پایان نامه

 

  مقاله خواب و مرگ و مقایسه‌ی آن دو در pdf دارای 57 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله خواب و مرگ و مقایسه‌ی آن دو در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله خواب و مرگ و مقایسه‌ی آن دو در pdf

چکیده :  
فصل اول  
طرح تحقیق  
(1-1) مقدمه :  
(1-2) بیان مسئله :  
(1-3) مقایسه خواب و مرگ :  
ضرورت تحقیق:  
(1-4) اهداف تحقیق :  
معنای لغوی خواب و مرگ :  
فصل دوم  
گستره ی نظری و پیشینه‌ی نظری تحقیق  
(2-1) خواب چیست ؟  
(2-4) رؤیا و انواع آن :  
انواع رؤیا :  
(2-5) رؤیاهای ذکر شده در قرآن  
2-7 وجه تمایز خواب و بیداری :  
(2-12) تفاوت خواب و مرگ  
(2-13) وجوه اشتراک و اختلاف خواب و مرگ در قرآن:  
(2-14) ماهیت مرگ در نگرش قرآنی  
(2-15) واکنش انسان ها در برابر مرگ  
(2-16) مرگ از دیدگاه اولیای خدا:  
)2-17( ارتباط خواب با نفس، روح و مرگ  
پیشینه ی عملی تحقیق در داخل ایران:  
فصل سوم  
روش اجرای تحقیق، روش جمع آوری  داده ها، ابزار تحقیق  
(3-1) روش اجرای تحقیق:  
(3-2) روش جمع آوری داده ها:  
فصل چهارم  
بیان تحلیل داده ها : قرآن و تفسیر  
(4-1) معانی موت و اجل در قرآن مجید  
(4-2) آیات در رابطه با لفظ توفّی  
فصل پنجم  
نتیجه گیری – پیشنهادها  
(5-1) نتیجه گیری:  
(5-2) پیشنهادها  
فهرست منابع و مآخذ  

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله خواب و مرگ و مقایسه‌ی آن دو در pdf

1-    طه، عثمان. (1382) قرآن کریم، تهران: اکسیر،

2-  بهشتی ، سیدمحمد حسین (-) . شناخت از دیدگاه قرآن، تهران: بنیاد نشر آثار و اندیشه های شهید آیت الله دکتر بهشتی، (-)

3-    حسینی تهرانی، سیدمحمد حسین(-) . معادشناسی، تهران: حکمت

4-    رضوان طالب، محمدرضا. (1379) رؤیا از نظر دین و روانشناسی، قم: شفق،

5-    شریعتمداری، جعفر. (1384) شرح و تفسیر لغات قرآن، مشهد: آستان قدس رضوی

6-    طیبیان، سیدحمید (1363). فرهنگ لاروس عربی به فارسی، تهران: امیرکبیر، 1363

7-    علیخواه، محمدمهدی (1372). خواب و رؤیا روح، تهران: جمال الحق

8-    علامه حلی. (-) کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، قم: شفق

9-    علامه طباطبایی (-). تفسیر المیزان، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه

10-قرشی، سید علی اکبر (1352). قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه

11-معنوی و فدایی، عزالدین و فربد (1367). خواب و رؤیا از دیدگاه پزشکی، تهران: دانشگاه

12-مکارم شیرازی، ناصر (-) تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه

13-منتظری، علی. (1383) خواب و رؤیا بررسی و تحلیل از نگاه قرآن و حدیث، تهران: هستی نما، 1383

 

چکیده

در این تحقیق به بررسی خواب و مرگ و مقایسه‌ی آن دو پرداخته شده است

خواب : حالتی است که در اثر از کار افتادن موقتی بعضی از مراکز عصبی و دفاعی در بدن پدید می‌آید و در این هنگام تنها یک قسمت از مراکز دفاعی از فعالیت باز می‌ماند و بقیه‌ی قسمت‌های دفاعی و سایر دستگاه‌های بدن به کار مشغولند ولی حواس پنجگانه از کار می‌افتد و تنها قوه‌ای که در هنگام خواب از کار نمی‌افتد قوه‌ی تخیل است

مرگ : خواب شدید و بزرگ در هر دو مرحله‌ی روح و نفس است که انسان از نشئه‌ای به نشئه‌ی دیگر انتقال می‌یابد با این تفاوت که در حین خواب انسان غالباً توجه ندارد و هنگامی که بیدار می‌شود نمی‌داند که حقیقتاً از سفری بازگشته است برخلاف حالت مرگ

مقایسه‌ی خواب و مرگ : درخواب قبض روح به صورت کامل انجام نمی‌گیرد ولی در مرگ قبض روح کامل صورت می‌گیرد و تعلق روح نسبت به بدن بطور کامل از بین می‌رود

 هدف از انجام این تحقیق : 1- ایجاد تحول در دیدگاه انسان نسبت به زندگی در این جهان و جهان آخرت

و بی ارزش دانستن جهان فانی صورت پذیرفته است

روش تحقیق به صورت کتابخانه‌ای انجام شده است

با توجه به بررسی‌هایی که در این زمینه به عمل آمده از دیدگاه علمای اسلام و همچنین بررسی آیاتی که در این زمینه‌ها (خواب و مرگ) آمده است و نظریات دانشمندان می‌توان این نتیجه را گرفت که انسان با تمام تلاشهایی که نموده است باز هم نتوانسته به اسرار پیچیده‌ی این دو آیت خداوندی دست پیدا کند ولی با این وجود می‌توان این نتیجه را گرفت که خواب و مرگ هر دو از جنس واحدی است که در خواب قبض روح کامل صورت نمی‌گیرد ولی در حالت مرگ قبض روح کامل صورت می‌گیرد و در هنگام خواب کسانی که اجلشان نرسیده باشد خداوند آنها را قبض روح نمی‌کند تا زمانی که مدت مقرر آنها فرا رسد و این تحقیق و بررسی در این مورد باعث می‌شود به انسان این دانش را بدهد که همیشه جاودان نخواهد ماند و جاودانه‌ی مطلق خداست و اینکه انسان غافل باید از این دو آیتی که خداوند برای او آفریده است استفاده کند و در راه باطل گام ننهد و بداند که زندگی دنیوی فانی است. و باید برای رضای خداوند قادر همیشه تلاش نماید و برای جامعه فردی مفید واقع گردد

(1-1) مقدمه

به نام او که هستی و کائنات را آفرید. به نام او که با نشانه‌هایی انسانهای غافل را از خواب غفلت بیدار می‌دارد. خواب و مرگ آیت خداوندی است که همواره مورد توجه دانشمندان و بشر بوده است. وقتی به حدیثی که در این رابطه آمده است می‌نگریم «الناس ینام و اذا ماتوا انتبهوا (رسول) مردم در خوابند وقتی می‌میرند از خواب بیدار می‌شوند، نشان می‌دهد که انسانها در غفلت بسر می‌برند. مانند زمانی که مرگ یکی از عزیزان اتفاق می‌افتد ذره‌ای به خود می‌اندیشند ولی مدتی بعد به دنبال سرگرمیهای زندگی می‌روند و دوباره غرق در لذتهای دنیوی می‌شوند و خود را در دنیا جاودانه احساس می‌کنند. پس  باید با غفلت مبارزه کرد تا دچار پشیمانی نشد

(1-2) بیان مسئله

خواب چیست؟ حالتی است که دراثر ازکار افتادن موقتی بعضی از مراکز عصبی و دفاعی در بدن پدید می‌آید و در این هنگام تنها یک قسمت از مراکز دفاعی از فعالیت باز می‌ماند و بقیه قسمتهای دفاعی و سایر دستگاه‌های بدن به کار مشغولند ولی حواس پنجگانه از کار می‌افتد و تنها قوه‌ای که درهنگام خواب از کار نمی‌افتد قوه‌ی تخیل است

مرگ : خواب شدید و بزرگ، در هر دو مرحله روح و نفس که انسان از نشئه‌ای به نشئه‌ی دیگر انتقال می‌یابد با این تفاوت که در حین خواب انسان غالباً توجه ندارد و هنگامی که بیدار می‌شود نمی‌داند که حقیقتاً از سفری بازگشته است. بر خلاف حالت مرگ

(1-3) مقایسه خواب و مرگ

درخواب قبض روح به صورت کامل انجام نمی‌گیرد ولی در مرگ قبض روح کامل صورت می‌گیرد و تعلق روح نسبت به بدن بطور کامل از بین می‌رود

ضرورت تحقیق

آشنایی با مفهوم واقعی خواب و مرگ و ایجاد تحول در دیدگاه انسان نسبت به زندگی در این جهان و جهان آخرت و بی ارزش داشتن جهان فانی و اینکه انسان جاودان نیست پس باید در زندگی برای رضای خداوند قادر تلاش نماید و برای جامعه فردی مفید واقع گردد

(1-4) اهداف تحقیق

1- ایجاد تحول در دیدگاه انسان نسبت به زندگی در این جهان و جهان آخرت 2- بی ارزش دانستن جهان فانی

در این پژوهش محقق به دنبال آن است تا برای سوالات زیر پاسخ‌های مناسبی پیدا نماید

1- ماهیت خواب چیست؟

2- مکانیسم خواب از نظر فروید چیست؟

3- نظریات برخی روانشناسان در مورد خواب رؤیا چیست؟

4- رؤیا چیست و انواع رؤیا کدام است؟

5- رؤیاهای ذکر شده در قرآن کدام است؟

6- خواب و رویا از منظر آیات قرآن چیست؟

7- وجه تمایز خواب و بیداری چیست؟

8- خواب‌های الهام دهنده چیست؟

9- خواب از دیدگاه دین اسلام چیست؟

10- چگونه هنگام خواب روح از بدن جدا می‌شود؟

11- تفاوت نفس از نظر قرآن و فلاسفه چیست؟

12- تفاوت خواب و مرگ چیست؟

13- وجوه اشتراک و اختلاف خواب و مرگ از نظر قرآن چیست؟

14- ماهیت مرگ در نگرش قرآنی چیست؟

15- واکنش انسانها در برابر مرگ چیست؟

16- مرگ از دیدگاه اولیای خدا چیست؟

17- ارتباط خواب با نفس و روح و مرگ چیست؟

(1-5) تعاریف واژه‌ها :

معنای لغوی خواب و مرگ

خواب : حالتی توأم با آسایش و آرامش که  بر اثر از کار بازماندن حواس ظاهر در انسان و حیوان پدید می‌آید و معانی مختلفی دارد: 1- یقظه 2- نوم 3- غفلت 4- پرز جامه 5- غفلت و مغافل که به منزله‌ی خواب است 6- گروه خفتگان

مرگ : فنا و نیستی، فوت.     توفی : فلانی مرد، فلانی در گذشت

معنای اصطلاحی : نوم کلمه‌ای است عربی و در فارسی به معنای خواب می‌باشد و در اصطلاح «خواب» آن حالتی است که قسمتی از حواس انسان به واسطه عوامل طبیعی خاصی به هنگام آن رکود پیدا می‌کند. (شریعتمداری، 74، ص 54)
«لا تأخذه سنه و لا نوم» (بقره 225) منام نیز به معنی خواب است. «من آیاته منامکم باللیل و النهار» (روم 23) از جمله آیات خدا خواب شما در شب و روز است. «و هو الذی جعل لکم اللیل لباساً و النوم سباتاً» (فرقان 47)

زندگی امروز بشر، بدون خواب و تجدید قوا غیر ممکن است و خواب در موجودات زنده از قبیل انسان، حیوان، حشرات و نباتات عمومیت دارد. بیشتر گلها و برگها در روز روشن مقابل آفتاب بسته می‌شوند و صبح شکفته می‌شوند یعنی آنها پس از خواب و تجدید قوا زندگی را از سر گرفته‌اند. (قرشی، 86، صص 132 و 133) توفی از باب تفعل به معنی اخذ به طور کامل و تمام است «التوفی اخذ الشئ و علی ایتام» توفی و استیفاء هر دو به یک معنی‌اند. از اینجاست که به مرگ وفات گفته شده که انسان از طرف خدا بکلی اخذ شده و از بین می‌رود. (بندر ریگی، سال 60، ص 87)

«فامسکوهن فی البیوت حتی یتوفهن الموت» (نساء 15) آنها را در خانه‌ها نگاه دارید تا مرگ آنها را بگیرد

«و هو الذی یتوفا کم باللیل و یعلم ما جرحتم بالنهار» (انعام 60) در این آیه خوابیدن به توفی اطلاق شده است زیرا انسان در خواب رفتن از طرف خدا گرفته می‌شود و فهم و ادراک او مانند یک مرده از بین می‌رود یعنی خدا همان است که در شب می‌میراند و در خواب می‌برد و روز آنچه کرده‌اید می‌داند. (طیبیان، 63، ص 94)

(2-1) خواب چیست ؟

 

کلمات کلیدی :

 

  پایان نامه ضرر و فعل زیانبار در pdf دارای 139 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پایان نامه ضرر و فعل زیانبار در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه ضرر و فعل زیانبار در pdf

«مقدمه»  
فصل اول  
کلیات  
بخش نخست  
مفهوم ضرر و اقسام آن  
1-1- مفهوم ضرر  
1-2- ضرر قابل جبران  
2-2- مستقیم بودن خسارت و ضرر  
2-3- جبران نشده باشد  
1-3- از دست دادن موقعیت‌های عملی  
1-4- محروم ماندن ازکار  
1-5- ضرر معنوی  
بخش دوم  
بیان مختصر فعل زیانبار  
بخش سوم  
بیان مختصر رابطه سببیّت  
فصل دوم  
فعل زیانبار  
بخش نخست  
عنصر مادی فعل زیانبار  
1-1- تقصیر با فعل مثبت  
1-1-1- قاعده  
الف) تجاوز از تکلیف عمومی احتیاط و حصری نبودن اعمال زیان آورد  
ب) دایره شمول فعل مثبت و مصداقهای سه‌گانه  
ج) نمره تقسیم‌بندی و اثر تقصیر در تحقق مسئولیت  
1-1-2- شرایط فعل مثبت زیانبار و زیانها  
الف) خارجی بودن اعمال مثبت و ذهنی نبودن آنها:  
1-2- تقصیر از نوع فعل سلبی یا ترک فعل  
1-2-1- اقسام ترک فعل  
الف) ترک فعل در حین انجام عمل  
ب) ترک فعل مستقل  
ج) خودداری و امتناع محض بدون وجود یا تکلیف قانونی خاص  
1-2-2- مبانی نظری مسئولیت ناشی از تقصیر در خودداری  
الف) مکتب فردی:  
ج) فقه امامیه  
د) حقوق ایران  
1-2-3- نتایج عنصر مادی  
بخش دوم  
عنصر معنوی فعل زیانبار  
2-1-1- نقش اراده و تمیز در تشخیص انواع تقصیر  
2-2- مسئولیت مدنی صغیر غیرممیّز و مجنون  
2-2-1- نظریه‌های حقوقی  
الف) نظریه سنتی تقصیر:  
ب) نظریه نوعی تقصیر  
2-2-2- حقوق موضوعه ایران  
2-3- آزادی اراده  
2-3-1- نظریه سنتی و نوعی تقصیر  
2-3-2- نقش اراده آزاد  
2-3-3- سلب آزادی از اراده و قطع رابطه  
بخش سوم  
عنصر قانونی فعل زیانبار  
3-1- مفهوم غیرقانونی بودن  
3-1-1- معنا و چهره‌های گوناگون تجاوز  
3-1-2- ضابطه و معیار تجاوز  
3-2- افعال مشروع  
3-2-1- دفاع مشروع  
3-2-2- امر آمرقانونی  
3-2-3- اکراه یا اجبار  
3-2-4- غرور  
3-2-5- اضطرار  
3-2-6- اعمال حق  
3-2-7- مصحلت عمومی:  
3-2-8- اذن و برائت از انجام عمل  
فصل سوم  
رابطه سببیّت  
بخش نخست  
چگونگی رابطه سببیّت  
1-1- لزوم رابطه سببیت:  
1-2- اجتماع اسباب  
ب) نظریه سبب نزدیک و بی‌واسطه  
ج) نظریه سبب مقدم در تأثیر  
د) نظریه سبب متعارف و اصلی  
هـ) نظریه تمیز میزان تأثیر هر یک از اسباب در تأثیر  
ی) نتیجه بحث  
بخش دوم  
اسباب خارجی و اثر آن در مسئولیت  
2ـ1ـ وقوع حوادث پیش‌بینی نشده یا قوای قاهره  
2ـ2ـ فعل شخصی ثالث  
2ـ3ـ تقصیر زیاندیده  
منابع:  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پایان نامه ضرر و فعل زیانبار در pdf

1ـ حقوق جزای عمومی جلد نخست، اردبیلی محمدعلی

2ـ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب سال 1379

3ـ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

4ـ قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375

5ـ قانون مسئولیت مدنی مصوب سال 1311

6ـ قانون مدنی مصوب سال 1370

7ـ قواعد فقهی، جعفری محمدتقی

8ـ ضمان قهری، کاتوزیان ناصر

9ـ مبانی مسئولیت مدنی، قاسم زاده سیدمرتضی

10ـ موجبات مسئولیت مدنی و آثار آن، خواجه پیری عباس

«مقدمه»

به نام آنکه جان را فکرت آموخت

یکی از مسائل مهمی که در زمینه حقوق خصوصی بسیار اهمیت دارد احراز رابطه سببیت بین ضرر و فعل زیانباراست و ما در این تحقیق سعی داشته‌ایم با توجه به کتابهایی که در این زمینه وجود دارد، به بیان و توضیح این مسئله بپردازیم و دیدی کلی نسبت به رابطه سببیت بدست آوریم

در این تحقیق ما رابطه سببیت را در سه فصل بررسی می‌نمائیم در فصل اول، کلیاتی را برای آشنائی با مسئله بیان کرده‌ایم و سپس با بررسی کامل فعل زیانبار و رابطه سببیت در فصول بعدی به روشن کردن رابطه سببیت بین ضرر و فعل زیانبار پرداخته‌ایم

در نگارش این تحقیق کوشیده شده است محتوای مطالب در سطح مطلوب باشد و با تقسیم‌بندی درست مطالب سعی شده است که پیوند صحیحی بین مطالب ایجاد گردد و با بیانی ساده و روان و آوردن مثال روشن و نمونه‌های عملی و کاربردی تلاش شده است که تفهیم موضوع عمیق‌تر و آسانتر گردد

فصل اول

کلیات

شکی نیست که تحقق مسئولیت مدنی و ایجاد الزام به جبران خسارت، توسط شخصی که به دیگری زیان وارد می‌سازد، منوط به وجود شرایطی می‌باشد که با تجمع این شرایط برای شخصی زیان رساننده مسئولیت مدنی ایجاد می‌شود و فقدان هر یک از آنها نیز موجب می‌شود که شخص مسئول جبران خسارت شناخته نشود و از مسئولیت معاف گردد شرایط لازم برای تحقق مسئولیت مدنی عبارتند از

1ـ لزوم بروز خسارت یا ضرر

2ـ ارتکاب فعل زیانبار یا ترک فعل زیانبار

3ـ احراز رابطه سببیت بین فعل یا ترک فعل زیانبار و زیان وارده

بخش نخست

مفهوم ضرر و اقسام آن

1-1- مفهوم ضرر

مفهوم ضرر یا خسارت را هر فردی می‌داند. در هرجا که نقص در اموال ایجاد شود یا منفعت مسلمی از دست داده شود یا به سلامت و حیثیت و عواطف شخص لطمه‌ای وارد آید می‌گویند ضرری ایجاد شده است

و ضرر را به طریق دیگر نیز می‌توان بیان کرد: عبارت است از کاستن یا از دست دادن آن وضع طبیعی و یا مقرری قانونی که مطلوب انسان است. جای شک و تردید نیست که در این تعریف (کاهش یا از دست دادن وضع طبیعی و یا مقرری قانونی، تثبیت و مطلوبیت) به ؟؟؟ کیفیت‌ها و کمیت‌ها قابل اختلاف می‌باشد لذا ممکن است با نظریه ماهیت ضرر که همواره در احوال و رویدادهای شخصی نمودار خواهد گشت صدها قسم تصور شود. مثلاً اقسام ضرر را با توجه به شخص متضرر که می‌توان به قابل تحمل و غیرقابل تحمل یا قابل جبران و غیرقابل جبران تقسیم‌بندی نمود. ولی ما در ایجاد و قسم کلی ضرر یعنی ضرر مادی و ضرر معنوی را مختصراً بیان می‌نمائیم. نخست ضرر مادی. ضرر مادی (مالی) زیانی است که بخاطر از بین رفتن اعیان اموال (مانند سوختن خانه و کشتن حیوان) یا کاهش ارزش اموال (مثل احداث کارخانه‌ای که باعث کاهش بهای املاک مجاور شود) و مالکیت معنوی (مانند آسیب رساندن به شهرت تجاری و نام تجارتی و علامت صنعتی) یا از بین رفتن منفعت و حق شروع اشخاص برای آنان ایجاد می‌شود.[1]

صدمه‌هایی که به سلامت و حیات شخص وارد می‌شود و زیانهای مالی نیز برای او به بار می‌آورد: مانند هزینه درمان و از کار افتادگی و کفن و دفن. بطور مختصر اینطور می‌توان گفت که کاستن از دارایی شخص و جلوگیری از فزونی آن به هر عنوان که باشد اضرار به اوست. ضرر ممکن است از اثر از بین رفتن مالی باشد یا در نتیجه از دست دادن منفعتی و اینک مختصراً به بیان ضرر معنوی می‌پردازیم که در ادامه مفصل‌تر توضیح خواهیم داد. تعریف زیان معنوی دشوار است و برای اینکه مفهومی از آن را بدست داشته باشیم می‌توان گفت صدمه به منافع عاطفی و غیرعاطفی است مانند احساس درد جسمی و رنج‌های روحی از بین رفتن آبرو و حیثیت و آزادی، تعیین مرز بین ضررهای مادی و معنوی بطور قاطع ممکن نمی‌باشد همه حال می‌توان زیانهای معنوی را نیز به دو گروه تقسیم کرد

الف: زیانهای وارد به حیثت و شهرت و بطور خلاصه آنچه در زبان عرف سرمایه یا دارایی معنوی شخص است

ب: لطمه به عواطف و ایجاد تألم و تأثر روحی که شخص، با از دست دادن عزیزان خود، یا ملاحظه درد و رنج آنان می‌بیند.[2]

1-2- ضرر قابل جبران

در زندگی اجتماعی سود و زیان بهم آمیخته است. هرکس نفعی می‌برد به گونه‌ای باعث ضرر دیگران می‌شود. ولی همه این ضررها مسئولیت بوجود نمی‌آورد. بسیاری از خسارات لازمه زندگی اجتماعی است و عرف پدیده اغماض به آن نگاه می‌کند. مثلاً وقتی در حراجی شما کالا را زودتر می‌خرید به دیگری ضرر می‌رسد ولی عرف آن را ضرر محسوب نمی‌کند حقوق ضررهای نامتعارف و غیرمشروع را باعث مسئولیت می‌داند بهمین خاطر در ابتدای م اق‌م‌م آمده که «هر کس بدون مجوز قانونی موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول ناشی از خسارات خود باشد.[3]

2-1- ضرر بید مسلم باشد

ضرری که در تحقق آن تردیدی نباشد و به صورت حال یا در آینده بطور قطع واقع گردیده و یا خواهد شد ضرر مسلم نامیده می‌شود مانند ممانعت بلاجهت از عرضه کالای یک شرکت تولیدی به بازار که فروش و تحصیل منفعت برای شرکت قطعی و مسلم بوده است. همکف است ضرر از نوع تلف مال نباشد بلکه عدم‌النفع محسوب گردد در حصول آن نیز مسلم و قطعی باشد فرض کنیم کارگری در حادثه‌ای چنان صدمه می‌بیند که توان کارکردن را برای مدتی از دست بدهد.[4] خسارتی که از این بابت به او رسیده راجع به آینده است زیرا از دستمزدی که بطور معمول می‌گرفته است محروم می‌ماند، چنین خسارتی در دید عرف و به نظر قانون مسئولیت مدنی ماده 5، مسلم است ولی همه می‌دانیم که قاضی درباره میزان آن به یقین نمی‌رسد. زیرا احتمال دارد کارگر در این فاصله بمیرد یا دچار حادثه دیگری شود یا به ثروتی برسد که نیاز به دستمزد نداشته باشد یا نیروی کارا و چندبرابر ارزش پیدا کند. و مانند این ضرر محتمل الوقوع که فعلاً وجود ندارد و امکان دارد در آینده نیز قطعی و مسلم نیست بلکه احتمال بروز آن می‌رود که با توجه به مسلم نبودن تحقق آن، مادام که ایجاد نشده باشد قابل مطالبه نخواهد بود بلکه هر زمان که محقق گردید حق مطالبه جبران خسارت نیز ایجاد می‌شود و در مورد عدم‌النفع در این که تا چه اندازه ظن به ورود خسارت برای صدور حکم به جبران آن کافی است قاعده ثابتی نمی‌توان بدست داد ولی به احتمال باید گفت در صورتی حکم به جبران خسارت داده می‌شود که، برطبق مسیر طبیعی و متعارف اموره احتمال ورود آن به مراتب بیشتر باشد. ضرری که موجود گردیده و مسلم و قطعی است و خسارتی که ممکن است در آینده ایجاد گردد و احتمال محسوب می‌شود در دعوی مطالبه خسارت لزوماً می‌بایست ضرر قطعیت داشته باشد و به صرف احتمال و تصور ایجاد آن نمی‌توان جبران زیانی را، که موجود نیست و ممکن است ایجاد نشود خواستار شد چنانچه قانون آیین دادرسی مدنی مقرر داشته است: «در صورتی دادگاه حکم به خسارت می‌دهد که مدعی خسارت ثابت کند که ضرر به او وارد شده.‌..»

براساس ماده قانونی فوق، ضرر در زمان مطالبه می‌بایست ایجاد شده باشد تا مدعی بتواند مجرد آن و تضرّر خویش را اثبات کند و در صورتی که هنوز ضرر ایجاد نشده باشد می‌باید ثابت کند که این زیان در آینده بطور مسلم بوقوع خواهد پیوست (مانند اینکه کارگر اثبات کند که با صدمه وارده به وی در اثر واقعه زیانبار، بزودی شغل خویش را از دست می‌دهد و دیگر نمی‌تواند از حقوق سابق خویش بهره‌مند شود). البته اگر در زمان رسیدگی دادگاه امکان تعیین عواقب صدمه‌ای که به شخص وارد شده است، بصورت قطعی ممکن نباشد، دادگاه می‌تواند با توجه ماده 5 قانون مسئولیت مدنی تا دو سال حق تجدیدنظر را برای زیاندیده محفوظ بدارد.[5]

2-2- مستقیم بودن خسارت و ضرر

خسارت وارده به زیاندیده ممکن است بطور بلاواسطه و مستقیم از فعل زیانبار ناشی شده باشد مانند خسارت وارده به اتومبیل در اثر تصادم با اتومبیل دیگر، یا اینکه بین خسارت وارده و فعل زیانبار مورد نظر وقایع دیگری وجود داشته باشد که مانع ارتباط مستقیم آن دو گردند مانند اینکه صاحب کارخانه پارچه‌بافی از طرفی با تولید کننده نخ قرارداد خرید نخ منعقد می‌کند و از طرف دیگر با کارگاه لباسدوزی قرارداد فروش پارچه بسته است و کارگاه لباسدوزی نیز به شخصی که فروشنده پوشاک است، تعهد تحویل لباس دارد، ولی دراثر عدم تأمین بموقع نخ، کارخانه پارچه‌بافی نتوانسته است به موقع پارچه‌های فروخته شده را به کارگاه لباسدوزی تحویل دهد و کارگاه مزبور نیز از اجراب به موقع تعهد خویش در قبال خریدار لباس برنیامده است. حال اگر خریدار لباس بدلیل خسارت و زیانی که به او وارد شده است. بخواهد ادعای ضرر کند نمی‌تواند علیه شخصی که می‌باید به کارخانه پارچه‌بافی نخ تحویل می‌داده است و عدم اجرای تعهد او موجب تضرر وی گردیده، اقامه دعوی نماید. قانون آیین دادرسی مدنی تصریح داشته است که: دادگاه تنها می‌تواند ضرر بی‌واسطه و مستقیم را مورد حکم قرار دهد. بنابراین چنانچه در اثر عمل زیانبار شخصی، به دیگری زیان مستقیم وارد شود زیان دیده می‌تواند با استناد به رابطه سببیت بین فعل زیانبار و خسارت وارده، مطالبه خسارت نماید ولی اگر زیانهای دیگری متعاقب آن واقع گردد که منشأ آنها بطور مستقیم و بلاواسطه فعل زیانبار موصوف نباشد، زیاندیدگان نمی‌توانند علیه فاعل عمل زیانبار طرح دعوی نموده و جبران خسارت وارده را خواستار گردند. بر این اساس در مثال فوق خریدار لباس می‌تواند برای جبران ضرر وارده به خویش، به کارگاه لباسدوزی مراجعه کند و صاحب کارگاه نیز می‌تواند زیان خویش را از کارخانه پارچه‌بافی مطالبه کند و صاحب کارخانه پارچه‌بافی نیز حق رجوع و مطالبه خسارت را از تولیدکننده نخ دارد. شاید علت اصلی وجود شرط «مستقیم بودن» ضرر این مهم باشد که توسعه دایره جبران ضرر و تسرّی آن به زیانهای غیرمستقیم ممکن است در روابط اجتماعی اثر نامطلوب و سوئی داشته باشد و مسئولیتهای ناخواسته‌ای را برای اشخاص ایجاد کند که امکان پاسخگویی به آنها فراهم نباشد. در عین حال باید توجه داشت که در تعیین قلمرو حاکمیت این شرط نباید افراط کرد و تعدّد حوادث را بطور مطلق موجب قطع ارتباط بین فعل زیانبار و ضرر وارده دانست، بلکه در برخی موارد علرغم وجود بیش از یک واقعه، زیان وارده در نظر عرف به فعل زیانبار استناد داده می‌شود مانند اینکه در قانون مجازات اسلامی آمده است: «هرگاه کسی دیگری را بترساند و موجب فرار او گردد و آن شخص در حال فرار خود را از جای بلند پرت کند یا به درون چاهی بیفتد و بمیرد، در صورتیکه آن ترساندن موجب زوال اراده و اختیار و مانع تصمیم او گردد، ترساننده ضامن است». از ماده قانونی فوق چنین می‌توان استنباط کرد که در مواردی مانند مثال بالا، که در اثر تسبیب زیانی به دیگری وارد می‌شود، زیان دیده می‌تواند از مسبب مطالبه جبران خسارت نماید زیرا واقعه‌ای که پس از عمل مسبب بروز کرده است و سپس زیان وارده از آن واقعه ناشی شده است، بدلیل تأثیر بسزا و مؤثر عمل مسبب، موجب قطع رابطه بین فعل زیانبار مسبب و خسارت وارده نمی‌گردد.[6] اما در اینجا اشاره به این دو نکته ضروری است که منظور از ضرر مستقیم این نیست که هیچ علت دیگری در ورود ضرر دخالت نداشته باشد. امور اجتماعی چنان بهم ارتباط دارد که به دشواری می‌توان زیانی را که به بار آمده تنها به یک علت منسوب کرد که در فصل سوم در این زمینه یعنی رابطه علیت و سببیت بیشتر بحث می‌کنیم و نکته دوم اینکه در حقوق ما گاه همین رابطه عرفی نیز برای ایجاد مسئولیت ضروری نیست. در موردی که شخص از راه نامشروع بر مال دیگری مستولی می‌شود (غصب) یا مالی را که به امانت نیز نزد خود دارد در برابر مطالبه مالک به او نمی‌دهد یا منکر تصرف در آن می‌شود (مواد 320 و 631) یا در نگاهداری مال دیگری تعدی و تفریط می‌کند. نسبت به زیانهای وارد بر مال مسئولیت عینی می‌یابد یعنی به حکم قانون ضامن هرگونه نقص و تلف مال می‌باشد.[7]

2-3- جبران نشده باشد

با توجه به اینکه هدف از فرض مسئولیت مدنی توسط قانونگذار جبران خسارتی است که در اثر فعل زیانبار عامل ورود ضرر به زیاندیده وارد شده است و حق مطالبه نیز به منظور جبران زیان برای خسارت دیده پیش‌بینی گردیده، لذا اگر ضرر وارده توسط زیان رساننده ترمیم و جبران شود، حق مطالبه نیز از بین می‌رود و زیان دیده نمی‌تواند مجدداً جبران خسارت وارده به خویش را مطالبه نماید. همچنین اگر فعل زیانبار توسط افراد متعددی صورت گرفته باشد و یکی از آنان اقدام به جبران کلیه خسارات وارده به زیان دیده نماید، بدلیل ترمیم ضرر وارده حق مطالبه از وی ساقط می‌شود و برای زیان دیده حق رجوع به دیگران باقی نمی‌ماند (مانند اینکه چندنفر با مشارکت یکدیگر به اشتباه اقدام به تخریب ساختمان متعلف به دیگری نمایند و سپس برای جبران خسارت وارده به صاحب بنا، یکی از تخریب‌کنندگان اقدام به ترمیم بنا با پرداخت خسارت وارده نماید در این صورت چون زیان وارده به صاحب ساختمان جبران شده است، وی حق مراجعه مجدد به دیگران و مطالبه خسارت را ندارد).[8]

با اینکه در مورد اصل مزبور که یک ضرر را دوبار نمی‌توان مطالبه کرد هیچ تردیدی وجود ندارد ولی اجرای آن همیشه ساده نیست و گاه درباره طبیعت پولی که زیاندیده گرفته است و چگونگی رابطه حقوقی او با یکی از مسئولان اختلاف می‌شود بدرستی نمی‌توان فهمید که ضرر او بوسیله‌ای جبران شده یا هنوز باقی است چهره‌های گوناگون این اشکال بدین ترتیب خلاصه می‌شود: اول اینکه ابراء مدیون در حکم پرداخت دین از جانب اوست پس اگر مالک یکی از مسئولان تلف مال خود را ابرا کنده حق رجوع به دیگران را از دست می‌دهد چنانکه ماده 321 قانون مدنی در این باره می‌گوید «هرگاه مالک ذمه یکی از غاصبین را نسبت به مثل با قیمت مال مغصوب ابراء کند حق رجوع به غاصبین دیگر نخواهد داشت.‌..» ولی می‌دانیم که مالک در انتخاب کسی که از میان مسئولان باید به او رجوع شود آزاد است و چگونگی توزیع خسارت نیز بسته به اراده او است. بنابراین می‌تواند از رجوع به یکی از مسئولان صرفنظر کند یا از حق خود در این باره بگذرد: اسقاط حق رجوع در برابر یکی از غاصبین مانع از رجوع به دیگران نیست و دوم اینکه اگر زیاندیده برای جبران خسارت خویش از بیمه استفاده کرده باشد ولی بیمه‌گر تمامی خسارات وارده را جبران نکند بلکه قسمتی از زیان جبران گردد، وی می‌تواند برای جبران مابقی خسارت وارده که جبران نشده است به عامل ورود ضرر رجوع و مطالبه نماید زیرا هدف از مسئولیت مدنی جبران تمامی خسارت وارده می‌باشد نه جزئی از آن. مانند اینکه اگر کارفرمای کارگاهی مسئولیت خویش را در قبال حوادث کار تاحد مشخصی بیمه نموده باشد و کارگری دراثر نقص تجهیزات فنی کارگاه دچار حادثه و خسارت شود و بیمه تنها قسمتی از زیان وارده به کارگر را به علت محدودیت سقف بیمه جبران نموده باشد. وی می‌تواند برای جبران مابقی خسارت به کارفرما مراجعه نماید.[9]

1-3- از دست دادن موقعیت‌های عملی

[1] – جعفری علامه محمدتقی، کتاب قواعد فقهی، انتشارات اسلامیه

[2] – کاتوزیان ناصر، کتاب ضمان قهری، ص144، انتشارات دهخدا

[3] – همان

[4] – کاتوزیان ناصر، همان، ص

[5] – کاتوزیان ناصر، همان، ص

[6] – کاتوزیان، ناصر، همان، ص

[7] – کاتوزیان ناصر، همان، ص

[8] – کاتوزیان ناصر، همان، ص

[9] – همان

 

کلمات کلیدی :

 

  پایان نامه تصفیه گاز در pdf دارای 223 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پایان نامه تصفیه گاز در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه تصفیه گاز در pdf

 

چکیده ‌ه
پیشگفتار ‌و
فصل اول: مقدمه
فرایند کلی سیستم فرآورشی گاز
کیفیت گاز شیرین استاندارد
انواع روشهای تصفیه گاز
جذب در فاز جامد
جذب در فاز مایع
عوامل موثر در انتخاب فرایند شیرین سازی
فاکتورهای اقتصادی در تصفیه گاز
فصل دوم: فرایندهای آمین
مقدمه
آلکانول آمین ها
شیمی فرایند
شرح کلی فرایند آمین
وظایف دستگاهها در پالایشگاه گاز
تفکیک گرهای گاز ترش ورودی
برج تماس با آمین
دستگاه تفکیک گر گاز شیرین
مخزن انبساط آمین
خنک کننده آمین
برج احیاء آمین
جوشاننده برج احیاء
سردکننده سیستم برگشتی
جداکننده و پمپ سیستم برگشتی
صافی ها
دستگاه ریکلیمر
فرایندهای جدید آمین
فرایند سولفینول (Sulfinol)
فرایند SNPA-DEA
فرایند Diglaycolamine
مقایسه آلکانول آمینها
کاربردهای جذب انتخابی
مشکلات عملیاتی واحدهای آمین
خوردگی
روشهای پیشگیری از خوردگی
پدیده کف کنندگی
اتلاف مواد شیمیایی
حلالیت گازهای غیراسیدی
نرسیدن به مشخصات معین در واحد
واکنشهای غیر قابل احیاء
کربنیل سولفید (COS)
ناخالصیهای بصورت ذرات جامد
فصل سوم: سایر فرایندهای تصفیه
مقدمه
شیرین سازی بوسیله بسترهای جامد
فرایندIron Oxide (Sponge)
غربال مولکولی (Molecular Sieves)
استفاده از غربالهای مولکولی برای شیرین سازی
مکانیزم جذب
فرایند حذف مرکاپتانها
فرایند EFCO
احیاء
فرایند سرد کردن
پارامترهای موثر در جذب
فرایند Lo-cat
حذف H2S از گاز طبیعی بوسیله Fe3+ (Lo-cat)
مقایسه روش Lo-Cat با روش Iron-Sponge
شرح فرایند Lo-Cat
روشهای جذب فیزیکی
فرایند شیرین سازی از طریق جذب فیزیکی گازهای اسیدی
فرایند Water Absorption
فرایند Fluor Solvent
فرایندSelexol
فرایند Purisol
فرایند Rectisol
فرایند Estasolvan
فرایند های کربنات
فرایند کربنات داغ
فرایند Split-stream
فرایند Two-Stage
فرایند Catacarb
فرایند Benfiled
فرایند DEA- Hot Carbonate
فرایندهای Giammarco- Vetrocoke
شیمی فرایند
احیاء بوسیله بخار
احیاء بوسیله هوا
فرایند Seaboard
فرایند Vacuum Carbonate
فرایند Tripotassium Phosphate
فرایند Sodium Phenolate
فرایند Alkazid
فصل چهارم: شبیه سازی فرایند
مقدمه
شبیه سازی فرایند شیرین سازی گاز طبیعی توسط محلول آمین
شرح فرایند
شبیه سازی فرایند حلال DEA
فصل پنجم: بررسی پارامترهای موثر بر برج جذب و تحلیل شرایط بهینه آن
مقدمه
بررسی تغییرات دما در طول برج
بررسی تغییرات فشار در طول برج
بررسی تغییرات غلظت گازهای اسیدی در طول برج
بررسی تاثیر پارامترهای طراحی
تاثیر دمای آمین ورودی
برج جذب با حلال DEA در فرایند
برج جذب با حلال MDEA
تاثیر غلظت آمین ورودی
برج جذب با حلال DEA
برج جذب با حلال MDEA
برج جذب با حلال DEA در فرایند
تاثیر دبی آمین ورودی
برج جذب با حلال DEA
برج جذب با حلال MDEA
برج جذب با حلال DEA در فرایند
تاثیر فشار آمین ورودی
برج جذب با حلال DEA
برج جذب با حلال MDEA
برج جذب با حلال DEA در فرایند
فصل ششم: بررسی، نتیجه گیری و پیشنهاد
مراجع
فهرست شکلها

 

بخشی از منابع و مراجع پروژه پایان نامه تصفیه گاز در pdf

1- R. L. Kent and B. Eisenberg, “Hydrocarbon Processing”,5(1976), pp87-

2- Y. G. Li, A. E. Mather, “Ind. Eng. Chem. Res. “, 1996, pp4804

3- Y. G. Li, A. E. Mather, “Ind. Eng. Chem. Res. “, 1996, pp

4- Kohl.A.L., Riesenfeld.F.C, “Gas Purification”,3^rd edition, Gulf Publication Company,

5- Maddox,R., ” Gas and Liquid Sweetening” Second edition. Campbell,

6-Campbell, Morgan.J,” gas Conditioning and processing”,5^th edition, Norman, Oklahoma: Campbell Petroleum,

7- Xomeritakis.G,Tasi.C.Y, Brinker.C.J,” Microporous sol-gel derived aminosolicate membrane for enhanced carbon dioxide separation”, Separation and Purification Technology 42,

8- Mandal.B.P, Biswas.A.K., Bandyopadhyay.S.S,”Selective absorption of H₂S  from gas strems containing H₂S and CO₂ into aqueous solutions of N-methyldiethanolamine and 2- amino-2- methyl-1- propanol”, Separation and Purification Technology 35,

9- غلامی، محمدرضا، ” بهینه سازی و شیرین سازی واحد شیرین سازی گاز طبیعی”، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی اصفهان (دانشکده مهندسی شیمی)، 1379

10- واروئی، عبدالجلیل، “استفاده از غربالهای مولکولی برای شیرین سازی گاز طبیعی ترش و مقایسه روشهای جذب سطحی با روشهای جذب همراه با واکنش”، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، 1376

11- ظریف خیاط مشهدی، نرگس، “تعیین پارامترهای موثر شیرین سازی گاز ترش پارس جنوبی با استفاده از محلول MDEA،1383

 

12- منتظر رحمتی، محمد مهدی، حسینی نسب، سید علیرضا، ” امکان سنجی جایگزینی حلال MEA به جای DGA در واحد شیرین سازی پالایشگاه اراک”، نشریه فرایند نو،1385

 

چکیده

گازهایی که از منابع نفتی و یا در صنایع گاز و پتروشیمی حاصل می شوند دارای مقادیر متفاوتی ترکیبات اسیدی مانند سولفید هیدروژن و دی اکسیدکربن می باشد و به این دلیل اصطلاحاً گاز ترش نامیده می شود

وجود CO₂ به مقدار زیاد و H₂S به مقدار ناچیز در گاز باعث بروز اشکالات فراوانی می گردد ، از اینرو CO₂ , H₂S باید از جریان گاز ترش حذف گردد . این عمل نه تنها کیفیت گاز را افزایش می دهد ، بلکه امکان بازیابی و فروش گوگرد را نیز میسر می سازد

در این پروژه ابتدا به مروی بر روشهای مختلف شیرین سازی پرداخته می شود و پس از آن فرایندهای شیرین سازی آمین را مورد بررسی قرار داده شود و پس از آن سایر فرایندهای شیرین سازی مرور می شوند . پس از آن به شبیه سازی کامل فرایند شیرین سازی پالایشگاه شهیدهاشمی نژاد توسط حلال DEA پرداخته می شود و به دنبال آن تأثیر پارامترهای مؤثر بر عملکرد برج را بر کل فرایند و نیز برج جذب توسط دو حلال MDEA , DEA مورد بررسی قرار می گیرند و در نهایت به بررسی و نتیجه گیری و ارائه پیشنهاد برای کارهای بعدی پرداخته می شود

پیشگفتار

علاوه بر جدا کردن آب ، نفت و NGL یکی از مهمترین بخش های فرآوری گاز جدا کردن دی اکسیدکربن و گوگرد می باشد. گازهایی که از منابع نفتی حاصل می شوند، عمدتا حاوی مقادیر متفاوتی سولفید هیدروژن و دی اکسید کربن هستند. این گاز طبیعی به دلیل بوی بد حاصل از محتویات گوگردی آن «گاز ترش» نامیده می شود

 وجود ₂CO به مقدار زیاد و H₂S حتی به مقدار کم، باعث اشکالات فراوانی می شود. گاز ترش به علت محتویات گوگردی آن که می تواند برای تنفس بسیار خطرناک و سمی باشد گاز نامطلوبی بوده و به شدت باعث خوردگی می شود. علاوه بر این گوگرد موجود در گاز ترش می تواند استخراج شود و به عنوان محصول جانبی به فروش برسد. گوگرد موجود در گاز طبیعی به صورت سولفید هیدروژن (H₂S) می باشد و معمولاً اگر محتویات سولفید هیدروژن از میزان 7/5 میلی گرم در یک متر مکعب از گاز طبیعی بیشتر باشد گاز طبیعی ،گاز ترش نامیده می شود. فرایند جدا کردن سولفید هیدروژن از گاز ترش به طور معمول «شیرین سازی گاز» نامیده می شود

 فرایند اولیه شیرین سازی گاز طبیعی ترش کاملاً شبیه فرایند های آب زدایی به کمک گلیکول و جذب NGL می باشد. اگر چه اکثراً شیرین سازی گاز ترش شامل فرایند جذب آمینی می باشد، ممکن است از خشک کننده های جامد مانند اسفنج های آهنی برای جدا کردن سولفید هیدروژن و دی اکسید کربن استفاده می شود. گوگرد می تواند فروخته شود و یا اگر به عنصر سازنده اش تجزیه شود مورد استفاده قرار گیرد. عنصر گوگرد به شکل پودر زرد رنگی می باشد که اغلب می توان آن ها را به صورت تپه های بزرگی در نزدیکی تاسیسات فرآوری گاز مشاهده کرد

در این تحقیق در فصل اول به ارائه مقدمه ای در زمینه شیرین سازی گاز و نیز انواع روشهای آن پرداخته خواهد شد. پس از آن در فصل دوم به صورت اختصاصی به فرایندهای آمین پرداخته می شود و در فصل سوم به ارائه سایر روشهای شیرین سازی گاز پرداخته می شود. در فصل چهارم جهت مشاهده دقت نرم افزار HYSYS در شبیه سازی فرایند شیرین سازی این فرایند توسط این نرم افزار شبیه سازی می شود و نتایج آن با داده های موجود توسط شرکت سازنده مقایسه می گردد. در فصل پنجم به بررسی پارامترهای موثر روی برج جذب پرداخته می شود و در فصل ششم به بحث، نتیجه گیری و ارائه پیشنهاد برای کارهای بعدی پرداخته می شود

 

فرایند کلی سیستم فرآورشی گاز

گاز ترش پس از استحصال از چاهها در اولین مراحل فراورشی وارد سیستم های تفکیک می شود که می تواند هم در سر چاه و هم در ورودی پالایشگاه قرار داشته باشد. وظیفه تفکیک کننده ها جداکردن مایعات و جامدات از گازها می باشد. گاز ترش وارد فرایند تصفیه شده و گازهای اسیدی آن به واحد بازیافت گوگرد فرستاده می شود. گاز شیرین نیز وارد واحد نم زدایی گشته تا رطوبت آن به حد استاندارد (lbMMScf10-8)  برسد و آماده بهره برداری شود

کیفیت گاز شیرین استاندارد

کیفیت برای گازهای تصفیه شده استاندارد معمولا جداسازی ترکیبات گوگرد و گاز کربنیک را تا مقادیر به شرح زیر طلب می نماید

هیدروژن سولفوره: مطابق استانداردهای صنعت گاز حداکثر برابر با ربع گرین در یکصد فوت مکعب گاز می باشد

واحد گرین (Grain) بیشتر در صنعت داروسازی مورد استفاده قرار می گیرد. هر پوند معادل 7000گرین می باشد بنابراین مقدار ربع گرین در یکصد فوت مکعب گاز استاندارد حدود 6-10*4 مول H₂S در بر دارد. این مقدار معادل با ppm 4 حجمی می باشد. مقدار وزنی H₂S در گاز بستگی به چگالی دارد. برای گاز طبیعی ترش با چگالی 65/0 مقدار H₂S در گازهای شیرین استاندارد برابر با ppm7 وزنی می باشد. در سیستم متریک در گاز با یک چهارم گرین H₂S حدود mg6  H₂S در هر متر مکعب گاز وجود دارد. در فشار psig1000 (69بار) فشار جزیی H₂S در گاز با یک چهارم گرین H₂S برابر با2/0 میلیمتر جیوه می باشد

مرکاپتان: کمتر از ربع گرین در یکصد فوت مکعب گاز

کل مشتقات گوگردی: کمتر از پنج گرین در یکصد فوت مکعب گاز

گاز کربنیک: تا مقدار کمتر از 2% مولی در گاز طبیعی و کمتر از ppm500 تا ppm1000 برای تغذیه به کارخانجات پتروشیمی

انواع روشهای تصفیه گاز

روشهای تصفیه گاز را می‌توان به دو دسته کلی زیر تقسیم کرد

 1- جذب در فاز جامد (Adsorption)

جذب فیزیکی

جذب شیمیایی

  2- جذب در فاز مایع (Absorption)

جذب فیزیکی

جذب شیمیایی

جذب در فاز جامد

جذب سطحی یا جذب در فاز جامد یکی از روشهای تصفیه گاز است که در آن گازهای اسیدی و ناخالصیهای همراه گاز بعلت وجود گرادیان غلظت از جریان گاز به سطح جامد منتقل می‌گردند. در دماهای معمولی پدیده جذب بدلیل ایجاد نیروهای بین مولکولی میان مولکولهای جذب‌شونده و جاذب صورت می‌گیرد و در این شرایط پیوند شیمیایی جدیدی شکل نمی‌گیرد. به این نوع جذب، جذب سطحی فیزیکی گفته می‌شود. جاذب‌ها مواد طبیعی یا مصنوعی هستند که ساختار میکروکریستالی دارند و سطح تماس زیادی در واحد وزن ایجاد می کنند. یکی از متداولترین جاذبهای تجارتی مورد استفاده در این روش، غربالهای مولکولی هستند که معمولا سطح تماسی معادل 650 تا 800 متر مربع به ازاء هر گرم جاذب ایجاد می‌کنند

مهمترین ویژگی غربالهای مولکولی انتخاب‌پذیری آنها در مورد ترکیبات غیر اشباع و قطبی می‌باشد. ترکیبات قطبی مانند آب، دی‌اکسید کربن، سولفیدهیدروژن، دی‌اکسید سولفور، آمونیاک، سولفید‌کربنیل و مرکاپتانها در حضور ترکیبات غیر قطبی مانند اجزاء گاز طبیعی و هیدروژن براحتی توسط غربالهای مولکولی جذب می‌شوند

اگر پدیده جذب سطحی در دماهای بالاتر ( بیش از °C200 ) صورت گیرد انرژی فعالسازی کافی برای تشکیل یا شکستن پیوندهای شیمیایی وجود دارد و اگر این مکانیزم بر نیروهای جاذبه بین مولکولی غلبه کند، جذب سطحی شیمیایی وجود خواهد داشت. در این روش جاذب نقش کاتالیست واکنش را دارد و معمولا ترکیبات حاصل از این واکنش به اندازه ناخالصیهای اولیه مضر نیستند و بهمین علت می‌توانند در جریان گاز باقی بمانند و یا بگونه‌ای هستند که به سادگی از جریان گاز حذف می‌شوند

یکی دیگر از روشهای جذب سطحی شیمیایی که در شیرین‌سازی گاز ترش مورد استفاده قرار می‌گیرد واکنش اکسیداسیون در حضور اکسید آهن می‌باشد. در این روش کلیه ترکیبات سولفوردار مانند سولفید هیدروژن، مرکاپتانها، سولفید کربنیل، کربن به سولفید و تیوفن‌ها به گوگرد خالص و یا اکسیدهای گوگرد تبدیل می‌گردند

فرایند جذب سطحی شیمیایی بسیار گران است و با توجه به نوع تقاضا و در ظرفیتهای نسبتا کم مورد استفاده قرار می‌گیرد. از مزیتهای مهم این روش کیفیت بسیار بالای جذب ناخالصی‌هاست و بهمین علت این روش معمولا وقتی مورد استفاده قرار می‌گیرد که مسایل محیط زیست اهمیت زیادی داشته باشد و یا گاز شیرین با خلوص بالا مورد نیاز باشد

جذب در فاز مایع

جذب در فاز مایع معمولترین روش شیرین‌سازی گاز در پالایشگاهها و فرایندهای تصفیه گاز می‌باشد. فرایندهای جذب در مایع به دو دسته فیزیکی و شیمیایی تقسیم می شوند. در روش جذب فیزیکی ناخالصیهای جریان گاز از طریق ایجاد نیروهای بین‌ مولکولی در فاز مایع حل می‌شوند. از مزیت‌های مهم این روش مصرف انرژی کم در قسمت احیاء و عدم تخریب حلال مصرفی می‌باشد. اکثر فرایندهای این گروه مانند فرایندهای Selexol و Sulfinol تحت لیسانس شرکتهای مختلف می‌باشند

 در فرایند جذب شیمیایی در فاز مایع عموما از محلولهای آلکانول آمین بعنوان جاذب استفاده میگردد. استفاده از آلکانول آمینها برای اولین بار در سال 1930 و توسط شخصی به نام باتومز،Battoms ، مطرح شد. این مواد بعلت ارزان بودن و نیز خاصیت واکنش جذب در صنعت شیرین سازی گاز به طور گسترده ای مورد استفاده قرار گرفته اند

دی اتانول آمین (DEA) و مونو اتانول آمین (MEA) دارای بیشترین مصرف تجارتی در تصفیه گاز هستند. تری اتانول آمین (TEA) به علت فعالیت کمتر، وزن مولکولی نسبتا بالا و عدم پایداری کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. متیل دی اتانول آمین (MDEA) در سال 1950 توسط کوهل،Kohel ، مصرف شد و در سالهای اخیر بشدت در صنعت مورد استفاده قرار گرفته است

آمینهای با عناوین تجارتی و فرمولهای اختصاصی مانند Ucarsol و aMDEA نیز وجود دارند که مخلوطی از آمینها، مواد ضد خوردگی، ضد کف و افزودنی های فعال ساز می باشند و از کارایی جذب بسیار بالایی برخوردار می باشند

عوامل موثر در انتخاب فرایند شیرین سازی

تصفیه گاز شامل جداسازی ناخالصیهای اسیدی مانند H₂S ، ‍₂CO ، SO₂ و ترکیبات آلی گوگرد و ناخالصیهای دیگر می باشد. ناخالصیها به منظور جلوگیری از خوردگی، بسته شدن و بلوکه شدن جریان گاز و سمی بودن آنها، بایستی از جریان گاز طبیعی بوسیله روشهای مختلف جدا گردند. فرایند باید بگونه ای باشد که به حد نشانه خلوص (Cleanup Target) برسیم. پارامترهای مختلف برای انتخاب فرایند شیرین سازی بدین صورت است

نوع ناخالصی که باید از گاز جدا گردد

میزان غلظت ناخالصی و حد نشانه خلوص گاز

جذب انتخابی گازهای اسیدی

میزان گاز ترش و شرایط دما و فشار گاز

عملی بودن و مطلوب بودن واحد بازیافت گوگرد

اقتصادی بودن فرایند

اغلب ترکیبات گازهای اسیدی H₂S و ‍₂CO  و همچنین مرکاپتانها و دی سولفید کربن و یا سولفیدکربنیل می باشند. بسته به نوع ناخالصی، تنها از بعضی روشها می توان استفاده کرد. واکنشهای برگشت ناپذیر محلول شیرین سازی و یا جدا شدن گازهای اسیدی از حلال سبب می شود که بسیاری از فرایندها غیر عملی و غیر اقتصادی گردند. برخی از فرایندها قابل اجراء برای جداسازی مقادیر زیاد گازهای اسیدی هستند. در برخی از فرایندها به مشخصات گاز استاندارد خطوط لوله نخواهیم رسید. برخی فرایندها ظرفیت جذب گازهای اسیدی در حد میلیونیم را دارند و پاره ای تنها در مورد غلظتهای کم گاز اسیدی در گاز ترش می توانند عمل کنند. یک عامل انتخاب فرایند، انتخابی بودن جذب یک جزء از گازهای اسیدی در مقابل اجزاء دیگر می باشد. در مواردی هم انتخابی بودن مهم نیست و تمام اجزاء باید جدا شوند

مطلوب بودن و امکانپذیر بودن واحد بازیافت گوگرد، موضوع دیگری است که انتخاب فرایند را با محدودیت مواجه می نماید. تا سال 1970 تصمیم بر سر اینکه وجود واحد بازیافت گوگرد به دنبال واحد شیرین سازی امری اقتصادی است یا نه، مشکل بود. اگر تقاضایی برای گوگرد تولید شده وجود داشت و یا قیمت گوگرد از نظر اقتصادی کفایت می کرد آنگاه واحد گوگرد نصب می گردید و در صورت اقتصادی نبودن گازهای اسیدی به هوا تخلیه می گردید و در بیشتر مواقع سوزانده می شد

با پیدایش مساله بزرگتری چون محیط زیست، ذهنیت تولید گوگرد تغییر پیدا کرد. در اغلب کشورهای صنعتی تبدیل هیدروژن سولفوره به گوگرد از لحاظ گوگرد از لحاظ محیط زیست مهمتر از مساله اقتصادی است

فاکتورهای اقتصادی در تصفیه گاز

مقدار حلال در گردش از فاکتورهای اقتصادی مهم در تصفیه با حلالهای شیمیایی است. میزان حلال در گردش در تعیین اندازه پمپها، خطوط لوله، مبدلها، برج احیاء، و در نتیجه در میزان سرمایه کارخانه نقش مهمی دارد. میزان حلال در میزان انرژی ریبویلر و مقدار بخار، نقش تعیین کننده دارد چرا که انرژی حرارتی ریبویلر با میزان حلال، مستقیما تناسب دارد. سرعت انتقال جرم نیز بر روی ارتفاع برج و میزان بخار مصرفی در ریبویلر اثر مستقیم دارد. در فرایند جداسازی انتخابی اجزاء اسیدی، سرعت انتقال جرم بسیار مهم است

از فاکتورهای دیگر که در مسائل اقتصادی نقش دارند می توان خورندگی محلول، قیمت حلال، جنس دستگاهها و غلظت حلال در گردش را نام برد. البته باید توجه داشت که با افزایش غلظت حلال، مساله خوردگی نیز شدت خواهد یافت چرا که با غلیظ تر شدن حلال، میزان جذب گازهای اسیدی بیشتر شده و به دنبال آن خوردگی افزایش می یابد و برای رفع این مشکل باید از بازدارنده های خوردگی استفاده کرد

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله میانجیگری کیفری راهی به سوی کیفر زدایی در pdf دارای 17 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله میانجیگری کیفری راهی به سوی کیفر زدایی در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله میانجیگری کیفری راهی به سوی کیفر زدایی در pdf

مقدمه  
راهکار در امور حقوقی :  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله میانجیگری کیفری راهی به سوی کیفر زدایی در pdf

 1- دلماس ، مارتی ، نظام های بزرگ سیاست جنایی ، ترجمه ی دکتر علی حسین نجفی ابرند آبادی ، نشر میزان ، چاپاول ، 1381 صص 17و

 2- عباسی ، مصطفی میانجی گری کیفری ، نشر دانشور ، چاپ اول ، 1382 ص

 3- گلدوزیان ، دکتر ایرج ، فحشای قانون مجازات اسلامی ، نشر مجدد ، چاپ اول ، 1383 ص

 4- فیض ، دکتر علیرضا . لمعه دمشقیه . انتشارات دانشگاه تهران ، جلد سوم 1360ص

 5- زراعت ، دکتر عباس ، قانون آیین دادرسی کیف ری در نظم کنونی ، نشر خط سوم ، چاپ اول ، 1382 ص 126

 6- آشوری ، دکتر محمد . جایگزین های زندان . نشر گرایش ، چاپ اول ، 1382 حبس زدایی خرد گرا؛ خروج از بحران تورم کیفری

مقدمه

 به دنبال تراکم پرونده ها و کار دادگاه ها ی کیفری از یک سو ، و تورم جمعیت کیفری از سوی دیگر که منجر به تضعیف کارایی و بازدهی نظام کیفری در زمینه های مبارزه با بزهکاری و بازپروری و اصلاح بزهکاران شد ، عدالت کیفری نیز از حدود دو دهه ی پیش ، به تدریج درهای خود را تحت شرایطی به روی مشارکت مردمی که ” میانجیگری ” یکی از نمودهای آن است باز کرد . مبانجیگری کیفری ، فرایند سه جانبه یا سه طرفه ای است که فارغ از تشریفات معمول در فرایند کیفری بر اساس توافق قبلی شاکی – بزده دیده و متهم- بزهکار با حضور شخص ثالثی به نام میانجی گر یا میانجی به منظور حل و فصل اختلاف ها و مسایل ناشی از ارتکاب جزم ، آغاز می شود ؛ به این بیان که در حقیقت این خود بزه دیده و بزهکار هستند که طی جلسات متعدد ، با دیدار و گفت و گوی مستقیم یا در صورت لزوم غیر مستقیم – از طریق نامه نگاری و ; به یک راه حل مرضی الطرفین در خصوص اختلافات مطروحه خود دست می یابند بدون اینکه میانجی نظر یا رای خود را به آنان تحمیل کند

درباره انواع میانجی گری نظرهای مختلفی ابراز گردیده که با توجه به جمیع جهات می توان سه نوع میانجیگری را در سیاست جنایی از هم تفکیک کرد : 1- میانجی گری کیفری جامعوی 2- میانجی گری کیفری جامعوی همراه با نظارت مقام قضایی  3- میانجی گری کیفری قضایی – پلیسی یا میانجی گری درون تشکیلاتی                                ( دکترلی حسین نجفی ابرند آبادی ) در این نوشته سعی بر آن است تا با اشاره به شیوه های میانجی گری در نظام حقوقی ایران به بررسی و ارزیابی شورای حل اختلاف کهاز نوع میانجی گری کیفری جامعوی قضایی است بپردازیم . ضرورت های توجیهی میانجی گری کیفری اندیشه قضازدایی از طریق احاله اختلافات ناشی از پدیده ی مجرمانه به میانجی گری کیفری و قبول نوعی کد خدا منشی در حل و فصل تازعات فی ما بین بزه دیده و بزهکار و جامعه ، اهمیت و منزلت غیر قابل انکاری در ترسیم یک سیاست عدالت کیفری ؛ مشارکتی انعطاف پذیر و کارآمد دارد . به همین لحاظ و با توجه به ظرفیت و توانایی محدود مراجع کیفری رسمی در رویارویی با جرایم و به ویژه برای تامین رضایت بزه دیدگان و نیز در پرتو تجولات جرم شناسی نوین ، از حدود سه دهه پیش به این سمت سازمان ملل متحد و پاره ای نظام های کیفری داخلی در صدد مشارکت دادن جامعه مدنی در فرایند عدالت کیفری برآمده اند ، در این مسیر یکی از ابزارهای مهمی که در خدمت این اندیشه برآمده است میانجی گری کیفری بوده است . بدیهی است که میانجی گری کیفری – به ویژه میانجی گری کیفری با نظارت قضایی – جلوه ای از عدالت ترمیمی است که تا اندازه ای ، عدالت کیفری را به ” عدالت مدنی ” ( حقوقی ) و آیین دادرسی کیفری را به آیین دادرسی مدنی نزدیک می کند و بدین سان ، مرزهای منتی بین حقوق کیفری و حقوق مدنی را کمرنگ و حتی گاه از بین      می برد . مگر نه این است که امروزه در حقوق مدنی در کنار حقوق کیفری – به عنوان هسته اصلی و مرکزی سیاست جنایی – به یکی از مقوله های سیاست جنایی                     ( در مفهوم موسع آن ) تبدیل شده است . تجربیات فراملی از نظر نهادینگی میانجی گری کیفری به شکل جد ید ، کشور کانادا به عنوان کشور پیشگام در زمینه تجارب میانجی گری تلقی می شود . به طوری که اولین نمونه ی رسمی میانجی گری کیفری در سال 1974 در ” کیچنر اونتاریو ” در کشور کانادا اتفاق افتاد که طی آن ، به چند بزهکار جوان که متهم به جرم تخریب شده بدند اجازه داده شد که با حضور یک میانجی و بزه دیده طرحی را با توافق هم برای ترسیم و بازسازی اموال تخریب شده با موفقیت به اجرا در بیاورند. هم اکنون طبق آمارهای موجود بیش از 313 انجمن و نهاد و سازمان در آمریکا به عرضه خدمات میانجی گری می پردازند . شمار این نهادها در اروپا بیش از 800 برنامه و طرح و نهاد بالغ می شود که از این میان حدود 400 برنامه و طرح در آلمان و 130برنامه و طرح در فرانسه و 44 طرح در نروژ43 طرح و برنامه در انگلستان فعال می باشد . علاوه بر اروپا ، مدل های میانجی گری در کشورهای نیوزلند ، استرالیا ، ژاپن ، آفریقای جنوبی نیز به خوبی شناخته شده و به اجرا در       می آیند . مبانی فقهی و شرعی – آیه 178 سوره بقره ” و چون ولی دم از قابل که برادر دینی اوست بخواهد در گذرد بدون دیه یا با گرفتن دیه آن کاری نیکوست . پس قاتل دیه را باید با کمال خشنودی ادا کند . در این حکم تخفیف و آسانی امر قصاص و رحمت خداوندی است . پس از آن ، هر که تعدی کند . عذابی دردناک برای وی       می باشد .” – آیه 40 سره شورا ء ” و کیفر بدی بمانند آن بد روست و اگر کسی عفو کرده و بین خود و خصم مصالحه کند پاداش وی بر خداست و خداوند ظالمان را دوست ندارد .” در آیات دیگر آمده است ؛ مومنان با یکدیگر برادرند پس                      [ در هنگام اختلاف و تنازع ] بین برادرانتان صلح و سازش بر قرار سازید. – آیه اول سوره انفال . اگر مومن هستند تقوای الهی ورزیده و در یمان مومنین اقدام به مصالحه و سازش نمایند و ;.” منابع و مستندات قانونی اصل 156 ق . ا ” قوه قضاییه قوه ای است مستقل که پیشتیبان حقوق فردی و اجتماعی و مشمول تحقق بخشیدن به عدلات و عهده دار وظایف زیر است : الف – رسیدگی و صدور حکم در مورد تظلمات ، تعدیات، شکایات ، حل و فصل دعاوی و رفع خصومات و اخذ تصمیم و اقدامات لازم در آن قسمت از امور حسبیه که قانون معین می کند ;” ب – مطابق این اصل پس از وظیفه صدور کم در مورد تعدیلات و شکایات حل و فصل دعاوی و رفع خصومات یکی از وظایف قوه قضاییه است . 2- ماده 577 ق . تعزیرات 1375 ” چنانچه مستخدمین و مامورین دولتی اعم از استانداران و فرانداران و بخشداران یا معاونان آنها و مامورین انتظامی در غیر موارد حکمیت در اموری که در صلاحیت مراجع قضایی است دخالت نمایند و با وجود اعتراض متداعیین یا یکی از آنها یا اعتراض مقامات صلاحیتدار قضایی رفع داخله ننمایند یه حبس از دو ماه تا سه سال محکوم خواهند شد .” – منظور از موارد حکمیت مشخص نیست زیرا این بحث تنها در امور حقوقی و به عنوان داوری در قانون آد.م مطرح شده و در امور کیفری چنین بحثی وجود ندارد و اسأ چنین امری در امور کیفری مجاز نیست . 3- ماده 6 ق . ت دادگاه های عمومی و انقلاب 1373 در طرفین دعوا در صورت توافق می توانند برای احقاق حق و فصل خصومت به قاضی تحکیم مراجعه نمایند . – در خصوص قاضی تحکیم هیچ گونه اقدامی در جهت اعمال ماده مذکور از جانب مراجع قضایی و قانون صورت پذیرفته ات . – مطابق این مفهوم طرفین می توانند هر شخصی را که مصلحت می دانند به عنوان داور برای حل و فصل اختلافات خصوصی فی ما بین با احقاق حق خویش انتخاب نموده و رای و نظر وی را به عنوان ملاک و معیار برای حل و فصل اختلاف قبول نمایند . باید توجه داشت شرایط کمال و و عدالت و سایر شرایط قضاوت برای قاضی تحکیم ضروری نمی باشد. در خصوص اینکه آیا قاضی تحکیم در امور کیفری نیز صلاحیت داوری یا خیر مبهم است و نظر اجماع و اداره حقوقی بر آن است که صلاحیت قاضی تحکیم محدود به امور مدنی است البته باید اذعان داشت تا زمانی که صراحت های قانونی چارچوب عملکرد این نهاد را مشخص نماید ، نمی توان چاره ساز مشکلات موجود در این زمینه شد . چنانکه مستخد مین و فرمانداران و بخشداران یا معاونان آنها و ما مورین انتظامی در غیر موارد حکمیت در اموری که در صلاحیت مراجع قضایی است دخالت نمایند و با وجود اعتراض متد اعیین با یکی از آ نها یا اعتراض مقاما ت صلا حیتدار قضایی رفع مداخله نمایند به حبس از دو ماه تا سه ماه سا ل محکوم خواهند شد . 4- مطا بق بند(ج) ماده 68ق. تشکیلات ،وظایف ، انتخا بات شوراهای اسلامی کشور و انتخا ات شهرداران مصوب 1357 در خصو ص وظایف اصلی شورای اسلامی روستاها ، یکی از وظایف اصلی شوراهای روستا تلاش برای رفع اختلافات افراد و محلات و حکمیت میان آنها می باشد ، در این موارد از وظایف اصلی دهیاری که به وسیله دهیاری که به وسیله اکثریت شورا ی اسلامی روستا انتخاب می شود ، همکاری با نیزوی انتظامی و ارسال گزار ش پیرامون وقوع جرایم و مقررات خدمت وظیفه عمومی و سعی در حل اختلافات محلی می باشد.(بند2 ماده 69) در بند (ح)ماده 70 همین قانون حکمییت در مورد اختلافات میا ن دو یا چند روستا و یا شورای اسلامی روستایی واقع در بخش با یکدیگر در مواردی که قا بل پیگیری قضایی نمی باشد از وظایف شورای اسلامی بخش مقرر شده است

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله زن در حقوق خانواده در pdf دارای 59 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله زن در حقوق خانواده در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله زن در حقوق خانواده در pdf

زن در حقوق خانواده  
‌تاریخچه‌  
‌اسلام‌ و میراث‌ زن‌  
زنان‌ در نظام‌ اسلامی‌ با عناوین‌ مختلفی‌ از ارث‌ بهره‌مند می‌گردند:  
‌تفاوت‌ حکم‌ ارث‌  
‌مفهوم‌ طلاق‌  
‌تاریخچه‌  
‌نظام‌ طلاق‌ در اسلام‌  
‌مرحله‌ اول: (پند و اندرز)  
‌مرحله‌ دوم: (ترک‌ بستر و روابط‌ جنسی)  
‌مرحله‌ سوم: تأدیب‌  
‌مرحله‌ چهارم: (حکمیت)  
‌نتیجه‌  
‌-1 واژه‌شناسی‌ «حق»  
‌-2 تبعیض‌  
‌-3 حضانت‌  
‌حضانت‌ در اصطلاح‌ فقهی‌  
‌ماهیت‌ حقوقی‌ “حضانت”  
‌نقش‌ والدین‌ در حضانت‌  
منابع و پی‌نوشت‌ها:  

زن در حقوق خانواده

از آنجا که‌ حقوق‌ زنان‌ در مواردی، چنان‌که‌ شایسته‌ است‌ پاس‌ داشته‌ نمی‌شود «نظام‌ حقوق‌ زن‌ و خانواده» یکی‌ از موضوعاتی‌ است‌ که‌ در جامعه‌ ما باید همواره‌ مورد تحقیق‌ قرار گیرد و همان‌گونه‌ که‌ رهبر نظام‌ فرموده‌اند، حرکتی‌ اساسی‌ در جهت‌ احقاق‌ حقوق‌ زنان‌ در جامعه‌ اسلامی‌ صورت‌ گیرد ولی‌ این‌ حرکت‌ باید بر مبنای‌ اسلامی‌ بنا شده‌ و هدف‌ اسلامی‌ داشته‌ باشد و نباید از نظر دور داشت‌ که‌ پاره‌ای‌ به‌ آنچه‌ تعالیم‌ اسلامی‌ دربردارد، تجاهل‌ می‌کنند و خواهان‌ تقلید و تطبیق‌ با غرب‌ هستند و هر آن‌ چه‌ را از دین، درباره‌ حقوق‌ خانواده‌ و زن‌ وارد شده، کهنه‌ و ناشی‌ از شرایط‌ خاص‌ مکه‌ و مدینه‌ بیش‌ از هزار سال‌ پیش‌ می‌انگارند غافل‌ از محرومیتی‌ که‌ جامعه‌ غربی‌ دچار آن‌ بوده‌ و برای‌ رهایی‌ از آن، تلاش‌هایی‌ در غرب‌ کرده‌اند که‌ به‌ نتیجه‌ای‌ جز تفریط‌ از سوی‌ دیگر نرسیدند که‌ به‌نوبه‌ خود، محرومیت‌های‌ ویژه‌ و جدیدی‌ را به‌ دنبال‌ داشته‌ است

«در سال‌ 1866 میلادی‌ زنان‌ انگلیس‌ با ارسال‌ طوماری‌ با بیش‌ از 1500 امضأ به‌ پارلمان‌ بریتانیا خواستار حق‌ رأی‌ گردیدند – در حالی‌ که‌ زنان‌ مسلمان‌ در عصر پیامبر(ص) در پیمانهای‌ سیاسی‌ شرکت‌ می‌جستند – این‌ داد خواستِ‌ زنان‌ مورد اعتنای‌ پارلمان‌ قرار نگرفت‌ ولی‌ سازمان‌دهندگان‌ آن‌ سال‌ بعد «جامعه‌ ملی‌ حق‌ رأی‌ زنان» را تأسیس‌ کردند و اعضای‌ آن‌ به‌ «هواخواهان‌ حق‌ رأی‌ زنان» معروف‌ گشتند آنان‌ تا پایان‌ قرن‌ نوزدهم‌ همه‌ ساله‌ به‌ مجلس‌ دادخواست‌ می‌دادند.»(1)

این‌ جریان‌ آواخر قرن‌ هیجدهم‌ توسعه‌ بیشتری‌ یافت‌ و به‌ شکل‌ طرفداری‌ از حقوق‌ زنان‌ در برابر مردان‌ در تمام‌ عرصه‌های‌ زندگی‌ تبدیل‌ شد تا اینکه‌ در سال‌ 1979 میلادی‌ منجر به‌ تدوین‌ «کنوانسیون‌ رفع‌ تبعیض‌ علیه‌ زنان» توسط‌ مجمع‌ عمومی‌ سازمان‌ملل‌متحد گردید و روح‌ اصلی‌ حاکم‌ بر این‌ کنوانسیون، تساوی‌ مطلق‌ و از جمیع‌ جهات‌ بین‌ زن‌ و مرد، تشابه‌ و همانندسازی‌ همه‌ جانبه‌ احکام‌ بدون‌ توجه‌ به‌ جنسیت‌ است

جوامع‌ غربی‌ از افراط‌ به‌ تفریط‌ می‌گرایند و بعد از قرن‌ها محرومیت‌ اجتماعی‌ بسیار زیاد زنان‌ بدون‌ در نظر داشتن‌ تفاوت‌ها و توانائی‌های‌ روحی‌ و جسمی‌ زن‌ و مرد، شعار آزادی‌ و برابری‌ سر می‌دهند و هر گونه‌ اختلاف‌ حقوقی‌ را امتیازی‌ برای‌ مرد و تضعیف‌ حقوق‌ زن‌ می‌پندارند اما اسلام‌ از قرن‌ها پیش، ارزش‌ انسانی‌ زن‌ را برابر مرد دانسته‌ و می‌فرماید

هُوَ‌ الذی‌ خَلَقکُم‌ من‌ نَفسٍ‌ و‌احِدَه(2)‌  ‌ خداست‌ که‌ همه‌ شما – زن‌ و مرد – را از یک‌ جان‌ و روح‌ آفرید

در همه‌ مواردی‌ که‌ ارزش‌ و شخصیت‌ انسانی‌ ملاک‌ قانون‌گذاری‌ بوده‌ است‌ اسلام، برای‌ زن‌ و مرد، حقوق‌ یکسانی‌ قرار داده‌ است‌ همانند

‌       ‌-1 عقیده‌ و ایمان‌

قرآن‌ کریم‌ بارها تصریح‌ کرده‌ است‌ که‌ زن‌ و مرد در عقیده‌ و ایمان، مساوی‌ هستند و هیچ‌گونه‌ برتری‌ یا تفاوتی‌ بین‌ زن‌ و مرد وجود ندارد بلکه‌ ملاک، برتری‌ از حیث‌ ایمان‌ است.(3)

‌       ‌-2 ثواب‌ و عقاب‌

زن‌ و مرد در انجام‌ کارهای‌ نیک، آزاد و از پاداش‌ کار خویش، به‌ یکسان، بهره‌ می‌جویند همان‌گونه‌ که‌ برای‌ سرپیچی‌ از فرامین‌ الهی، یکسان‌ کیفر می‌گردند. خداوند کریم‌ می‌فرماید

و من‌ یعمل‌ من‌ الصالحات‌ من‌ ذکرٍ‌ او انثی‌ و هو مؤ‌من‌ فاولئکَ‌ یَدخلون‌ الجَنه‌ و لا یظلمون‌ نقیراً(4) ‌ ‌ هر کس‌ درست‌ رفتار کند، چه‌ زن‌ مؤ‌من‌ و چه‌ مرد مؤ‌من، اهل‌ بهشت‌ خواهند بود و از هیچیک‌ کمترین‌ حقکشی‌ نخواهد شد

بنابراین‌ زن‌ و مرد در تکالیف‌ و حقوق‌ معنوی‌ و ارزشی، یکسانند و یکسان‌ پاداش‌ و کیفر می‌بینند

‌       ‌-3 مالکیت‌ و تصرفات‌ مالی‌

از نظر اسلام، زن‌ و مرد از نظر مالکیت‌ و تصرفات‌ مالی، از برابری‌ کامل‌ برخوردارند و همانگونه‌ که‌ مرد میتواند به‌ معاملاتی‌ نظیر خرید، فروش، صلح‌ و رهن‌ و ; دست‌ زند زن‌ نیز می‌تواند مستقلاً‌ هرگونه‌ تصرفی‌ که‌ بخواهد در اموال‌ خود بنماید یا تجارت‌ و معامله، تولید و توزیع‌ و مصرف‌ کند و هیچ‌کس‌ نمی‌تواند بدون‌ اجازه‌ زن، در اموالش‌ تصرف‌ کند بنابراین‌ در اسلام، زن‌ از استقلال‌ کامل‌ اقتصادی‌ برخوردار است. خداوند می‌فرماید

لِلرِجال‌ نصیبٌ‌ مما اکتَسَبُوا وَ‌ للنِسأِ‌ نَصیبٌ‌ مِما اَکتَسبن.(5)‌    ‌ مردان‌ از آنچه‌ کسب‌ می‌کنند. بهره‌ می‌برند. زنان‌ نیز عیناً‌ از آنچه‌ کسب‌ کنند، بهره‌ می‌برند

‌       ‌-4 تعلیم‌ و تربیت‌

اسلام‌ حق‌ تعلیم‌ و لزوم‌ آموزش‌ را برای‌ مرد و زن، هر دو فرض‌ و واجب‌ می‌شمارد. پیامبر گرامی‌ در این‌باره‌ می‌فرماید: «طلب‌ العلم‌ فریضه‌ علی‌ کل‌ مسلمٍ‌ و مسلمهٍ».(6)

در احادیث‌ بسیاری‌ بر ضروت‌ تعلیم‌ و یادگیری‌ علم‌ و دانش‌ برای‌ زنان‌ مسلمان‌ تأکید شده‌ است‌ و تا آن‌جا که‌ پیامبر گرامی، تعلیم‌ زن‌ را مهریه‌ او قرار داده‌ است.(7)

بنابراین‌ فراگیری‌ علم‌ و دانش‌ در نظر اسلام‌ حقی‌ است‌ که‌ زن‌ و مرد از آن‌ بطور یکسان‌ برخوردارند

‌       ‌5 – ازدواج‌

اسلام‌ آن‌چه‌ برای‌ زندگی‌ سعادتمند دنیوی‌ و اخروی‌ زن‌ لازم‌ است‌ به‌ او ارائه‌کرده‌ و در امر ازدواج‌ نیز به‌ او آزادی‌ کامل‌ بخشیده‌ بگونه‌ای‌ که‌ بدون‌ جلب‌ رضایت‌ و اذن‌ او پیوند زناشویی، اعتباری‌ ندارد

امام‌ صادق‌ (ع) می‌فرمایند: «تستأمروا البکر و غَیرِ‌ها و لا‌ تُنکَح‌ اِ‌لا‌ بِاَمرِ‌ها».(8)‌ ‌ «با زنان‌ چه‌ باکره‌ و چه‌ غیرباکره‌ در امر زناشویی‌ مشورت‌ کنید و با آنان‌ پیوند زناشویی‌ نبندید مگر به‌ خواست‌ خودشان»

‌       ‌6 – اشتغال‌

اسلام‌ عزیز با اشتغال‌ زنان‌ به‌ اعمال‌ و وظایفی‌ که‌ با کرامت‌ و شرافت‌ زنان، منافات‌ نداشته‌ باشد و آن‌ را به‌ ابتذال‌ نکشاند، مخالفتی‌ ندارد بلکه‌ آنان‌ نیز همانند مردان‌ در انتخاب‌ شغل‌ از آزادی‌ کامل‌ برخوردارند.(9)

علی‌ رغم‌ برابری‌ کامل‌ ارزش‌ انسانی‌ زن‌ و مرد، تفاوتهائی‌ نیز وجود دارد که‌ عدم‌ ملاحظه‌ آنها در قانونگذاری، خود باعث‌ ستم‌ به‌ آنهاست‌ و عدالت‌ اقتضا می‌کند هریک‌ به‌ تناسب‌ توانایی‌ها و ناتوانی‌های‌ خود، از حقوق‌ متناسب‌ و متعادل‌ برخوردار شوند اضافه‌ بر آن‌ که‌ تساوی‌ کامل‌ حقوق‌ زن‌ و مرد بدون‌ توجه‌ به‌ تفاوتهای‌ آن‌دو، خلاف‌ عدالت‌ و حکمت‌ آفرینش‌ دوگانه‌ آنان‌ است. به‌ همین‌ سبب‌ هرگونه‌ تلاشی‌ که‌ برای‌ تساوی‌ کامل‌ زن‌ و مرد صورت‌ گرفته‌ است‌ به‌ شکست‌ انجامیده‌ و در پاره‌ای‌ از کشورهای‌ غربی‌ که‌ پافشاری‌ بیشتری‌ در این‌ زمینه‌ انجام‌ شده‌ موجبات‌ نارضایتی‌ خود زنان‌ را فراهم‌ آورده‌ است.(10)

از سوی‌ دیگر با آن‌که‌ زنان‌ در غرب‌ بر روی‌ کاغذ، به‌ حقوق‌ نسبتاً‌ برابری‌ دست‌ یافته‌اند ولی‌ عملاً‌ هیچگاه‌ تعداد زنان‌ بعنوان‌ مثال‌ در مسؤ‌ولیتهای‌ دولتی‌ و مراکز اقتصادی‌ با مردان‌ برابر نیست‌ و اصلاً‌ نسبت‌ به‌ جمعیتشان‌ در شئون‌ مختلف‌ اقتصادی‌ و فرهنگی‌ و ; شرکت‌ داده‌ نشده‌اند.(11)

آمار(12) نشان‌ می‌دهد که‌ راه‌ افراطی‌ که‌ غرب‌ در برابر زن‌ و مرد پی‌گرفته، جز آن‌که‌ خانواده‌ را متزلزل‌ ساخته، ارمغان‌ دیگری‌ نداشته‌ و تنها اسلام‌ است‌ که‌ قرن‌ها پیش‌ از این‌ عدالت‌ و آزادی‌ همراه‌ با حفظ‌ کرامت‌ و عزت‌ زن‌ به‌ ارمغان‌ آورده‌ است‌ بدون‌ آنکه‌ واقعیتهای‌ وجودی‌ و نیازهای‌ فطری‌ زن‌ را قربانی‌ کند

با وجود برتری‌ قوانین‌ اسلامی، برای‌ رفع‌ مشکلات‌ و احیای‌ تعالیم‌ اسلامی‌ درباره‌ احقاق‌ حقوق‌ زنان‌ عملاً‌ راهی‌ دراز در پیش‌ است‌ و با آن‌که‌ مصلحان‌ و نیک‌اندیشانی‌ با تکیه‌ به‌ مبانی‌ اسلامی‌ در جهت‌ احیای‌ شخصیت‌ زنان‌ و ارزش‌های‌ والای‌ اسلامی‌ گامهایی‌ برداشته‌اند و با تکیه‌ بر جامعیت‌ و تمامیت‌ فقه‌ شیعه، براساس‌ مبانی‌ مسلم‌ مذهب‌ در صدد حل‌ مشکلات‌ – با استفاده‌ از تجربه‌ دیگران‌ و توجه‌ به‌ شرایط‌ خاص‌ زمان‌ و مکان‌ و نیازهای‌ جامعه‌ امروزین‌ – برآمده‌اند برای‌ اجرای‌ کامل‌ قوانین‌ اسلامی‌ و تعالیم‌ ارزشمند آن‌ درباره‌ زنان‌ همتی‌ بیش‌ازپیش‌ لازم‌ است

از جمله‌ موضوعات‌ بایسته‌ تحقیق، جایگاه‌ زن‌ در حقوق‌ خانواده‌ است‌ و ما مسأله‌ میراث‌ زن، طلاق‌ و حضانت‌ را به‌ بوته‌ بررسی‌ می‌گذاریم

‌       ‌-1 میراث‌ زن‌

مسأله‌ ارث‌ در اسلام‌ در راستای‌ دیگر تأسیسات‌ فقهی‌ نظیر مهریه، نفقه، دیه‌ عاقله‌ و ; شکل‌ گرفته‌ و با توجه‌ به‌ نظام‌ کلی‌ اسلام‌ که‌ سخت‌ پایبند به‌ حفظ‌ خانواده‌ و تداوم‌ آن‌ است‌ وضع‌ شده‌ است

قانون‌ ارث‌ در اسلام‌ بر پایه‌ عدالت‌ اجتماعی، قانون‌گذاری‌ شده‌ و در آن‌ مسؤ‌ولیتهای‌ اجتماعی‌ و خانوادگی‌ هر یک‌ از زن‌ و مرد رعایت‌ شده‌ و اگر از درون‌ نظام‌ حقوقی‌ اسلام‌ به‌ ارث‌ نگاه‌ شود، سهم‌ زنان‌ که‌ هیچ‌ مسؤ‌لیت‌ مالی‌ بر دوش‌ ندارند، کاملاً‌ منصفانه‌ و ضامن‌ کرامت‌ و عزت‌ زن‌ مسلمان‌ است

میراث‌ در تازی‌ بر وزن‌ مفعال‌ یکی‌ از وزن‌های‌ اسم‌ آلت‌ است‌ همانند واژه‌های‌ میزان‌ و میعاد. گاه‌ میراث‌ به‌ معنای‌ مصدری‌ به‌ کار گرفته‌ می‌شود و گاه‌ نیز به‌ معنای‌ اسم‌ مفعول

الف‌ – هرگاه‌مصدربکار رود مصدر فعل‌ (ورث، یرث، وراثه‌ و میراثا) است‌ و دارای‌ دو معنا است:‌      ‌ -1 بقأ و دوام‌ ‌‌       ‌-2 انتقال‌

میراث‌ در اصطلاح‌ شریعت‌ به‌ دو معنا اطلاق‌ می‌گردد

-1 مال‌ یا حقی‌ که‌ پس‌ از مرگ‌ شخص‌ به‌ بازماندگانش‌ می‌رسد

-2 استحقاق‌ بازماندگان‌ بر دارایی‌ متوفی

به‌ جهت‌ سازگاری‌ معنای‌ اسمی‌ واژه‌ میراث‌ با فهم‌ عرفی، بهتر است‌ به‌ مال‌ یا حقی‌ که‌ به‌ بازماندگان‌ شخص‌ متوفی‌ می‌رسد، معنا شود

‌        ‌تاریخچه‌

از زمانی‌ که‌ بشر، مالکیت‌ را درک‌ نمود و زندگی‌ جمعی‌ پاگرفت‌ هر کس‌ از جهان‌ رخت‌ برمی‌بست، اموال‌ و دارائی‌ او به‌ تصاحب‌ دیگران‌ در می‌آمد

در تمدنهای‌ اولیه، این‌ مصادره، تابع‌ زور و زورمداری‌ بوده‌ و هرکس‌ نیرومندتر بود اموال‌ شخص‌ مرده‌ را به‌ تصرف‌ خود درمی‌آورد و افراد ضعیف‌ و ناتوان‌ از جمله‌ زنان‌ و کودکان‌ را محروم‌ می‌ساخت. یونانیان‌ تمدن‌ شکوفایی‌ داشتند، ارسطو و افلاطون‌ که‌ از مشاهیر آن‌ تمدن‌ هستند، زنان‌ را آفریده‌ای‌ می‌پنداشتند که‌ تنها برای‌ خدمت‌ به‌ مرد و دوام‌ نسل‌ بوجود آمده‌ و شخصیتی‌ بین‌ انسان‌ و حیوان‌ دارد.(13)

بعداز یونانیان، رومیان‌ نیز که‌ تمدن‌ درخشانی‌ داشته‌اند، زنان‌ را همانند دیگر اموال، ملک‌ مرد به‌حساب‌ می‌آوردند و موجوداتی‌ ناقص‌ و ضعیف‌الاراده‌ می‌انگاشتند.(14) یهودیان‌ تنها زمانی‌ به‌ زنان، ارث‌ می‌دادند که‌ متوفی، بازمانده‌ای‌ جز او نداشته‌ باشد. مسیحیان‌ نیز معمولاً‌ تابع‌ قوانین‌ موجود بوده‌ و خود در این‌ زمینه‌ قانونی‌ نداشته‌اند.(15)

اعراب‌ جاهلی، دنباله‌رو مناسبات‌ پیشین‌ خود بودند و برپایه‌ آداب‌ و رسوم‌ خود به‌ زنان، کودکان‌ و افراد ناتوان، ارث‌ نمی‌دادند زیرا زنان‌ به‌ خانواده‌های‌ شوهران‌ خود تعلق‌ داشتند و ارث‌بری‌ آنان‌ موجب‌ ضعف‌ خانواده‌ و تقویت‌ مالی‌ خانواده‌ دیگری‌ می‌شد اضافه‌ بر آن‌ که‌ توان‌ حمل‌ سلاح‌ و دفاع‌ از عشیره‌ و قبیله‌ را نداشتند و همانند کودکان‌ و افراد ناتوان‌ می‌بایست‌ تحت‌ حمایت‌ و مراقبت‌ قبیله‌ باشند.(16)

‌        ‌اسلام‌ و میراث‌ زن‌

در زمان‌ ظهور اسلام‌ و نزول‌ قرآن‌ کریم، محرومیت‌ زنان‌ از ارث‌ در میان‌ همه‌ اقوام‌ و ملل‌ بشری‌ در سطح‌ دنیا وجود داشت‌ و زن‌ به‌ هیچ‌ یک‌ از عناوین‌ همسر، مادر، دختر و یا خواهر، ارث‌ نمی‌برد. اسلام‌ در زمینه‌ ارث، انقلاب‌ بوجود آورد و اولین‌ نظام‌ حقوقی‌ جهان‌ بود که‌ به‌ زنان، حق‌ ارث‌ عطا کرد(17) و تمام‌ قوانین‌ ظالمانه‌ دوران‌ جاهلیت‌ را که‌ برپایه‌ اعتقادات‌ و آداب‌ و رسوم‌ قبیله‌ای‌ بود، منسوخ‌ نمود. در دوران‌ جاهلی، نه‌ تنها به‌ زن، ارث‌ نمی‌دادند بلکه‌ بدون‌ توجه‌ به‌ رضایت‌ او، همانند دیگر اموال‌ متوفی‌ به‌ ارث‌ می‌بردند. این‌ قانون‌ جاهلی‌ به‌وسیله‌ قرآن‌ کریم، منسوخ‌ شد

یا اَیُّهَا الذین‌ ‌امَنو لایَحِلُّ‌ لَکُم‌ اَن‌ تَرِثُوا النِسأَ‌ کُر‌هاً(18)‌ ‌ ای‌ اهل‌ ایمان، برای‌ شما حلال‌ نیست‌ که‌ زنان‌ را (مانند جاهلیت) به‌ اکراه‌ به‌ میراث‌ گیرید

محرومیت‌ زنان، کودکان‌ و افراد ناتوان‌ از ارث‌ نیز در آیه‌ شریفه‌ دیگری، نفی‌ و منسوخ‌ شد

للرجال‌ نصیبٌ‌ مما ترک‌ الوالدان‌ والاقربون‌ و للنسأ نصیبٌ‌ مما ترک‌ الوالدان‌ والاقربون‌ مما قلَّ‌ منه‌ او کَثُر نصیباً‌ مفروضاً‌

این‌ آیه‌ شریفه‌ علاوه‌بر نسخ‌ قوانین‌ جاهلیت، حکم‌ کلی‌ و قاعده‌ و سنتی‌ جدید را تشریع‌ فرمود که‌ تا آن‌ زمان‌ در ذهن‌ مسلمانان، غیرمأنوس‌ بوده‌ است‌ چرا که‌ مسأله‌ وراثت، آن‌گونه‌ که‌ در اسلام، تبیین‌ شده، هیچ‌ نظیری‌ نداشته‌ و عادات‌ و رسوم‌ جوامع‌ بشری‌ همیشه‌ براین‌ بوده‌ که‌ عده‌ای‌ ارث‌ برند و عده‌ای‌ دیگر محروم‌ باشند ولی‌ در این‌ آیه‌ شریفه، تأسیس‌ یک‌ قانون‌ و قاعده‌ کلی‌ است‌ که‌ هیچ‌ تخصیصی‌ و تقییدی‌ برنمی‌دارند و شامل‌ همه‌ وارثان، اعم‌ از زن‌ و مرد، کوچک‌ و بزرگ، قوی‌ و ضعیف، حتی‌ نوزاد و جنین‌ در رحم‌ مادر می‌گردد

اضافه‌ بر آن‌که‌ به‌ نظر شیعه‌ – نظر به‌ عمومیت‌ آیه‌ شریفه‌ -، “تعصیب” که‌ سبب‌ برتری‌ مردان‌ طبقه‌ بعدی‌ بر زنان‌ آن‌ طبقه‌ می‌گردد، باطل‌ است‌ زیرا در هر طبقه‌ که‌ مردان، ارث‌ برند، مطابق‌ آیه‌ شریفه، زنان‌ نیز باید از ارث، بهره‌ برند و اگر فرزند پسر، مانع‌ طبقه‌ بعدی‌ است، فرزند دختر نیز چنین‌ است‌ و از این‌ حیث‌ تفاوتی‌ بین‌ زن‌ و مرد نیست.(19) به‌ حکم‌ قرآن، به‌ زنان‌ که‌ تا آن‌ زمان، نه‌ تنها حق‌ ارث‌ نداشتند بلکه‌ خود، جزء اموال‌ به‌ میراث‌ گذاشته، به‌ حساب‌ می‌آمدند، حق‌ ارث‌ داده‌ شده‌ و به‌ دنبال‌ آن‌ به‌ او، حق‌ تصرف‌ در اموال‌ – همانند مردان‌ – عطا شد، چه‌ زن، شوهر داشته‌ باشد و چه‌ نداشته‌ باشد در هرحال‌ از نظر اسلام، مستقلاً‌ زن، حق‌ تصرف‌ در اموال‌ خویش‌ را دارد و هیچ‌ ولایتی‌ برای‌ شوهر بر اموال‌ زن‌ نیست

زنان‌ در نظام‌ اسلامی‌ با عناوین‌ مختلفی‌ از ارث‌ بهره‌مند می‌گردند

 ‌       ‌-1 نصیب‌ زن‌ از ارث، به‌ عنوان‌ “همسر”

وَلهَّن‌ الرُّبع‌ مِما تَرَکتُم‌ اِن‌ لم‌ یکن‌ لَکُم‌ ولدٌ‌ و اِن‌ کان‌ لکم‌ ولدٌ‌ فلهن‌ الُّثمُن(20)

و اگر شما را فرزندی‌ نبود پس‌ از انجام‌ وصیتی‌ که‌ کرده‌اید و پس‌ از پرداخت‌ وامهایتان، یک‌ چهارم‌ میراثتان‌ از آن‌ زنانتان‌ است‌ و اگر دارای‌ فرزندی‌ بودید یک‌ هشتم‌ آن

به‌ مجرد انعقاد پیمان‌ زناشویی، زن، دارای‌ حق‌ ارث‌ در اموال‌ شوهر به‌ میزان‌ معین‌ است‌ (ماده‌ 940 ق.م) و هرگاه‌ پیمان‌ زناشویی‌ گسسته‌ شود در طلاق‌ رجعی، تا پایان‌ زمان‌ عده، حق‌ ارث، ثابت‌ است‌ (ماده‌ 943 ق.م) و اگر طلاق‌ در زمان‌ بیماری‌ که‌ به‌ مرگ‌ انجامیده، واقع‌ شود تا یکسال، حق‌ ارث، باقی‌ است‌ (ماده‌ 940 ق.م)

‌       ‌-2 نصیب‌ زن‌ از ارث، به‌ عنوان‌ “فرزند”

یوُصیکم‌ا فِی‌ اَولادِکُم‌ لِلذَّکَرِ‌ مِثَلَ‌ حَظِ‌ الانثیین(21)‌   ‌ خدا درباره‌ فرزندانتان‌ به‌ شما سفارش‌ می‌کند که‌ سهم‌ پسر، برابر سهم‌ دو دختر است

هرگاه‌ دختر تنها فرزند خانواده‌ باشد تمامی‌ ترکه‌ به‌ او می‌رسد و اگر فرزندان، همگی‌ دختر باشند، اموال‌ به‌ صورت‌ مساوی‌ بین‌ آنان‌ تقسیم‌ می‌گردد ولی‌ اگر متفاوت‌ باشندپسر، دو برابر، ارث‌ می‌برد (ماده‌ 907 ق.م)

البته‌ این‌ حکم‌ مخصوص‌ به‌ فرزندان‌ است‌ که‌ بی‌واسطه‌ از میت، متولد شده‌اند و اما فرزندان‌ باواسطه، حکمشان‌ حکم‌ کسی‌ است‌ که‌ به‌ وسیله‌ او به‌ میت، متصل‌ می‌گردند بنابراین‌ پسرزادگانی‌ که‌ دختر باشند دو سهم‌ می‌برند و دخترزادگان، هرچند پسر باشند، یک‌ سهم‌ دارند

‌       ‌-3 نصیب‌ زن، به‌ عنوان‌ “مادر”

ولاَبَویه‌ لکلِ‌ واحدٍ‌ مِنهُما السُّدُس‌ مِما تَرَکُ‌ ان‌ کان‌ له‌ ولدٌ‌ فَاِن‌ لَمیَکُن‌ لَهُ‌ وَلَدٌ‌ و ورثه‌ اَبو‌اه‌ فُ‌لامِه‌ الثُّلث‌ فاِن‌ کان‌ لَه‌ اِخوهٌ‌ فلاُمهِ‌ السُّدُس‌ مِن‌ بَعدِ‌ وَصیهٍ‌ یُوصی‌ بِها اَودَینٍ(22)‌    ‌ و اگر مرده‌ را فرزندی‌ باشد، هر یک‌ از پدر و مادر، یک‌ ششم‌ میراث‌ می‌برد و اگر فرزندی‌ نداشته‌ باشد و میراث‌ بران، تنها پدر و مادر، باشند مادر یک‌ سوم‌ دارایی‌ می‌برد اما اگر برادرانی‌ داشته‌ باشد سهم‌ مادر پس‌ از انجام‌ وصیتی‌ که‌ کرده‌ و پرداخت‌ وام‌ او، یک‌ ششم‌ است

هرگاه‌ برای‌ متوفی، وارث‌ دیگری‌ جز پدر یا مادر نباشد، تمام‌ ارث‌ از آن‌ اوست‌ (ماده‌ 906 ق.م) و هرگاه‌ پدر و مادر با فرزند، جمع‌ باشند برای‌ هر یک‌ از پدر و مادر، یک‌ ششم‌ است‌ و اگر حاجبی‌ برای‌ مادر نباشد و پدر و مادر با هم‌ باشند یک‌ سوم‌ اموال‌ را مادر به‌ ارث‌ می‌برد (ماده‌ 908 ق.م)

بنابراین‌ سهم‌ مادر، نه‌ تنها کمتر از سهم‌ پدر نیست‌ بلکه‌ گاهی، از سهم‌ پدر هم‌ بیشتر است(23) و شاید همانگونه‌ که‌ علامه‌ طباطبایی‌ می‌فرمایند

از آن‌ جهت‌ که‌ مادر از نظر رحم‌ به‌ فرزند، چسبیده‌تر است‌ و تماس‌ و برخوردش‌ با فرزند، بیشتر از تماس‌ و برخورد پدر است، اضافه‌ بر آن‌ که‌ مادر در حمل، وضع، حضانت‌ و پرورش‌ فرزند، رنج‌ بیشتری‌ را تحمل‌ می‌کند و شارع‌ مقدس‌ خواسته‌ است‌ جانب‌ مادر را غلبه‌ دهد و او را شایسته‌ احترام‌ بیشتری‌ نسبت‌ به‌ پدر معرفی‌ کند.(24)

‌       ‌-4 نصیب‌ زن، به‌ عنوان‌ “خواهر”

وَ‌اِن‌ کَانَ‌ رَجُلٌ‌ یَورَث‌ کلالَه‌ او اِمرَ‌أَهٌ‌ ولَهَ‌ اَخٌ‌ اُو اُختٌ‌ فلِکُل‌ و‌احِدٍ‌ مِنهُما السُّدُس‌ فَانِ‌ کانوا اکَثَر مِن‌ ذلِکَ‌ فَهُم‌ شُرَکأ فِی‌ الثُّلثُ‌ مِن‌ بَعدِ‌ وَصِیَّهٍ‌ یُوصی‌ بِها او دَینٍ‌ غَیرِ‌ مُضار(25)‌       ‌ و اگر مردی‌ یا زنی‌ بمیرد و میراث‌ بر وی، نه‌ پدر باشد و نه‌ فرزندِ‌ او، اگر او را برادر یا خواهری‌ باشد هر یک‌ از آن‌ دو، یک‌ ششم‌ می‌برد و اگر بیش‌ از یکی‌ بودند، همه‌ در یک‌ سوم‌ مال‌ شریکند پس‌ از انجام‌ وصیت‌ و ادای‌ دینش‌ در صورتیکه‌ برای‌ وارثان، زیانمند نباشد

اگر متوفی، خواهری، تنها دارد، همه‌ اموال‌ از آن‌ خواهر است‌ (ماده‌ 917 ق.م) و اگر متوفی‌ تنها منسوبین‌ از طریق‌ مادر دارد، بین‌ آنها بالسویه، تقسیم‌ می‌گردد (ماده‌ 919 ق.م) و اگر منسوبین‌ ابوینی‌ یا پدری‌ داشته‌ باشد ارث‌ مرد، دو برابر است‌ (ماده‌ 920 ق.م) و اگر تنها برادرزادگان‌ و خواهرزادگان‌ باشند، برای‌ آنان‌ سهم‌ کسی‌ است‌ که‌ بواسطه‌ او ارث‌ می‌برند هرچند خواهرزادگان، پسر و برادرزادگان، دختر باشند دختران، پیش‌ از پسران‌ می‌برند (ماده‌ 922 ق.م)

‌        ‌تفاوت‌ حکم‌ ارث‌

 

کلمات کلیدی :