پایان نامه

 

  مقاله عصر جاهلیت و اسلام در pdf دارای 18 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله عصر جاهلیت و اسلام در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله عصر جاهلیت و اسلام در pdf

مقدّمه  
راز تفاوت‏ها  
تکریم بانوان  
سیمای جاهلیّت  
جایگاه دختر در اندیشه عترت  
پیامبر صلی ‏الله‏ علیه ‏و‏آله و دخترش فاطمه  
دختر؛هدیه الهی  
ازچشمه ‏سار نور  
میزان سنجش مردان  
محبّت الهی بر دختران  
مجالست با پیامبرصلی ‏الله‏ علیه‏ و‏آله در بهشت  
دختران را نکشید  
رحمت‏های الهی  
نشانه سعادت  
دختران حسنات‏اند  
رزق و روزی دختران  
بانگ فرشتگان  
برکات اخروی و دنیوی  
پی‏نوشت‏ها:  

مقدّمه

نقش تعیین ‏کننده زن در بقاء و رشد جامعه بشری همیشه مورد توجّه مثبت و منفی اندیشمندان،سیاست‏مداران، مدیران و رهبران جوامع بوده است. تاریخ، گویای این واقعیت است که زن در کنارمرد در تمدّن بشری ـ مستقیم و غیر مستقیم ـ نقش‏آفرین بوده است ولی از دیرزمان و باانگیزه‏های مختلف از حقوق الهی و انسانی خود محروم گردیده است

تاریخ، این حقیقت را در سینه خود ثبت کرده است که پیامبران و اولیای الهی هم در احقاق حقوق و هم در ایفای نقش سالم و سازنده زنان، برترین جریان‏سازی و هدایت را داشته‏اند

راز تفاوت‏ها

آنچه بیشتر موجب شده تا نقش اصیل و سازنده زن در جوامعْ نادیده گرفته شود، برداشت ناصحیح از تفاوت‏های طبیعی زن با مرد است که همانا حکمت و تدبیر الهی در خلقت این دو موجود است.همان‏گونه که نیازهای بشر در سنین مختلف، متفاوت می‏باشد مثلاً غذای او در کودکی با دوره جوانی و بزرگسالی فرق دارد و خداوند برای او غذایی متناسب با رشد و سنّ او در طبیعت فراهم ساخته است، حقوق فردی و اجتماعی او را نیز از بزرگسالان ممتاز کرده است. و همان‏گونه که نیازهای طبیعی و مادّی کودک با نیازهای حقوقی و معنوی وی هماهنگ است، همه آنها بانیازهای بزرگسالی نیز متفاوت است. و این تفاوت‏ها همه لازمه آفرینش و همراه با عدالت و درمسیر «نظام احسن» است. (مسلّماً ما انسان را در بهترین شکل و نظام آفریدیم.)

و همان‏گونه که تفاوت سلیقه ‏ها و استعدادها میان انسان‏ها در چرخش نظام اجتماعی امری ضروری است، نوع انسانی نیز در دو صنف زن و مرد تشکیل شده است و هر یک از این دو صنف نیازهای مخصوص به خود را دارند و در عین اشتراک در بسیاری از امور، تفاوت‏های روشنی نیز ازنظر خلقت میان آنها به چشم می‏خورد

با نگاهی به پیشینه این موضوع، به روشنی می‏توان دریافت که ریشه ستم‏هایی که بر زن رفته است، ناشی از عدم معرفت به این تفاوت‏ها و یا دست‏آویز قرار دادن همین تفاوت‏ها برای ستم برزنان و بلکه ستم بر کلّ بشر بوده است

تساوی زن و مرد در هویّت انسانی و حتّی در خطاب‏های الهی و دریافت پاداش یا عذاب که توسّط پیامبران به بشر رسیده است مانع از اختلاف روحی، روانی و جسمی زن و مرد نیست. زن و مرد در عین اشتراک در هویّت انسانی، از تفاوت‏های عمیق روحی و روانی نیز برخوردارند و به تبع آن،بخشی از مسؤولیتهای فردی و اجتماعی آنان نیز متفاوت و متمایز خواهد بود و این، همان چالش بزرگ میان زنان و مردان و حتّی گاه میان خود زنان بوده است

تکریم بانوان

در آموزه‏های اسلام، میان جنس مذکّر و مؤنّث، پسر و دختر، آنچه ملاک سنجش است در یک نگاه کلّی «تقوا» است. قرآن کریم خطاب به مردان و زنان می‏فرماید

«ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم، و تیره‏ها و قبیله‏ها قرار دادیم، تا یکدیگر را بشناسید، ولی گرامی‏ترین شما نزد خداوند، باتقواترین شماست. خداوند دانا و خبیر است.»

یعنی معیار خوب و بد بودن، «قُرب» و «بُعد» الهی است و در این‏باره هیچ فرقی میان انسانها از نظر جنسیّت نیست. بی‏تردید با آنکه بسیاری از اوصاف، تکالیف و حتّی حقوقی که در قرآن کری مبرای اهل ایمان ذکر شده است ـ چه در حوزه عبادات، اقتصاد، اخلاق و غیره ـ مشترک میان مردان و زنان مؤمن است و هر کسی که در این اوصاف و تکالیف از دیگری سبقت بگیرد، از پاداش الهی برخوردار و نزد خداوند محبوب‏تر خواهد بود. «پاداش هیچ کسی از بین نمی‏رود خواه مرد باشد یا زن.»

در برخی آیات نیز اوصاف، نشانه‏ها و تکالیفی آمده است که مستقلاً برای زنان است. قرآن کریم که قانون اساسی اسلام است، به احیاء و اصلاح جایگاه زن در جامعه پرداخته است. و به حقیقت،تحوّلی مثبت و شگرف در تکریم شخصیت و حقوق زنان پدید آورده است و با دقّت در آیات قرآن روشن می‏شود که این تحوّل و تکریم، همه در سیر «نظام اجتماعی احسن» قابل تبیین وشکل‏گیری است. آغاز این تحوّل و حرکت شگرف را در پدیده شوم زنده به گور کردن دختران می‏توان یافت. زنده به گور کردن دختران در دوران جاهلیّت، عمق تحقیر شخصیت زن را هویدا می‏سازد و مبارزه اسلام با این پدیده شوم، اوج تکریم و تجلّی ارزشهای والای انسانی زن را پدیدارمی‏کند

سیمای جاهلیّت

سنّت «دخترکشی» که بین مردم قبل از اسلام امری عادّی بود، با برخورد و عکس‏العمل شدید قرآن مواجه گردید. در چند جای قرآن، این حرکت جاهلی با شدّت محکوم و از مظلومیّت ومعصومیّت دختران دفاع شد. قرآن کریم در سوره «نحل» خشم مردم را از داشتن دختر بیان می‏کند و زنده به گور کردن دختران را توسّط پدران، بازگو می‏نماید: «هرگاه به یکی از آنها بشارت دهند دختری نصیب تو شده، چهره‏اش (از فرط ناراحتی) سیاه می‏شود و آکنده از خشم می‏گردد. از قوم و قبیله خود متواری می‏گردد (و نمی‏داند) آیا او را با قبول ننگ، نگهداری و یا در خاک پنهانش کند»؟

داستان وئاد (دختران زنده به گور شده) پر از حوادث بسیار دردناک است؛ از جمله این حادثه

مردی خدمت پیامبر آمد، اسلام آورد، اسلامی راستین؛ روزی خدمت رسول خدا صلی‏الله‏علیه‏و‏آله رسید و سؤال کرد: آیا اگر گناه بزرگی کرده باشم، توبه من پذیرفته می‏شود؟ فرمود: خداوند توّاب و رحیم است. عرض کرد: ای رسول خدا! گناه من بسیار عظیم است. فرمود: وای بر تو! هر قدر گناه تو بزرگ باشد، عفو خدا از آن بزرگ‏تر است. عرض کرد: اکنون که چنین می‏گویی بدان: من در جاهلیّت به سفر دوری رفته بودم، در حالی که همسرم باردار بود، پس از چهار سال بازگشتم، همسرم به استقبال من آمد، نگاه کردم دخترکی در خانه دیدم، پرسیدم: این دختر کیست؟ گفت: دختر یکی از همسایگان است! من فکر کردم ساعتی بعد به خانه خود می‏رود امّا با تعجّب دیدم نرفت، غافل از اینکه او دخترمن است و مادرش این واقعیّت را مکتوم می‏دارد، مبادا به دست من کشته شود. سرانجام گفتم: راستش را بگو، این دختر کیست؟ گفت: به خاطر داری هنگامی که به سفر رفتی باردار بودم؛ این، نتیجه همان حمل است و دختر تو است. آن شب را با کمال ناراحتی خوابیدم، گاهی به خواب می‏رفتم و گاهی بیدار می‏شدم، صبح نزدیک شده بود، از بستر برخاستم و کنار دخترک رفتم، در کنار مادرش به خواب رفته بود، او را بیرون کشیدم و بیدارش کردم و گفتم همراه من به نخلستان بیا، او به دنبال من حرکت می‏کرد تا نزدیک نخلستان رسیدیم؛ من شروع به کندن حفره‏ای کردم و او به من کمک می‏کرد تا خاک را بیرون آورم، هنگامی که حفره تمام شد، من زیر بغل او را گرفتم و در وسط حفره افکندم. (در این هنگام هر دو چشم پیامبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله پر از اشک شد) سپس دست چپم را به کتف او گذاشتم که بیرون نیاید و با دست راست، خاک بر او افشاندم! و او پیوسته دست و پا می‏زد و مظلومانه، فریاد می‏کشید: پدرجان! چه با من می‏کنی؟ در این هنگام، مقداری خاک بر روی من ریخت، او دستش را دراز کرد و خاک را از صورت من پاک نمود ولی من همچنان قساوت‏مندانه خاک بر روی او می‏ریختم، تاآخرین ناله‏هایش در زیر قشر عظیمی از خاک محو شد!

در اینجا پیامبر صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏آله در حالی که بسیار ناراحت و پریشان بود و اشکها را از چشم پا کمی ‏کرد، فرمود

«اگر نه این بود که رحمت خدا بر غضبش پیشی گرفته، لازم بود هر چه زودتر، انتقام از تو بگیرد.»

مسأله تحقیر شخصیت زن و دختران به همین جا پایان نمی‏پذیرفت و تا آنجا پیش رفته بود که اصلاً نَسَب را به مرد مربوط می‏دانستند و مادر را تنها ظرفی برای نگاهداری و پرورش جنین محسوب می‏کردند چنانچه در اشعار خود چنین می‏سرودند

فرزندان ما، فرزندان پسران ما هستند و اما فرزندان دختران ما، فرزندان مردان بیگانه‏اند

مفسّران و مورّخان در اینکه انگیزه عرب جاهلی از این عمل حیرت‏انگیز و منحط، چه بوده است؟ مطالب فراوانی گفته و نوشته‏اند از جمله: جنگها و به اسارت رفتن دختران و در نتیجه، جریحه‏دارشدن غیرت آنان و یا عدم توان و کارایی دختران در تولید؛ امّا آنچه اهمیّت دارد، برخورد قرآن کریم با این پدیده و سنّت زشت است و چه قدر هنرمندانه و ظریف حالات روحی پدران را بیان می‏کند که خودِ این شیوه بیان حادثه، حکایت از نکوهش جدّی و عمیق این عمل زشت دارد

در سوره «تکویر» نیز جریان زنده به گور شدن دختران را به گونه‏ای جانسوز و تکان دهنده و درجملاتی کوتاه بیان می‏کند، آنجا که می‏فرماید: «در آن هنگام که از دختران زنده به گور شده پرسیده می‏شود: به کدامین گناه کشته شدند»6 قرآن کریم با قرار دادن این پرسش ازپرسش‏های قیامت و حسابرسی روز رستاخیز، بر اهمیّت این مسأله افزوده است؛ آن‏گونه که امین‏الاسلام طبرسی، در مجمع‏البیان در ذیل این آیات می‏فرماید

«توجّه خطاب به دختران قربانی در قیامت به جای پدران آنان که عامل جنایت و در واقع قات لبوده‏اند، حاکی از نوعی تعریض و توبیخ نسبت به آنان است. گویا آنها به قدری پست و بی‏ارزش هستند که حتّی ارزش مخاطب بودن برای بازپرسی را ندارند.»

جایگاه دختر در اندیشه عترت

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله اقتصاد سیاسی قدرت نمادین بوردیو در pdf دارای 53 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله اقتصاد سیاسی قدرت نمادین بوردیو در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله اقتصاد سیاسی قدرت نمادین بوردیو در pdf

اقتصاد سیاسی قدرت نمادین بوردیو  
فراگذشتن از آرمان‌گرایی و مادی‌گرایی  
مارکس  
وبر  
منافع نمادین  
سرمایه فرهنگی  
قدرت نمادین  
درآمدی بر مفهوم سیاست  
تحلیلی بر دین سیاسی  
نظر من در باره دین سیاسی  
تفاوت مدرنیته -مدرنیسم – مدرنیزاسیون در چیست؟  
تجددگرایی (مدرنیسم):  
1 تجددگرایی در یک رویکرد، رویارویی با سنت گرایی به شمار آمده و بدان  
پست مدرنیسم (پس از مدرنیته):  
انتقاد از پست مدرنیسم  
منابع :  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله اقتصاد سیاسی قدرت نمادین بوردیو در pdf

 1) رهبری در عصر فرانوگرایی ،عبدالصمد خدامی ،تدبیر – شماره 178 –

 2) ارتباط سازمانی (رویکردها و فرایندها) ،کاترین میلر، ترجمه آذر قبادی، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی تهران 1377

3)  تئوریهای سازمان و مدیریت-ازنوگرایی تا پسانوگرائی. حسین رحمان سرشت. جلد اول. انتشارات فن و هنر، تهران 1377

4)  مبانی مدیریت،استفن رابینز- دیودای دی سنزو، ترجمه سیدمحمد اعرابی- محمدعلی حمید رفیعی- بهروز اسراری ارشاد،انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی، چاپ دوم، تهران 1382

 5) مدیریت عمومی، سیدمهدی الوانی، نشر نی

 6) عبدالصمد خدامی: کارشناس ارشد مدیریت دولتی از دانشگاه تهران

 

اقتصاد سیاسی قدرت نمادین بوردیو

 بوردیو جامعه‌شناسی قدرت نمادین را مطرح می‌کند، و در آن به موضوع مهم رابطه بین فرهنگ، قشربندی (اجتماعی) و قدرت می‌پردازد. او معتقد است که مبارزه برای شناسایی ‌اجتماعی، بعدی اساسی از کل حیات اجتماعی است. در این مبارزه، منابع، فرایند‌ها و نهاد‌های فرهنگی، افراد و گروه‌ها را در سلسله مراتب رقابتی و دائمی سلطه نگه می‌دارند. او این ادعای جسورانه را مطرح می‌کند که همه رسوم و نماد‌های فرهنگی از سلایق هنری، سبک لباس و عادات غذاخوردن گرفته تا دین، علم و فلسفه ـــ در واقع تا خود زبان ـــ دربرگیرنده منافع هستند و کارکرد آنها افزایش تمایزات اجتماعی است. بوردیو به این‌که چگونه این مبارزات اجتماعی از طریق طبقه‌بندی نمادین تجزیه می‌شوند، چگونه رسوم فرهنگی افراد و گروه‌ها را در مراتب سلسله مقامی و طبقاتی رقابتی قرار می‌دهند، چگونه میدان‌های نسبتاً مستقل تضاد، افراد و گروه‌ها را در مبارزه بر سر منابع ارزشمند به هم متصل می‌کند، چگونه بازیگران مبارزه می‌کنند و به دنبال راهبرد‌هایی برای دستیابی به منافع خود در درون این میدان‌ها هستند و چگونه در چنین کنشی، بازیگران ناآگاهانه نظام قشربندی اجتماعی را بازتولید می‌کنند، بر این اساس فرهنگ عاری از محتوای سیاسی نیست بلکه نمودی از آن است

 بوردیو در رویکرد خود به فرهنگ، اقتصاد سیاسی رسوم نمادین را مطرح می‌کند که شامل نظریه منافع نمادین، نظریه سرمایه فرهنگی و نظریه قدرت نمادین است. این نظریه‌ها، مباحث نظری منظم و معین نیستند بلکه موضوعاتی توجیهی هستند که با یکدیگر تداخل می‌کنند و در هم ادغام می‌شوند. این موضوعات متأثر از مکاتب متنوعی از جمله مارکسیسم، ساختارگرایی، پدیدارشناسی هستند. اما هم‌چنان که بروبیکر1 (1985) خاطرنشان می‌سازد بوردیو در آثار خود بیش از همه تحت ‌تأثیر ماکس وبر از مکتب جامعه‌شناختی کلاسیک است. بررسی تمام پیچیدگی این نظریه‌ها یا پوشش دادن به گستره کامل نوآوری‌های مفهومی بوردیو در این مقاله کوتاه امکان‌پذیر نیست.(2) با وجود این، می‌توان نشان داد که چگونه بوردیو از مارکس و جامعه‌شناسی دین وبر برای ایجاد و بسط جامعه‌شناسی رسوم فرهنگی کمک می‌گیرد

فراگذشتن از آرمان‌گرایی و مادی‌گرایی

 در کانون طرح فکری بوردیو به مدتی بیش از سی سال، این مسئله اساسی اندیشه اجتماعی غرب از زمان مارکس قرار دارد، یعنی بحث بین آرمان‌گرایی فرهنگی و مادی‌گرایی تاریخی، جامعه‌شناسی بوردیو، با ارائه روایتی مادی‌گرایانه ولی نه تقلیل‌گرایانه از حیات فرهنگی، نشان‌دهنده تلاشی جسورانه برای یافتن راهی از میان دو قطب مخالف و قدیمی یعنی ماتریالیسم – ایده‌آلیسم است. اندیشه او ابتدا از مارکس ولی سپس اساساً از وبر تأثیر می‌پذیرد.(3)

مارکس

 بوردیو هم‌چون مارکس بر اولویت مبارزه و نابرابری اجتماعی مبتنی بر طبقه در جوامع مدرن تأکید می‌کند، ولی به شدت منتقد روایت‌های تقلیل‌گرایانه اجتماعی از حیات فرهنگی و مذهبی است. بوردیو یک ماتریالیست است به این معنا که او ریشه آگاهی بشری را در حیات اجتماعی واقعی می‌جوید. او هم‌چنین نگران اشکال آگاهی کاذب یا به بیان او “شناسایی نادرست” روابط مبتنی بر قدرت است. او این ایده مارکسی را می‌پذیرد که نظام‌های نمادین، کارکرد‌های اجتماعی سلطه و بازتولید نابرابری طبقاتی را انجام می‌دهد. اما او از این دیدگاه از ایدئولوژی که عمدتاً به کارکرد‌های اجتماعی رسوم و کالا‌های نمادین می‌پردازد بدون این‌که نشان دهد چگونه آنها، خصوصیات ضروری قانون رسوم اجتماعی‌اند، انتقاد می‌کند

 در حالی که بوردیو این ادعای مارکسیستی را می‌پذیرد که مذهب، ایدئولوژی است اما به تفکیک بعد نمادین حیات اجتماعی به‌عنوان جزیی مجزا و مشتق از اجزای مادی بنیادی‌تر حیات اجتماعی مخالف است. به‌طور خلاصه، او تمایز مفهومی زیرساخت / روساخت مارکسیستی را که ریشه در دوگانگی آرمان‌گرایی / مادی‌گرایی قدیمی دارد نمی‌پذیرد و معتقد است که باید فراتر از این دوگانگی رفت. در این‌جاست که بوردیو از مارکسیسم ساختارگرایی لوئی آلتوسر (1970)، که یکی از منابع فکری مهم بوردیو در دهه‌های 1970 و 1960 بود، جدا می‌شود. بوردیو با نظریه، مادی‌گرایانه اولیه آلتوسر و تأکید او بر استقلال نسبی دین و فرهنگ از اقتصاد و سیاست موافق است. با این حال، موضع بوردیو اساساً آلتوسری نیست. بوردیو (1984a: 467)، با الهام گرفتن از رساله نخست مارکس درباره فوئر باخ، که تأکید بر وحدت اساسی کل حیات اجتماعی به‌عنوان فعالیتی عملی دارد، این ایده را که موجودیت اجتماعی را می‌توان تقسیم و به‌صورت سلسله مراتبی به عرصه‌های متمایزی چون عرصه‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی سازماندهی کرد، نمی‌پذیرد. بوردیو، به جای بررسی اشکال متنوع بیان زیرساخت و روساخت آلتوسری‌ها، استدلال می‌کند که این دو قلمرو اولاً نباید از هم جدا باشند. بوردیو می‌کوشد یک علم عمومی از رسوم را به رشته تحریر درآورد که ابعاد نمادین و مادی را به هم بپیوندد و بدین‌سان بر وحدت بنیادی حیات اجتماعی تأکید می‌کند. معهذا دغدغه اصلی بوردیو با مسئله روابط بین ابعاد مادی و نمادین حیات اجتماعی و بین ساختار و عامل، تا حدودی ناشی از برخورد‌های اولیه او با این سنت مارکسیستی خاص است

وبر

 بوردیو به‌خاطر استفاده از ابزار‌های مفهومی برای بسط نظریه‌ای درباره رسوم و کالا‌های نمادین که فراتر از تقلیل‌گرایی و آرمان‌گرایی طبقاتی رود از مارکس به ماکس وبر روی می‌آورد. بوردیو خاطر‌نشان می‌کند که این ماکس وبر است “که برخلاف آن‌چه که عموماً تصور می‌شود مخالف مارکس است. با نظریه‌ای معنوی از تاریخ، در واقع شیوه مادی‌گرایانه اندیشه را به میدان‌هایی می‌برد که مادی‌گرایی مارکسیستی عملاً آن میدان‌ها را به معنویت تسلیم می‌کند” (1990 b: 17). بوردیو به وبر به‌عنوان کسی می‌نگردکه “اقتصاد سیاسی دین” را مطرح می‌کند که “توانایی کامل تحلیل مادی‌گرایانه از دین را آشکار می‌کند بدون آن‌که خصوصیات نمادین واقعی این پدیده را از بین ببرد” (1990 a: 36). یکی از اهداف اصلی جامعه‌شناسی بوردیو بسط دادن مدل وبر برای اقتصاد سیاسی دین به کل حیات اجتماعی و فرهنگی است. در واقع، بوردیو جامعه‌شناسی فرهنگ خود را دارای ویژگی جامعه‌شناسی وبر می‌داند که از “مدل اقتصادی برای تعمیم دادن نقد ماتریالیستی به قلمرو دین” استفاده کرد (1990 a: 107). این ماده‌گرایی باید ماده‌گرایی “عام” یا “رادیکال” باشد، ولی باید ماتریالیستی باشد که از تقلیل‌گرایی طبقاتی که به اعتقاد بوردیو (1990 b:17; 1993:217) مشخصه مارکسیسم است، اجتناب ورزد. بوردیو بر این باور است که در این ماده‌گرایی عام، راهی برای فراگذشتن از دوگانگی ماده‌گرایی / آرمان‌گرایی قدیمی در علوم اجتماعی یافته است

منافع نمادین

 اثر بوردیو شرح و بسط مهمی از مفهوم ماکس درباره وبر منافع و کالاهای آرمانی است (Gerth and Mills 1970: 280) ایده “نفع مذهبی” از تأکید وبر بر ویژگی “این جهانی” رفتار ناشی از باور مذهبی گرفته شده است. وبر می‌نویسد که “ابتدایی ترین اشکال رفتار متأثر از عوامل جادویی یا مذهبی به این جهان گرایش دارند” (1978:399). او در ادامه تأکید می‌کند که “اندیشه یا رفتار جادویی یا مذهبی نباید از دامنه رفتار هدف‌مند روزمره جدا باشد مخصوصاً با توجه به این‌که اهداف کنش‌های جادویی یا مذهبی عمدتاً اقتصادی است” (Weber 1978:400). بوردیو استدلال می‌کند که با تأکید بر “ویژگی این جهانی” رفتار ناشی از عوامل مذهبی، وبر “طریقی را برای ربط دادن مضامین گفتمان اسطوره‌ای (و حتی نحو آن) به منافع مذهبی کسانی که آن را تولید، ترویج و دریافت می‌کنند، عرضه می‌کند (1990 b:4). بنابراین وبر وسیله‌ای برای اتصال رسوم و باور‌های مذهبی به منافع کسانی که آن را تولید و اداره می‌کنند در اختیار می‌گذارد

 اما بوردیو (1978 c: 122) مفهوم وبر از “منافع مذهبی” را “توضیح صرفاً ضعیفی” تلقی می‌کند چون این مفهوم دامنه منافع را به حدودی که “شرایط وجودی عاملان آن را تعیین می‌کند” محدود می‌سازد. در مقابل، بوردیو تأکید می‌کند که شکل و شرایط بیان منافع مذهبی – و به طور کلی‌تر منافع نمادین – را عرضه مذهب و کنش متخصصان دینی تعیین می‌کنند. معهذا، اندیشه وبر به فرد اجازه می‌دهد که نظامی از رسوم و باور‌های مذهبی به عنوان; بیان تغییر شکل یافته‌ای از راهبرد‌های دسته های متفاوتی از متخصصان بسازد که بر سر انحصار اداره کالای رستگاری و اداره طبقات مختلف علاقه‌مند به خدمات آنها، رقابت می‌کنند ( bourdieu 1991 a:4)

 بوردیو، با این استدلال که تمامی رسوم اساساً داری “منافعی” به صورت مادی یا نمادین هستند، ایده منافع را بسط می‌دهد تا کالا‌های غیرمادی را شامل شود. او منطق محاسبه اقتصادی را بدون تفاوت قائل شدن میان همه کالا‌های مادی و نمادینی که خود را کمیاب و سزاوار طلب‌شدن در یک شکل‌بندی اجتماعی خاص ارائه می کنند، تعمیم می‌دهد (1977:178). بوردیو می‌خواهد یک نظریه عمومی اقتصاد رسوم بنا کند تا “همه رسومی” را که هدفشان حداکثرسازی سود نمادین یا مادی است تحلیل کند (1990 b:209) برنامه پژوهشی پیشنهادی او آن‌چه را که به‌طور سنتی اشکال اقتصادی (مادی یا دارای منافع) و غیراقتصادی (نمادین و بدون منافع) کنش و اهداف می‌دانند یکی می‌کند. بنابراین نفع نمادین و نفع مادی هم‌چون دو شکل عینی برابر از تفع تلقی می‌شوند. بازیگران منافع نمادین را به انداره منافع مادی دنبال و در شرایط خاص یکی را با دیگری مبادله می‌کنند

 این که وبر نظریه منافع را از منافع مادی به کالای آرمانی تسری نمی‌دهد، ولی تمایزات تحلیلی را برای انواع مختلف رفتار حفظ می‌کند وبر (339 ، 25-24 :1978) از نظر تحلیلی انواع کنش‌ها را به این صورت از همدیگر تمایز می‌سازد: “عقلانی ابزاری”، “ارزشی – عقلانی”، “عاطفی” و “سنتی”. وبر هر کنش ابزاری را کنش اقتصادی نمی‌داند. برای این که یک کنش، کنشی اقتصادی تلقی شود باید نیازی را که متکی بر منابع نسبتاً کمیاب و تعداد محدودی از کنش‌ها‌ست برآورده کند. در اثر بوردیو چنین تمایزاتی همگی ناپدید می‌شوند. به علاوه این ایده که کنش نفع محور است در دیدگاه بوردیو پیش فرض اساسی است و نه فرضیه‌ای برای آزمودن. این که آیا برخی رسوم ممکن است بیش از رسوم دیگر نفع طلب باشند یا نه، در مد نظر بوردیو نیست

 بوردیو، به‌رغم زبان اقتصادی، ماتریالیسم تعمیم یافته خود را کاملاً متمایز از اقتصاد‌گرایی می‌داند چرا که دیدگاه او فایده‌گرایی مادی را فقط به‌عنوان یکی از اشکال کلی تر تعقیب منافع می‌نگرد. بنابراین، او ادعای تألیف علم عمومی اقتصاد رسوم را دارد که “علم رسوم اقتصادی فقط یک مورد خاص” از آن برنامه کلی تر است. (Bourdieu 1977: 183). او کاملاً بین نظریه اقتصاد رسوم خویش و نظریه بازیگر عقلانی تمایز قایل می‌شود. از دیدگاه بوردیو نفع محور بودن رسوم به معنای محسابه‌ای صوری یا آگاهانه از سود و زیان نیست. بلکه، رسوم غالباً در سطحی تلویحی، گرایشی و پیشا تفکری رخ می‌دهد که منعکس‌کننده انباشت گذشته از طریق جامعه‌پذیری اولیه فایده‌ها و ضرر‌های مرتبط با پیشینه طبقاتی اجتماعی است. او به شدت دیدگاه خود از کنش به‌عنوان دیدگاهی گرایشی را با دو دیدگاه رقیب که کنش را ناشی از محاسبات عقلانی یا جبریت ساختاری می‌دانند مقایسه می‌کند.(4)

سرمایه فرهنگی

 تعمیم ایده نفع مذهبی وبر به بوردیو این اجازه را می‌هد که مفاهیمی چون “سرمایه مذهبی” و “سرمایه فرهنگی” را به‌عنوان اشکال غیرقابل تقلیل قدرت، ولی قابل مبادله با سرمایه اقتصادی، ایجاد کند. بوردیو (375 :1989) هنگامی که، منابع با تبدیل شدن به اهداف مبارزه به عنوان منابع ارزشمند، به مثابه “رابطه اجتماعی قدرت” عمل می‌کنند، آنها را سرمایه تصور می‌کند. مفهوم “سرمایه مذهبی” بوردیو (1991 a: 9) به ایده وبر در مورد صلاحیت مذهبی نزدیک است. این مفهوم بیانگر “کار نمادین انباشته” و با “تشکیل میدان مذهبی” مرتبط است که در آن یک گروه از متخصصان مذهبی قادر به انحصاری کردن و اداره خدمات و کالا‌های مذهبی‌اند. سرمایه مذهبی یک منبع قدرت است چون اشاره بر شکلی از “سلب مالکیت عینی” از طریق به وجود آوردن مردم “عوام” دارد، آن مردمی که براساس تعریف فاقد آن منبع ارزشمندی هستند که توسط متخصصان کنترل می‌شود، ولی به آن نیاز دارند. مفهوم سرمایه فرهنگی بوردیو منابع متنوعی نظیر تسهیل کلامی، آگاهی فرهنگی عمومی، اولویت‌های زیبایی‌شناختی، معرفت علمی و، اعتبار تحصیلاتی را دربر می‌گیرد. او معتقد است که فرهنگ (در گسترده‌ترین معنای این واژه) می‌تواند به یک منبع قدرت تبدیل شود

 بنابراین، بوردیو با تعمیم منطق نفع شخصی به میدان غیرمادی که در آنجا او وجهه، افتخار، دانش و صلاحیت‌های علمی را به عنوان شکل‌هایی از سرمایه برمی‌شمارد، از خصوصیت غیرقابل تقلیل نمود‌های فرهنگی به شکل‌هایی از قدرت دفاع می‌کند. براساس دیدگاه بوردیو، بازیگران راهبرد‌های سرمایه گذاری در کالا‌های فرهنگی را عیناً همانند سرمایه‌گذاری در کالا‌های اقتصادی دنبال می‌کنند. افراد، خانواده‌ها و گروه‌ها می توانند اقلام فرهنگی و اقتصادی جمع کنند. افزون بر این، امتیاز و وجهه می‌تواند به‌صورت سرمایه بین نسل‌ها از طریق اشکال سرمایه فرهنگی منتقل شود. خانواده‌هایی که در آموزش عالی فرزندان خود سرمایه گذاری می‌کنند یک شکل فرهنگی از سرمایه گذاری را تعقیب می‌کنند تا شرایط مادی نسل‌های آینده خود را حفظ کنند یا افزایش دهند. به این ترتیب بوردیو مطرح کردن منابع غیر مادی ارزشمند را به عنوان شکل‌هایی از سرمایه به‌طوری که بتوان آنها را در ازای کسب سود انباشت، مبادله و سرمایه گذاری کرد، مفید می‌داند. بوردیو استدلال می کند که وظیفه مهم جامعه‌شناسی بررسی تولید، جریان و مصرف اشکال متنوع سرمایه افتصادی و فرهنگی است. تحت چه شرایط و به چه نرخی این اشکال متمایز سرمایه متقابلاً به اشکال قابل تبدیل قدرت مبدل می‌شوند؟

 باید بین مفهوم سرمایه فرهنگی بوردیو و مفهوم سرمایه انسانی گری بیکر (1976) تفاوت قایل شد. بوردیو، بر خلاف نظریه‌پردازان سرمایه انسانی، به تنوع مبتنی بر طبقه هم در معانی و هم در کاربرد‌های انواع مختلف سرمایه می پردازند. به علاوه، نظریه کنش انسانی بوردیو که از مفهوم هابیتوس2 او اخذ می‌شود با فرضیه‌های انسان‌شناختی در مورد دیدگاه بازیگر عقلانی موافق نیست. بازیگران بوردیو راهبرد‌هایی را دنبال می‌کنند اما نه به‌عنوان بازیگرانی که آگاهانه از ابزار‌های محدود برای دستیابی به اهداف مورد نظر حداکثر استفاده را می‌برند. گزینه‌های آنها، گزینه‌هایی گرایشی، عملی و ضمنی هستند که مواجهه بین سرمایه انباشته و گرایش‌های مشابه از جامعه‌پذیری پیشین و فرصت‌های حال و محدودیت‌های میدان‌ها عمل بازیگران را باز می نمایانند

 مفاهیم سرمایه و نفع نمادین بوردیو، هم‌چنین باید از دیدگاه “جعبه ابزاری” رسوم فرهنگی آن سوئید لر (1986) تمیزداده شود. هر چند شباهت هر دو نظریه بیش تر در تأکید بر عامل و ویژگی‌های عملی فرهنگ است تا بر هنجارها و ارزش‌ها، اما بوردیو کم‌تر از سوئید لر کنش فرد را داوطلبانه می‌داند و بر حضور گروه در کنش فرد تأکید می‌کند. به علاوه، بوردیو بیش‌تر از سوئید لر بر بعد قدرت منابع فرهنگی و ظرفیت آنها برای تشکیل سلسله مراتب اجتماعی تأکید دارد

قدرت نمادین

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله آثار توکل در قرآن در pdf دارای 47 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله آثار توکل در قرآن در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله آثار توکل در قرآن در pdf

مقدمه                                 الف
فصل اول: کلیات                                                                                                 
مقدمه  
گفتار اول: مفهوم شناسی  
1/1: توکل  
2/1: آثار  
3/1: فرق بین توکل و تفویض   4    گفتار دوم: ضرورت  
گفتار سوم: تاریخچه  
نتیجه گیری  

فصل دوم: اسباب و درجات توکل  
مقدمه  
گفتار اول: اسباب توکل  
1/2: اطمینان  
2/2: ایمان  
3/2: توجه به رزاقیت خداوند  
4/2: یقین  
گفتار دوم: درجات توکل  
نتیجه گیری  

فصل سوم: توکل کنندگان در قرآن  
مقدمه  
1/3: انبیاء  
2/3: مجاهدین  
3/3: مهاجرین  
4/3:مؤمنین  
نتیجه گیری  

فصل چهارم: آثار توکل در قرآن  
مقدمه  
1/4: اعتماد به نفس  
2/4: آرامش  
3/4: صبر و استقامت  
4/4: رضا (اوج توکل)  
5/4: محبوبیت (اهل توکل)  
6/4: کفایت امور  
7/4: اخلاص  
نتیجه گیری   37     نتیجه گیری   38     فهرست منابع  

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله آثار توکل در قرآن در pdf

1- قرآن کریم

2- ابن منظور، جمال الدین؛ لسان العرب. قم، نشر ادب حوزه، 1363

3- اصفهانی، راعب؛ مفردات لالفاظ القرآن. دمشق، دارالقلم، 1992

4- اکبرپور، حبیب الله؛ 515 حدیث قدسی. مشهد، نشر الف، 1383

5- آمدی، عبدالواحد؛ غررالحکم و دررالحکم. تهران، دانشگاه تهران، 1366

6- انصاری، خواجه عبدالله؛ منازل السائرین. روان فرهادی. تهران، نشر مولی، 1361

7- بلخی، جلال الدین؛ مثنوی معنوی. تهران، امیر کبیر، 1353

8- جعفری، محمد تقی؛ تفسیر و نقد مثنوی. تهران، انتشارات اسلامی، 1363

9- جوادی آملی، عبدالله؛ مراحل اخلاق در  قرآن. قم، اسراء،1374

10- جوهری، اسماعیل بن حماد؛ الصحاح. دار العلم للملایین، 1399

11- حر عاملی، محمد بن حسن؛ وسائل الشیعه. قم، آل البیت، 1404

12- حسینی، سید حسین؛ تحفـهالاخیار فی ترجمه جامع الاخبار. قم، امام صادق، 1367

13- خمینی، روح الله؛ شرح چهل حدیث. تهران، مؤسسه نشر و تنظیم آثار امام، 1383

14- خمینی، روح الله؛ صحیفه امام. تهران، مؤسسه نشر و تنظیم آثار امام، 1379

15- دیلمی، محمد؛ ارشاد القلوب. قم، ناصر، 1376

16- رازی، فخر الدین محمد؛ تفسیر کبیر. بیروت، دارالفکر، 1423

17- شجاعی، محمد صادق؛ توکل به خدا راهی به سوی حرمت خویش. قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام، 1385

 18- شریعتمداری، جعفر؛ شرح و تفسیر لغات قرآن. مشهد، بنیاد پژوهش های اسلامی، 1381

19- طباطبایی، سید محمد حسین؛ تفسیر المیزان. محمدرضا صالحی و سید محمد خامنه. بی جا، بنیاد علمی فرهنگی علامه و نشر رجا، 1364

20- طبرسی، میرزا حسن؛ مستدرک الوسایل. بیروت، آل البیت، 1408

21- طبری، فضل بن حسن؛ تفسیر مجمع البیان. علی کرمی. تهران، فراهانی، 1378

22- طریحی، شیخ فخرالدین؛ مجمع البحرین. تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی،1367

23- فیض الاسلام، سید علی نقی؛ ترجمه و شرح صحیفه سجادیه. بی جا، بی نا، 1375

24- فیض کاشانی، ملاحسن؛ حجهالبیضاء. قم، انتشارات اسلامی، 1361

25- قمی، حاج شیخ عباس؛ کلیات مفاتیح الجنان. مهدی الهی قمشه ای. قم، افق فردا، 1381

26- کلینی، محمدبن یعقوب؛ الاصول من الکافی. تهران، دارالکتب اسلامیه، 1365

27- مجلسی، محمد باقر؛ بحارالانوار. بیروت، مؤسسه الوفاء، 1457

28- مجلسی، محمد باقر؛ البحار. تهران، مکتبهالاسلامیه، 1397 ق

29- محمدی ری شهری، محمد؛ میزان الحکمه. حمیدرضا شیخی. قم، دارالحدیث، 1383

30- مصباح یزدی، محمد تقی؛ راهیان کوی دوست. قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام، 1380

31- مصطفوی، شیخ حسن؛ التحقیق فی کلمات القرآن. تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد، 1416

32- مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه. تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1361

33- مکارم شیرازی، ناصر؛ اخلاق در قرآن. قم، مدرسهالامام علی بن ابیطالب، 1378

34- نراقی، ملا احمد؛ معراج السعاده. تهران، دهقان، 1379

35- هندی، علاءالدین؛ کنترل العمال. بیروت، مؤسسه الرساله،

چکیده

در این تحقیق یکی از واژه ها و اصطلاحات دینی و اخلاقی یعنی ” توکل” مورد بررسی قرار گرفته است. بر همین اساس برای درک مفهوم توکل ابتدا معنای لغوی و اصطلاحی آن را مطرح کرده و سپس به بررسی آیات و روایات پیرامون آن پرداخته ایم

در آیات قرآن، خدا انبیا و پیروان آن ها را متوکلین واقعی می داند و در مواردی هم آن ها را امر به توکل می کند و نشا نگر این است که تکیه و اعتماد فقط باید به خداوند باشد.همچنین حقیقت توکل و حدود و درجات توکل نیز مورد بررسی قرار گرفته است. حقیقت توکل این است که انسان از چیزی جز خدا نترسد و حد توکل نیز ” یقین” می باشد. هر چه یقین انسان در شناخت توحید و معاد بیشتر باشد توکل او نیز بیشتر می شود. با توجه به این که نسبت توکل انسان ها به خداوند متفاوت است درجات توکل آن ها نیز فرق می کند. بزرگان علم اخلاق و حدیث سه درجه برای توکل ذکر کرده اند. درجه اول، افرادی هستند که برای رسیدن به اهداف دنیوی تنها بر اسباب ظاهری تکیه می کنند. درجه دوم، افرادی هستند که با برهان و دلیل نقلی مقدر بودن خداوند را در امور پذیرفته هند اما هنوز به مرتبه ی ایمان و یقین نرسیده اند و دسته ی سوم افرادی هستند که اعتقاد و توکل به خداوند در جان و دل آن ها رسوخ کرده و با عقل خود این مطلب را پذیرفته اند

سپس به بررسی متوکلان حقیقی در قرآن پرداخته شده است. انبیاء الهی، مجاهدین و رزمندگان، مهاجرین فی سبیل الله و مؤمنین از جمله کسانی هستند که توکل در همه ی زندگی آن ها موج  می زند

پس از بررسی جوانب گوناگون توکل به بررسی آثار توکل بر روی انسان پرداخته ایم. انسان متوکل انسانی با عزت و بی نیاز از دیگران است. در برابر مشکلات صبور بوده و شانه از مسئولیت خالی نمی کند و در سایه ی توکل از آرامش فکری و روحی برخوردار است. با توکل با منابع قدرت لا یزال الهی ارتباط پیدا می کند و از حامی و پشتیبانی قوی برخوردار می شود لذا هیچ گاه احساس ضعف و سستی نمی کند و با انگیزه ای قوی به انجام کارها می پردازد

مقدمه

          الحمد لِلّه الّذی وَکَلَنی الیه فَأکرمنی و لم یَکِلنی الی الناسِ فیَهینونی

“سپاس خدای را که کار مرا به خودش واگذاشت و گرامیم داشت، [راه ها را بر من نمایاند و بندگان خوب و شایسته ی خود را که بر من حق سروری دارند به یاریم رساند] نه به دیگران خوارم سازند و حرمتم بشکنند”

یکی از فضایل اخلاقی که قرآن بدان اشاره نموده است “توکل” می باشد. این ویژگی اخلاقی دارای آثار و نتایجی است. در این تحقیق بر آنیم تا بدانیم “آثار توکل در قرآن” چیست؟

بدون شک کسی که به خداوند تعالی که مظهر علم و قدرت است تکیه و اعتماد داشته باشد و کارهایش را به وی واگذار کند، از اعتماد به نفس والایی برخوردار خواهد بود. اراده و سایر صفات روحی او آن چنان قوی خواهد شد که دیگر مغلوب هیچ عاملی نمی شود، در برابر مشکلات صبور بوده، با تکیه بر پروردگار از انبوه موانع عبور خواهد کرد و در نتیجه به آرامش روحی و روانی می رسد. محبوب خدا واقع شده و تنها خدا امورش را کفایت می کند. چین شخصی هم در زندگی دنیا و هم در زندگی آخرت از سعادت و سربلندی برخورار خواهد بود که یکی از اهداف انسان نیز همین می باشد

ما نیز به خدای عالم قادر توکل کرده و او را شاکریم که نعمت های فراوانش را از ما دریغ نمی کند

1-      توکل:

در لغت: توکل از ماده ی “وکاله” به معنای اعتماد کردن به دیگری است[i]. همچنین در بعضی کتب به معنای اظهار عجز نیز آمده است[1]

          در اصطلاح: توکل در اصطلاح قرآن و فرهنگ اسلامی، نائب گرفتن خداوند در همه ی امور است[2]. یعنی بنده در کارها از خلق قطع امید کرده و به خدا روی می آورد[3].خداوند را تکیه گاه مطمئنی برای خویش قرار داده، تمام امورش را به او واگذار کند

          در حدیثی پیامبر اکرم معنای توکل را از جبرئیل سؤال کرد و جبرئیل در پاسخ گفت:                                     “معنای توکل این است که انسان یقین کند؛ سود و زیان و بخشش و حرمان

             بـه دست مـردم نیست و بـاید از آن ها نـاامید بـود و اگـر بنده ای به ایــن

مرتبه از معرفت و     شناخت بــرسد که جز برای خدا کاری انجام ندهد و بــه

کـسی جـز او امیدوار نـباشد و از غیر او نترسد و غیر از خدا چشم طمع بـه

کسی نداشته باشد ، این همان توکل بر خداست”[4]

2-آثار:

در لغت: جمع اثر، به معنای جای پاست[5]

          در اصطلاح: هر آن چه بر وجود شیء دلالت کند[6] و یا هر علامتی که از چیزی باقی می ماند[7]

3- فرق توکل و تفویض :

          دانستیم که توکل، واگذار نمودن تماام امور به خداوند و اعتماد کردن بر وکالت اوست

اما تفویض، برگرداندن امور به خداوند و حاکم قرار دادن او در آن امور است[8]

          توکل غیر از تفویض است. از این جهت است که این دو را در مقامات سالکان جداگانه شمرده اند

امام موسی بن جعفر طی سخنان خود به علی بن سوید فرمودند

” فتوکل علی الله بتفویض ذلک الیه[9]” پس با تفویض این امور به خدا توکل کن

          این بیان نشان دهنده ی آن است که تفویض و توکل با هم متفاوتند.و توکل با تفویض تحقق می یابد. یعنی اگر تفویض نباشد، توکلی هم نخواهد بود. در این حدیث حضرت خواسته است علی بن سوید را از مقام تفویض به  مفام توکل ترقی دهد[10]

          اما خواجه عبدالله انصاری تفویض را لطیف تر و وسیع تر از توکل معرفی کرده است و توکل را شعبه ای از تفویض می داند. وی معتقد است که توکل بعد از وقوع سبب موجب توکل است. اما تفویض گاهی قبل از سبب و گاهی بعد از سبب است[11]

امام خمینی این نظر  را نقد کرده، می فرمایند

“لیکن در بودن توکل شعبه ای از تفویض نظر است، و در اعم شمردن تفویض

از تـوکل مسامحه ی واضحه است. دلـیلی نیست بـرآن که تـوکل فقط بـعد از

 وقوع سبب است؛ بلکه، در هر دو مورد جای توکل است.[12]“

[1] – جوهری،اسماعیل بن حماد؛ الصحاح.(دارالعلم للملایین،بیروت،1399)ج5,ص1845

[2] – اصفهانی، راغب؛ مودات لالفلظ القرآن.(دارالقلم، دمشق، 1992) ج 62،ص

[3] – طریحی،همان

[4] – مجلسی،محمدباقر؛ مجارالانوار.(موسسه الوفاء، بیروت،1457)ج68،ص138

[5] – شریعتمداری،جعفر؛ شرح و تفسیر لغات قرآن.(بنیاد پژوهشهای اسلامی،مشهد،1381)ج1،ص

[6] – اصفهانی؛ همان

[7] – مصطفوی, شیخ حسن؛ التحقیق فی کلمات قرآن.(وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،تهران،1416)ج1،ص31جوهری؛همان ج 2،ص

[8] – طریحی؛ همان.ج3،ص437ابن منظور؛ لسان العرب(نشر ادب حوزه،قم1363)ج7،ص210

[9] – حر عاملی،محمدبن حسن؛ وسائل الشیعه.(آل البیت، قم، 1404)ج11،ص166، ح3

[10] – امام خمینی،روح اله؛ شرح چهل حدیث، (موسسه تنظیم و نشر آثار امام، تهران،1383)ص218اقتباس

[11] – انصاری،خواجه عبدالله؛ منازل السائرین، روان فرهادی.(انتشارات مولی،تهران،1361) ص77باب تفویض

[12] – امام خمینی؛ همان.ص

[i] – طریحی، شیخ فخرالدین؛مجمع البحرین.(دفتر نشر فرهنگ اسلامی،تهران،1367)ص546

 

کلمات کلیدی :

 

  پروژه طراحی برنامه اتوماسیون 6 سیلو بطور اتوماتیک در pdf دارای 103 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه طراحی برنامه اتوماسیون 6 سیلو بطور اتوماتیک در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه طراحی برنامه اتوماسیون 6 سیلو بطور اتوماتیک در pdf

مقایس سیستمهای کنترل در گذشته وحال
1-1    رله     
1-2    PLC     
مقدمه 2- PLC    
2-1- توابع PLC     
2-2- بلوک دیاگرام ساختمان PLC     
3- آشنایی با PLC های ساخت شرکت omran     
3-1- PLC فشرده (COMPACT PLC SERIES) قابلیت پذیرش خروجی / ورودی 320     
3-2- PLC ماژولار(MODULAR  PLC SERIES) قابلیت پذیرش خروجی / ورودی 2500     
3-3- RACK  PLC  (RACK PLC  SERIES) قابلیت پذیرش خروجی / ورودی 5000     
4- سخت افزار PLC     
4-1- سری CJ     
4-1-1- نمای بسط داده شده     
4-1-2- واحد CPU     
4-1-3- واحد جزییات CPU     
4-1-4- نمایشگرهای LED     
4-1-5- تعریف دیپ سوئیچ     
4-2- سری CS     
4-2-1 نمای بسط داده شده     
4-2-2- واحد CPU     
4-2-3- واحد جزییات CPU     
4-3- کارت های ورودی / خروجی     
4-3-1-اطلاعات کلی کارتهای ورودی / خروجی     
5- فضای حافظه     
5-1- تعریف فضای داده ها     
5-1-1 ناحی CIO ( common Input / Output Area)     
5-1-2- ناحی W (work Area)     
5-1-3- ناحی H (Holding Area)     
5-1-4- ناحی A Auxiliary Area))     
5-1-5- ناحی D (Data Memory Area)     
5-1-6- ناحی E Extended Data Memory Area))     
تعیین آدرسهای ناحی E     
مشخص کردن بانک و آدرس مورد نظر در آن بانک     
5-1-7- ناحی تایمر (Timer Area )    
5-1-8- ناحی کانتر (Counter Area)     
5-1-9- فلگهای وضعیت     
5-1-10- پالسهای زمانی     
5-1-11- ناحی Tk (Task Flag area)     
5-1-12- ناحی IR (Index Register)     
5-1-13- ناحی DR (Data Register)     
5-2- نقش حافظه     
6- مقدمه ای بر cx – PROGRAMMER     
6-1- آماده شدن برای کار با  cx – PROGRAMMER     
6-2-بخش امکانات با کار MEMORY     
6-2-1-داده های باینری        
6-2-2-داده های هگزا دسیمال    
6-2-3-داده های BCD     
6-2-4-داده های دسیمال     
7-تخصیص آدرس ورودی / خروجی     
7-1- ورودی / خروجی های اصلی     
7-2-کارت ورودی و خروجی اصلی     
7-3-اختصاص آدرس به کارتهای ویژ ورودی / خروجی     
7-3-1-چگونگی تخصیص word     
7-4-ایجاد جدول ورودی / خروجی     
7-4-1-تعریف جدول ورودی / خروجی به صورت خودکار در زمان راه اندازی            PLC
7-4-2-تعریف جدول ورودی / خروجی توسط کاربر     
7-5-تعیین اولین WORD هر  PACK     
7-5-1-اولین تنظیم word هر دهی آدرس برای  RACK توسط CX-programmer
7-6-اندوختن WORD     
8- آماده کردن PLC برای برنامه نویسی     
8-1-برقراری ارتباط     
8-1-1-با ارتباط برقراری PLC     
8-1-2-برنام کنترل     
8-1-3-دستورالعملهای اولیه     
کنتاکتها     
کویل ها     
وارد کردن کنتاکتها و کویل ها     
آدرس دهی کنتاکتها و کویل ها     
آدرس دهی با استفاده از نام     
آدرس دهی با استفاده از آدرسهای ورودی/ خروجی     
8-2 نوشتن برنامه نردبانی     
8-2-1-ایده های اولی برای نوشتن برنامه نردبانی     
8-2-2-ممنوعیت های موجود در برنامه نویسی     
8-2-3-عملکرد مدل های PLC     
مد برنامه (PROGRAM Mode)     
مد نمایش ( MONITOR Mode)     
مد اجرا (RUN Mode)    
9-دستورالعمل ها     
9-1-دستور LD:LOAD     
9-1-1-نماد در برنام نردبانی     
9-1-2-دستور عملکرد شرح LD     
9-2-دستور AND     
9-3-دستور OR     
9-4-دستور NOT     
9-5-تایمر دستور :TIM     
9-5-1-نماد تایمر در برنام نردبانی     
9-5-2عملگرهای دستور تایمر    
9-5-3-مشخصات عملگرهای تایمر    
9-5-4-شرح عملکرد تایمر    
9-5-5-فلگهای دستور تایمر    
9-5-6-نکات قابل توجه در مورد دستورالعمل تایمر    
9-5-7-مثال از دستور تایمر    
6-9-شمارنده / کانتر دستور :CNT     
9-6-1-نماد کانتر در برنامه نویسی نردبانی    
9-6-2-عملگرهای دستور شمارنده     
9-6-3-مشخصات عملگرهای شمارنده     
9-6-4-شرح عملکرد شمارنده     
9-6-5-فلگهای دستور کانتر    
9-6-6-نکات قابل توجه در مورد دستورالعمل کانتر    
9-7-دستور KEEP : KEEP(011)      
9-7-1-دستور نماد     KEEP(011) برنامه نویسی نردبانی     
9-7-2-دستور عملگر مشخصات  KEEP     
9-7-3-دستور عملکرد شرح KEEP    
9-7-4-دستورالعمل مورد در توجه قابل نکات KEEP     
9-7-5-دستور از مثال KEEP    
9-8-دستورهای RESET,SET : RESET , SET     
9-8-2-مشخصات عملگر دستور RESET , SET     
9-8-دستور عملکرد شرح    3- RESET,SET      
9-8-4-نکات قابل توجه در مورد دستورالعملهای RESET , SET     
10- مثال طراحی اتوماسیون خاک گیری سیلوها     
10-1-توضیح عملکرد پروژه                                                              
10-1-1برنامه PLC
10-1-2-برنامه HMI

1-    مقایس سیستمهای کنترل در گذشته وحال

1-1-       رله ها

تا اواسط ده 1970 بسیاری از سیستمها توسط رله هایی که در تابلوهای کنترل بزرگ قرار داشتند ، کنترل می شدند . این رله ها معمولاً میزان قابل توجه ای گرما تولید می کردند ، همچنین مصرف انرژی زیادی داشتند و با ولتاژهای سطح بالا کار می کردند

سیستمهای کنترل رله ای برای مهندسین و کارشناسان فنی مشکلات زیادی ایجاد می کردند . اتصالات سیم بندی شده معمولاً خیلی زیاد و به هزاران اتصال می رسید ، این موضوع منجر به وجود آمدن مشکلات زیادی به هنگام از دست دادن یکی از اتصالات می شد . تایمرها به صورت پنوماتیکی بوده و به همین دلیل نیاز به تنظیمات دستی دوره ای داشتند که این امر باعث ایجاد مشکلاتی برای مهندسین می شد

به دلیل اینکه رله ها یک عنصر مکانیکی هستند ، روشن و خاموش شدن کویل رله ها به آهستگی صورت می گرفت و همچنین زمان لازم برای عملکرد رله بسته به نوع آن متفاوت بود. این مشکل دیگری بود که در سیستمهای رله ای وجود داشت . از لحاظ مکانیکی نیز رله ها نیاز به نگهداری دوره ای برای تمیز کردن کنتاکتها و یا تعویض کامل رله ها داشته اند. همچنین با توجه به محدودیت تعداد کنتاکتهای موجود در رله ها باید برای دستیابی به کنتاکتهای بیشتر از رله ها به صورت موازی استفاده می شده است

ایجاد تغییرات به منظور تغییر در منطق عملکرد سیستم کنترل نیاز به جا به جایی و یا برداشتن بعضی از سیمهای سیم بندی شده داشت که این امر نیز منجر به اشتباهات زیادی می شده است . تغییرات ایجاد شده در سیم بندی نیز معمولاً جایی به ثبت نمی رسید که باعث افزایش مشکلات در هنگام رفع اشکال مدار می شده است. رفع اشکال نیز با مشکلات زیادی همراه بود که شامل اندازه گیری ولتاژها ، خواندن اسناد مربوط به تابلو کنترل ، بیرون کشیدن سیمها از تابلو کنترل و دنبال کردن سیمها برای پیدا کردن قطعی و یا مشکلات در مسیر سیم کشی می شد . منطق کنترل نیز به شکل منطق نردبانی رله ای (RLL) ترسیم می شده است . که در این روش ستون های عمودی نشان دهند مسیر قدرت مدار منطقی و پله های افقی نیز نشان دهند منطق رله ای کنترل دستگاه بوده است

1-2-      PLC  ها

کنترل کننده های منطقی برنامه پذیر (PLC) برای رفع و یا کاهش استفاده از رله ها طراحی شده اند. PLC ها باعث کاهش سایز تابلوهای کنترل و همچنین انرژی مصرفی سیستمهای کنترل شده اند. در PLC های قدیمی برای جلوگیری از سیم بندی دوبار سیستمهای رله ای که با ولتاژهای سطح پایین کار می کردند از ولتاژ 120VAC استفاده شده است

عناصر ورودی به یک نقطه اتصال در PLC متصل می شوند. از دست دادن اتصالات و قطعی آنها همچنان به عنوان مشکل باقی مانده است ولی با استفاده از  PLC تعداد اتصالات به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده است . تایمرها و شمارنده های موجود در PLC الکترونیکی بوده و بسیار با ثبات تر از نوع پنوماتیکی قدیمی می باشند. امروزه تایمرهای PLC به طرز باور نکردنی دقیق هستند به طوری که قابلیت محاسب زمان با دقت بسیار بالا را دارا می باشند

با استفاده از فناوری ترانزیستور در PLC ها بسیاری از محدودیت های مکانیکی که در سیستمهای رله ای وجود داشته است برطرف شده است . برای اتصال بسیاری از خروجی های PLC به بارهای خارجی هنوز از رله ها استفاده می شود. این رله ها در ساختار داخلی PLC دارای تعداد نامحدودی کنتاکت برای استفاده در برنامه نویسی هستند.بنابراین یک PLC می تواند جایگزین هزاران هزار رله ولی در فضایی کوچک باشد

برنامه نویسی مجدد به جای تغییر در سیم بندی سیستم ، برای تغییر منطق عملکرد سیستم کنترل استفاده می شود. رفع اشکال با استفاده از عناصر برنامه نویسی که در عملکرد منطقی برنامه دیده می شود انجام می گیرد . این روش بسیار ساده تر از دنبال کردن سیمها و یا تست کردن کنتاکت رله ها می باشد

بسیاری از متخصصان برق برای خواندن منطق RLL برای نصب و رفع اشکال سیستمهای کنترل رله ای دوره دیده اند. این امر باعث شده تا در زبان برنامه نویسی PLC با الهام از منطق رله ای ، از همان دید برنامه نویسی با منطق رله ای استفاده شود ، که نمون بارز آن زبان برنامه نویسی نردبانی می باشد

 2-           مقدمه ای دربار PLC

2-1- توابع PLC

در این بخش به معرفی توابع مختلف PLC که در موارد زیر مورد استفاده قرار می گیرد ، می پردازیم

منطقی   ارتباط بین حالت ورودیها با توجه به یک ترتیب تعیین شده برای کنترل

Logic    خروجی ها

              مثال : با زدن کلید و یا کشیدن زنجیر لامپ روشن خواهد شد

زمانی      وقف زمانی که با شروع یک اتفاق معین ، مانند بسته شدن یک کنتاکت

Timing     برای ایجاد محدودیت زمانی معین به کار می رود

                   مثال : موتور پمپ بعد از فشردن کلید Start به مدت 2 دقیقه کار می

                   کند

شمارشی      محاسبه کل و مجموع یک رویداد تکراری برای محدود کردن آن به

Counting  تعداد از پیش تعیین شده

              مثال : شمارش تعداد قرصها در هر بطری ، شمارش محصولات پذیرفته

              نشده

ترتیبی         تعیین ترتیب اجراء رویدادها در یک فرآیند و یا یک دستگاه

Sequencing    مثال : یک میز گردان باید قطعه ای را بار کند، سوراخ کند ،

                   سوراخ ایجاد شده را مته زده ، لبه های قطعه را پلیسه گیری کند و            قطعه را تحویل دهد

ریاضی     برای محاسب اندازه ، مسافت ، سرعت ، درصد و غیره به کار می رود

Math       مثال : برای به دست آوردن بازد دستگاه در مبنای درصد ، باید تعداد              محصولات بازگشتی را به کل محصولات تقسیم کرده و در 100 ضرب کرد

ذخیر داده ها         ثبت داده ها در یک دور زمانی مشخص برای مرور و بازبینی

 Data Storage          داده های گذشته

                             مثال : آزمایش داده ها برای فشار و دمای یک فرآیند

تعمیر و نگهداری     امکانات عیب یابی سیستم ، همچنین امکانات عیب یابی یک  

Maintenance فرآیند یا دستگاه و زمانبندی برای تعریف خطا

                   مثال: تعیین تعداد آلارمهای دستگاه و یا خطاهای سخت افزاری سییتم،

                   اگر رفت و برگشت سیلندر بیشتر از 5 ثانیه به طول بینجامد ، این نشان

              دهند وجود نشتی در سیلندر خواهد بود

ارتباطات       انتقال داده ها و یا دریافت داده بین PLC و عناصر موازی متصل به آن

Communication         مثال : جمع آوری اطلاعات از یک ترازوی وزنی و یا

                                      دستگاه خوانند کد میله ای

2-2- بلوک دیاگرام ساختمان PLC

به دست آوردن داده ها برای PLC :

داد دیجیتال سیگنالهای روشن / خاموش دیجیتال و یا گسسته

                             مثال : شستی ها (push Buttons) ، لیمیت سوئیچ ها

                             (Limit Switches) ، سنسورهای مجاورتی

                             (proximity Switches) سنسورهای نوری

داد آنالوگ            سیگنالهای متغیر نشان دهند هم حالتهای بین دو مقدار

                             مینیمم و مازیمم

                   مثال : سیگنال 4 تا 20 میلی آمپر از یک سنسور سنجش وزن، سیگنال

                        0 تا 10 ولت نشان دهند فشار و یا سیگنال نشان دهند دما از یک

                   ترموکوپل

منبع تغذی خارجی           تأمین کنند تغذی مدارات ورودی

                                      مثال: 12 VDC,24VDC,220VAC,10VAC

بخش ورودی                    اتصالات فیزیکی بین عناصر ورودی و PLC

                             مثال: شستی ها به عنوان عناصر ورودی به ترمینالهای ورودی

                                    CSIW  بسته می شود

 

 

پردازش اطلاعات

زمانیکه PLC ورودیها را بررسی می کند ، قبل از تجدید کردن (Refresh) حالت خروجی ها به پردازش اطلاعات می پردازد. برنام ذخیره شده در PLC شامل دستورالعملهایی است که چگونگی عملکرد دستگاه را تعیین می کند

CPU     واحد پردازش مرکزی که از یک یا چند ریزپردازنده تشکیل شده است که وظیف نظارت بر همه فعالیت های PLC را بر عهده دارد. از جمله وظایف اولیه CPU بررسی ورودیها، اجرای برنامه و تجدید حالت خروجی ها می باشد. وظایف دیگری از جمله بررسی سلامت دستگاه از لحاظ سخت افزاری ، برقراری ارتباطات سریال با عناصر خارجی که به صورت سریال به PLC متصلند نیز بر عهد واحدCPU می باشد

حافظه          این قسمت بخش ذخیره سازی PLC است که برای ذخیره کردن

                   برنام کاربر و داده ها به کار می رود

منبع تغذیه   منبع تغذیه تأمین کنند تغذی CPU و حافظه می باشد. که معمول            ولتاژ 5 VDC مدارات منطقی و 24VDC تغذیه مدارات الکترونیکی

                     کارت های ورودی و خروجی را تأمین می کند

حافظ ورودی  تغییرات حالتهای عناصر ورودی متصل به PLC را ثبت می نماید

حافظ خروجی   مقادیر پردازش شده در حافظه مربوط به خروجیها ثبت می شود

 فرستادن داده ها به خروجی :

بخشهای خروجی وظیف ارسال داده های دیجیتال و آنالوگ را به دنیای خارج PLC برای روشن کردن موتورها ، روشن کردن لامپها ، فرمان دادن به سولنوئیدها و ;. بر عهده دارند

داد دیجیتال   سیگنالهای روشن / خاموش دیجیتال و یا گسسته

                     مثال » سولنوئیدها ، رله های واسط ، موتورها ، لامپها

داد آنالوگ     سیگنالهای متغیر نشان دهند هم حالتهای بین دو مقدار مینیمم و         ماکزیمم

                     مثال : سیگنال 4  تا 20  میلی آمپر برای کنترل دما ، سیگنال 0 تا

                     10 ولت برای کنترل سرعت

منبع تغذی خارجی           تأمین کنند تغذی مدارات خروجی

                             مثال : 12VDC,24VDC,220VAC,120VAC

بخش خروجی         اتصالات فیزیکی بین PLC و عناصر خروجی

                     مثال: ترمینالها خروجی CSIW که به یک سولنوئید بسته می شوند

ارتباط با دنیای خارج :

برنامه ریزی یک PLC به ارتباط با یک رایانه و یا یک عنصر برنامه نویسی نیاز دارد. ارتباط با المانهای نصب شده در فواصل دور ، نمایشگرها ، و شبکه ها برای تبادل اطلاعات بین PLC ها ، توسط پردازشگرهای ارتباطات صورت می گیرد

تجهیزات دور دست متصل در فیلد            Remote Field Devices

تجهیزات AS-Interface,profibus- DP,CompoBus/S,DeviceNet.

واسط بین دستگاه و اپراتور                             operator Interface

نمایشگرهای CX-Supervisor , NS , NT

شبکه های بین PLC ها                         peer –To – Peer  Network

  FL-Network .Ethernet ,Contrller Link ,Sysmac Link , PC Link

تجهیزات جانبی                                   peripherals

تجهیزات برنامه نویسی دستی ، نرم افزار CX-Programmer

یکی کردن همه بخش ها :

با در نظر گرفتن تمام بخشهای نام برده شده و یکی کردن آنها می توان اجزاء ضروری تشکیل دهند یک PLC را چنین تعریف کرد

 

کلمات کلیدی :

 

  پایان نامه فرهنگ وقف در مکاتب و ادیان در pdf دارای 99 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پایان نامه فرهنگ وقف در مکاتب و ادیان در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه فرهنگ وقف در مکاتب و ادیان در pdf

وقف در فرهنگ سومریان  
وقف در فرهنگ مصریان قدیم  
وقف در فرهنگ بابل  
وقف در فرهنگ یهود  
وقف در فرهنگ زرتشتیان  
در بین زرتشتیان داد و دهش بر سه گونه بوده است  
ایرانیان پایه گذار پیوسته نیکی (وقف) در جهان  
اندرز انوشیروان  
داد و دهش و نیکوکاری از دیدگاه بزرگمهر  
داد و دهش، از دیدگاه مزدک  
داد و دهش از دیدگاه مانی و پیروانش  
مانی، نیک و بد (خیر و شر ) ، روشنی و تاریک (نور ظلمت ) را پایه های استوار دین خود دانسته است . بنابراین به روشنی می بینیم که نیکی یکی از پایه های پابرجای دین مانی است.  
مانی، داد و دهش همگانی را پذیراست. گروندگان او دو گونه اند  
وقف در فرهنگ صائبین  
تقویم و اعیاد مندائی ها (گروهی از صائبین )  
وقف در فرهنگ هند و چین  
اوقاف مسلمانان در ایالت آندر پرادش-هند  
اسامی بعضی از ادارات و سازمان های وقفی  
چگونگی تشکیل سازمان اوقاف آندرا پرادش  
درآمد اوقاف  
انواع موقوفات در سین کیانگ جنوبی  
وقف در فرهنگ بر همن ها  
وقف و نیکوکار در میان بودائیان  
فرهنگ وقف در مسیحیت  
در مسیحیت بخشش اموال به دو گونه صورت می گیرد  
فرهنگ وقف در یونان  
وقف در میان رومیان  
وقف در حقوق انگلوساکسون (حقوق قدیم انگلستان و آمریکا )  
وقف در میان آلمانی ها  
مقاطع50ساله ایجاد وقف  تعداد  مقاطع50ساله وقف بر حسب میلادی  تعداد  
وقف در کشور فرانسه  
فرهنگ وقف در دین اسلام و برخی کشورهای اسلامی  
برخی از ویژگی های وقف در قوانین یمن  
وقف در عراق از لحاظ تاریخی و اداری  
1 _ وقف در دوره عباسیان :  
2 _ وقف پس از دوره عباسیان :  
وقف در هرات :  
فعالیت های فرهنگی تشکیلات اوقاف در ترکیه  
فعالیت های فرهنگی اوقاف در ترکیه موارد ذیل را شامل می گردد :  
منابع و مآخذ :  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پایان نامه فرهنگ وقف در مکاتب و ادیان در pdf

 1 _ قرآن کریم.

2 -دورانت ، ویل ، تاریخ تمدن، ترجمه احمد آرام ، انتشارات سازمان آموزش انقلاب اسلامی ، چاپ سوم ، سال 1370

3- عبید الکبیسی ، محمد ، احکام وقف در شریعت اسلام ، ترجمه احمد صادقی گلدر ، اداره کل اوقاف و امور خیریه مازندران ، چاپ اول 1366

4- حکمت ، علی اصغر ، تاریخ ادیان ، انتشارات ابن سینا ، چاپ اول

5- کلیمیان اصفهان و مساله وقف ، فصل نامه میراث جاویدان سازمان اوقاف و امور خیریه

6- آشتیانی ، جلال الدین ، تحقیقی در دین یهود

7- ناس ، جان ، تاریخ جامع ادیان از آغاز تا امروز ، ترجمه علی اصغر حکمت ، چاپ پیروز ، 1344 ه-ش

8- احمد بن سلمان ، مقدمه ای بر فرهنگ وقف ، چاپ سازمان اوقاف و امور خیریه

9- ابن یوسف ، برهان نیکوکاری ، داد و دهش در ایران باستان ، چاپ سوم ، 1357

10- جعفری ، یعقوب ، پژوهشی درباره صائبین ، انتشارات هجرت ، چاپ اول ، 1374 ه-ش

11- مجله وقف میراث جاویدان ، شماره 11 و

12- محمد جواد امید داد نیا ، مجله وقف میراث جاویدان ، شماره 11 و

13- قهین پور ، محمد ، بودا چه می گوید ، انتشارات موسوس ، چاپ اول ، 1340 ه-ش

14- آکادمی علوم اتحاد جماهیر شوروی ، مبانی مسیحیت ، حسینیه ارشاد

15- فصل نامه وقف میراث جاویدان ، شماره 19 و

16- فصل نامه وقف میراث جاویدان ، سال دوم ، شماره

17- ح-فرشتیان ، وقف در حقوق فرانسه ، مجله وقف میراث جاویدان ، شماره

18- دکتر سید محمد بحرالعلومی ، ترجمه محمد حسن معصومی ، مجله وقف میراث جاویدان ، شماره

19- سلیمی فر ، مصطفی ، نگاهی به وقف و آثار اجتماعی و اقتصادی آن ، انتشارات آستان قدس رضوی ،

20_ مجله وقف میراث جاویدان ،شماره 37 .

21- مجله وقف میراث جاویدان ،شماره

22- اسناد موقوفات آستان قدس رضوی در هرات ، به کوشش علی کریمیان

  وقف در فرهنگ سومریان

در بین سومریان ، بیشتر خدایان در معابد بودند و برای آنها هدایایی از مال و خوراک و ;می آوردند;  در خرابه های سومری لوحه ای به دست امده است که در آن پاره ای دعاها نوشته شده است. این دستور دینی عجیب نیز در آن جا دیده می شود : (بره جانشین و فدیه آدمی است وی بره ای را به جای جان خود بخشیده است ) کاهنان از راه همین هدایا و قربانی ها از دیگر طبقات مردم سومری مال دارتر و نیرومند تر شدند. 1

 

وقف در فرهنگ مصریان قدیم

مردم مصر در قدیم با فکر وقف اجمالا آشنا بودند املاکی بر خدایان ،  معبدها و مقبره ها اختصاص می یافت تا درآمد آنها به مصرف تعمیرات نوسازی اقامه مراسم و خرج کاهنان (رهبران دینی ) و خادمان برسد و این گام به قصد تقرب به خدایان برداشته می شد. امروزه در مصر الواحی وجود دارد که حاکی از مطلب فوق الذکر است از قدیمی ترین آنها لوحه شماره 72 است. (راهنمای ماسبیرو) در این لوحه نقوشی وجود دارد که حکایت از وقف املاک برای برخی کاهنان در خانواده چهارم (سلسله چهارم فراعنه مصر ) می کند. این لوحه در فهرست موزه ، ذیل شماره 8432 آمده است. (در نشریه وزارت اوقاف مصر به نام وزاره الاوقاف بین الماضی و الحاظر به این لوحه اشاره شده است ) باز تاریخ برای ما بازگو می کند که رمسیس دوم املاک فراوانی به معبد ابیدوس بخشید و مراسم ویژه ای جهت تملیک آن املاک در حضور جمع کثیری از مردم بر پا کرد ، تا مردم در این امر خیر از وی پیروی کنند . (تاریخ قانون مصر قدیم از دکتر شفیق شحاته ، ص 90 به بعد )

مردم مصر در قدیم، با بهترین شکل وقف اولادی آشنا بودند ، اعیان املاکی حبس می شد و درآمد آنها به خانواده و یا اولاد واقف اختصاص می یافت و این حق بعد از آنها به اولادشان می رسید تا از عواید آنها بهره مند شوند و حق انتقال اعیان املاک را به غیر نداشتند مصریان قدیم با نظارت تولیت نیز آشنا بودند. اداره اموال موقوفه را به پسر بزرگتر از هر طبقه واگذار میکردند و در اسناد وقف به صراحت از نقل موقوفه منع می شدند. سندی اخیرا از شخصی به نام متی از خانواده پنجم پیدا شده که این شخص موسسه ای به نفع فرزندانش در قالب هبه به وجود آورده و در آن به پسر بزرگترش دستور داده که از عواید آن موسسه به برادرانش بدهد ، ولی اموال قابل نقل به احدی نیست و اداره آن همیشه با پسر بزرگتر از طبقات موقوف علیهم است

کاهنان از آنچه به عنوان نذر و قربانی به خدایان تقدیم می شد ، می خوردند و می نوشیدند و همچنین از زمین های مربوط به معابد و خدمات دینی خویش درآمد سرشاری به چنگ می آوردند

 معابد مصر سهم قابل توجهی از غنائم جنگی را از کشورهای گشوده شده در زمان او (رامسس _ متوفی به سال 1225 ق _ م ) و جانشینانش به مصر سرازیر می شد ، به خود اختصاص داده بودند. معابد در آن زمان 107000 برده در اختیار داشتند که به اندازه یک سی ام جمعیت مصر بود، اراضی متعلق به این معابد حدود 300000 هزار هکتار یعنی یک هفتم اراضی قابل کشت مصر می شد.

تعداد چهارپایان 500000 رأس بود و درآمد 169 شهر مصر و شام به آن ها تعلق داشت و این درآمد هنگفت از پرداخت مالیات بر درآمد معاف بوده است. 2

 

وقف در فرهنگ بابل

در مدنیت بابل ، معبد نقشی بسیار مهم دارد. در شهرهای بین النهرین معبد همیشه از بلندترین و مرتفع ترین ابنیه بوده است که در وسط شهر از خشت خام یا آجر پخته قد برافراشته و بر بام همه خانه ها و مساکن مردم مشرف بوده است و در برابر مذبح در داخل معبد انواع حیوانانت و فواکه و مبلغ های بسیار وجه نقد و جنس به رسم قربانی نیاز خدای آن معبد می شده . در آنجا بوده است که مدارس برای تعلیم منشیان و نویسندگان خط میخی برپا کرده و این طبقه را تربیت می نموده اند . اضافه بر آن معبد مرکزیت کسبی و تجاری نیز داشته است

معبد املاک موقوفه و اراضی وسیعی را اداره می کرده و کاهنان که متولیان معابد بوده اند ، در حقیقت تنها طبقه روشنفکر و دانشمند کشور را تشکیل می داده اند.1 مناسک در دین یونانی ها عبارت بوده است از اعمالی برای جلب لطف و کسب موافقت خدایان، به منظور انجام آرزوها و آمال آدمیان . این اعمال به وسیله تقدیم نذورات و هدایا و خواندن نمازها و مناجات ها انجام می گرفته است . همچنین انواع حلویات و حبوبات و میوه های نورس را در محراب و معبد به یکی از خدایان تقدیم می کرده اند و سپس ادعیه و اورادی می خوانده و مشروبی مقدس از شیر و شراب می نوشیده و سپس آن هدایا و نذور را آتش می زده اند و آنگاه به گذرانیدن قربانیان پرداخته با تشریفات خاصی برای هر یک از خدایان جانوری را می کشته و سپس اجساد آنها را همچنان طعمه آتش می ساخته اند

چون کاهنان نمی توانستند از همه این ثروت ها بهره برداری کنندو یا به مصرف برسانند ، آن ها را به سرمایه های قابل بهره برداری تبدیل می کردند، ، بدین ترتیب بود که امور کشاورزی و صنعتی و مالی تمام مملکت را در قبضه داشتند، و علاوه بر زمین های زراعت پهناور ، غلامان فراوان نیز دراختیار معابد بود. این غلامان را یا در مقابل مزد به خدمت دیگران می گماشتند ، یا آنان را به حرفه های مختلف از نواختن موسیقی تا کشیدن شراب وا می داشتند. همچنین کاهنان بزرگ ترین بازرگانان و مالداران بابل بودند و با فروختن کالاهای گوناگونی که در معابد فراهم می شد ، بخش مهمی از بازرگانی کشور را اداره می کردند و اینان چنان در بهره برداری از سرمایه،  حکمت و درایت فراوان داشتند که بسیاری از مردم سرمایه های خود را برای بهره برداری به ایشان می سپردند و می دانستند که اگر بهره فراوانی نباشد ، به هر صورت ، اطمینان آن هست که سودی به دست خواهد آمد

کاهنان با شرایطی سهل تر از دیگر وام دهندگان ، به مردم قرض می دادند و گاهی به درویشان و بیماران ، بدون درخواست فایده وام می دادند. هر وقت مردوک دوباره به وام گیرنده لبخند می زد سرمایه را پس می گرفتند. از این  گذشته پاره ای از کارهای عمومی به وسیله کاهنان انجام می شد. قراردادها را می نوشتند و تسجیل می کردند و امضای خود را بر آنها می گذاشتند، وصیت نامه ها را تنظیم می کردند به مرافعات مردم گوش می دادند و رأی صادر می کردند و از حوادث مهم و معاملات بازرگانی ثبت بر می داشتند.1 در بابل، نسل های متوالی گناهکاران، برای آسایش ،خاص مال خویش را با خدایان تقسیم می کردند ;.. شاهان نیز که خود را نیازمند آمرزش خدایان می دانستند، پرسشتگاه های مفید می ساختند و اثاثه و بنده و مواد غذای برای آن ها فراهم می آوردند و زمین های بزرگی را بر آنها وقف می کردند ;. هر وقت ; غنیمتی به چنگ قشون می افتاد، نخستین سلام بندگان و غنائم از آن معابد بود

 

وقف در فرهنگ یهود

با نزول کتاب مقدس تورات و شکل گیری و رسمیت یافتن آیین یهود به پیامبری یکی از شخصیت های بزرگوار و فداکار عالم بشریت یعنی حضرت موسی (ع) هدف از زندگی که همانا تکامل روح و تقرب به ذات اقدس الهی است، مشخص شد و راه های گوناگونی برای رسیدن به این مقصود برای آنان روشن گشت و موضوع وقف که در زبان عبری از آن با واژه (مقدس برای خداوند ) یاد می شود یکی از راه های مهم برای آمرزش در روز آخرت و از موارد حائز اهمیت در بین پیروان این مکتب شناخته شد

یهودیان عقیده دارند که با وقف کردن دارایی خود در راه خدا ، دارایی مادی خویش را به دارایی معنوی تبدیل می کنند و این سرمایه روحانی یکی از راه هایی است که می تواند پشتوانه ای برای انسان در جهان آخریت باشد و او را نزد خدا سرافراز نماید و از عذاب دوزخ رهایی بخشد و انسان را به آمرزش ابدی برساند

در کتاب مقدس سه نوع وقف یهود که به حرم یا خرم معروف است دیده می شود (تحریم ) :

 1 _ به صورت نذر و وقف (آنچه را که کسی از متعلقات خود به صورت انسان ، بهائم و زمین و محصول آن، وقف و نذر یهوه می نماید و اجازه فروش یا تعویض آن نیست. آنچه وقف می شود مقدس است و به یهوه تعلق دارد. اجازه باز خرید انسانی که وقف شده نیست و او باید کشته شود (27/28 لوی) .

 2 _ به صورت مجازات گناهی که مرگ سزای آن است ،مانند قربانی دادن به خدایان دیگر ، (20 _ 19 / 22 ) که مرتکب باید وقف به نابودی گردد.

 3 _ وقف یک شخص یا سرزمین و یا سپاه به نابودی ، که به خصوص در سراسر کتاب یوشع به آن عمل می شود. 2

 قربانی در دین یهود از اولین و مهم ترین شعائر خدمت به خداست و نیازی که به روی آتش سوزانیده می شود مهمترین نوع قربانی است . از مهم ترین این قربانی ها قربانی در عید یوم کیپور یا روز آشتی و بخشش.

قربانی در جشن خاک سوکت یا جشن خیمه و خرمن .

 قربانی در روز سبت روز تعطیل و استراحت در هر هفته

در جشن های دیگر ماند پساح نان فطیر ماه نو ; می بایستی آتش نیاز تقدیم گردد

 غیر از قربانی های رسمی ، بسیاری از گناهان و خطاها با دادن کفاره و تقدیم قربانی قابل بخشش می شود.

در خاتمه سفر خروج ،حکایت و کلماتی و آیاتی بر یهوه وارد شده است که برخی از آنها با این مضامین است:

« زنهار ، خدای غیر را عبادت منما ; عید فطیر را نگاه دار ; هر نخست زاده از پسرانت را فدیه بده ; شش روز مشغول باشی و روز هفتم بست را نگاه دار; خون قربانی مرا با خمیر مایه مگذران و قربانی عید فصح تا صبح نماند.»( 26/34 _ 14 ) 1

 نزد کنعانیان دو نوع رسم قربانی معمول بوده است : یکی عبارت بوده است از اهداء هدایا مانند اولین میوه نوبر بستان و درخت یا گوشت اولین حیوان نوزاد که جسد او را بر فراز مذبح می سوخته اند . دوم مراسم عشاء ربانی Communion  که در آن عابد و معبود یعنی خدای بعل، با پرستندگان خود متفق و متحد شده و مراسم قربانی را به عمل آورده بر استحکام سلسله ارتباط قوم با خدایان می افزوده است. 2

 اشعیاء نبی مانند یوشع معتقد بود که لطف و عطوفت و رحم در دل رئوف یهوه موثر است و مجازات و کیفر اقوام و امم را به مصلحت و به منفعت عالم می فرماید . پس می گفت : نیکوکاری بیاموزید و انصاف به طلبید و مظلومان را رهایی دهید ، یتیمان را دادرسی و بیوه زنان را حمایت نمایید

اگر گناهان شما مثل ارغوان سرخ باشد مانند برف سفید خواهد شد. ;) 1 (اشعیاء 19/1 _ 17 )

 «اشعیاء نبی از قول خداوند خطاب به مال اندوزان چنین می آورد : ; نیکوکاری را بیاموزید و انصاف را بطلبید . مظلومان را رهایی دهید. یتیمان را دادرسی کنید و بیوه زنان را حمایت نمایید.»

 به قوم یهود، درس نیکوکاری را چنین آموختند «اگر یکی از برادرانت فقیر باشد دل خود را سخت مساز و دستت را بر برادر فقیر خود  مبند ، بلکه البته دست خود را گشاده دار و به قدر کفایت موافق احتیاج به او قرض ده.» 2

هنگام فتح شوش در بقعه دانیال نبی ، سندی بدست آمد که به موجب آن گنجی برای پرداخت وام های بدون ربح ، اختصاص یافته بود و خلیفه دستور داد که گنج بدست آمده به بیت المال منتقل شده ، طبق دستور مندرج در سند عمل شود

وقف در فرهنگ زرتشتیان

 در کتاب مذهبی زرتشتیان (اوستا) چنین آمده است : ( خشترمچا اهورایی آئیم در گوبیوددت و استارم ) اهورامزدا از کسی خشنود است که بی نوایان را دستگیری کند.

 در طبیعت برابری نیست، ما باید آن را ایجاد کنیم. خداوند متعال تمام افراد را یکسان نیافریده ، از این جهت همیشه افرادی پیدا می شوند که از دیگران ناتوان تر و ضعیف تر هستند پیامبران الهی توصیه می کنند به این گونه افراد کمک کنید و رسیدگی به محرومان و مستمندان را از وظایف پیروان خود قرار داده اند . در مذهب زرتشتی هر کس موظف است یک دهم درآمد خود را صرف داد و دهش و خیرات و کمک به فقرا و مستمندان کند.

  در بین زرتشتیان داد و دهش بر سه گونه بوده است

1 _ نیاز : در این گونه دهش نیکوکاران زرتشتی،آنچه را می خواستند بدهند در دسترس گردانندگان نیایش گاهها که در روزگاران که سازمان دینی و کشور داری هر دو به شمار می آمد ، می دادند تا موبد موبدان و یا هر یک از رسامانگران که مسئول انجام کارهای دهشی و نیکوکاری بوده است . برابر با خواست نیکوکار دهش مند و یا در پاره ای زمان ، بسته به نیاز نیایشگاه ، به انجام کاری نیک برساند. نیاکانمان باور داشتند که دهش باید به گونه ای همگانی انجام شود ، نه دست به دست که بی گمان فراگرد (جامعه ) را به یک گونه تنبلی و گداپروری وا می دارد

2 _ اشوداد : این گونه دهش را بخشش در راه پارسایی و نیکی گفته اند ، چه دهش مند نیکوکار، به هنگام این گونه بخشش، تنها به پاس نیکی و نیکوکاری این کار را انجام می دهد

 و به گفته دیگر شاید بتوان گفت اشوداد ، دهش در راه یزدان پاک و برای پارسایی است. در نخستین گونه دهش ، نیکوکاران پول و یا فرآورده ها و کالاهایی نیاز می کردند که جابجا شدنی بود مانند : پول ، فرآورده های خوراکی یا پوشاکی.

در اشوداد، دهش از چیزهای جابجا شدنی نیست. مانند خانه ، زمین ، بوستان ،کشتزار یا از این گونه دارایی که به نیایش گاه واگذار می کرده اند. گردانندگان نیایش گاهها یا موبدانی که کارشان سامان دادن به اشودادها بوده است،نمی توانستند دارایی هایی را که از راه اشودادها به نیایشگاه داده شده ، به فروش برسانند و اگر نیایشگاه ناچار به فروش می شد ، این کار با دشواری و انگشت شمار انجام می گرفت . شاید بتوان اشوداد را گونه ای از پیوسته نیکی (وقف ) دانست

3 _ گهنبار خوانی : گهنبار یکی از آیین های دینی ایرانیان کهن، برای انجام فرمان داد و دهش است، این فرمان به بزرگداشت شش رویداد بزرگ جهان هستی است

گهنبار ها، جشن های دینی با شکوهی هستند که برای بزرگداشت آفرینش آسمان ، آب ، زمین ، گیاه ، جانوران و مردم  برگزار می کردند و چنین اند :

  1 _ میدیوزرم برای آفرینش آسمان در پانزدهم اردیبهشت.

  2 _ میدیوشم، به بزرگداشت آفرینش آب ، روز پانزدهم تیر.

 3 _ پتیه شهیم، به پاس آفرینش زمین ، روز سی ام شهریور.

 4 _ ایا سرم، به شکوه آفرینش گیاهان، در روز سی ام مهر.

 5 _ میدیارم، به بزرگی آفرینش جانوران، در روز بیستم دی.

 6 _ همسپشدم، به فر آفرینش مردمان، در واپسین روز سال.

هر گهنبار پنج روز برگزار می شد . 2

هر چند موضوع تحقیق، پیرامون وقف است ولی چون در حین مطالعه به نقطه نظرات و توصیه های خردمندانه ای که همواره انسان را به سوی نیکی و خیر و صلاح و رستگاری یادآوری می کند ، برخورد نمودم و ذکر برخی از آنها را جایز دیدم که در پی خواهد آمد

ایرانیان پایه گذار پیوسته نیکی (وقف) در جهان

مهریان ، نخستین نیکوکاران اند که برگ های زرین سرگذشت جهان ، کار نیکشان را بر خود جای داده است. تا آنجا که می دانیم این گروه از مردم سرفراز جهان بودند، که بنیان پیوسته نیکی (وقف ) را نهادند. در سال 1926م در کاوش هایی که باستان شناسان در مهرابه دیبورگ در آلمان می نمودند ، سنگ نگاره بی مانندی یافتند که ویژه نیایشگاه مهری بود و بر بالای آن نیایشگاه مهری یا مهرابه نوشته شده بود : « این جایگاه نیکی بخش و سپنتا (مقدس ) جایگاه پارسایان است و سودش ویژه همگان می می باشد. » در نوشته های مهریان آمده است که : دارایی به کارها و آماج (هدف ) های پرهیزکارانه گرفتن ، بخشنده ی پارسا را سرافرازی می بخشد; نیک می دانید که پیروان مهر ، از کانون نخستین خود (ایران ) . به گوشه و کنار جهان ، پراکنده شدند و ما ردپای آنان را از چین تا اروپا به خوبی می بینیم. در سده های نخستین پس از مسیح مهریان در اروپا به ویژه روم فراوان بودند و همه جا دیگران را با چگونگی اندیشه و دیدگاه خود آشنا نمودند ، بدان گونه که سراسر اروپا را نیایشگاه های مهر فرا گرفته بود که پاره ای از آنان همچنین برجاست. تا سال 382 مهریان در کنار نیایشگاه ها و مهرابه ها ، بنیادهای نیکوکاری داشتند و توانگران دهشمند و نیکوکار پیوسته نیکی های (موقوفات ) فراوان را نیاز نیایشگاه ها و مهرابه ها می نمودند. در سال 382 گراسیانوس فرمانروای روم فرمان داد : پیوسته نیکی هایی (موقوفات ) را که نیکوکاران در ساختن و یا پاسداری نیایشگاه ها به کار می برند از میان بردارند

اندرز انوشیروان

در نامه پر ارزش « اخذاق ایران باستان » نوشته دانشمند گرانمایه ، دین شاه ایرانی (سلیستر ) ، اندرز انوشه روان ، خسرو کبادیان (غبادیان ) به پارسی کنونی آورده شده است. از آنجا که در این اندرزنامه پرتوهای درخشانی از زیست و زندگی نیکوکارانه شاهنشاهان ایران به چشم می خورد ، به باز نوشتنش می پردازیم. چنین گوید : (که چون انوشه روان خسرو ، پور غباد ، زندگیش به سرانجام رسید ، پیش از آن که روان از تنش جدا گردد بزرگان را چنین اندرز نمود : ; که چون من در گذرم ، این تخت را برداشته و به اسپانور (شهری در نگار تیسفون ) ببرید و در آنجا نهاده ، مردم را بانگ زده بگویید : ای مردم ، از بدکاری و گناه بپرهیزید . در کردار نیک  کوشا باشید به خوشی جهان ، دل مبندید . این تن همان تنی است که تا دیروز ، از فر و شکوه  آن ، کسی نتوانست از سه گام به او نزدیکتر شود و تا دیروز همواره در گسترش اشویی ، نیکی ، پاکی ، کوشش می کرد ، اینک امروز همان تن را بنگرید، که کسی از ترس پلید شدن به آن نزدیک نمی شود و هر کس به آن دست نهد تا شستشوی نکند و خود را پاکیزه نسازد نمی تواند به نماز یزدان بایستد و نباید با نیکان و پاکان آمیزش کند. آری ، این تن دیروز از فر و شکوه دست به کس نمی داد و امروز از پلیدی کسی دست به آن نمی گذارد!!.

 پس ای مردم جهان ، پارسا و نیکوکار باشید و در نیکی و بهروزی جهان و جهانیان بکوشید و در دین راستی و پیمان ، استوار بمانید. با رادان و راستان همراه باشید. اندرز آموزگاران پارسا را بشنوید و به کار ببندید. به آنچه به شما رسیده است ، خرسند باشید و به دارایی دیگران آز مدارید. در داد و دهش به بینوایان و نیازمندان کوتاهی مورزید ، بدانید که چون از جهان گذرید فر ٌ و شکوهتان تباه گردد و اندوه و شادی در گذرد. زنهار!  ای مردم آگاه باشید، چون زندگی کوتاه جهاه را در سپرید (پشت سر گذارید) ، راه دوری شما را در پیش است. در آنجا ، دادگر کردار شما را خواهد سنجید و کسی کردار نیک و کرفه (ثواب ) به شما وام نخواهد داد. برای رستگاری ، پیشکش پذیرفته نمی شود. زنهار! ای مردم، تن را بر روان برتری مدهید جز با کردار نیک ، از پل چینود (پل صراط ) گذر نتوانید نمود ، زیرا در آن جا داوران راستی ، مانند مهرورشن ، نگران کردار شما نخواهند بود. از نیکان باشید تا مینوی گردید. کسی را ریشخند و سرزنش مکنید ، چه نیکی و بدی در هر کس هست . جهان گذاران را چون کاروانسرای پندارید و در آن به نیکی رفتار نمایید. زشتی و رنج و آزار را از خود دور سازید. این نیز گفته اند که : هر کس باید بیاندیشد و بداند که از کجا آمده ا ست ، برای چه هست ، باز به کجا خواهد رفت و چه خویش کاری (وظیفه) ای بر گرده ی اوست  من چنین می دانم که ، از نزد هورمزد خدای بازگشت خواهم نمود و از من اشویی ، راستی ، کوشش و دانایی می خواهد. روانش شاد ، خشرو انوشه روان . 1

داد و دهش و نیکوکاری از دیدگاه بزرگمهر

 بزرگمهر ، وزیر خردمند انوشیروان ، در نوشته پر ارج خویش (یادگار بزرگمهر ) پس از شناساندن خود  و چگونگی فراهم آوردن گرامی نامه اش که سراپا پند و اندرز و راهنمایی است ، چنین گفته است : « چون دارایی گیتی ، همه زود گذر و تباه شدنی و از میان رفتنی است، کسی که سزاوار داشتن است ، یزدان بادهش خیرش ، بر او فر و بزرگی بخشد; توانگر گردد و از او کارهای بزرگ برآید. دارایی فراوان اندوزد ، برترین جایگاه راگیرد و به بزرگی و شکوه رسد

او زندگیش دراز ، فرزندانش فراوان ، سخنش گیرا ، و دهش های نیکش به کار باشد ; همه چیز از میان رفتنی است ، مگر پارسایی و نیکوکاری که هرگز خراب نگردد و یاد نیکش همواره در دل ها بماند. و مرا پارسایی ، آمرزش تن و جان و روان ، نیکی های این جهان و آن جهان پسندیده تر است. »

 

داد و دهش، از دیدگاه مزدک

و سرانجام به روزگار ساسانیان ، اندیشمند فرزانه ای در ایران زمین پدید آمد . وی که فردوسی خردمنش می نامند ، مزدک پور بامدادان است. دین او را شاید بتوان دست چینی از دین مزد سینی و دین مانی دانست. وی از پیشوایان دینی بود و در دین های کهن ایرانی پژوهش فراوان داشت. دیدگاه تازه اش پذیرای مردم گشت و آن گونه پیشرفت چشمگیری یافت که غباد پادشاه ساسانی نیز پذیرایش گشت و به دین مزدکیان درآمد. گرچه این پذیرش دیری نپایید ، با این همه نشان دهنده  گسترش دین مزدک در آن روزگار است. در اینجا تنها به دادو دهش از دیدگاه مزدک بسنده می کنیم. مزدک ، فرزانه ی اندیشمند ایرانی ، آماج کارش را بر بنیاد دهش یکسان و همگانی گذارد. او می خواست که همگان در برابر کار و کوششی که دارند از ویژگی های نیک زندگی برخوردار شوند. اگر چه به گفته ی پاره ای سرگذشت سازان بیگانه و یا خود گم کردگان دیگر که راه بیگانه می پویند ، او از دارایی دیگران می بخشید!! همان گونه که یاد شد باید آگاهی داشت که غباد (شاهنشاه یزدان شناس ساسانی) پذیرای اندیشه اش بود و گفتارش را به دل باور داشت

اگر چنین نبود چگونه تن به دهش همگانی در می داد و بنابر خواسته و یا دست کم پیشنهاد مزدک ، به هنگام خشکسالی و تنگدستی مردم ، در انبارهای گندم را می گشود و دهش همگانی می کرد!؟ و در دین و یا دیدگاه مزدک، اندیشه بر این است که روشنی بر تاریکی و یا نیکی بر زشتی چیرگی می یابد. دستورهای مزدک پیرامون دستگیری از بینوایان کم نیست. از آن گذشته فرمانهایی که برای پذیرش و نیکوداشت میهمان داده شده گواه گسترش نیکوکاران از دیدگاه مزدک و مزدکیان است به نامه « الفهرست » می نگریم و می بینیم که پیرامون کوشش های نیکوکارانه ی مزدک و مزدکیان سخن دارد و میهمانداری آنان را بازتاب می کند و می گوید

 مزدکیان می گفتند : هیچ چیز را نباید از میهمان دریغ داشت گر چه از خاندان شما و یا هم میهن تان نباشد.

 و نیز گروهی از پژوهندگان ، بر این اندیشه اند که بخش بزرگی از کارهای نیکوکارانه شاهنشاه غباد (پدر انوشیروان ) به پیروی از اندیشه ی نیکوکارانه مزدک بوده است.

بوندس bundos دانشمند اروپایی بر این اندیشه است که از دیدگاه مزدک و مزدکیان سرانجام نیکویی بر زشتی پیروز می شود ، بنابراین پرستش برتر یا نیکی و خوبی بی چون و چرا شدنی است. سپس باید دیدگاهشان را نیکو به شمار آورد. 1  

داد و دهش از دیدگاه مانی و پیروانش

کلمات کلیدی :