، راه کارگر و دیگران نیز به‌همراه آنان اعدام گشتند.[18]
وضعیت بعد از جنگ عراق – آمریکا

بعد از خاتمه جنگ, مجاهدین کلیه نیروهای خود را در شهر اشرف متمرکز نمودند. این افراد بعد از حدود 6 سال همچنان در اشرف بسر میبرند. این شهر در حال حاضر موضوع اصلی ترین نبرد بین مجاهدین و جمهوری اسلامی میباشد. جمهوری اسلامی تلاشهای زیادی برای منحل کردن واخراج اعضای مجاهدین و یا بازگرداندن آنها به ایران چه مستقیما و چه از طریق افراد وابسته به خود در دولت عراق به کار بسته‌است.متقابلا مجاهدین طی 6 سال گذشته دست به کمپین گسترده‌ای در میان مردم عراق زده‌اند تا حمایتهایی راکسب نمایند. منجمله اعلام نمودند که 5 میلیون و دویست هزار نفراز مردم عراق با امضای بیانیه حمایت خودشان را از مجاهدین اعلام کرده وخواهان خلع ید از جمهوری اسلامی در عراق شدند.[1][2] در این حال مشاور امنیت ملی عراق اعلام کرد که دولت عراق به اعضای گروه مجاهدین خلق اعلام کرده است که دو راه بیشتر ندارند. یا این که به ایران باز گردند یا کشور دومی را برای حضور خود انتخاب کنند چرا که تحت هیچ شرایطی دیگر نمی توانند در خاک عراق بمانند.[22]

قرار گرفتن سازمان در فهرست‌های تروریستی
بعد از آن که محمد خاتمی به ریاست جمهوری نظام انتخاب گردید, در راستای جلب حمایتهای بین المللی اقدام به ارائه چهره میانه رو تری از خود نمود. سیاستمداران آمریکایی در دولت وقت آمریکا یعنی دولت کلینتون که سالیان بدنبال جناح میانه رویی درون نظام جمهوری اسلامی بودند, با این تصور که بین خاتمی و نظام ولایت فقیه تفاوتهای بنیادین وجود دارد از انتخاب محمدخاتمی استقبال کرده و برای نزدیک شدن به وی و بنا به درخواست وی بمنظور نشان دادن حسن نیت خودت

نام سازمان مجاهدین را درلیست سازمانهای تروریستی قرار دادند. در همان اوان مارتین ایندیک, معاون وزارتخارجه آمریکا در امور خاور نزدیک, به این واقعیت اذعان نمود. این واقعیت توسط مقامات دیگری ازایالات متحده نیز اذعان شده‌است.[23] [24] [25]بار دیگر در تاریخ 12 ژانویه سال 2009 وزارت امور خارجه آمریکا، مجاهدین خلق را یک گروه تروریستی شناخت.[26] روز دوشنبه 7 بهمن 1387 , شورای وزیران اتحادیه اروپا با خارج شدن نام سازمان مجاهدین خلق ایران از لیست تروریستی اتحادیه اروپا موافقت کرد. مریم رجوی در اطلاعیه‌ای که از سوی شورای ملی مقاومت صادر گردید گفت: ” با لغو برچسب تروریستی سیاست استمالت اروپا در هم شکست و چرخهای تغییر در ایران با شتاب مضاعف شروع به حرکت خواهند نمود.” [3][4][5][6]
پیش از آن نیز در 30 نوامبر 2007 دادگاه ویژه‌ای در بریتانیا رای داد که دولت این کشوربایستی نام سازمان مجاهدین خلق ایران را از فهرست گروه‌های تروریستی حذف و فعالیت‌شان را در بریتانیا قانونی اعلام کرد.[27][28].
اقدامات منتسب به سازمان علیه جمهوری اسلامی
• سید محمد حسینی بهشتی و بیش از 70 تن از اعضای حزب جمهوری اسلامی در انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی – 7 تیر 1360
• محمد علی رجایی و محمد جواد باهنر – 8 شهریور 1360
• آیت‌الله مدنی – 20 شهریور 1360 [29]
• عبدالکریم هاشمی‌نژاد – 7 مهر 1360 [30]
• آیت‌الله دستغیب و 12 نفر دیگر از همراهان وی در نمازجمعه – 20 آذر 1360
• آیت‌الله محمد صدوقی – 11 تیر 1361 [32]

• اسدالله لاجوردی – 1 شهریور 1377 [33]
• علی صیاد شیرازی – اردیبهشت 1378[34] [منابع بیشتری نیازست]

کشته شدگان غیر سرشناس
• محمد سالم هوسی – 23 اسفند 1360 [35]
• فاطمه عشریه، علی‌اکبر خدادادی، عشرت اسکندری – 4 شهریور 1361 [36] [37] [38]
• محمد علی اکبری – 25 شهریور 1361 [39]
• محمود افتخاری – 25 مهر 1361 [40]
• موسی الرضا مقیسه – 27 فروردین 1363 [41]

• 14 نمازگزار در انفجار در نمازجمعه تهران – 24 اسفند 1363 [42]
ترورهای ناموفق
• سعید حجاریان – 8 شهریور 1360 – نازی‌آباد تهران [43][نیازمند منبع]
سایر فعالیّتها
• افشای فعالیتهای مخفی هسته‌ای جمهوری اسلامی از سال 2002 به بعد که در نهایت منجر به صدور چهار قطعنامه توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد و اعمال تحریم‌های مختلف علیه دولت جمهوری اسلامی شد.[44] [45]
• افشای نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی همراه با انتشار لیست بیش از 20000 نفر از کشته شدگان توسط جمهوری اسلامی. این اقدامات تا کنون باعث گردیده‌است که نظام جمهوری اسلامی تا کنون 54 بار توسط مجمع عمومی و کمیسیون سوم حقوق بشر ملل متحد بخاطر نقض شدید حقوق بشر در ایران محکوم گردد.

• افشا و انتشار لیست 32000 تن از ماموران و عوامل وابسته به جمهوری اسلامی در عراق همراه با شماره حساب بانکی و میزان حقوق ماهیانه هرکدام که از نیروی قدس سپاه پاسداران دریافت میکنند. [46]
• حمایت و همراهی در گروگان گیری اعضای سفارت آمریکا در تهران در آبان 1358 (1979) [47] [48]
• عملیّت 12 بهمن در سال 2000 که طی آن 12 عملیات بر علیه ایران انجام گرفت [49]
• حمله تقریباً همزمان به سفارت ایران در 13 کشور خارجی در 1992 [50]

• حمله با خمپاره به ساختمان ریاست جمهوری سید محمد خاتمی در بهمن 1378[51]
• قتل کارمندان غیر نظامی و نظامی آمریکایی مشغول در پروژه‌های دفاعی ایران در 1970 [52]
پانویس
1 آنها که رفته اند خاطرات مهندس لطف ا.. میثمی، انتشارات صمدیه، چاپ نخست، 1386
2 خاطرات لطف‌الله میثمی، ج 2
3 آفتاب نیوز
4 مروری بر پیشینه هشت دور انتخابات ریاست جمهوری در ایران (رئیس جمهور نافرجام)، روزنامه ایران (شماره 3133، یکشنبه 25 اردیبهشت 1384)
5 انتخابات ریاست جمهوری (اول و هفتم) در وب‌گاه روزنامه ایران (شماره 2147، دوشنبه 20 خرداد 1381)
6 Radical Islam: Iranian Mojahedin, by Ervand Abrahamian, Page 1, Publisher: I B Tauris & Co Ltd (December 31, 1989), ISBN-10: 1850430772, ISBN-13: 978-1850430773

7 انتخابات ریاست جمهوری (اول و هفتم) در وبگاه روزنامه ایران، شماره 2147 – سال هشتم – دوشنبه 20 خرداد 1381
8 80 81 82 83 ایران امروز، ریشه‌ها و پی‌آمدهای انقلاب به قلم نیکی کدی و یان ریچارد، صفحه 253
9 Radical Islam: Iranian Mojahedin, by Ervand Abrahamian, Page 1, Publisher: I B Tauris & Co Ltd (December 31, 1989), ISBN-10: 1850430772, ISBN-13: 978-1850430773

10 Iranian Mojahedin, by Ervand Abrahamian, Page 218, Publisher: I B Tauris & Co Ltd (December 31, 1989), ISBN-10: 1850430772, ISBN-13: 978-1850430773

11 Radical Islam: Iranian Mojahedin, by Ervand Abrahamian, Page 219, Publisher: I B Tauris & Co Ltd (December 31, 1989), ISBN-10: 1850430772, ISBN-13: 978-1850430773

12 ابوالحسن بنی‌صدر (انگلیسی). دانشنامه بریتانیکا (2008). بازدید در تاریخ 17 آوریل 2008.
13 130 131 132 ایران پس از پیروزی انقلاب 57 (ترور و سرکوبی) (انگلیسی). Iran Chamber Society (2008). بازدید در تاریخ 26 مه 2008.

14 ایران (جمهوری اسلامی) (انگلیسی). دانشنامه انکارتا (آنلاین) (2008). بازدید در تاریخ 16 مه 2008.
15 عبور از بحران، خاطرات آیت الله هاشمی رفسنجانی، 1378، دفتر نشر معارف انقلاب، ص 470
16 مطبوعات سیاسی از 57 تا 80 در وبگاه روزنامه ایران، شماره 2136 – سال هشتم – دوشنبه 6 خرداد 1381
17 http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2009/01/090112_wmj-mko-us.shtml
18. 180 181 Pour-Mohammadi and the 1988 Prison Massacres at Human Rights Watch website
19. چهار هزار و چهارصد و هشتاد و پنج نفر; در وب‌گاه دویچه‌وله

20 آمران قتل‌ها: کابینه امنیتی دولت جدید ایران در وب‌گاه میهن
21 .متن نامه منسوب به حضرت امام در ارتباط با اعدام منافقین سرموضع در زندانها (سایت آیت الله العظمی منتظری)
22 http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2009/01/090119_mg_iraniraq.shtml
23. Gross Misrepresentation of Historical Facts – Near East Policy Research
24. Iran Nuclear Watch: Representatives Call for Supporting the MEK to Overthrow Iranian Regime
25. Foreign Terrorist Organizations

26 http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2009/01/090112_wmj-mko-us.shtml
27. دادگاه بریتانیایی مجاهدین خلق را تروریست ندانست (بی‌بی‌سی فارسی)
28 درخواست خروج مجاهدین خلق از فهرست تروریستی بریتانیا (رادیو فردا)

29 irdc
30. irdc
31. habilian
32. habilian
33. ترور اسداللَّه لاجوردی توسط سازمان مجاهدین، مرکز اسناد انقلاب اسلامی

34 مجاهدین خلق در آئینه تاریخ، علی اکبر راستگو
35 www.habilian.com – «حجهالاسلام محمد سالم هوسی»
36 www.habilian.com – شهید فاطمه عشریه
37 www.habilian.com – شهید عشرت اسکندری

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله نقش مدیریت هزینه در کسب مزیت رقابتی پایدار در pdf دارای 12 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله نقش مدیریت هزینه در کسب مزیت رقابتی پایدار در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله نقش مدیریت هزینه در کسب مزیت رقابتی پایدار در pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله نقش مدیریت هزینه در کسب مزیت رقابتی پایدار در pdf :

نقش مدیریت هزینه در کسب مزیت رقابتی پایدار
محمد نظری پور
استادیار گروه حسابداری دانشگاه کردستان
هادی فرهادی
دانشجوی کارشناسی ارشد حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
چکیده :
عواملی همچون رقابتی تر شدن بازارهای جهانی، پیشرفتهای تکنولوژیکی، و تغیی

رات مداوم در ساختارهای سازمانی باعث شده اند که شرکتها بدنبال یافتن راهکارهای مطمئن برای بقا و تداوم فعالیت خود باشند. یکی از این راهکارهای مطمئن می تواند مدیریت هزینه باشد. از طریق مدیریت هزینه یک شرکت می تواند علاوه بر ارتقاء کیفیت محصولات، به م

قدار قابل توجهی از هزینه های تولیدی و تشکیلاتی خود بکاهد. یکی از دغدغه های اصلی شرکتهای امروزی، استفاده بهینه از منابع سازمانی می باشد. داشتن “استراتژی کاهش هزینه ها” و یا به بیان دیگر مدیریت منطقی بر هزینه ها می تواند در زمینه استفاده بهینه از منابع در اختیار موثر واقع گردد. می توان ادعا نمود که کاهش هزینه نه تنها یک تهدید نبوده بلکه یک فرصت بحساب می آید. زیرا از این طریق ظرفیت های بلا استفاده یک شرکت شناسایی شده و مورد استفاده قرار می گیرند. عواملی که اهمیت مدیریت هزینه را برای شرکتهای ایرانی دوچندان می کند عبارتند از: حذف تدریجی یارانه های انرژی، کاهش تعرفه های گمرکی، بهره وری پایین منابع، و غیره.
در این مقاله پس از مرور ادبیات تحقیق، تلاش خواهد گردید که مدلهای موجود مرتبط با مدیریت هزینه و همچنین وضعیت فعلی شرکتهای تولیدی ایرانی در زمینه مدیریت هزینه مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار گرفته تا راهکارهای مناسبی برای مدیریت بهینه هزینه که بتواند شرکتهای تولیدی ایرانی را در کسب مزیت رقابتی یاری نماید، ارائه گرد

ند.
کلمات کلیدی: مدیریت هزینه، شرکتهای تولیدی، مزیت رقابتی
مقدمه:
عواملی همچون: رقابتی شدن بازارهای جهانی، تسریع پیشرفتهای تکنولوژیکی، تغییرات مداوم ساختارهای سازمانی باعث پیدایش مدیریت جدیدی موسوم به مدیریت هزینه در سازمانهای امروزی گشته اند. مدیریت کارآمد هزینه های مختلف یکی از دغدغه های اصلی سازمانهای امروزی بحساب می آید. زیرا در بازارهای رقابتی امروزی، سازمان ها

ی مختلف جهت بقا و تداوم فعالیت، می بایست هزینه های خود را با هزینه های رقبا خود بطور مداوم مورد مقایسه قرار دهند (گودرزی،غلامرضا ورضوانی،ساسان،1381). امروزه موضوع مدیریت هزینه بیش از هر مقوله ای ذهن مدیران سازمانها و بنگاهها را به خود مشغول کرده و لذا بخش قابل ملاحظه ای از تحقیقات مدیریت و حسابداری بدان اختصاص یافته است(فخاریان،1383).
تاریخچه مدیریت هزینه:
از سال 1980 به بعد اهمیت مدیریت هزینه برای سازمانها دوچندان گشته و تحقیقات زیادی نیز در ارتباط با آن بعمل آمده است. در سالهای گذشته شرکتها عمدتا از سیستم هزینه یابی سنتی استفاده نموده و قیمت محصولات خود را به صورت قیمت تمام شده بعلاوه چند درصد سود تعیین می نمودند. در این شیوه حساسیتی در خصوص افزایش غیر منطقی هزینه ها صورت نگرفته و در نتیجه قیمت تمام شده محصولات به نحو بی رویه ای افزایش می یافت. در طی 30 سال اخیر با توجه به رقابتی تر شدن بازارهای رقابتی، ایجاد یک فرهنگ هوشیاری در تمام سطوح سازمانی نسبت به بهای تمام شده با هدف بهینه سازی عملکرد و کاهش هزینه ها احساس شده است (عین آبادی و قرایی پور،1384).
تعریف سیستم مدیریت هزینه:
سیستم مدیریت هزینه یک نوع سیستم برنامه ریزی و کنترل مدیریتی با هدف کاهش هزینه هاست. تعریف دیگری از مدیریت هزینه می تواند به شرح زیر باشد:
سیستم مدیریت هزینه، شامل مجموعه روشهایی است که برای برنامه ریزی و کنترل فعالیتهای هزینه ای و تحقق اهداف یک سازمان، تدوین شده و بهبود می یابند(عین آبادی،1382). از دید موسسه مدیریت پروژه آمریکا، سیستم مدیریت هزینه یکی از محدوده های اصلی دانش مدیریت پروژه (مدیریت هزینه، مدیریت زمان، مدیریت کیفیت پروژه) می باشد. به عبارت دیگر سیستم مدیریت هزینه عبارت است از: مجموعه فرآیندهای مورد نیاز جهت اطمینان از تکمیل پروژه مطابق با بودجه مصوب.

در یک تعریف کلی می توان گفت : سیستم مدیریت هزینه عبارت از مجموعه اجزایی که برای رسیدن به اهداف مشترک با یکدیگر تعامل و همکاری دارند (1994، Maher , M, et al).

فرآیندهای مدیریت هزینه:
فرآیندهای مدیریت هزینه را می توان به شرح زیر خلاصه نمود:
1)برنامه ریزی منابع مورد نیاز: این فرآیند، شامل برآورد مقادیر منابع کاری مورد نیاز برای انجام فعالیت های مرتبط با پروژه و برنامه ریزی آنهاست.

 

2)برآورد هزینه: فرآیندی شامل برآورد هزینه اجرای پروژه (هزینه های مستقیم انجام فعالیت ها و همچنین هزینه های غیر مستقیم) و همچنین هزینه های عمومی پروژه است.
3)بودجه: این فرآیند شامل، برآورد میزان بودجه کل مورد نیاز پروژه البته به تفکیک بودجه هر فعالیت دخیل در اجرای پروژه و تخصیص آن به فعالیت های اصلی و همچنین تهیه برنامه مبنا و منحنی های هزینه بر اساس برنامه از پیش تعیین شده.
4)کنترل هزینه: فرآیند ثبت و تعیین هزینه های واقعی انجام فعالیت ها و همچنین مشخص کردن مقادیر منابع مصرف شده، مقایسه مقادیر واقعی هزینه و منابع مصرفی برنامه پروژه با مقادیر پیش بینی شده، مشخص کردن انحرافات و تغییرات نسبت به بودجه مصوب پروژه، ارزیابی و تحلیل عملکرد هزینه ای پروژه با استفاده از فنون مربوطه، ارائه راهکارهای مرتبط با اصلاح عملکرد هزینه ای پروژه و همچنین ارائه برآوردهای جدید از هزینه انجام فعالیت های پروژه می باشند. (گودرزی، 1383).
انواع روشهای مدیریت هزینه:
سه روش عمده در زمینه مدیریت هزینه وجود دارد، که هر کدام در زیر مورد بحث قرار می گیرند. هر سازمان به مقتضای شرایط خود می تواند از هر کدام از این روشها استفاده نماید.
الف) هزینه یابی بر مبنای فعالیت: (Activity based costing , ABC)
هزینه یابی بر مبنای فعالیت را می توان بسط تکامل یافته ای از روش تخصیص دو مرحله ای هزینه دانست که پایه و اساس سیستم های نوین حسابداری صنعتی محسوب می گردند. در مرحله اول این روش، هزینه های سربار به مراکز هزینه تخصیص یافته و در مرحله دوم هزینه های انباشت شده در مراکز هزینه به محصولات (یا به سایر موضوعات هزینه) تخصیص داده می شوند. تخصیص مرحله اول معمولاً برای ارزیابی عملکرد مدیران مراکز هزینه و تخصیص مرحله دوم برای تعیین بهای تمام شده محصولات به کار می روند. (2001 Naughton , J . P,).
ب) هزینه یابی بر مبنای هدف : (Target costing , TC)
هزینه یابی هدف عبارت است از فرآیند مدیریت استراتژیک هزینه به منظور کاهش مجموع هزینه ها در مراحل طراحی و برنامه ریزی محصول. هزینه یابی هدف کاهش هزینه ها را با متمرکز کردن تلاشهای تمامی دوایر مربوط به یک شرکت، مانند بازاریابی، مهندسی، تولید و حسابداری انجام می دهد. معمولا فرآیند کاهش هزینه، در مراحل قبل از ت

ولید انجام می شود (خوش طینت و جامعی، 1381).
هزینه یابی هدف مربوط به استراتژی رقابتی سازمان و چرخه تولید محصول است. استراتژی رقابتی اهداف دراز مدتی را که سازمان باید با هدف پیش بینی تقاضای بازار و سودآوری صورت می گیرد، تعیین کرده و ضمنا شرایطی را باید فراهم آورد که سازمان بتواند با استفاده از آن به اهدافش دست یابد. بنابراین هزینه یابی هدف از طریق متغیرهای استراتژیکی همچون تمایلات بازار، نیاز مشتریان، پیشرفت فناوری، و الزامات کیفیت، می تواند محصولی را که به لحاظ قیمت، کیفیت و زمان مورد انتظار، تقاضای مشتریان را برآورده سازد، شناسایی کند. (1997 Cooper, R,).
ج) هزینه یابی کایزن: (Kayzen costing)
فلسفه کایزن بر این اصل استوار است که می بایست بطور مداوم شیوه زندگی فردی، شغلی، اجتماعی، و خانوادگی بهبود یابد. پیام کلیدی کایزن این است که حتی یک روز نباید بدون ایجاد نوعی بهبود در هربخش از یک سازمان سپری گردد. زیرا سازمان یک سیستم باز است و باید پیوسته در حال تحول باشد. به عبارت دیگر، هزینه یابی کایزن یعنی حفظ سطوح هزینه فعلی برای تولید محصولات فعلی و انجام کار سیستماتیک برای کاهش هزینه ها تا سطح مطلوب. (ایمایی و ماساکی، 1380).
مزیت رقابتی:
درابتدا لازم است تعاریف مرتبط با مزیت رقابتی بشرح زیر ارائه گردند:
– مزیت رقابتی، میزان فزونی جذابیت پیشنهادهای شرکت از نظر مشتریان در مقایسه با رقبا است (وارن، 1998).
– مزیت رقابتی، تمایز در ویژگی ها یا ابعاد هر شرکتی است که آن را قادر به ارائه خدمات بهتر از رقبا به مشتریان می کند. (هائوما، 1999).

– مزیت رقابتی ارزشی است که سازمان به رقبای خود عرضه می کند، به نحوی که در آن زمان این ارزش توسط رقبای بالقوه و بالفعل عرضه نمی شود (میگوئل و همکاران، 2002).
– مزیت رقابتی، ارزشهای قابل ارائه شرکت به مشتریان است، به نحویکه این ارزشها از هزینه های مشتری بالاتر باشد. (پورتر، 1980).
– مزیت رقابتی شامل مجموعه عوامل یا توانمندیهایی است که همواره شرکت را به نشان دادن عملکردی بهتر از رقبا قادر می سازد (بورجیس و همکاران، 2003).
با توجه به تعاریف فوق و سایر تعاریف ارائه شده در مورد مزیت رقابتی می توان ادعا نمود که مفهوم مزیت رقابتی، ارتباط مستقیمی با ارزشهای مورد نظر مشتریان داش

ته، به نحویکه در یک طیف مقایسه ای هر چقدر ارزشهای عرضه شده یک سازمان به ارزشهای مورد نظر مشتری نزدیکتر یا با آن منطبق تر باشد سازمان نسبت به رقبای خود در یک یا چند معیار رقابتی دارای برتری یا مزیت خواهد بود.
انواع مزیت رقابتی:
1-)مزیت موقعیتی در مقابل مزیت جنبشی (پویا): مزیتهای موقعیتی از ویژگیها و موجودیهای شرکت ایجاد می شود و معمولاً عوامل ایجاد کننده آن نیز ایستا بوده و براساس مالکیت منابع و دارائیها و یا بر اساس امکانات در دسترس هستند. مزیت جنبشی (پویا) اساس کارایی و اثر بخشی شرکتها بوده چون باعث می شود که شرکتها فعالیتهای تجاری خود را کاراتر و اثر بخش تر از رقبا کنند. این نوع مزیت متکی به دانش و قابلیتهای سازمان می باشد.
2-)مزیت متجانس در مقابل مزیت نامتجانس: در مزیت متجانس مزیت رقابتی شرکتها از منابع و روشهای یکسان و مشابهی حاصل شده و دوام این نوع مزیت رقابتی بیشتر است. تمایز در مزیت نامتجانس نقش تعیین کننده ای دارد. بدین معنی که شرکتها با ایجاد تمایزات در فرهنگ سازمانی، فرایندها، سیستم های سازمانی، ساختار سازمانی، به دنبال دستیاب به شیوه های متفاوت هماهنگی و همکاری می باشند.
3-)مزیت موقتی در مقابل مزیت پایدار: مزیت موقتی از حیث کارکرد بازار، کوتاه مدت و انتقالی بوده ولی در مقابل مزیت پایدار به لحاظ زمانی دارای کارکرد طولانی مدت بوده و به راحتی توسط رقبا قابل نسخه برداری نمی باشد.
4-)مزیت مشهود در مقابل مزیت نامشهود: در مزیت مشهود منابع به شکل فیزیکی مانند ماشین آلات و تجهیزات قابل مشاهده می باشند. در مقابل در مزیت نامشهود ماهیت فیزیکی نداشته و به راحتی نیز قابل مشاهده نمی باشند.
5-)مزیت ساده در مقابل مزیت مرکب: اگر به لحاظ عملکرد، مزیت رقابتی

بتواند به تنهایی عمل کند، ساده تلقی شده ولی به لحاظ عملکرد، اگر مزیت رقابتی به صورت ترکیبی از مزیتهای چند گانه که با یکدیگر در تعامل هستند عمل کنند، مزیت مرکب بحساب می آیند.
6-)مزیت بالقوه در مقابل مزیت بالفعل: مزیت بالقوه پتانسیل های لازم جهت برخورداری از ارزش رقابتی بالفعل را داشته، اما مزیت بالفعل در مکانیزم رقابتی بازار به صورت عملی ایفای نقش می کند.
7-)مزین نسبی درمقابل مزیت مطلق: در یک مقیاس مقایسه ای اگر م

زیت سازمان نسبت به رقبا اندکی متفاوت باشد، مزیت از نوع نسبی تلقی شده ولی اگر نسبت به رقبا مسلط و در موقعیت بازار تاثیر قابل ملاحظه ای داشته باشد از نوع مطلق است.
مزیت مستقیم درمقابل مزیت غیر مستقیم : مزیت مستقیم مزیتی است که در ایجاد ارزشهای رقابتی به صورت مستقیم موثر بوده ولی مزیت غیر مستقیم نقش خود را با عوامل واسطه ای ایفاء می نماید.
مزیت رقابتی پایدار:
مفهوم مزیت رقابتی پایدار (SCA) در سال 1984 زمانی که دی (Day) استراتژیهای حفظ مزیت رقابتی را تبیین کرد، مطرح شد. اصطلاح SCA به شکل جدیدی در سال 1985 از سوی پورتر و در چارچوب انواع استراتژیهای رقابتی (رهبری هزینه، تمایز، و متمرکز) برای رسیدن به مزیت رقابتی بلند مدت مطرح شد. علیرغم این موضوع پورتر اقدام به ارائه یک تعریف رسمی از مزیت رقابتی پایدار نکرد. از دید بارنی مزیت رقابتی پایدار عبارت از: تداوم فواید حاصل از اعمال استراتژیهای منحصر به فرد و به شکل غیر همزمان در مقایسه با رقبای بالقوه و موجود که قادر به نسخه برداری از این فواید نیستند، می باشد.
هدف از مزیت رقابتی پایدار، ایجاد و حفظ مزیت برای یک دوره زمانی بلندمدت می باشد. بر اساس مطالعات پنکیج (1986) مزیت رقابتی پایدار متاثر از سه عامل: اندازه بازار هدف، دستیابی بیشتر به منابع و مشتریان، و محدودیت در اختیارات رقبا می باشد. به طور کلی شرکتی می تواند به مزیت رقابتی پایدار دست یابد که مدیران آن، قادر باشند استراتژیهای خود را بر اساس ویژگی هایی که به راحتی قابل کپی شدن از سوی رقبا نیستند، تدوین نمایند (کوین 1986, بارنی 1991). از دید کوین زمانی مزیت رقابتی پایدار ایجاد می شود که مشتریان بتوانند تفاوتهایی را میان محصول مورد نظر و سایر محصولات ارائه شده از سوی رقبا تش

خیص دهند. البته باید این تفاوتها بواسطه منابعی که فقط در اختیارشرکت و نه رقبا است، ایجاد شده باشد. کی (1995) معتقد است که می توان مفهوم مزیت رقابتی پایدار را از طریق ساختار
رابطه ای، شهرت، نوآوری، و دارائیهای استراتژیک تعریف نمود(طالقانی،فروغی فر،1387).
نقش مدیریت هزینه در کسب مزیت رقابتی پایدار:
برای موفقیت در بازارهای رقابتی بین المللی، شرکتها باید بیش از گذشته نسبت به سلایق و خواسته های مشتریان حساس بوده و همچنین باید بتوانند فعالیتهای خود را با کارایی بیشتر انجام دهند. این شرکتها می توانند از طریق ارائه محصولات و خدمات برتر با قیمت کمتر با رقبای خود رقابت کنند. رقابتی تر شدن بازارهای بین المللی و تغییرات شگرف در فناوری، باعث پیدایش مدیریت جدیدی در زمینه هزینه ها با نام مدیریت ه

زینه شده است. سیستم مدیریت هزینه یک سیستم برنامه ریزی و کنترل مدیریت کاهش هزینه ها بوده که در جهت نیل به اهداف زیر استقرار می یابد:
1)اندازه گیری هزینه منابع مصرف شده در انجام فعالیتهای اساسی سازمان
2)تشخیص و حذف فعالیتهای فاقد ارزش افزوده و هزینه های مرتبط با آن
3)تعیین میزان کارایی و اثربخشی فعالیتهای عمده انجام شده در سازمان
4)تعیین میزان فعالیتهای جدیدی که باعث بهبود عملکرد آینده سازمان می شود.
منظور از کاهش هزینه به هیچ عنوان حذف هزینه های اثر بخش نبوده، بلکه در مقابل انجام درست و موثر هزینه ها و جلوگیری از صرف هزینه های بیهوده و غیر موثر و ممانعت از به هدر رفتن منابع می باشد.
در شرایطی که رقابت بر بازار حاکم است، بنگاههای اقتصادی ملزم به مدیریت قیمت/ بهای تمام شده، کیفیت و کارکرد محصولات خود بوده، زیرا در بازارهای امروزی حفظ یک مزیت رقابتی به مدت طولانی غیر ممکن است. شیوه های سنتی محاسبه بهای تمام شده در چنین محیط رقابتی کارساز نبوده و لذا ضرورت استفاده از مدیریت هزینه به عنوان یک تکنیک نوین بیش از پیش احساس می گردد. بی تردید شرط بقا و تداوم فعالیت در بازارهای رقابتی امروزی، کاهش هزینه های سربار وغیر ضروری است. کاهش اینگونه هزینه ها نه تنها یک تهدید نبوده، بلکه یک فرصت است تا از این طریق ضمن جلوگیری از اتلاف منابع از آنها به نحو مطلوبی استفاده گردد.
امروزه یکی از چالشهای اساسی شرکتهای تولیدی و خدماتی ایرانی بالا بودن قیمت تمام شده محصولات و خدمات آنها می باشد. لذا مدیریت هزینه یکی از نیازهای اساسی اینگونه شرکتها بحساب می آید. طرح هدفمند کردن یارانه ها اهمیت مدیریت هزینه را برای شرکتهای ایرانی دوچندان کرده است. طبق این طرح قرار است در طی یک دوره پنج ساله و با یک شیب 20 درصدی قیمت حاملهای انرژی به سطح قیمت های بین ا

لمللی برسد. افزایش قیمت حاملهای انرژی به صورت مستقیم و غیر مستقیم باعث افزایش قیمت تمام شده محصولات و خدمات خواهد گشت. از طرف دیگر جهت عضویت در ساز مان تجارت جهانی (WTO) کاهش و یکسان سازی تعرفه های گمرکی ضروری بنظر می رسد. کاهش تعرفه ها موقعیت رقابتی شرکتهای ایرانی را بشدت تح

ت تاثیر قرار داده و لذا برای آنها کاهش هزینه ها و افزایش کیفیت یک ضرورت اجتناب ناپذیر بحساب می آید. در مقایسه با رقبای خارجی، بهره وری عوامل موثر در تولید از جمله نیروی انسانی در شرکتهای ایرانی پایین است. از جمله مشکلات دیگر شرکتهای تولیدی ایرانی بالا بودن عمر ماشین آلات و تجهیزات تولیدی و عدم استفاده از تکنولوژی مدرن می باشد. عوامل فوق باعث تضعیف موقعیت رقابتی شرکتهای تولیدی ایرانی در مقایسه با رقبای خارجی آنها می گردند. بنابراین ضرورت مدیریت کارآمد هزینه های مرتبط با عوامل تشکیل دهنده قیمت تمام شده محصولات و خدمات در شرکتهای تولیدی ایرانی جهت کسب مزیت رقابتی بشدت احساس می شود.
راهکارهای پیشنهادی جهت بهبود و ارتقای مدیریت هزینه در راستای کسب مزیت رقابتی:
پیاده سازی موفق مدیریت هزینه در شرکتهای تولیدی ایرانی نیازمند فراهم سازی بسترهای فرهنگی و رفتاری مناسب و همچنین ارائه آموزشهای لازم در این زمینه می باشد. در صورت تحقق شرایط فوق افراد به جای اینکه به فکر منافع خود باشند به فکر منافع جمعی خواهند بود. اجرای فرایند یادگیری مشارکتی در یک شرکت می تواند باعث ایجاد مزیت رقابتی برمبنای نوآوری و انعطاف پذیری گردد. البته این قسمت درصدد بیان متغیرهای سازمانی موثر بر مزیت رقابتی نبوده بلکه هدف آن سطح بندی مزیت رقابتی است. آموزش کارکنان(توجه به منابع انسانی) و ایجاد امکان مشارکت فعالانه آنان در فرایند تصمیم گیری می تواند نقش بسزائی در کاهش و مدیریت منطقی هزینه ها فراهم سازد. بدیهی است که آموزش می تواند باعث ارتقاء سطح کیفیت محصولات تولید شده و خدمات ارائه شده، کاهش مدت زمان تولید، کاهش ضایعات، افزایش رضایتمندی مشتریان، و در نهایت افزایش سهم بازار گردد.
نتیجه گیری:
هم اکنون بسیاری از شرکتها به این نتیجه رسیده ان

د که کاهش هزینه ها نقش موثری در سودآوری و کسب مزیت رقابتی دارند. یکی از راههای موثر در زمینه کاهش هزینه ها استفاده از سیستم های هزینه یابی مدرن است. حسابداران که به عنوان متخصصین ارزش افزوده که خط دهندگان اصلی سیاست های مالی بحساب می آیند، می توانند نقش موثری در کاهش هزینه ها و افزایش سودآوری داشته باشند. بواسطه دسترسی همگان به اکثر بازارها و رقابتی بودن آنها، شرکتها مجبورند که محصولات و خدمات خود را با کیفیت عالی و بهای تمام شده کمتر به بازار عرضه نمایند. علاوه بر موارد فوق، الزامات جدیدی همانند موافقتنامه “سازمان تجارت جهانی” می تواند مشوق مناسبی برای استفاده از روشهای نوین مدیریت هزینه باشد.

به طور کلی در ارتباط با مقوله مزیت رقابتی دو نکته بسیار حائز اهمیت وجود دارد که عبارتند از: الف- کسب و ایجاد مزیت رقابتی و ایجاد لایه های جدید و متعدد مزیت و ب- پایدارسازی آن است. برای تحقق اهداف فوق هر سه دسته منابع مزیت رقابتی (منابع و قابلیتهای درون سازمانی، منابع و قابلیتهای بین سازمانی، و منابع و قابلیتهای محیطی) می بایست مورد توجه مدیران شرکتها قرار گرفته تا این منابع از طریق روشهای کارآمد مورد بهره برداری قرار گیرند.

منابع:
• ایمایی و ماساکی،1380،”کایزن کلید موفقیت رقابتی ژاپن”، ترجمه دکتر محمد حسین سلیمی،انتشارات دانشگاه صنعتی امیر کبیر
• خوش طینت، محسن و جامعی،اشرف،1381،”هزینه یابی هدف،شناخت، کاربرد و ضرورت به کارگیری آن”، نشریه سازمان حسابرسی
• طالقانی، محمد و فروغی فر، طیبه،1387،”مزیت رقابتی پایدار”، مجله مدیریت، سال 19، شماره140-139
• عین آبادی، جواد و قرایی پور،رضا،1384،”چارچوب مدیریت هزینه و بررسی آن در شرکت مرسدس بنز”، نشریه صنعت خودرو، شماره 65
• فخاریان،ابوالقاسم،1383،”مدیریت هزینه و ارزش آفرینی برای سهامداران”، نشریه حسابدار، شماره 154
• گودرزی،غلامرضا،1381،”تحلیل راهبردی هزینه،پارادایم کلیدی مدیریت هزینه در زنجیره عرضه ایران”، نشریه روش، شماره 86
• Barthes, S.(2003), “The Assessment: The Twentieth Century Achievements” Journal of Enterprising Culture, vol. 11

• Cooper, R. & Slagmulder, R.(1997) “Target costing and value engineering”, Productivity Press
• Maher, M and Deakin, E.(1994), “Cost ac

counting”, 4ed, Richard D, Irwin, USA
• Miguel, A. Roderigrez, and Pablo shanchez (2002), “Sustainable Development and the Sustainablity of competitive Advantage”
• Naughton J.P,(2001), “Activity-based-costing: the new management tool”, vol. 21, issue 2
• Porter. M. E,(1980), “competitive strategy” ,Free Press, New York.

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله فیزیولوژی ورزشی در pdf دارای 18 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله فیزیولوژی ورزشی در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله فیزیولوژی ورزشی در pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله فیزیولوژی ورزشی در pdf :

فیزیولوژی ورزشی

فیزولوژی ورزش ، مطالعه آموزش تاثیرات بلند مدت فوری و مشارکت ورزش بر روی سیستم متعلق به جسم انسان می باشد.
• تغذیه و اساس عملکرد انسان در ورزش
• انرژی و فعالیت جسمانی در ورزش
• دستگاه های تحویل و مصرف انرژی در ورزش
• کربو هیدرات ها ، چربی ها و پروتئین ها
• انتقال انرژی در بدن
• ارزش انرژی غذایی در فعالیت های ورزشی
• نیاز به آب در فعالیت های ورزشی
• مواد معدنی و عملکرد ورزشی
• انتقال انرژی در تمرین
• تنظیم و هماهنگی قلبی – عروقی در ورزش
• آثار ورزش و تمرین
• کنترل عصبی حرکت انسان در ورزش
• دستگاه درون ریز و تمرین های ورزشی
علوم ورزش

• نقش اساسی علوم ورزشی
• مبانی علوم زیستی
• مبانی علوم انسانی
• مبانی فن آوری ورزشی
• فهرست عناوین مرتبط

علم ورزش ، علمی است که در آن به مسائل علمی و تخصصی ورزش پرداخته می شود و هدف از این علم آن است که علاقه مندان به ورزش از این طریق پی به کلیه مسائل مربوط به علوم ورزش برده و آن را بکار بندند تا کمتر دچار آُسیب شده و همچنین از طریق علم ورزش مهارت خود را در هر رشته ورزشی افزایش دهند .
آدمی در مراحل تمدن به درجات عالی رسیده و اندیشه و فکر او بسیار تابناک شده و حاصل کار و اندیشه و هوشمندی انسان یعنی علوم و معارف بشری نیز روز به روز وسعت یافته است . هر یک از دانش ها و فروغ معرفت های انسانی در قرن بیستم به صورت دریای پهناور در آمده است به طوری که در هر یک از رشته های علوم باید سال ها وقت صرف کرد تا در آن تخصص یابد و به مقام شامخی برسد ، نه تنها ناگزیر است از برگزاری مسابقه آن علم یا فن در جهان آگاه گردد و از بزرگان آن رشته تاسی جوید و پیش برود ، بلکه همین فرد باید علاقمند به این رشته هم باشد و همین موارد لزوم داشتن اطلاعات کافی و یا معلومات عمومی را ایجاب می کند . امروزه هیچ کس حتی کسانی که فقط ورزش را بخاطر ورزش نه بخاطر اهداف قهرمانی در رقابت های رسمی انجام می دهند ، نمی توانند منکر ارزش روش های علمی در بالا بردن سطح تکنیک ، تاکتیک و بطور کلی کیفیت تیم ها در هر نوع ورزشی باشند . در ورزش اجرای صحیح مهارت ها وابسته به رعایت اصول و قوانینی علمی متکی بر اصول مکانیکی و بیومکانیکی است .
وقتی رقابت ها در سطح حتی صدم ثانیه ها کشیده می شود صرف نظر از تلاش شخصی ورزشکار در پیروزی ، به طور دقیق ارزش تمرینات و نحوه ی استفاده حداکثر از قدرت و توان ورزشکار در تمرینات توسط یک مربی آگاه و با استفاده از روش های علمی و سایر خصوصیاتی که یک مربی موفق باید داشته باشد از جمله اصول علمی تربیت بدنی ، برنامه ریزی صحیح تمرینات به نحوی که ورزشکار در روز مسابقه در حداکثر کیفیت بدنی و توان مسابقه باشد به طور کامل روشن و غیر قابل انکار است .
اگر ما ادوار گذشته را مورد مطالعه قرا دهیم در می یابیم که در مسیر عمومی تاریخ زندگانی انسان ، فرهنگ ها و تمدن های بسیاری بوجود آمده است و پیدایش اجتماعات و حرکت آنان اگر چه به ظاهر مستقل بوده ولی به حقیقت در یکدیگر تاثیرات متقابل داشته و تاریخ عمومی بشر را از جنبه های حرکت درونی و بیرونی به وجود آورده است .

نقش اساسی علوم ورزشی

اگر چه علوم ورزشی و نقش اساسی آن در بین تمامی ملل هنوز به مراحل کمال نرسیده ولی بدین نتیجه نهایی رسیده است که اولا: اجتماع انسانی چون تشکل الکترونی و پروتونی و تجمع منظومه های شمسی پیوسته متحرک و متکامل بوده و از مراحل مختلفی گذشته است و در ثانی : تحول و حرکت افراد اجتماع نه فقط از جنبه های معنوی و درونی مورد مطالعه بوده بلکه برای تطابق حرکات روحی و جسمی انگیزه های علمی را مورد توجه قرا داده و دوام حیات و زندگی خویشتن را در این یافته است که جسم و روح خود را مبتنی بر تحول زمان و نظام خلقت هماهنگ ساخته تا با توازن این دو پدیده ی محسوس و معقول سزاوار عدل آفرینش و محق به ادامه ی زندگی سالم و متعالی باشد .
ورزش محتوی زندگی نیست بلکه نوایی است که زندگی را همراهی می نماید . حفظ سلامت ملل و ایجاد تحول در جوامع مختلف ، همان قدر برای سرنوشت و زندگی بشری هم بوده است که اکتشافات و اختراعات صنعتی بوده اند .
همه ی این تلاش ها ، تحقیق ها ، تفسیر ها و تجربیات و آزمایش های علمی در این مدت بیش از دو قرن باعث شدند تربیت بدنی به صورت علم جداگانه ای درآمده و انجام ورزش برای مردم جوامع صنعتی جنبه ی حیاتی پیدا کند برای این که احتیاج جوامع کنونی ، به نیروی انسانی سالم بیش از هر زمان دیگر قابل لمس است ، در جوامعی که نارسائی های کمی و کیفی ورزش وجود دارد عقب افتادگی آن جامعه نیز چشم گیر است و از این روست که ورزش امروز در جوامع مترقی دنیا علاوه بر اثرات بهداشتی و نقش مهم آن در سلامت یک ملت به عنوان یک پدیده ی اجتماعی و عامل مهم اقتصادی مورد مطالعه و پژوهش علمی قرار می گیرد به این دلیل که ترقی دانش و فنون و پیشرفت تمدن مسائل تازه ای به وجود آورده است که در گذشته یا مورد نظر نبوده و یا آن که چندان توجهی به آن نمی شد .
بررسی های عملی ورزش و تربیت بدنی در جوامع صنعتی امروز جدا از پژوهش های پزشکی ، آموزش و پرورش ، روانشناسی ، بهداشت ، جامعه شناسی ، اقتصاد و تاریخ نبوده بلکه با همه ی علوم فوق رابطه مستقیم دارد .
تربیت بدن فرصت را به کودک ، نوجوان و جوان می دهد که استعداد های خود را بیازماید و به پرورش خود با راهنمایی مربی آگاه همت ورزد . نوجوان و جوان امروزی فقط در محیط ورزش حاضر است نظم را بپذیرد ، چرا که در آن محیط همه مانند او به دستورها و مقررات مربوط احترام می گذارند و مسئله تبعیض مطرح نیست همسالان و همراهان دیگرش هم مجبورند به دستورهای مربی عمل کنند .

مبانی علوم زیستی
• فیزیولوژی ورزشی
• طب ورزشی
• تغذیه ورزشی
• علم ترمین
• بیومکانیک ورزشی

مبانی علوم انسانی
• مدیریت ورزشی
• روانشناسی ورزشی
• جامعه شناسی ورزشی
• رفتار حرکتی
مبانی فن آوری ورزشی
• طراحی و ساخت وسایل ورزشی
• جایگاه IT در علوم ورزشی
• مهندسی پزشکی در ورزشی

پروتئین
• نقش پروتئین ها در رژیم غذایی
• یادآوری ویژگیهای فیزیکو– شیمیایی پروتئین ها
• متابولیسم اسیدهای آمینه
• مقدار مورد نیاز پروتئین برای یک ورزشکار
• منابع غذایی پروتئین ها
• جایگزینی مواد غذایی پروتئینی:
• جایگزین های (معادلین) موادغذایی لبنی:
• ارزش مقایسه ای پروتئین های حیوانی و گیاهی:
• نسبت پروتئین های حیوانی به گیاهی:
• نقش پروتئین ها در کار عضلانی:
نقش پروتئین ها در رژیم غذایی

پروتئین ها مواد مغذی اصلی هر سلول زنده هستند. در ساختمان آنها نه تنها کربن
، هیدروژن و اکسیژن وجود دارد، بلکه ازت و گاهی گوگرد نیز موجود می باشد.
پروتئینها مسئول انجام اعمال گوناگونی هستند. نقش آنها از تشکیل ماده انقباضی عضلات گرفته تا ساختن بعضی از هورمون ها، آنزیم ها و آنتی کورها، تبدیل انرژی شیمیایی به کار و انتقال اکسیژن و هیدروژن متنوع می باشد.

یادآوری ویژگیهای فیزیکو– شیمیایی پروتئین ها
الف) از هیدرولیز پروتئین ها اسیدهای آمینه بدست می آید.
تعداد اسیدهای آمینه بیست عدد می باشد که بعضی از آنها «اساسی» هستند که عبارتند از : لیزین, تریپتوفان فینل آلائین, متیونین, ترئونین, لوسین و والین و چون بدن انسان قادر نیست آنها را بسازد، حتماً باید توسط غذا تأمین گردند.

ب ) با ترکیب اسیدهای آمینه با هم، پلی پپتیدها بوجود می آیند. از ترکیب پلی پپتیدها با هم، تعداد قابل توجهی مولکول پروتئین حاصل شود.

متابولیسم اسیدهای آمینه

اسیدهای آمینه شکل نهایی متابولیسم پروتئین ها هستند، قابل انتشار بوده و شامل مواد ساده ای است که مصارف مختلفی دارند:
الف) ذخیره موقتی در بافت ها
ب) سنتز پروتئین ها: با اسیدهای آمینه بافتهای مختلف، پروتئین ها سنتز می شوند.
ج) دز آمیناسیون – ترانس آمیناسیون: با سوختن اسید آمینه، بعد از آنکه اسید آمینه عامل آمینی (NH2) را از دست داد، یک اسید چرب باقی می ماند که حدوداً 90 درصد انرژی موجود در اسید آمینه را در بر می گیرد و در زمان کمبود انرژی یا مصرف بیش از حد پروتئین، اسید آمینه پس از دست دادن ازت خود می سوزد.همچنین اسیدهای آمینه در بدن با جا به جا کردن ازت (ترانس آمیناسیون) به یکدیگر تبدیل می شوند.

مقدار مورد نیاز پروتئین برای یک ورزشکار

پس از اینکه فرد ورزشکار از میزان انرژی مورد نیازش اطلاع کافی به دست آورد، بایستی 15 تا 17 درصد میزان انرژی را به دست آورده ، تقسیم بر عدد 4 کند ، عدد به دست آمده گرم پروتئین مورد نیاز ورزشکار است که باید از طریق غذا در طول روز تامین شود. برای ورزشکارانی که نیاز به افزایش حجم عضلات دارند، از 17 درصد و برای دیگر ورزشکاران از 15درصد انرژی، برای محاسبه پروتئین مورد نیاز باید استفاده کرد.

17 – 15 درصد میزان انرژی مورد نیاز ورزشکار (تقسیم بر) 4 = گرم پروتئین مورد نیاز ورزشکار

منابع غذایی پروتئین ها
پروتئین ها بخشی از ترکیبات مواد غذایی هستند که با مقدارهای مختلف در آنها موجودند. پروتئین های دارای منشاء حیوانی کیفیت خوبی دارند. با وجود این بعضی از مواد غذایی گیاهی «حبوبات، غلات، نان;) دارای مقادیر کمی پروتئین هستند که ارزش حیاتی آنها پایین تر از پروتئین های حیوانی است، اما به مقدار آنها جالب توجه هستند. در مورد منابع غنی از پروتئین بطور کامل توضیح می دهیم:

1-گوشت قرمزگوشت های گاو، گوسفند، اسب، صرف نظر از آنکه چه قسمتی از بدن حیوان باشد، دارای ویژگیهای تغذیه ای شبیه به هم هستند. مزّیت تغذیه ای گوشت به غنای پروتئینی آن بستگی دارد (15 تا 20% گوشت، پروتئین است). گوشت غنی از فسفر، آهن و ویتامین های گروه B (مخصوصاً B1 ) است. میزان چربی های آن بر حسب نوع حیوان و قسمت بدن به طور قابل توجهی متغیراست. به طور متوسط 170 کیلوکالری برای هر 100 گرم، انرژی تولید می کند. ارزش غذایی « گوشت قرمز برابر گوشت سفید» است. گوشت کاملاً پخته شده همان ارزش گوشت خام یا گوشتی را دارد که مختصراً پخته شده باشد. اما پختن کامل برای از بین بردن انگل ها (مخصوصاً تنیا ) لازم است.

ویژگیهای خاص بعضی از گوشت های قرمز
– گوشت گوسفند اغلب چرب است، حتی وقتی کم چربی ترین بخش های آنها مصرف گردد.
– گوشت گوساله غنی از نوکلئوپروتئین ها است و مصرف خیلی زیاد آن می تواند عمل عضلات را مختل کند.
– اسب دارای گوشت کم چربی است (2% چربی). برخلاف آنچه مدتهای مدید فکر می شد، نباید بصورت خام مصرف شود.
– گوشت ها ترجیحاً بهتر است بصورت کباب یا بریان شده مصرف گردند و از گوشتهای سرخ شده، روغن پرشده، آبگوشت و سس های چرب که دارای هضم مشکل هستند، خودداری شود.

– گوشتهای چرخ شده نباید مصرف گردند، مگر با رعایت احتیاط کافی و بصورت گوشت چرخ شده و یخ زده . اگر گوشت را در منزل، خودتان چرخ کرده و تا دو ساعت بعد، آن را مصرف کنید خیلی بهتر است و یا اینکه چرخ کردن گوشت توسط فروشنده در مقابل خودتان انجام شود و تا دو ساعت بعد مصرف گردد یا در دمای 19- درجه فریز شود.

– گوشتها را نباید بصورت خام مصرف کرد.

برای خریداری گوشت حتماً به تازگی و زمان تولید آن دقت کنید و برای نگهداری طولانی در دمای 18- درجه نگهداری شود.
نگهداری طولانی مدت و کیفیت بهداشتی پایین، ارزش غذایی پروتئین موجود در گوشت را کاهش می دهد.

2-فرآورده های امعاء و احشاء، ماکیان و گوشت شکار
الف) امعاء و احشاء: زبان و دل دارای ارزش تغذیه ای نزدیک به گوشت هستند.

– جگر از جالب ترین احشاء است. به همین جهت است که مصرف یک بار در هفته آن را برای ورزشکاران توصیه می کنیم (اما نباید بیش از یک بار در هفته مصرف گردد چون دارای نوکلئو پروتئین ها و کلسترول است). جگر یک منبع قابل توجه پروتئین( 20 تا 22 درصد)، آهن، عناصر کمیاب، فسفر، ویتامین های گروه B (B1, B2, B6, pp, B12) و ویتامینAاست. جگر بره دارای ارزش تغذیه ای معادل جگر گاو(غنی ترین جگر) است.

– امعاء و احشاء دیگر: پاچه، کله، سیرابی، و مغز از نظر بافت عضلانی فقیر، اما غنی از نظر نوکلئو پروتئین ها هستند و قابل مقایسه با ارزش تغذیه ای جگر نمی باشند. پس آنها را باید خیلی کم مصرف کرد. چون دارای چربی زیاد هستند، خصوصا در زمان پیش از مسابقات نباید مصرف شوند.

ب) ژامبون ها و سوسیس های خشکی که خیلی چرب نیستند، می توانند جایگاهی در تغذیه ورزشکاران داشته باشند، ولی سطح پروتئین آنها پایین است.

ج) ماکیان: گوشت ماکیان دارای ارزش تغذیه ای نزدیک به گوشت قرمز است، البته میزان چربی در گروهی از آنها مثل جوجه کبوتر و بوقلمون کم (6 تا 12 درصد) و در مرغ، غاز و اردک بالا (18 تا 32 درصد) می باشد. میزان اسیدهای چرب غیر اشباع آنها یکی از نکات مثبت است.

د) گوشت شکار کم چربی است: مانده آنها نباید مصرف گردد، به صورت بریان یک منبع عالی پروتئین است.

3- ماهی ها
ارزش تغذیه ای ماهی مشابه گوشت است. ماهی غنی از پروتئین (15 تا 20 درصد)، فسفر، گوگرد، آهن (آهن کمتری نسبت به گوشت دارد)، مس و ید است، همچنین غنی از ویتامین های گروه B می باشد. ماهی های چرب حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین های A وD هستند.

ارزش انرژی زایی ماهیها برحسب میزان چربی آنها از 80 تا 200 کیلوکالری برای هر 100 گرم متغیر است، اما در هر حال این چربی ها با ارزش هستند، چون دارای اسیدهای چرب با یک پیوند دوگانه و یا چند پیوند دوگانه هستند و در بین اسیدهای چرب دارای چند پیوند دوگانه، اسیدهای چرب امگا– 3 وجود دارد. در پخت ماهی نیز باید همان نکات احتیاطی که در مورد گوشت توصیه شده رعایت کنید: ماهی را کباب کنید یا در فر یا با بخار آب طبخ نمایید.

از کاربرد سس ها، سرخ کردن و در آب نمک خواباندن ماهی که موجب مشکل شدن هضم آن می گردد خودداری کنید.

4-تخم مرغ
ارزش تغذیه ای آن خیلی نزدیک به مواد غذایی است که قبلاً مورد مطالعه قرار دادیم. تخم مرغ حاوی 14 درصد پروتئین است، که از نظر کیفیت بهترین بوده و بیشترین تعادل اسیدهای آمینه در بین تمام مواد غذایی را داراست. چربی های آن (12 درصد) در زرده تجمع یافته اند و سفیده عملاً فاقد چربی است.
آنچه مربوط به املاح می گردد:
سدیم عمدتاً در سفیده وجود دارد، آهن، پتاسیم و کلسیم به مقدار خیلی کم در سفیده وجود داشته و می توان گفت که فقط در زرده وجود دارند. زرده همچنین از نظر ویتامین ها غنی تر است:
دو سوم ویتامین های B1 ، B2 و کل ویتامین های A و D در زرده وجود دارد. تخم مرغ تازه یا «خیلی تازه» که دارای تاریخ بسته بندی است دارای بیشترین ضمانت می باشد. به استثناء موارد عدم تحمل، تخم مرغ تازه و خوب تهیه شده، پخته شده بصورت نرم یا سفت، دارای هضم آسان است. و این مسأله تخم مرغ را غذای مناسبی برای زمان تمرین و پیش از مسابقات می کند. یادآوری می کنیم که پروتئین های سفیده تخم مرغ اگر پخته نباشد، توسط بدن قابل استفاده نیست. تخم مرغ بکار رفته در مخلوط های غذایی مثل سوپ ها، دسرها، شیرینی های سبک (بدون خامه) همیشه خوب هضم می گردد.

5-فرآورده های لبنی
لبنیات منابع پروتئین، با ارزش حیاتی بالا هستند و بخصوص از نظر کلسیم تا حد قابل توجهی غنی می باشند. کلسیم موجود در لبنیات بهترین شرایط جذب را دارد و با فسفر متعادل بوده و با مقدار کمی ویتامینD همراه است.

اگر فرد ورزشکار تمایل بیشتری به مصرف لبنیات داشته باشد، می توان بخشی از سهم گوشت را با لبنیات جایگزین کرد، ولی نمی توانیم به جای لبنیات گوشت را توصیه کنیم، چون ورزشکار دچار کمبود کلسیم می شود.

الف – شیر
در ایران شیر گاو بیشتر مصرف می گردد. شیر یک ماده غذایی تقریباً کامل است که تنها از نظر ویتامین Cو آهن فقیر است. مقدار پروتئین های آن 5/3 درصد، کربوهیدارت 5 درصد و مقدار استاندارد چری 5/3 درصد در نظر گرفته شده است. شیر غنی از کلسیم و فسفر و حاوی پتاسیم، سدیم، کلر، ویتامین های گروه B، ویتامین Aو در تابستان کمی ویتامینDاست. دارای آب خیلی زیاد است و ارزش انرژی زایی متوسط می باشد: 70 کیلوکالری برای 100 گرم شیر. بزرگترین مسئله در مصرف شیر بهداشت آن است.

* شیرهای تغییر داده شده: شیرهای تغلیظ شده و شیر خشک

– شیر تغلیظ شده بدون شکر – طریقه مصرف: یک حجم شیر را با یک حجم آب مخلوط نمایید. شیر بدست آمده، ارزش شیر معمولی را داشته و همان کاربرد را دارد.

– شیر تغلیظ شده شیرین – یک ماده غذایی با انرژی زیاد است. طریقه مصرف: یک حجم شیر را با دو حجم آب مخلوط کنید. از آن می توان برای تهیه مواد غذایی شیرین نیز استفاده کرد.

– شیر خشک: کمتر از 6 درصد آب دارد. انواع مختلفی از شیرهای خشک وجود دارد که عبارتند از: شیرخشک کامل، شیر خشک بدون چربی، شیر خشک دارای شکر یا بدون شکر. برای مصرف آنها100 گرم شیر خشک را در 9/0 لیتر آب حل می کنیم. شیری که بدین ترتیب تهیه می گردد دارای ارزش تغذیه ای شیر اولیه است و مصرف کردن این نوع شیرها برای غنی کردن پروتئین مصرفی ورزشکار کارایی زیادی دارد.

برخلاف اعتقادی که هنوز به طور گسترده وجود دارد، ماست بدون کلسیم نمی باشد، بلکه ماست یک منبع کلسیم است که همان ارزش شیر را دارد و می توان گفت ماست نوعی شیر اختصاصی است.

* دسرهای دارای شیر و بستنی
این دسته شامل خامه، دسرها، شیرینی های تهیه شده با آرد، شیرینی خامه ای ، کافه گلاسه و همچنین بستنی ها، بستنی تخم مرغی و بستنی میوه ای می باشد.

دسرها بر حسب ترکیباتشان، کم و بیش منبع پروتئین و کلسیم هستند، اما تمام آنها دارای مقدار مهمی قند ساده نیز می باشند.
قابلیت هضم بستنی ها، بستگی به ترکیب و درجه حرارت آنها دارد. مقدار زیاد خامه اغلب دارای هضم مشکل است. در صورتی که سرد مصرف شود، هضم مشکل تری دارد. از خوردن این مواد غذایی در دوران مسابقات و مخصوصاً روزهای مسابقات باید خودداری کرد.

ب‌- پنیرها
پنیرها عملاً فاقد کربوهیدرات هستند. قسمت اعظم ویتامینهای گروه B پنیر، به استثناء ویتامینهای B2 و B12 وارد لاکتوسرم شده، از بین می رود. میزان ویتامینAپنیر زیاد است (غیر از پنیرهایی که از نظر چربی فقیر هستند).
ارزش انرژی زایی پنیرها (از 100 تا 400 کیلوکالری بر حسب آنکه پنیر تازه باشد یا دارای بافت سفت ) متغییر است.

جایگزینی مواد غذایی پروتئینی:

مواد زیر دارای گرم پروتئین مساوی هستند:

– 100 گرم گوشت قرمز یا سفید یا امعاء و احشاء

– 100 گرم ماهی (وزن خالص)

– 2 عدد تخم مرغ

– نیم لیتر شیر یا معادل آن از لبنیات.

هیچ وقت نباید یک ماده غذایی لبنی را بدون جایگزین کردن با ماده لبنی دیگری که بهتر قابل تحمل است، حذف کرد.

جایگزین های (معادلین) موادغذایی لبنی:
یک چهارم لیتر شیر معمولی را می توان با مواد زیر جایگزینی کرد:

– 120 گرم شیر تغلیظ شده بدون شکر؛

– 80 گرم شیر تغلیظ شده دارای شکر؛

– 30 گرم شیر خشک؛

– دو فنجان کوچک ماست؛

– 4 بسته کوچک پنیر تازه؛

– 50 گرم پنیر با بافت سفت یا نیمه سفت؛

– دو سهم کوچک خامه

ارزش مقایسه ای پروتئین های حیوانی و گیاهی:

با استفاده از مطالعات میشل می توان ارزش تغذیه ای پروتئین های مختلف را با هم مقایسه کرد. ارزش 100 به تمام پروتئین هایی داده می شود که قادر باشند بدون افزایش ازت ادارای، تعادل ازت را در یک دوره کوتاه بدون دریافت پروتئین برقرار کنند.

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله ارائه چارچوبی مفهومی برای اندازه گیری و گزارش دهی سرمایه فکری در pdf دارای 15 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله ارائه چارچوبی مفهومی برای اندازه گیری و گزارش دهی سرمایه فکری در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله ارائه چارچوبی مفهومی برای اندازه گیری و گزارش دهی سرمایه فکری در pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله ارائه چارچوبی مفهومی برای اندازه گیری و گزارش دهی سرمایه فکری در pdf :

ارائه چارچوبی مفهومی برای اندازه گیری و گزارش دهی سرمایه فکری
به عنوان یک دارایی نا مشهود

]

چکیده:

حسابداری سنتی عمدتا” قادر به اندازه گیری و گزارشگری دارایی های نا ملموس نبوده و لذا با توجه به افزایش قابل توجه سازمانهای دانش محور و وقوع

انقلاب تکنولوژی اطلاعات ، امروزه حرفه حسابداری با مشکلات زیادی در فرایند ارزشگذاری سرمایه فکری و افشاء مناسب آن مواجه می باشد بنا براین در راستای ایفای مسئولیت پاسخگویی و شفاف سازی ، این دارایی ها باید به شیوه ای قابل قبول اندازه گیری و گزارش شوند . در این مقاله سعی شده است ابتدا اهمیت و ضرورت مفهو

م سرمایه فکری و سیر تکاملی رشته مورد بحث قرار گیرد سپس یک چارچوب نظری جهت اندازه گیری و گزارش دهی سرمایه فکری هم در سطح اجزاء تشکیل دهنده و هم در سطح سازمانی آن ، ارائه شود در نهایت تلاش خواهد کرد که بینشی کل نگر جهت مدیریت استراتژیک سرمایه فکری ، در سازمان های دانش محور ایجاد نماید .

واژه های کلیدی: سرمایه فکری ، چارچوب مفهومی ، اندازه گیری و گزارش دهی

مقدمه :
تا چند سال قبل، سازمانها به اهمیت سرمایه فکری به عنوان یک عامل تاثیر گذار در فرایند تداوم فعالیت و سود آوری پی نبرده و لذا آن را همانند سایر داراییها (تحت عنوان دارایی نا مشهود) به حساب می آوردند. اما پس از رقابتی شدن بازارهای جهانی، اهمیت سرمایه فکری برای سازمانهای امروزی دو چندان گردید. پس از مشخص شدن نقش موثر سرمایه فکری در فرایند تداوم فعالیت و سود آوری، اهمیت شناسایی، اندازه گیری، و گزارشگری آن نیز برای سازمانهای امروزی دو چندان گردید. به عبارت دیگر، سرمایه فکری مهمترین منبع ایجاد ارزش و مزیت رقابتی برای سازمانهای امروزی بوده، و لذا مدیریت صحیح آن بدون شناسایی، اندازه گیری و گزارشگری امکان پذیر نمی باشد.
مدیریت سرمایه فکری (به طور استراتژیک) ضرورت سازمانهای امروزی محسوب شده، زیرا از طریق آن سازمانها می توانند علاوه بر تدوین، اجرا و ارزیابی استراتژی های مرتبط با سرمایه فکری، یک نوع هماهنگی بین استراتژیهای سرمایه فکری و استرا

تژیهای کلان سازمانی با هدف کسب مزیت رقابتی در بازار های به شدت رقابتی امروزی ایجاد نمایند. مدیریت استراتژیک سرمایه فکری همانند سایر داراییها نیازمند اندازه گیری و گزارشگری بوده و لذا طراحی یک سیستم اندازه گیری و گزارشگری مناسب برای سرمایه فکری از ضرورتهای مهم حرفه حسابداری به حساب می آید. در عصر اطلا

عات ، سازمانها در محیط های پویایی فعالیت می کنند که کسب مزیت رقابتی پایدار یکی از الزامات اولیه آن بشمار می آید. مزیت رقابتی پایدار می تواند از طریق کاهش هزینه ها و همچنین ارائه ارزش بیشتر به مشتریان حاصل گردد.
عصر کنونی که به عصر اطلاعات (فراصنعتی) معروف است، جایگزین عصر صنعتی گشته بطوریکه در این عصر، عمده توجه سازمان ها معطوف به دارایی های دانشی و سرمایه فکری بوده و این در حالی است که عمده تمرکز سازمانها در عصر صنعتی بر دارایی های ملموسی همچون ماشین آلات و تجهیزات قرار داشت. سازمان های امروزی دریافته اند که دارایی های ناملموسی همچون : سرمایه فکری، تجربیات، دانش سازمانی و اطلاعات موجب موفقیت و بقای آنها می شود. لذا امروزه شرکت ها به این نتیجه رسیده اند که باید به آنچه می دانند (سرمایه فکری) بیش از آنچه که دارند (سرمایه مادی) اهمیت بدهند.
در مباحث مدیریتی اعتقاد بر این است هر چزی را که نتوان اندازه گیری و گزارش کرد پس نمی توان آن را مدیریت کرد. البته تا کنون تلاش های زیادی در زمینه اندازه گیری و گزارشگری سرمایه فکری به عمل آمده ولی اینگونه تلاش ها در ابتدای راه بوده و برای دستیابی به یک موقعیت مناسب در این زمینه هنوز راه طولانی در پیش است.
در این مقاله تلاش بر آن است که از طریق مطالعات میدانی

و کتابخانه ای، چارچوبی مفهومی جهت اندازه گیری و گزارشگری سرمایه فکری در سازمانهای امروزی ارائه گردد.
سرمایه فکری :
برای اولین بار در سال 1969 واژه سرمایه فکری توسط جان کنت گالبرایث اقتصادان، به منظور توضیح و تبیین شکاف مابین ارزش دفتری و ارزش بازار موسسات بکار رفت. پس از وی، کارل اریک اسویبی حسابدارسوئدی عدم انعکاس داراییهای فکری در تراز نام

ه های سنتی را مورد توجه قرار داد. در اقتصاد دانش محور امروزی، سرمایه فکری مهمترین سرمایه هر سازمانی به حساب آمده و می تواند از تمامی جهات بر عملکرد یک سازمان تاثیر گذار باشد (ریاحی بلکویی، 2003). هر چند روشهای حسابداری سنتی نقش قابل توجهی در فرایند اندازه گیری و گزارشگری دارایی های ملموس بر عهده دارند، اما در یک سازمان دانش محور که دانش سهم عمده ای از داراییها را تشکیل می دهد، روشهای حسابداری سنتی قادر به اندازه گیری و گزارشگری دانش موجود در سازمان نبوده و لذا روشهای حسابداری سنتی نیازمند اصلاحات و تغییرات عمده ای می باشند (آنتونی رجاس، 2007).
در ادبیات مرتبط با سرمایه فکری تعاریف مختلفی از این واژه به عمل آمده و لذا یک تعریف واحد یکسانی از آن وجود ندارد. برخی از تعاریف مهم در ارتباط با سرمایه فکری عبارتند از : سرمایه فکری عبارت از دانش، اطلاعات، دارایی فکری و تجربه می باشد، که می تواند در ایجاد ارزش مورد استفاده قرار گیرد (استیوارت،1999). سرمایه فکری به مجموع دارایی های دانشی موجود در یک سازمان اطلاق می گردد، که از طریق آن سازمان می تواند علاوه بر دستیابی به یک مزیت رقابتی، تداوم فعالیت خود را نیز تضمین نماید (آندرسن، 2004). به طور کلی اکثر صاحب نظران سرمایه فکری بر سه جنبه ی: سرمایه انسانی ، سرمایه ساختاری و سرمایه ارتباطی اتفاق نظر دارند. هر کدام از آنها به طور مختصر در زیر تشریح می گردند.
سرمایه انسانی:
سرمایه انسانی بیانگر موجودی دانش کارکنان یک سازمان است (بنتیس و دیگران، 2002). سرمایه انسانی شالوده سرمایه فکری را تشکیل داده و بدون آن سرمایه فکری قابلیت اجرائی نمی یابد (چن و دیگران، 2004). بدون سرمایه انسانی هیچگونه نوآوری در محصولات، خدمات و فرایندهای تجاری به عمل نمی آید (ریاحی بلکویی، 2003). به عبارت دیگر، سرمایه انسانی شامل دانش، مهارت ها و توانایی های کارکنان سازمان بوده که می تواند در فرایند حل مشکلات سازمانی مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به متعلق بودن سرمایه انسانی به کارکنان یک سازمان، می توان ادعا نمود که آن تحت تملک یک سازمان نبوده و لذا با

خروج کارکنان از سازمان این سرمایه نیز از سازمان خارج خواهد شد. بنابراین، سازمان ها در تلاش هستند که با تبدیل این نوع سرمایه به اشکال دیگری از سرمایه فکری، از خروج آسان آن از سازمان جلوگیری نمایند (روس ودیگران، 1997).
سرمایه ساختاری (سازمانی):
سرمایه سازمانی دانش نهادینه شده ائی است که متعلق به یک سازمان بوده و در موارد همچون: پایگاه های داده، دستورالعمل ها ذخیره می شود. روس و همک

اران 1997 معتقدند که سرمایه ساختاری «به هر آنچه که پس از رفتن کارکنان به منازلشان در شرکت باقی می ماند» اطلاق می شود. به عقیده آنان سرمایه ساختاری در برگیرنده سرمایه سازمانی همچون دارایی فکری، دارایی فرهنگی، نوآوری، فرایندها و همچنین شامل سرمایه نوسازی و توسعه همچون: حق ثبت محصولات و تلاش های آموزشی می شود. این سرمایه تحت تملک سازمان بوده و می تواند از طریق پشتیبانی سرمایه انسانی، بستر لازم برای انجام درست وظایف از سوی کارکنان را فراهم سازد.
سرمایه مشتری (ارتباطی):
سرمایه مشتری به معنای استفاده مناسب از اطلاعات بازار جهت جذب و حفظ مشتریان می باشد. در حقیقت شمول این نوع سرمایه محیط داخلی و خارجی یک سازمان، و همچنین روابطی است که سازمان با مشتریان، رقبا، تامین کنندگان، انجمن های تجاری، و دولت دارد، می باشد. (بنتیس، 2004) مواردی همچون رضایت مشتریان، وفاداری آنان، قابلیت بازاریابی، شدت بازار، سهولت تامین اعتبار و غیره را می توان در زمره سرمایه ارتباطی به حساب آورد. بنابراین، رشد سرمایه مشتری به نحوه حمایت سرمایه انسانی و سرمایه ساختاری از آن بستگی دارد (چن و دیگران، 2004).
اهمیت اندازه گیری و گزارش دهی سرمایه فکری:
اگرچه، روشهای سنتی حسابداری به طور قابل ملاحظه ای به درک ارزش کسب و کار کمک می کنند، اما با این وجود در یک سازمان دانش محور، که در آن دانش بخش بزرگی از ارزش یک محصول و همچنین ثروت یک سازمان را تشکیل می دهد، روشهای سنتی حسابداری، که مبتنی بر دارائیهای ملموس و نیز اطلاعات مربوط به عملیات گذشته سازمان هستند، برای ارزش گذاری سرمایه فکری، که بزرگترین و ارزشمندترین دارائی برای بسیاری از سازمانها است، ناکافی هستند (سولیوان و سولیوان، 2000). دیدگاه اندازه گیری سرمایه فکری بر چگونگی ایجاد مکانیزم های اندازه گیری جدید برای گزارش دهی متغیرهای غیر مالی یا کیفی سرمایه فکری در کنار داده های سنتی، کمی یا مالی تمرکز دارد (جانسن و همکاران، 1999). در مقایسه با حسابداری مالی سنتی، اندازه گیری سرمایه فکری موضوعات مهم غیر مالی، مثل سرمایه انسانی، رضایت مشتری و نوآوری را در بر می گیرد. بنابراین رویکرد سرمایه فکری برای سازمانهایی که می خواهند از ارزش عملکردشان به خوبی آگاهی داشته باشند، جامع تر است. تفاوت های بین این دو رویکرد معنی دار هستند: در حالیکه حسابداری مالی به گذشته گرایش دارد، اندازه گیری سرمایه فکری آینده نگر است. اندازه گیری سرمایه فکری واقعیت های نرم (کیفیت ها) را در بر می گیرد در حالیکه حسابداری مالی واقعیت های سخت (کمیت ها) را اندازه گیری می کند

. اندازه گیری سرمایه فکری بر ایجاد ارزش تمرکز دارد، در حالیکه حسابداری مالی بازدهی عملیات گذشته و جریان نقدینگی را منعکس می سازد. به تدریج مشخص شده است که اندازه گیری مالی سنتی در هدایت تصمیم گیرهای استراتژیک ناکافی بوده (واترهاوس واسوندسن، 1998) و لذا آن باید با اندازه گیری سرمایه فکری تکمیل یا حتی جایگزین شود. در این صورت مدیران به خوبی می توانند از وضعیت موجود (نقاط قوت وضعف) مدیریت سرمایه فکری شان مطلع گردند. به طور مشخص، اندازه گیری سرمایه فکری در تصدیق توانایی سازمان برای تحقق اهداف استراتژیک، نمایش تحقیق و توسعه، فراهم ساختن اطلاعات پشتیبانی برای بهبود پروژه ها و تایید اهمیت برنامه های تحصیلی و آموزشی اش مفید است. اندازه گیری سرمایه فکری به عنوان یک روش مهم مدیریت بازاریابی و کسب و کار استراتژیک نیز، بیش از اینکه یک ابزار ارتباط

ی با سهامداران یا سرمایه گذاران باشد، به عنوان یک ابزار مدیریت درون سازمانی مفیدتر خواهد بود (بنتیس، 2000). بنابراین، چون شناسایی سرمایه فکری یک مساله استراتژیک کلیدی است، لذا گزارش منظم وضعیت موجود آن به هیات مدیره ضروری بنظر می رسد. در یک جمله می توان گفت که اندازه گیری سرمایه فکری برای مدیریت سرمایه فکری مهم است؛ بدین معنی که مدیریت موثر سرمایه فکری به اندازه گیری موثر آن بستگی دارد. بر اساس گزارشات ارائه شده، یک تعداد از شرکت ها شروع به پی گیری، ارزش گذاری و ایجاد ابزارهایی برای حمایت از سرمایه فکری شان کرده اند (هاروی ولوسک، 1999).
شرکت هایی که سرمایه فکری شان را اندازه گیری می کنند، بر مبنای نتایج حاصل از اندازه گیری ها گزارش سرمایه فکری را تهیه می کنند. تا کنون هیچ رهنمودواحدی برای گزارشگری سرمایه فکری چه در سطح ملی و چه در سطح بین المللی وجود ندارد. برخی از شرکت های پیشرو شروع به انتشار این گزارش ها کرده اند، بسیاری از آنها با درصدی از خطا، با ایجاد شاخص های جدید، سرمایه فکری شان را اندازه گیری می کنند. این شرکت ها گ

زارش های سرمایه فکری شان را، در پرتو تجربه شان در زمینه مدیریت دانش و نیز اندازه گیری سرمایه فکری یا تجربه سایرین تهیه می کنند. شرکت های اروپایی به طور مشخص در بحث اندازه گیری و گزارشگری سرمایه فکری پیشرو بوده و در ابتدا این روند در شرکت های سوئدی و دانمارکی شروع و سپس به جنوب اروپا گسترش یافت. (قلیچ لی و دیگران، 1384).

اندازه گیری سرمایه فکری:

اهداف اندازه گیری سرمایه فکری :
دلایل اندازه گیری سرمایه فکری عبارتند از:
1- به مدیران اجازه می دهد تا اطلاعات ارزشمندی در زمینه کنترل های مدیریتی منابع استراتژیک نامشهود برای بقاء و تداوم فعالیت فراهم آید. از این طریق شرکت ها قادر خواهند بود تا خط مشی های عقلانی و انتخاب های استراتژیکی بر پایه اطلاعات بدست آمده ترسیم کنند.
2- اطلاعات ارزشمندی درباره جایگاه سرمایه فکری در شرکت فراهم آورده که بدین طریق بازار می تواند ارزیابی واقعی تری از منابع شرکت (مادی و غیر مادی) بدست آورد، که قبلاً از طریق گزارش های مالی – اقتصادی قابل دسترسی نبودند(عالم تبریز و دیگران، 101:1388).
از سوی دیگر یک سیستم نظارتی که بتواند بطور مداوم در رابطه با منابع ایجاد شده توسط کارکنان شرکت اطلاعات ارائه نماید، برای برنامه ریزی و تعیین اولویت سرمایه گذاری های بیشتر بر روی منابع انسانی بسیار ارزشمند خواهد بود (لونگو، 2007). یکی از دلایل اندازه گیری دارایی های دانشی، توجیه سرمایه گذاری در زمینه سرمایه فکری بوده و دلیل دیگر برای اندازه گیری سرمایه فکری، تشخیص دارایی های پنهان و آشکاری است که امکان توسعه و دستیابی استراتژیک به هدفهای سازمانی را مهیا می سازد. در کل می توان هدفهای اندازه گیری سرمایه فکری را بشرح زیر خلاصه نمود:
– شناسایی و نقشه یابی (نقشه برداری ) دارائیهای نامشهود
– شناخت الگوها و جریانهای دانشی در درون سازمان
– اولویت بندی مباحث دانشی حیاتی و سرنوشت ساز
– تسریع و شتاب دادن به الگوهای یادگیری درون سازمانی
– شناسایی بهترین اقدامات (BP) و اشاعه آن در سرتاسر سازمان
– افزایش خودادراکی کارکنان از سازمان و افزایش انگیزش آنها
– ایجاد و ترویج فرهنگ عمل گرا

– درک شبکه های اجتماعی سازمان و شناسایی عاملان تغییر
– افزایش نوآوری
– افزایش شفافیت
– هزینه سرمایه کمتر
– افزایش قیمت سهام

– استفاده از آن به عنوان یک وسیله بازاریابی(کنان و دیگران، 2004).
مدل ها و روش های اندازه گیری سرمایه فکری:
تاکنون 32 مدل جهت اندازه گیری سرمایه فکری شناسایی شده، که می توان آن ها را در چهار طبقه تقسیم بندی نمود جدول(1)
جدول (1) طبقه بندی روش های اندازه گیری سرمایه فکری
روش های بازگشت سرمایه روش های سرمایه گذاری بازار
ارزش افزوده اقتصادی (Stewart)
ضریب فکری ارزش افزا (Pulic)
ارزش نامحسوس محاسبه شده (Stewart)
در آمد سرمایه دانش (Lev) برگه متوازن نامحسوس (Sveiby)
ارزش بازار به ارزش دفتری (Stewart)
ارزش بازار تخصیص یافته سرمایه گذار (Standiofield)
Q توبین (Tobin)
روش های سرمایه فکری مستقیم روش های کارت امتیازی
کارگزار فناوری (Brooking)

امتیازات ثبت شده تقدیر موزون(Bontis)
حسابداری و هزینه یابی منابع انسانی (Johansson)
روش ارزش گذاری جامع (Mcpherson and pike)
حسابداری برای آینده (Nash)
اعلامیه منابع انسانی (Ahonen)
جستجو گر دارائی فکری (Sullivan)

ایجاد ارزش مطلق (Andersen and Mclean)
روش مالی اندازه گیری دارائی ناملموس (Rodov and Leliaert) کارت امتیازی متوازن (Kaplan and Norton)
هوش سرمایه انسانی (Fitz-Enz)
هدایت کننده ( ناوبر ) اسکاندیا( Edvinsson and Malone)
شاخص سرمایه فکری (Roos et al )
نمایشگر دارایی غیر ملموس (Sveiby)
چرخه ممیزی دانش (Marr and Schiuma)
دستور العمل مریتوم (Meritum Guidelines)
کارت امتیازی زنجیره ارزش (Lev)
خطوط راهنمای دانمارک (DMTSI)
بهره هوشی کسب و کار (Sandvik)

رویکرد ارزش کل نگر (Pick and Roos)
درجه بندی سرمایه فکری (Edvinsson)
اندازه گیری و حسابداری سرمایه فکری (wagner et al)

نقشه دارائی های استراتژیک (Marr and Schiuma)
Source: Kaplan, R ,2004

 

هر کدام از روشهای اندازه گیری سرمایه فکری به طور مختصر در زیر تشریح می شوند.
الف) روش های سرمایه فکری مستقیم:
این روش ها ارزش ریالی دارائی های فکری را به وسیله شناسایی اجزاء تشکیل دهنده آنها پیش بینی می کنند. به محض شناسایی اجزاء تشکیل دهنده سرمایه فکری، اجزاء شناسایی شده می توانند به طور مداوم و مستقیماً مورد ارزیابی قرار گرفته و یا می توانند از طریق ترکیب با یکدیگر ارزش نهائی سرمایه فکری سازمان را مشخص سازند.
ب) روش های سرمایه گذاری بازار:
این روش ها بر محاسبه تفاوت بین ارزش بازار شرکت و ارزش دفتری سهام آن تمرکز داشته و تفاوت محاسبه را به عنوان دارائی های نامحسوس و یا سرمایه فکری طبقه بندی می کنند. برای مثال اگر ارزش جاری سهام شرکتی در بازار اوراق بهادار برابر ده میلیارد ریال و ارزش دفتری سهام آن برابر یک میلیارد ریال باشد، پس ارزش ریالی سرمایه فکری این شرکت برابر نه میلیارد ریال خواهد بود.
ج) روش های بازگشت دارایی ها:
در این روش ها متوسط در آمد قبل از کسر مالیات

شرکت در یک دوره مشخص بر متوسط ارزش دارایی های فیزیکی شرکت در همان دوره تقسیم شده و سپس عدد حاصله با متوسط بازگشت دارائی های صنعت مقایسه می گردند. اگر تفاوت حاصله صفر یا منفی باشد، شرکت دارای سرمایه فکری مازاد بر متوسط صنعت نبوده و فرض می شود که سرمایه فکری اش صفر است. اما اگر تفاوت حاصله مثبت باشد، فرض می شود که شرکت دارای سرمایه فکری مازاد بر متوسط صنعت و مثبت است. این تفاوت (مثبت) در متوسط ارزش دارائی های فیزیکی در همان دوره ضرب شده تا متوسط مازاد درآمد سالیانه شرکت معین گردد. با تقسیم مازاد درآمد سالیانه حاصله بر

متوسط هزینه سرمایه شرکت، تخمینی از ارزش سرمایه فکری شرکت حاصل خواهد گردید.
د) روش های کارت امتیازی:
در این روش ها اجزاء مختلف دارائی های نامحسوس – یا سرمایه فکری – شناسایی شده و برای هر کدام از آنها شاخص هایی تهیه می شوند. سپس این شاخص ها در کارت های امتیازی گزارش شده و یا در نمودارهای مربوطه به نمایش در می آیند. روشهای کارت امتیازی مشابه به روش های سرمایه فکری مستقیم بوده البته با این تفاوت که در این روش ها هیچگونه تخمینی از ارزش ریالی دارائی های نامحسوس به عمل نمی آید.
البته هر کدام از دسته های فوق دارای مزایا و معایبی می باشند که از ذکر آنها در این مقاله خودداری می گردد.
گزارش دهی سرمایه فکری :
سیر تکامل گزارشگری سرمایه فکری :
اولین گزارش سرمایه فکری در سال 1994 در شرکت اسکاندیا و توسط لیف ادوینسون صورت گرفت. این گزارش نقطه عطفی در تاریخ سرمایه های فکری تلقی شده و از آن سال به بعد شرکت های زیادی به اهمیت اندازه گیری و گزارش دهی سرمایه فکری پی بردند. دومین اتفاق مهم در این زمینه در سال 1997 رخ داد. در این سال بیشتر شرکت های پیشگام اولین گزارش سرمایه های فکری خود را منتشر کردند شکل(1)
شکل(1): مقایسه سیر تکاملی گزارش های سرمایه فکری

 

تئوریهای ارائه شده در ارتباط با افشاء سرمایه فکری :
تاکنون تئوریهای زیادی در زمینه اهمیت افشاء سرمایه فکری مطرح گردیده اند، که به مهمترین آنها در زیر اشاره می گردد.
1- تئوری مشروعیت :
بر اساس تئوری مشروعیت، سازمانها در جوامعی که فعالیت می کنند، تحت تاثیر قوانین اجتماعی روشن و یا مبهمی قرار می گیرند. این سازمان

ها زمانی در سیستم اجتماعی که در آن به فعالیت مشغولند مشروعیت می یابند، که فعالیت هایشان با اهداف و انتظارات سیستم فوق همخوانی داشته باشد.
بنابراین، هر گونه اعمال تغییر در سیستمهای ارزشی هر جامعه ای، سازمان ها را وادار به همسو سازی با تغییرات صورت گرفته می کند. بر اساس این تئوری اگر مدیریت سازمان احساس کند انجام فعالیتهایی در جامعه ای که آن سازمان در آن فعالیت می کند الزامی است، به طور ارادی این فعالیت را انجام و گزارش خواهد نمود. اگر شرکت ها ضرورتاً نیاز به افشاء و گزارش سرمایه فکری را درک کنند دست به گزارش سرمایه فکری خواهند زد چرا که موقعیتشان به خاطر رعایت نکردن موازین جامعه و گزارش دارایی های صرفاً مشهود که نمادی از بکار گیری سیتم های سنتی قدیمی است به خطر می افتد.
2- تئوری سهامداران:
براساس این تئوری سهامداران، گروهی یا افرادی هستند که نقش آنها در رسیدن سازمان به اهدافش تعیین کننده می باشد. مدیران بایستی استراتژیهایی برای کسب رضایت این گروه که نقش زیادی در موفقیت شرکت دارند تنظیم و به کار گیرند. هدف اصلی در این فرایند، مدیریت ارتباطات با سهامداران، کارکنان، مشتریان، تامین کنندگان، جامعه و سایر گروهها بوده بطوریکه تضمین کننده موفقیت شرکت در بلند مدت می باشد.
فاکتورهای مهم در افشاء سرمایه فکری :
1- اندازه شرکت
2- تمرکز مالکیت ها در یک نقطه
3- استقلال هیات مدیره
4- عمر شرکت
روش های گزارش دهی سرمایه فکری :
برای گزارشگری سرمایه فکری نیز روش های مختلفی پیشنهاد شده است که عمده ترین آن ها عبارتند از :
الف) منظور نمودن منابع نامشهود و سرمایه فکری در حساب ها و ترازنامه یک سازمان
ب) ارائه صورت وضعیت سرمایه فکری به عنوان ضمیمه صورتهای مالی
ج) تهیه دو تراز نامه مستقل، یکی برای انعکاس داراییهای سنتی و دیگری برای انعکاس منابع نامشهود سازمان همچون: مالکیت فکری، برند و غیره. البته تاکنون توافق کاملی در بین صاحب نظران در ارتباط با راهکارهای فوق به وجود نیامده و لذا

هیچگونه رهنمود ملی و یا بین المللی در زمینه گزارشگری سرمایه فکری تدوین نگردیده است
برخی از شرکت ها گزارش سرمایه فکری را بطور سالانه و به صورت یک مدرک جداگانه از گزارش سالانه سنتی منتشر کرده و برخی دیگر این گزارش را به صورت فصلی و جدای از گزارش سالانه منتشر می کنند. گزارش سرمایه فکری از نظر محتوی متفاوت بوده بطوریکه از پنج تا بیست و پنج صفحه در تغییر هستند. در ادامه یک نمونه از گزارش سرمایه فکری توضیح داده می شود.
صورت وضعیت سرمایه فکری :
در این قسمت تلاش می گردد تا یک نمونه خاص از

روش گزارش دهی سرمایه های فکری در سازمان ها توضیح داده شود. یکی از چارچوبهای مناسب برای گزارش دهی سرمایه های فکری مدل 3R بوده که توسط اردنزدپبلوس در سال 2004 ارائه گردید (اردنز دپبلوس، 2004). این راهنما در برگیرنده رهنمودهای مناسبی در زمینه اندازه گیری و گزارش دهی سرمایه های فکری است. صورت وضعیت سرمایه فکری یک شرکت یا سازمان مطابق شکل (2) بایستی دارای سه مدرک باشد (گزارش سرمایه فکری ، گزارش جریان سرمایه فکری و گزارش یاداشت سرمایه فکری ). هدف اصلی این صورت وضعیت ارائه یک تصویر صادقانه از سرمایه های فکری سازمان یا شرکت برای مدیران و نیز اشخاص ثالث ذینفع همچون مشتریان، تامین کنندگان، سهامداران است. که این الهام گرفته از صورت های مالی اساسی ( صورت وضعیت مالی ، صورت جریان وجوه نقد و یادداشت های همراه صورت های مالی ) می باشد
شکل (2): صورت وضعیت سرمایه های فکری

گزارش سرمایه فکری :

یکی از اولویت های سرمایه فکری، تدوین اصول و هنجارهای یکسانی برای گردآوری و سازماندهی اطلاعات مرتبط با سرمایه فکری بوده، بطوریکه از طریق آن باید بتوان سرمایه فکری شرکت ها و سازمان های مختلف را در کشورهای گوناگون با یکدیگر مقایسه کرد. گزارش سرمایه فکری وضعیت سرمایه های فکری یک شرکت را نمایش می دهد. جدول دو طرفه نشان دهنده اطلاعات شاخص ها و مولفه های هر جزء از سرمایه های فکری هم برای سال جاری و هم برای سال گذشته است. شاخص ها و مولفه های سرمایه های فکری به صور

ت حساب ها با کدهای معین تنظیم می گردند(جدول 2).
– سطح 1: H، R، S نشان دهنده عناصر سرمایه های فکری هستند(سرمایه انسانی= H، سرمایه رابطه ای = R و سرمایه ساختاری = S).
– سطح 2: Hi، Ri، Si نشان دهنده یک مولفه یا یک جزء از عناصر سرمایه های فکری هستند. برای مثال، Hi نشان دهنده مولفه “پروفایل کارکنان ” از عنص

ر سرمایه انسانی است .
– سطح 3: Hij، Rij و Sij علامت j نشان دهنده یک شاخص فرعی برای مولفه i، به عنوان یک جزء کوچکتر از سرمایه فکری است.
– سطح 4: Hijk، Rijkو Sijk نشان دهنده شاخص فرعی تر برای شاخص j از مولفه i ، به عنوان یک جزء از عناصر سرمایه فکری است.

جدول (2) گزارش سرمایه فکری شرکت
جزء اول: سرمایه انسانی
کد مولفه ها و شاخص ها سال مولفه ها و شاخص ها سال
T T-1 T T-1

الف) پروفایل کارکنان
1- تعداد کل کارکنان
2- توزیع جنسیت
2-1-مرد
2-2- زن
;;;;.

گزارش جریان سرمایه فکری :

گزارش جریان سرمایه های فکری بیانگر افزایش ها و کاهش های سرمایه فکری در طی سال و همچنین نوسان یا جریان خالص سرمایه های فکری است. این اطلاعات برای شاخص، مولفه شاخص و جزء سرمایه های فکری تهیه خواهد شد. همچنین اهداف اصلی و فرعی برای هر شاخص، مولفه شاخص ها، و اجزاء سرمایه های فکری مشخص خواهند شد.
گزارش یاداشت سرمایه فکری :
یاداشت سرمایه فکری اطلاعات موجو

د در گزارش سرمایه های فکری و نیز گزارش جریان سرمایه های فکری را تکمیل و تبیین خواهد نمود. همانند حسابداری سنتی، یاداشت سرمایه فکری حاوی اطلاعات مفیدی درباره فعالیت های شرکت، شیوه های ارزیابی، همچنین اقدامات صورت گرفته پیرامون سرمایه های فکری برای استفاده کنندگان خواهد بود.

نتیجه گیری:

 

سرمایه فکری به عنوان یک پارادایم جایگزین ، با هدف شناسایی ، اندازه گیری ، گزارشگری و مدیریت دارایی های دانش بنیان ظهور کرده است این واقعیت جدید چالش ها و فرصت ها یی را برای رشته و حرفه حسابداری به وجود آورده است حرفه ای که به طور سنتی در مواجهه با شناسایی و اندازه گیری مسائل پیرامون دارایی های نا مشهود با مشکل مواجه بوده است علی رغم اهمیت دارایی های فکری در اقتصاد های دانش بنیان و در استراتژی های شرکتی و نیاز برای چارچوب های تنظیمی برای حرفه حسابداری این منابع و عوامل نا مشهود ارزش آفرین در شرکت ، حسابداری آن در صورت های مالی به دلایل مختلفی رشد زیادی نکرده است . این دلایل به طور کلی در رویکرد محافظه کارانه حرفه حسابداری و تفوق ویژگی کیفی قابلیت اتکا بر ویژگی کیفی مربوط بودن جای می گیرند لذا مدیریت صحیح اینگونه منابع احتیاج به رهنمودها و استانداردهای مشخص دارد. برای تدوین رهنمودها و استانداردهای مرتبط، بازبینی دقیق تجربیات گذشته و ایجاد ظرفیت های جدید در حسابداری با هدف انعکاس منابع نامشهود و سرمایه های فکری در حساب های سازمان، امری لازم و ضروری به نظر می رسد. بنابراین جهت گزارشگری سرمایه فکری، ابداع مفاهیم جدید در حسابداری مالی و مدیریت و به تبع آن کسب تجربیات تازه در حوزه تعریف دارایی های نامشهود ضروری است.

منابع:

 

– عالم تبریز، علی اکبر، رجبی فرد، ایمان و علی حاجی باباعلی، (1388 )، سرمایه فکری، اندازه گیری، افشاء، مدیریت، چاپ اول، زمستان 8 138، انتشارات مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.
– قلیچ لی، بهروز، غلام زاده، داریوش و محسن ایمانی پور، (1384)، مدل اندازه گیری و گزارش دهی سرمایه فکری سازمان ها، سومین کنفرانس بین المللی مدیریت ، آذر 1384

– Andriessen , D (2004), ” Making sense of intellectual capital: Designing a Method for th

e Valuation of Intangibles , Elsevier Butterworth – Heinemann , Oxford.

– Bontis, Nick (2004) . Nation Intellectual capital index : A united Nation initiative for the Arab Region. Journal of intellectual capital 5/1 : 13- 15 .

– Bontis , N(2000) ” intellectual capital and business performance in Malaysian industries ” journal of intellectual capital, pp 85-100

– Bontis , N, Crossan , M.AND Hulland ,j , ” Managing an organizational learning system by aligning stocks and flows ” Journal of Management Studies , 39(4) June , 2002. pp.437 -466
– Chen , J, Zhu , Z , and Xie , H.Y, ” Measuring intellectual capital : a new model and empirical study ” Journal of Intellectual Capital . Vol. 5 , No .1 , 2004 . pp . 195-212 .

– Edvinsson , L , ” developing intellectual capital at Skandia ” Long Range planning , Vol. 30 , No .3 , pp . 266 – 273.1997 .

-Harvey , M.G and Lusch , R.

F.(1999) ” balancing the intellectual Capital boo : intangible liabilities ” European Management Journal. 17 (1) , pp . 85 -92 .

– Kannan, G(2004)” Intellectual capital Measurement effectiveness ” Journal of Intellectual capital , vol. 5, No . 3, 2004 pp .389- 413 .

– Kaplan , Robert Sand David P,N

orton (2004) . Strategy Maps : converting Intangible Assets into Tangible Outcomes . 1st edition Boston , MA : Harvard Bussiness school press (HBS) press .
– Longo . M(2007) ” A multimensional measure of employees intangibles A managerial implementation of the tool ” Management Research News , vol. 30, No 8 , 2007 , pp 548- 569.
– Ordonez de Pablos , P.A guideline for building an intellectual capital statement : the 3R Model , Int.j.Learning and Intellectual capital , Vol.1.2004 , pp . 3-18.

– Riahi Balkaoui , A.(2003) intellectual capital and firm performance of us multinational firms Journal of intellectual capital . vol.7 , No.2 , pp.25-266-2003.

– Roos , J, Roos , G , Dragonetti , N . and Edvinsson , L , Intellectual capital : Navigating in the New Business Landscape , Macmillan Business , London . 1997 .

– Stewart Thomas A.(1999) intellectual

capital the new ewalth organization New York NY : Doubleda / Currency .

– Stewart , T, Intellectual capital : The New Wealth of Nations , Doubleday Dell Publishing Group , New York , NY . 1997 .

-Sullivan, PH.Jr and Sullivan , PH.sen , ” valuin

g intangibles companies : an intellectual capital approach ” . Journal of intellectual capital , vol1 .No.4 , pp.328-340.2000.

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله آفات مهم گندم و مدیریت کنترل آنها در pdf دارای 44 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله آفات مهم گندم و مدیریت کنترل آنها در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله آفات مهم گندم و مدیریت کنترل آنها در pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله آفات مهم گندم و مدیریت کنترل آنها در pdf :

آفات مهم گندم و مدیریت کنترل آنها

گندم از مهم‌ترین غلات است. این گیاه در گونه‌های وحشی و اهلی موجود است. گندم از گیاهان گلدار تک‌لپه‌ای‌ یک ساله و تیره گندمیان و از خانواده گرامینه‌ها است.
گندم، گل آذین سنبله‌ای دارد. از هر گره آن یک برگ به وجودمی آید. سنبلچه گندم متشکل از دو گلوم و سه گلچه می باشد. گاهی تعداد گلچه‌ها به 9 هم می‌رسد. دانه گندم بین دو پوشش قاشق مانند به نامهای پوشک بیرونی (لما) و پوشک درونی (پالئا) قرار گرفته‌است. برگهای گندم مانند برگهای سایر غلات (به جز ذرت و ارزن)، نازک و کم عرض بوده و زبانه‌های کوچکی دارند.

دانه گندم
دانه گندم از این مواد تشکیل شده‌است: 7 تا 18 درصد پروتئین (بستگی به نوع گندم دارد)، 60 تا 70 درصد نشاسته، 2 تا 2/5 درصد سلولز (فیبر خام)، 1/5 تا 2 درصد چربی و مابقی مرکب از رطوبت ومواد کانی. ظاهر فیزیکی دانه‌های گندم بسیار متنوع است. طول دانه‌های گندم از 5 تا 8 میلیمتر، پهنایشان از 2/5 تا 4/5 میلیمتر و وزنشان از 20 تا 60 میلی‌گرم متغیر است. گستره رنگ گندم از بژ یا نخودی (معروف به گندم سفید) تا قرمز قهوه‌ای (معروف به گندم سرخ) است. بسته به عوامل مختلف اجزای تشکیل دهنده اندوسپرم دانه‌ها می‌توانند بافت نرم یا سفتی داشته باشند. ساختار دانه گندم مرکب است از اجزای زیر:
گیاهک: (نامهای دیگر گیاهک عبارتند از: جوانه، جنین و رویان) تقریباً 5/2 درصد وزن دانه را تشکیل می‌دهد و سرشار از چربی و ویتامینها به خصوص ویتامین‌های گروه ب است. ویژگی منحصر به فرد جوانه میزان بالای چربی می‌باشد. اما به دلیل سهم کم جوانه از کل دانه، درصد چربی کل موجود در دانه کم و بین 1 تا 15 درصداست. از آنجایی که این بخش را معمولاً در تهیه آرد گندم همراه با سبوس جدا می‌کنند، سبوس را نمی‌توان مدت زیادی انبار کرد.

مدل سه بعدی دانه گندم
سبوس: همان پوسته دانه‌است و تقریباً 14 درصد از وزن دانه را تشکیل می‌دهد. سبوس را هم همچون گیاهک در مرحله آرد سازی از دانه جدا می‌کنند و معمولاً برای خوراک دام مورد استفاده قرار می‌گیرد.سبوس سرشار از سلولز می‌باشد.
سبوس عملا از 7 لایه مجزا تشکیل شده‌است که مهمترین آنها لایه تستا می‌باشد. تستا محل حضور رنگریزه‌ها به خصوص کارتنوئیدها می‌باشد، از این جهت این لایه از اهمیت فوق العاده بالایی برخوردار است.
آندوسپرم: حاوی مواد نشاسته‌ای دانه گندم است و تقریباً 83 تا 87 درصد از کل دانه را شامل می‌شود. آندوسپرم دارای دانه‌های نشاسته‌ای و مواد پروتئینی می‌باشد که دانه‌های نشاسته آن به‌وسیله گلوتن که یکی از پروتئینهای موجود در دانه‌است، بهم چسبیده‌اند به طوری که ماتریکس پروتئین-نشاسته را تشکیل می‌دهند. میزان گلوتن موجود در دانه بر حسب نوع و نژاد گندم تفاوت می‌کند. لایه‌ای از آندوسپرم درست زیر سبوس واقع شده‌است که آلورون نام دارد.این لایه تک سلولی است که این لایه در فرآیند آرد سازی جدا می‌شود.آندسپرم بین 10 تا 15 درصد پروتئین دارد و بخش قابل توجهی از آن نشاسته می‌باشد.
میزان گلوتن گندم است که مرغوبیت آن را تعیین می‌‌کند. گندمهای قرمز سخت بهاره و پاییزه گلوتن بیشتری دارند و به همین دلیل، ارزش تهیه ناناز آنها بیشتر است. چون خمیر حاصل از آردی که از لحاظ گلوتن غنی است، به دلیل داشتن حالت کشدار، قادر است که گازهای ناشی از تخمیر را بیشتر در خود نگهدارد و برای همین، خمیر بهتر ورآمده و حجمش بیشتر می‌گردد. کیفیت پخت نان به طور عمده به دو فاکتور بستگی دارد : کیفیت وکمیت گلوتن خمیرنان.
کمیت گلوتن در ری کردن و افزایش حجم نان موثر است. گندمهایی که دارای مقدار بیشتری گلوتن هستند، از لحاظ نانوایی نیز کیفیت مطلوبتری دارند. کیفیت گلوتن نمی‌تواند جانشین کمیت آن شود، زیرا گندمهایی با کیفیت خوب گلوتن ممکن است آردی که از نظر نانوایی ناپایدار و سست باشد بوجود آورند. میزان گلوتن گندم بستگی فراوانی به شرایط آب و هوایی دارد، ولی به کمک اصلاح بذر گندم می‌توان کمیت آن را افزایش داد. شرایط جوی بیش از ارقام مختلف گندم در تغییر میزان مواد سفیده‌ای موثر و حداکثر میزان گلوتن را می‌توان در نواحی گرم به دست آورد. آب و هوا به میزان 70 درصد و نوع رقم به میزان 30 درصد در مقدار گلوتن دانه موثر می‌باشد. در نانوایی کیفیت گلوتن نیز مانند کمیت آن قابل اهمیت می‌باشد. کیفیت گلوتن به استقامت آن در برابر فشار گازهای ایجاد شده از تخمیر و همچنین پایداری آن در مقابل ازدیاد حجم و شل شدن خمیر (بدون آنکه پاره شود) بستگی دارد. به عبارت دیگر خمیر بایستی هنگام خمیرگیری مدتی پایداری کرده وبزودی شل نشود. بدین ترتیب جدار حبابهای هوای داخل خمیر زود پاره نشده و بالنتیجه نان حجم بیشتری پیدا می‌کند. در ورآمدن خمیر بایست تخمیر زیادی صورت گیرد تا مقدار گازهای حاصله فراوانتر شده و حجم نان افزایش یابد.
کیفیت گلوتن گیاه عمدتا به وسیله پیشینه ژنتیکی آن تعیین می‌شود: کیفیت گلوتن نمی‌تواند بوسیله تغییرات در شرایط محیط یا با استفاده از کودها تغییر یابد. سطوح بالاتر پروتئین که عمدتا سبب افزایش کیفیت نانوایی می‌شود، از خوب بودن کیفیت گلوتن حکایت دارد. سطوح بالاتر آن دررقم با کیفیت پائین پروتئین، فقط سبب پیشرفت بسیار محدودی در کیفیت نانوایی می‌شود.
جهت افزایش کیفیت نانوایی آرد باید از یک طرف درصد رشد و نمو را که موجب بهبود کیفیت گلوتن می‌گردد زیاد نمود (مانند کیفیت گندم Manitoba) و از طرف دیگر کمیت گلوتن را با کمک روشهای به نژادی فزونی داد (برای نمونه در آلمان غربی میزان گلوتن از 19درصد به25 -23 درصد افزایش یافته‌است) و بالاخره باید درصد بلغور یا سبوس را کاهش داد(6). همچنین در اثر افزودن نمک طعام (به مقدارکم) به خمیر، ثبات و استحکام گلوتن زیاد می‌شود وتحمل خمیر در هنگام زدن و مخلوط کردن افزایش می‌یابد (غلظت زیاد نمک سبب تضعیف پایداری و استحکام خمیر می‌گردد.(
گلوتن از دو جزء گلوتنین (محلول در باز ضعیف) و گلیادین (محلول در الکل نسبتا قوی) تشکیل شده‌است که گلوتنین عامل چسبندگی خمیر و گلیادین عامل الاستیسیته (کشش) خمیر می‌باشد، برای جداسازی گلوتن از نشاسته از دستگاه گلوتن شوی گلوتامیک استفاده می‌شود و جداسازی گلوتنین و گلیادین با سانتریفیوژ گلوتن در دورهای بالا انجام می‌شود . خمیر خوب خمیری است که دارای مقادیر متناسبی از هر دو جزء باشد. بنابرنظر ایرانی (1385) درصد گلوتن مرطوب باید از 27 کمتر نباشد و شاخص گلوتن (عددکیفیت گلوتن) باید در رنج 90-50 باشد. به‌نظر می‌رسد که در شرایط تنش، بدلیل افزایش شدید انباشت پروتئین‌های گلیادین (پروتئین‌های گلیادین، پروتئین‌های شبه شوک حرارتی بوده و مقاومت گیاه را در برابر تنش‌های غیر زنده بالا می‌برند) و کاهش اندک مقادیر پروتئین‌های گلوتنین، شاخص گلوتن (نسبت گلوتنین به کل گلوتن) با کاهش مواجه شده و در نتیجه قدرت و کیفیت خمیر کاهش یابد.
انواع گندم
کشت گندم به روش‌های صنعتی در امریکا
از لحاظ گیاه‌شناسی گندم عضوی از گونه‌های تریتیکوم (Triticum) است که به سه گروه متمایز تقسیم می‌شود و هر گروه تعدادی مشخص کروموزم دارد که تمام خصوصیات ژنتیکی خانواده را با خود دارند.
ژن‌شناسی گندم از بیشتر محصولات دیگر دشوارتر است زیرا برخی از گونه‌های گندم دیپلوئیدهستند و دو رشته کروموزوم دارند در حالی که بسیاری از گونه‌های دیگر گندم پلی‌پلوئید هستند و چهار رشته کروموزوم (تتراپلوئید) یا شش تا (هگزاپلوئید) دارند.
دیپلوئیدها که تنها در مناطق جنگلی و بیابانی هستند و گندمهای تک دانه زراعی نیز در این گروه قرار دارند.
تتراپلوئیدها که به حالت وحشی هستند و گندمهای اِمِر (emer) و دوروم (durum) زراعی در این گروه هستند.
هگزاپلوئیدها که شامل گندم نان می‌شوند.
از لحاظ نوع کشت معمولاً گندمها را به دو دسته کلی گندم بهاره و گندم پاییزه تقسیم بندی می‌کنند. این دو نوع علاوه بر آن که دانه‌هایشان از نظر رنگ، بافت، شکل و ; باهم فرق دارد شرایط رشد و نمو آنها نیز باهم تفاوت می‌کند. این دو نوع گندم را در دو زمان مختلف در سال کشت می‌نمایند. دانه گندم، دارای شیاری است که در طول دانه قرار می‌گیرد. عمق این شیار در گندمهای پاییزه زیاد و در گندمهای بهاره کم است. طرفین این شیار در گندمهای بهاره گرد و در گندمهای پاییزه گوشه‌دار می‌باشد.
گندم بهاره: در اوایل بهار کاشته می‌شود. پس از جوانه زدن، گیاه جوان در بهار و اوایل تابستان رشد نموده و محصول آن را تا اواخر تابستان برداشت می‌کنند. گندم بهاره را معمولاً در نواحیی کشت می‌کنند که گندم پاییزه نمی‌تواند در برابر سرمای سخت زمستانی آن مناطق، مقاومت نماید. البته میزان محصول‌دهی گندم پاییزه از بهاره بیشتر است. معمولاً پس از تهیه بذر و زمانی که دمای خاک به یک درجه سانتیگراد بالای صفر رسید، گندم بهاره را می‌کارند. اگر شرایط آب و هوایی اجازه دهد می‌توان گندم را زودتر هم کاشت تا دوره رشد آن طولانی‌تر شده و میزان محصول دهی آن بیشتر شود. گندم پاییزه برای آن که به مرحله گلدهی برسد، باید به مدت طولانی در معرض هوای سرد قرار گیرد. اگر گندم پاییزه را در بهار بکارند، چون دوره سرما را پشت سر نمی‌گذارد، نمی‌تواند گل آذین خوبی تشکیل دهد.
گندم پاییزه: این نوع گندم در نیم کره شمالی، در فصل پاییز موقعی که دمای خاک از 13 درجه سانتیگراد کمتر باشد کشت می‌شود. ابتدا بذرگندم پاییزه جوانه می‌زند. سپس در فصل زمستان، گیاه به صورت گیاه جوان کوچکی باقی می‌ماند و با آغاز فصل بهار، مجدداً رشد و نمو خود را آغاز می‌کند. معمولاً در یکی از ماههای خرداد، تیر یا نهایتا مرداد، دانه می‌رسد و آماده برداشت می‌شود. گندمهای پاییزه به نسبت گندمهای بهاره ریشه‌های عمیق‌تر و پرپشت‌تری دارند که تا 200 سانتیمتر در خاک نفوذ می‌کنند. این امر ناشی از آن است که گندمهای پاییزه فصل رشد طولانی‌تری دارند.

شرایط مناسب برای رشد گندم
گل گندم
خاک شنی و رسی عمیق با زهکشی خوب، برای رشد گندم مناسب است. اصولا میزان عملکرد گندم در شرایط دیم (آبیاری با باران)، در خاکهای ریز بافت بیشتر است. چون این قبیل خاکها قادرند آب را بهتر و به مدت طولانی‌تر در خود نگهدارند. اما در شرایط آبی (که کشاورز خود گیاه را آبیاری می‌کند)، معمولاً گندم زیاد تحت تأثیر بافت خاک خود قرار نمی‌گیرد. گندم هم مانند سایر گیاهان نمی‌تواند در خاک خشک جوانه بزند.
گندم بهاره به دلیل ذخیره شدن رطوبت زمستانی در خاک، همواره رطوبت مورد نیاز خود را دارد. اما رطوبت خاک گندمهای پاییزه معمولاً فرایند جوانه‌زنی را با مشکل مواجه می‌نماید. اگر برای جوانه زنی یا رشد اولیه جوانه، خاک رطوبت کافی نداشته باشد بذرها ممکن است بپوسند یا در معرض صدمات ناشی از سرما قرار گیرند.
آب و هوای مناسب برای رشد گندم
شرایط ایده‌آل برای رشد گندم، آب و هوای خنک در دوره رشد رویشی، آب و هوای معتدل در دوران تشکیل دانه و آب و هوای گرم و خشک در زمان برداشت محصول می‌باشد. بنابراین در مناطقی که زمستانهای سخت دارند، کشت گندم با مشکلاتی از قبیل سرمازدگی زمستانی مواجه می‌شود. البته باید بدانیم که گندم در برابر خشکی مقاومت چندانی ندارد و نمی‌تواند به مدت طولانی، خشکی و کم آبی را تحمل نماید. اما قادر است خود را با شرایط خشک تا حدی تطبیق داده و با تشکیل یاخته‌های کوچک‌تر که در نهایت سبب تشکیل برگهای کوچک شده و در نتیجه روزنه‌ها کوچک‌تر می‌شود، سطح تعریق را کاهش دهد و از اثرات سوء کم آبی تا حدی محفوظ بماند.
آفات و بیماریهای گیاه گندم
سن گندم
سن گندم (Eurygaster integriceps) پس از ملخ یکی از خطرناکترین آفات گندم می‌باشد و سالیانه خسارت زیادی به مزارع گندم وارد می‌سازد.
خسارت سن در دو مرحله مختلف صورت می‌گیرد : درنخستین مرحله و در فصل بهار حشرات کامل به مزارع غلات مخصوصا گندم روی می‌آورند و با مکیدن شیره سلولی گیاه باعث پژمردگی آن می‌گردند. در مرحله دوم پوره‌ها پس از خروج از تخم روی خوشه‌ها می‌روند و دانه‌ها را نیش زده و از محتوای دانه تغذیه می‌کنند و سبب کوچک شدن دانه می‌شوند. این حشره با نیش زدن دانه‌ها آنزیم پروتئاز را وارد آنها نموده ودر نتیجه پروتئین گندم در محل نیش تجزیه شده و گلوتن سیال و آبکی می‌شود که این امر سبب ریختن و ضایع شدن خمیر در هنگام پخت می‌شود و اگر نان به صورت نان حجیم تهیه شود، چون گلوتن قدرت نگهداری گازکربنیک حاصل ازتجزیه گلوتن را ندارد و در مغز نان خلل و فرج تشکیل نمی‌شود، مغز اینگونه نانها اغلب نپخته‌است و حالت پوکی نان سالم را ندارد و در صورت دیدن حرارت بیشتر، سخت و استخوانی می‌شود. بررسیها نشان می‌دهد که بیشترین مقدار تغذیه سن ازگندم در زمان ظهور سن‌های نسل جدید بوده و خسارت کیفی سن در مرحله زایشی (عمدتا در مراحل شیری وخمیری دانه وبا شدت کمتری در مرحله سخت شدن دانه) وارد می‌شود. همچنین گفته می‌شود که زودرسی گیاه و متعاقب آن امکان برداشت زودهنگام محصول، چنانچه سبب عدم همزمانی زمان رسیدگی گیاه با ظهور نسل جدید سن گردد می‌تواند سبب کاهش خسارت کمی وکیفی سن به سنبله‌های گندم گردد . بطورکلی درصد سن زدگی گندم از 2 تا 3 درصد نباید تجاوز کند. گندمهای با درصد سن زدگی بیش از این مقدار به تنهایی قابل مصرف نبوده و باید با نمونه‌های با کیفیت بالا مخلوط شوند و یا اینکه مواد بهبود دهنده مثل اسیداسکوربیک ویا گلوتن به آنها اضافه شود و سپس مورد استفاده قرار گیرند.
امروزه اثبات شده‌است که بین مقدار سختی دانه و درصد سن زدگی دانه‌ها ارتباط معکوس وجود دارد، یعنی هرچه سختی دانه‌ها بیشتر باشد درصد سن زدگی کمتراست، همچنین تنش سبب افزایش درصد سن زدگی می‌شود. برای تعیین درصد سن زدگی ابتدا100گرم دانه گندم را وزن کرده، سپس دانه‌های سن زده را جدا و با توزین آنها درصد سن زدگی نمونه را محاسبه می‌کنیم. شایان ذکر است که محل نیش حشره به صورت یک لکه کوچک که اطراف آن به رنگ کرم روشن درآمده، قابل مشاهده و شناسایی است.
زنگ گندم
زنگ گندم را، قارچی به نام Puccinia ایجاد می‌کند. مهم‌ترین بیماری گندم به شمار می‌رود که شامل زنگ ساقه، زنگ برگ، زنگ خطی و زنگ نواری می‌شود. شرایط محیطی مساعد برای ایجاد این نوع آفت، آب و هوای گرم تا گرم مرطوب می‌باشد. تشکیل حفره‌های قرمز یا سیاه که حاوی اسپورهایتولید مثل در سطح ساقه، برگ، غلاف و … از علائم این بیماری می‌باشند. این قارچها از کارآیی گیاه در مصرف آب می‌کاهند، بافتهای گیاه را تخریب می‌کنند و تعداد دانه‌های موجود در سنبله را مانند زمانی که گیاه به کمبود آب دچار شده، کاهش می‌دهند.

سیاهک گندم
سیاهک گندم یکی از بیماریهای قارچی گندم است که می‌تواند به صورت سیاهک آشکار، سیاهک برگ، سیاهک پنهان معمولی و ; ظاهر گردد. سیاهک پنهان، مهم‌ترین و رایج‌ترین و در عین حال، مخرب‌ترین نوع سیاهک است که خسارت زیادی مخصوصا به گندم پاییزه وارد می‌آورد.
پوسیدگی جوانه و ریشه
بیماریهایی هستند که قارچها آنها را بوجود می‌آورند. این بیماریها هم خسارات زیادی را به محصول گندم وارد می‌کنند. در گذشته، ضدعفونی نمودن بذر با ترکیبات جیوه‌ای تا حدی از این بیماریها جلوگیری می‌نمود. اما امروزه اغلب از کاربامات و هگزا کلرو بنزن برای نابودی این بیماریها استفاده می‌کنند.
زمان برداشت محصول
زمان برداشت گندم تحت تأثیر عواملی از جمله بارندگی، رطوبت نسبی، دمای هوا و همچنین رسیدن دانه قرار می‌گیرد. برداشت گندم در ایران از اوایل بهار (در مناطق گرمسیری) آغاز شده و تا اواخر تابستان (در مناطق سردسیری) ادامه دارد. امروزه در سراسر جهان از وسایل مکانیکی خاصی برای برداشت گندم استفاده می‌نمایند، ولی هنوز هم گندم به طریق سنتی که کند و پر هزینه‌است، برداشت می‌شود. در روش سنتی، بوته‌های گندم را از فاصله چند سانتی سطح خاک، درو نموده و به صورت دسته‌های کوچک درمی‌آورند. سپس این دسته‌ها را به خرمنگاه منتقل نموده و طی مراحل خاصی می‌کوبند. زمان صحیح برداشت گندم، وقتی است که رطوبت دانه بین 14 تا 16 درصد باشد.

محصولات گندم
برخلاف سایر غلات، گندم را می‌توان از طرق مختلف از جمله در تهیه نان، بیسکویت، شیرینی،کیک، پاستا، ماکارونی و; مورد مصرف قرار داد. از گندم در صنایع کاغذ سازی، چسب سازی و همچنین در تهیه پودر لباسشویی هم استفاده می‌گردد. از سبوس و کاه آن نیز به عنوان خوراک دام استفاده می‌کنند. انواع مختلف گندم برای مصارف مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. مثلاً گندمهای نرم بهاره یا پاییزه برای مصرف در صنایع بیسکویت سازی، شیرینی‌پزی و کیک‌پزی مناسبند. در حالی که از گندمهای سخت پاییزه و بهاره در نانوایی استفاده بیشتری دارند.

تاریخچه کشت گندم
«در حدود پنج هزار سال پیش از میلاد مردم غارنشین فلات ایران بر اثر تغییراتی که از لحاظ آب و هوا و تشکیل مزارع و چمنزارها به وجود آمد به دشت‌ها روی آوردند و زندگی تازه‌ای را آغاز کردند و در تمدن آن‌ها نسبت به دوران‌های پیشین پیشرفت بیشتری دیده شد. قدیمی‌ترین مردم دشت‌نشین، مردم محل سیلک (Sialk) نزدیک کاشان بودند که آثار زندگی ایشان را در آن‌جا به دست آورده‌اند. ;.. تحقیقاتی که در محل مزبور انجام گرفته است نشان می‌دهد که مردم فلات ایران به امر کشاورزی پرداختند و حیوانات اهلی را نیز پرورش دادند. در هزاره چهارم پیش از میلاد مردم دشت‌نشین فلات ایران در کار زندگی پیشرفت بیشتری کردند ;.. در این دوره تجارت نیز رو به پیشرفت نهاد. اما دادوستد بیش‌تر مربوط به محصولات کشاورزی مانند گندم و جو بود. مسئله دیگر که اهمیت دارد این است که کشت گندم و جو نخستین بار در ایران متداول شد.»
از حفاریهای باستانشناسی چنین استنباط می‌شود که منشاء کشت گندم یا در سوریه و فلسطین یا کمی دورتر به سمت شمال در امتداد بخش جنوبی آناتولی بوده‌است. کشت گندم از فلسطین به مصر و از شمال بین‌النهرین به ایران گسترش یافت. در ایران گندم نان برای نخستین بار تکامل یافت. گندم نان از ایران به همه سو، به جنوب بین‌النهرین، هندوستان، ترکمنستان روسیه و از آنجا به چین و جنوب روسیه گسترش یافت. در مصر باستان 26000 تا 30000 کیلومتر مربع زیر کشت گندم بوده است.
تولیدکنندگان
ده تولیدکننده اصلی گندم — 2008 (میلیون تن)
چین
112
هند
79
ایالات متحده آمریکا
68
روسیه
64
فرانسه
39
کانادا
29
آلمان
26
اوکراین
26
پاکستان
21
استرالیا
21
تمام جهان 690
منبع: فائو [10]

تولیدکنندگان بزرگ گندم در ایران، استان فارس در شهرهای اقلید، فسا و مرودشت مهم‌ترین تولیدکنندگان گندم در ایران هستند. استان خوزستاننیز تولید کننده عمده گندم ایران می‌باشد.

رنگ گندمرابطه رنگ با واریته گندم
رنگریزه‌های موجود در لایه تستا در واریته‌های مختلف متفاوت است. به طور مثال؛ واریته بزوستایا قرمز رنگ و واریته روشن سفید رنگ می‌باشد.
رابطه رنگ با نوع گندم
برخی دانه‌های گندم نرم و برخی سخت اند. رنگ گندم می‌تواند ملاکی برای تعیین نرمی و سختی گندم باشد. به طوری که عموما گندم‌های قرمز داری مقطع شیشه‌ای می‌باشند درنتیجه سخت اند و گندم‌های سفید دارای مقطع آردی می‌باشندو درنتیجه نرم اند
رابطه رنگ با قیمت گندم
عموما گندم‌های قرمز سختر و گران قیمت تر از گندم‌های سفید می‌باشند.
رابطه رنگ با کیفیت
کیفیت گندم در درجه اول تابع کیفیت و کمیت پروتئین آن است.عموما گندم‌های قرمز رنگ از کیفیت بالاتری نسبت به گندم‌های سفید برخوردار می‌باشند.

آفات گندم و اهمیت اقتصادی آنها
در اکوسیستم های زراعی کشور که گندم و جو بستر زیست را تشکیل می دهند، عوامل زنده و غیر زنده ای در تولید محصول تآثیرگذار هستند که انسان برای بدست آوردن محصول بیشتر مدام آنها را تغییر می دهد. شناخت این عوامل و روابط متقابل بین آنها در حفظ تعادل کمی و کیفی گونه های تشکیل دهنده یک اکوسیستم اهمیت بسیار زیادی دارد. در ایران بیش از 70 گونه حشره گیاه خوار شناسایی شده اند که به عنوان مصرف کنندگان اولیه از گندم و جو تغذیه می کنند. این حشرات گیاه خوار، خود مورد تغذیه حشره خواران (حشرات انگل، انگل های بالقوه و شکارگران) که مصرف کنندگان ثانویه هستند، قرار می گیرند. اتلاق واژه آفت به گونه هایی که زیان اقتصادی ندارند جایز نیست و تلاش برای حذف این گونه ها، نابودی دشمنان طبیعی آنها، طغیان احتمالی آفات بالقوه و کاهش تنوع زیستی در اکوسیستم های زراعی را به همراه خواهد داشت.
گسترش و طغیان سن گندم در اثر تخریب مراتع به عنوان زیستگاه های دائمی این حشره و تبدیل آنها به اراضی دیم کم بازده و فراهم آوردن بستر زیست مناسب تر برای تغذیه و تولید مثل آن، مثال خوبی برای نشان دادن چگونگی ایجاد یک آفت در اثر تغییر اکوسیستم توسط انسان است.
محدود بودن دامنه میزبانی آفات غلات و مکان زمســـتان گذرانی تعداد زیادی از آنها که در خاک و بقــایای محصول صورت می گیرد، موجب می شود که جمعیت اکثر این آفات، با تناوب زراعی و انجام عملیات زراعی پس از برداشت، به مقدار قابل توجهی کاهش یابند. علیرغم این مسئله، حدود 15 گونه از حشرات زیان آور گندم و جو را می توان نام برد که به عنوان آفات درجه اول و دوم، زیان اقتصادی قابل توجهی به این محصولات وارد می کنند.

خسارت ناشی از آفات، بیماریها و علف های هرز در کشور ما حدود 30-35 درصد برآورد گردیده است که
10-12 درصد آن به حشرات زیان آور اختصاص دارد. بدین معنی که با مدیریت کنترل این عوامل، می توان
10-12 درصد عملکرد واقعی گندم را افزایش داد و آن را به حداکثر عملکرد قابل دسترس که در شرایط دیم و آبی به ترتیب 4 و 14 تن در هکتار ذکر شده است، نزدیک تر ساخت.

راهکارهای توصیه شده برای مدیریت منطقی کنترل آفات در مزارع گندم و جو کشور، مبتنی بر استفاده از
روش های غیر شیمیایی است. کنترل شیمیایی سن گندم به عنوان مهم ترین حشره زیان آور مزارع گندم و جو کشور که به تفصیل به آن پرداخته خواهد شد، از این قاعده مستثنی است. طبق استنتاجی از گزارش عملکرد فعالیت های سازمان حفظ نباتات در سال 1378، سالانه در سطحی معادل 22-25 درصد کل اراضی گندم کشور، برای کنترل حشرات زیان آور مبارزه شیمیایی صورت می گیرد(1200000 هکتار برای کنترل سن گندم و حدود 75000 هکتار برای کنترل سایر حشرات زیان آورگندم). میانگین مصرف آفت کش ها در این محصول حدود
4/0- 5/0 کیلوگرم در هکتار است که2/0-25/0 کیلوگرم آن به حشره کش ها اختصاص دارد و این میزان در مقایسه با میانگین مصرف آفت کش ها در درختان میوه(5/9 لیتر درهکتار)، برنج (7/18 لیتر در هکتار)، پنبه(9 لیتر در هکتار) و چغندر قند(1/8 لیتر در هکتار) مقدار قابل توجهی نیست(سازمان حفظ نباتات، 1378).

علیرغم این مسئله سیاست جاری وزارت جهاد کشاورزی و دیگر سیاست گزاران تولید گندم کشور، رسیدن به کشاورزی پایدار(تولید بهینه و مستمر محصولات کشاورزی با حفظ و یا حداقل زیان وارده به محیط زیست) است وخودکفایی در تولید گندم و کاهش ســطوح مبارزه شــیمــیایی با آفات گندم، از مهم ترین برنامه های بخش کشاورزی و زیر بخش های تابع آن( سازمان حفظ نباتات و موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی) می باشد.
در این مجموعه نکات مهم و کلیدی در رابطه با مناطق انتشار، خسارت، زیست شناسی و مدیریت کنترل آفات مهم گندم و جو کشور، به اختصار بیان شده است و تصاویری در رابطه مهم ترین آفات گندم و جو ارایه شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر و جزئیات دقیق تری در خصوص این آفات می توان به منابع و مراجع علمی مورد استفاده در این نوشته، مراجعه کرد.

راست بالان زیان آور گندم
تا کنون چندین گونه ملخ که میزبان آنها گندم ذکرگردیده است، جمع آوری و شناسایی شده اند. در بین این ملخ ها گونه های زیرحائز اهمیت می باشند(شکل 1):

ملخ صحرایی
کانون های دائمی این ملخ در افریقا، عربستان، هندوستان و پاکستان قرار دارد و تحت شرایط خاصی از فاز انفرادی به فاز گله ای تبدیل شده و به مناطق دیگر از جمله ایران حمله می کنند. این ملخ دامنه میزبانی وسیعی داشته و گندم و جو نیز از گیاهان میزبان آن به شمار می آید.

این ملخ در سال هایی که حالت گله ای آن به ایران حمله کرده است تا دو نسل در سال ایجاد کرده است (بهداد،1375). درسال های اخیر شاهد حمله دسته های مهاجر این ملخ به ایران نبوده ایم. فاز انفرادی این آفت در سیستان و بلوچستان و حاشیه دریای عمان و خلیج فارس نیز وجود دارد که در صورت مساعد بودن شرایط محیطی افزایش جمعیت داده و به زراعت های هم جوار محل زیست خود خسارت وارد می سازند (رفیعی، 1372 و غزوی و جمسی، 1373).
ملخ آسیایی

فاز انفرادی این ملخ در اکثر نقاط ایران وجود دارد و گندم و جو نیز به عنوان میزبان های این ملخ چند میزبانه ذکر شده است. اولین گزارش حمله آن به ایران در سال 1325 بوده که از خاک روسیه به نواحی شمالی ایران حمله کرده است (بهداد، 1375 ). در سال های اخیر این ملخ خسارت های شدیدی به مزارع نیشکر و برنج خوزستان وارد نموده است. زمستان گذرانی این ملخ به صورت تخم است و در شرایط خوزستان تا 3 نسل در سال ایجاد می کند(خواجه زاده،1381) .
برخی دیگر از ملخ های بومی در ایران وجود دارند که گندم و جو میزبان آنها ذکر شده است و در برخی
سال ها خسارت های قابل توجهی به غلات وارد می کنند. اسامی علمی مهم ترین آنها به شرح زیر می باشد:

شکل 1- مهم ترین ملخ های زیان آور غلات
ملخ آسیایی(Locusta migratoria ) (بالا)
ملخ صحرایی(Schistocerca gregaria ) (پائین)

مدیریت تلفیقی ملخ های زیان آور گندم
ــ پرندگان مخـتلف از شـکارگران عمومی ملـخ ها به شمار می آیند. لارو چند گونه از سوسک های جنس
Meloe و چند گونه از سوسک های جنس Mylabris گزارش شده اند که از تخم ملخ ها تغذیه می کنند.
ـــ در مدیریت تلفیقی ملخ های بومی زیان آور کشور شناسایی کانون ها و مناطق نشو و نمای این ملخ ها اهمیت فراوانی دارد. در سال 1378 عملیات دیده بانی و مبارزه با ملخ های بومی و ملخ صحرایی در سطح 118000 هکتار توسط عوامل اجرایی سازمان حفظ نباتات صورت گرفته است (سازمان حفظ نباتات، 1378).

برای کنترل شیمیایی ملخ های زیان آور، سموم فنیتروتیون ULV 96% ( 4/0- 5/0 کیلودر هکتار)، مالاتیون ULV 96% (7/0- 5/1 کیلو در هکتار)، فنیتروتیون EC 50% (1 لیتر درهکتار) و دیفلوبنزورون ULV 95% (300 میلی لیتر در هکتار) و طعمه مسموم ( لیندین WP 25% + 100 کیلو سبوس گندم ، برنج یا ذرت+ آب به اندازه مرطوب شدن) به مقدار 25-50 کیلو گرم در هکتار به محض خروج پوره ها تا زمان ظهور ملخ های کامل، مورد استفاده قرار می گیرند( سازمان حفظ نباتات، 1375).
ــ در کشورهای توسعه یافته، از عوامل بیماری زای حشرات ( قارچ ها و پروتوزوئرها) برای کنترل ملخ های زیان آور استفاده می کنند. در ایران نیز تحقیقاتی برای جداسازی، شناسایی و بررسی کارایی آزمایشگاهی این عوامل صورت گرفته است.

 

کلمات کلیدی :