پایان نامه

 

  مقاله خاک‌های هیستوسول در pdf دارای 30 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله خاک‌های هیستوسول در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله خاک‌های هیستوسول در pdf

مقدمه  
مفهوم‌ها و تعریف‌های خاک  
فرآیندهای تشکیل خاک‌های هیستوسول‌  
شرح هیستوسول‌ها  
کاربرد هیستوسول‌ها  
طبقه‌بندی هیستوسول‌ها  
خاک‌های آلی (هیستوسول‌ها)  
مواد آلی برای محیط‌های گلدانی  
ماده آلی خاک  
ته نشست‌های آلی  
توزیع و تجمع پیت‌ها  
انواع پیت‌ها  
حفظ اراضی مرطوب  
نتیجه‌گیری نهایی  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله خاک‌های هیستوسول در pdf

پیدایش و توانمندی خاک، هول فرانس داون. ترجمه غلامحسین حق نیا ـ امیر لکزیان

سرشت و خصوصیات خاک. نایل برادی. ترجمه صابر شاهدیی

خاک شناسی کشاورزی. اکبر حاجی زاده

مقدمه

مفهوم‌ها و تعریف‌های خاک

ما باید راههاى گوناگون تفکر درباره خاکها را در نظر بگیریم. براى مثال، خاک به عنوان محیطى براى رشد گیاهان زمینى تعریف شده است. یک چنین تعریفى براى هدف‌هاى ما رضایت‌بخش است، زیرا به چیز دیگرى غیر از خاک وابسته است. دریاچه‌ها، اقیانوسها، خزه اسفاگنوم، یخچال‌ها و حتى پوست انسان نیز محیط‌هاى براى رشد کپک‌ها، جلبک‌ها، گلسنک‌ها، خزه‌ها و برخى گیاهان عالى به شمار مى‌روند. نیکى فراف (1999) خاک را به عنوان پوست تحریک شده پوست زمین تعریف مى‌کند. خاک موجودیى ناپایدار است. گردابى است از ماده آلى و معدنى با حرکت کند

زمین‌شناسان ممکن است خاک را به صورت واحد پوستی از پیکره زمین شناختى مواد بپندارند که از آن راه همه ماده‌ها مى‌باید در چرخه فرسایش از سنگ به ته‌نشست‌ها گذر کنند. شیمیدان‌ها ممکن است خاک را به صورت شیشه یا لوله آزمایشى بنگرند که ماده‌هاى کانى به وسیله نیروها و عامل‌هاى طبیعی در آن قرار داده شده و براى تامین عنصرهاى غذاى مورد نیاز گیاه، کود به آن افزوده شده است. از دید بوم‌شناسان خاک بخشى از محیط است که زیر تاثیز جانداران قراردارد و به نوبه خود بر جانداران اثر مى‌گذارد. براى دیرین شناسان یا انسان شناسان، خاک یکى از چندین مدرک گذشته است. هنرمندان و فیلسوفان در خاک آمیخته زیباى از نیروهاى زندگی و مرگ را می‌بینند. با اینکه خاک به عنوان جزء اصلی «مادر زمین» می‌نگرد، ما برای هدف‌های خود خاک را به صورت پیکره طبیعی درنظر می‌گیریم که در واکنش با آب و هوا و جانداران تغییر می‌کند. ما به این دگرگونی‌ها پیدایش خاک می‌گوییم

هیستوسول در رده‌بندی خاک به خاک‌هایی که از مواد آلی تشکیل شده‌اند و از 12 تا 18 درصد وزنی کربن عالی دارد، گفته می شود. (histos به معنی بافت و solum به معنی خاک) مواد آلی یاد شده از بافت‌های گیاهی و جانوری و مواد به دست آمده از تجزیه آنها به وجود آمده است. عامل اصلی پایداری این گونه مواد به مدت طولانی تا عمق بیش از 40 سانتیمتر، وجود وضعیت بی‌هوازی در حالت اشباع یا آب پیش از عملیات زهکشی است. در هر کجا که آب به اندازه کافی فراهم بوده و اساساً چه در مناطق معتدل و چه در درون مناطق قاره‌ای و یا ساحلی و یا حتی در صحاری و مناطق استوایی و قطبی، هیستوسول‌ها در طی دوران هلوسن (ده هزار سال گذشته) تشکیل شده‌اند

هیستوسول‌هایی که در مناطق گود زمین تشکیل می‌شوند به اقلیم وابسته نمی‌باشند. در حالی که دیگر هیستوسول‌ها وابسته به اقلیم و بارندگی‌ هستند و برای تامین آب و عناصر غذایی به جریان رودخانه‌ها وابسته‌اند نه تراوشهای زیرزمینی. هیستوسول‌هایی که در مناطق کوهستانی وجود دارند. بجز چند روز بعد از بارندگی سنگین هیچگاه از آب اشباع نیستند. آنها یا کم عمق‌اند یا کاملا سنگلاخی، ‌و ریشه گیاه تنها در ماده آلی رشد می‌کند

 توزیع هیستوسول‌ها در سطح کره زمین 3/1 ملیون کیلومتر مربع یا 1 درصد سطح زمین است که 61 درصد آن در روسیه 11 درصد آن در فنلاند،‌ 10 درصد آن در آمریکا (شامل آلاسکا و هاوایی)، 8 درصد در کانادا 3 درصد در سوئد و 5/2 درصد در ایرلند قرار دارد

 هیستوسول‌ها چه در وضعیت طبیعی به وجود آمده باشند و یا بر اثر مدیریت انسان تشکیل شده باشند، ساکن وایستا نمی‌باشند. دگرگونی‌های شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی که جمعاً توسط خاک شناسان هلندی به رسیدن معروف است ترکیب شیمیایی زیادی را تولید می‌کنند. مطالعه خاک‌های آلی مستلزم بررسی پروفیل‌های خاک و الگوهای خاک‌ نما و اکوسیستم‌هاست

کاربرد هیستوسول با تعریف کمی آن از نظر واژه‌های زیادی که برای زمین‌های تر به کار می رود، دارای اهمیت بوده است. بسیاری از افراد تمایزی میان خاک‌های معدنی تیره رنگ مانند هوم اکوپت، آمبراکوالت، هوم اکواد و خاک‌های تیره درنظر نمی‌گیرند. کتاب واژگان جدید مربوط به خاک‌ها و زمین‌های آلی 184 واژه را در این زمینه فهرست کرده است. چند نمونه از آن عبارتند از مایر، مور، باگ، پیت لند، ماسکگ، فن، مار و وسوامپ. واژه‌های یاد شده نشانه‌هایی برای اکوسیستم‌ها یا زمین‌ نماهای خاص هستند که با ویژگی‌هایی از جمله جمعیت زیستی خاص و رژیم‌های هیدرولوژیکی و سرد، واکنش (pH)، وضعیت غذایی و الگوهای پستی و بلندی کوچک و برکه‌ها مشخص می‌شوند

بیشتر هیستوسول‌ها وزن مخصوص ظاهری کمتر از 1 گرم بر سانتیمتر مربع دارند. فرن‌ها و فاینی وزن مخصوص‌های 06/0 بر سانتیمتر مکعب بر اساس وزن خشک را نیز گزارش کرده‌اند. وزن مخصوص با انجام عمل تجزیه افزایش می‌یابد. مقدار مواد کانی و نوع پوشش گیاهی که در تشکیل هیستوسول‌ها مشارکت دارد، سبب تغییرات عمده‌ای در وزن مخصوص آنها می‌شود. هیستوسول‌ها معمولاً از آب اشباع بوده و ظرفیت نگهداری آب آنها (هم به صورت وزنی و هم حجمی) بسیار بالاست. بیشتر آب در روزنه‌های درشت (آب ثقلی) و یا در روزنه‌های ریز که برای رشد گیاه قابل استفاده نیست، قرار دارد. لذا میزان آب قابل استفاده گیاهان (به صورت حجمی) در خاک‌های آلی کاملاً تجزیه شده زیاد نمی‌باشد. از آنجایی که هیستوسول‌ها در شرایط خشک به مقدار قابل ملاحظه‌ای چرکیده می‌شوند، خصوصیات رطوبتی آنها بر اساس حجم مرطوب یا اندازه‌گیری در جا بیان می‌شود

ظرفیت تبادل کاتیونی هیستوسول‌ها از گروه‌های کربوکسیل، فنولی و گروه‌های فعال دیگر بدست می‌آید. با پیشروی عمل تجزیه، تعداد گروه‌های فعال افزایش می‌یابد و برای تعدادی از مواد آلی ظرفیت تبادل کاتیونی برابر 200 میلی اکی‌والان بر 100 گرم یا بالاتر گزارش شده است. اینها بارهای الکتریکی وابسته به pH می‌باشند و دیده شده که ظرفیت تبادل کاتیونی خاک‌های آلی از 10 تا 20 میلی اکی‌والان بر صد گرم در pH خاک حدود 7/3 (در عصاره 1:1) تا بیشتر از 100 میلی‌اکی والان بر 100 گرم در pH 7 تغییر می‌کند

فرآیندهای تشکیل خاک‌های هیستوسول‌

نخستین فرآیندی که هیستوسول‌ها بوسیله آن شکل می‌گیرند. انباشتگی زیاد مواد آلی که Paludization نام دارد. افزایش حجم مواد آلی از پایین به بالا و با افزایش ماده‌های آلی در سطح صورت می‌گیرد. بررسی‌هایی که در ایالت ورمونت توسط اشیاک و ورلی انجام شده، نشان می‌دهد که بیوماس خزه اسفاگنون برای میانگین تولید بخش هوایی 370±330 گرم وزن خشک در مترمربع 16 درصد افزایش داشته است. این نصف مقداری است که در جنگل‌های شمالی سرد تشکیل می‌شود، 3/1 مقداری است که در جنگل‌های معتدل شمالی بوجود می‌آید، 4/1 مقداری است که در جنگل‌های حاره‌ای وجود دارد، اما 3/1 برابر خلنگزارهای نواحی بلند، 2/2 برابر مراتع سرد مرتفع، 4 برابر نواحی بیابانی، 5/1 برابر رودخانه‌ها و سه برابر اقیانوس‌هاست

مطالعات انجام شده در اسکاتلند نشان داده است که پیکرده هیستوسول‌ها در دوره زمانی 5 تا 10 سال در حال ترمیم و رشد مجدد است، اما چنین حالت ترمیمی در ایالت مینه سوتا که گیاه دم گربه (با عملکرد 33 تن در هکتار در سال) به عنوان یک گیاه بیوانرژی بعد از خارج کردن ماده آلی مورد آزمایش قرار گرفت، دیده نشده است

توسعه هیستوسول‌ها از پایین به سمت بالا انجام می‌شود و این موضوع بوسیله ¹⁴C به اثبات رسیده است. در برخی از هیستوسول‌های باتلاق‌های ایالات فلوریدا، ماده آلی واقع در چند سانتیمتری بالای سنگ آهک حدود 4300 سال و موادی که در 26/1 متری بالای سنگ آهک قرار داشتند، حدود 1250 سال سن داشتند. از آنجا که پیدایش هیستوسول‌ها به ته نشست ماده آلی وابسته است، فرآیند زمین‌سازی بیشتر از فرآیند خاکسازی مطرح می‌باشد. با آگاهی از این موضوع می‌توان ته نشست اولیه مواد آلی را به عنوان ماده مادری درنظر گرفت که هیستوسول‌ها از دگرگونی شکل‌های آلی شناخت‌پذیر (برگ، ساقه و مانند آن) تا مواد تجزیه شده و از لایه‌ها تا توده‌های بدون ساختمان تا افق‌هایی با ساختمان‌های دانه‌ای، منشوری و مکعبی بوجود می‌آیند. ذره‌های مغناطیسی که در هیستوسول‌های بریتانیا و ایرلند یافت شده و باران‌های رادیواکتیو اتمسفری نسبت داده می‌شوند. این ذرات در لایه‌های آلی تشکیل شده از آغاز انقلاب صنعتی به میزان 2 تا 3 برابر افزایش یافته است

تجزیه مواد آلی توسط چندین عامل وابسته به هم کنترل می‌شود که مهمترین آن عبارتند از: میزان رطوبت، دما، ته نشست، اسیدیته، فعالیت میکروبی و زمان. دگرگونی‌ها و واکنش‌هایی که در طی تجزیه رخ می‌دهد، بسیار زیاد و پیچیده است و تنها بخشی از آن شناخته شده است

در هلند پژوهشگرانی ملاحظه کرده‌اند که به محض ورود هوا به درون مواد آلی، فعالیت‌های میکروبی افزایش یافته و تشکیل هیستوسول‌ها آغاز می‌گردد. آنها به فرآیندهای پیچیده رسیدن فیزیکی شیمیایی و بیولوژیکی اشاره کرده‌اند. رسیدن فیزیکی سبب کاهش حجم می‌شود. مقدار رسیدن فیزیکی به سرشت بقایای گیاهی مقدار مواد کانی و ارتفاع سطح ایستایی وابسته است. رسیدن شیمیایی بیانگر تجزیه شمیایی مواد آلی است. این فرآیندها دربر گیرنده تجزیه کامل بخشی از مواد آلی و تبدیل (جزئی) مواد به ترکیبات پیچیده حد واسط می‌باشد که نسبت به تجزیه پایدارتر بوده و به آنها هوموس گفته می‌شود

در نقاطی از خاک‌های آلی شمال ایالت مینه سوتا که بر اثر عوامل اقلیمی بوجود آمده‌اند، از دیدگاه هیدرولوژیکی پروفیل‌های هیستوسول از دو افق اصلی تشکیل شده‌اند

لایه کلفت 25 تا 50 سانتیمتر بالایی با سطح ایستایی نوساندار که تهویه دوره‌ای را امکان‌پذیر می‌سازد و رسانایی هیدرولیکی غالباً عمودی است
افق یاد شده روی لایه آلی با تجزیه بیشتر و وضعیت بی‌هوازی قرار گرفته که در آن رسانایی هیدرولیکی در راستای افقی دو تا سه برابر سریعتر از حرکت عمودی آن است. رسانایی در حالت اشباع زیاد و غیرقابل انتظار در این سه حالت (حدود 5*10^-3cm/s) ممکن است نتیجه کانال‌های ایجاد شده اطراف ریشه و قطعه‌های چوب باشد. رسیدن بیولوژیکی دربرگیرنده کاهش اندازه ذره‌ها و آمیزش ماده آلی توسط موجودات زنده می‌باشد

 در سوئد، گونه‌ای مقیاس ده درجه‌ای را بر اساس نسبتی از ماده آلی که پس از فشردن یک نمونه از خاک آلی مربوط در دست باقی می‌ماند، پیشنهاد کرد. اگر مایع بی‌رنگی بر روی نمونه فشرده بوجود آید، گفته می‌شود که خاک کم تجزیه شده است و اگر همه مواد آلی از بین انگشتان خارج شود، خاک در بالاترین مرحله تجزیه طبقه‌بندی می‌شود. با تمرین چنین روشی، افق‌های همیک، فیبریک و ساپریک به خوبی شناسایی می‌شوند. از یک افق فیبریک به مقدار بسیار کمی آب تیره رنگ خارج می‌شود. از یک افق همیک آب تیره‌رنگ خارج می‌شود و حدود 3/2 یک مشت پر از این مواد به محض فشردن از بین انگشتان خارج می‌شود و بیشتر از 3/1 مشت پر از این مواد باقی می‌ماند. به محض فشردن مواد ساپری مربوط بیشتر از 3/2 نمونه از بین انگشتان خارج می‌شود

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله محاسبه تبخیر و تعرق گیاه آفتابگردان در pdf دارای 25 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله محاسبه تبخیر و تعرق گیاه آفتابگردان در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله محاسبه تبخیر و تعرق گیاه آفتابگردان در pdf

آفتابگردان  
تاریخ کشت  
روش کاشت  
آبیاری  
تبخیر و تعرق در پوشش گیاهی  
روشهای محاسباتی ETo  
روش بلانی کریدل محاسبه شده توسط FAO  
محاسبه ضریب گیاهی   
محاسبات   
نتیجه گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله محاسبه تبخیر و تعرق گیاه آفتابگردان در pdf

1-    تولید نباتات صنعتی- تالیف دکتر خواجه پور محمد رضا- دانشگاه صنعتی اصفهان- انتشارات جهاد دانشگاهی اصفهان

2-  اختلالات تغذیه ای در آفتابگردان- افزایش پی.سیلندر. بلامی، جی.ادوارد زوسی.جی آشر- مترجم: عرشی یوسف-نشر کمیته دانه های روغنی و همکاری شرکت سهامی توسعه کشت دانه های روغنی

3-    دانه های روغنی- ای.آ.وایس- مترجم: ناصری فرشته- نشر معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی

4-    هوا و اقلیم شناسی – دکتر علیزاده امین- انتشارات آستان قدس رضوی

آفتابگردان

امروزه آفتابگردان از نظر مجموع محصول و تجارت جهانی یکی از دانه های روغنی عمده جهان محسوب می شود و احتمالا حتی اهمیت آن باید بیشتر شود. این روند نخست مرهون معرفی ارقام پاکوتاه هیبرید است که میزان بازدهی آنها بالاست. این انواع نه تنها میزان روغن را در هر هکتار افزایش داد بلکه امکان کاشت مکانیزه سودمندتری را فراهم آورد. تاکید بر فواید چربیهای اشباع نشده در غذای انسان، استفاده  از روغن آفتابگردان را در روغهای خوراکی و غذاهی پختنی افزایش داد

تاریخ کشت

حداقل حرارت لازم برای جوانه زدن بذر آفتابگردان حدود 8 تا 10 درجه سانتیگراد در خاک است. معمولا این حرارتها در خاک با رسیدن میانگین شبانه روزی حرارت هوا به 10 تا 15 درجه سانتیگراد (بسته به عوامل خاک و اقلیم) تامین می گردد. طول فصل رشد مورد نیاز رقم، زمان وقوع اولین سرمای کشنده (حدود2- درجه سانتیگراد ) در پائیز، برخورد دوران گرده افشانی با فعالیت حشرات و فرار دوران گرده افشانی و اوایل دانه بندی از گرمای شدید تابستان(حرارت های ماکزمم بیش از 35 درجه سانتیگراد ) از عوامل تعیین کننده در انتخاب تاریخ مناسب کشت آفتابگردان است

روش کاشت

آفتابگردان را در شرایط دیم روی بستر مسطح یا داخل جوی کم عمق می کارند. ولی تحت شرایط آبیاری روی پشته کشت می گردد. معمولا کاشت با ردیف کار ذرت انجام می شود. عمق کاشت بذر روب پشته 5 تا 7 سانتیمتر و در روی بستر مسطح 3 تا 5 سانتیمتر می باشد. فاصله ردیفهای کاشت 70 تا 90 سانتی متر و فاصله بین بوته ها 15 تا 30 سانتیمتر مناسبت است. تراکم بوته به روقم، وضعیت رطوبتی خاک و ماشین آلات بستگی داشته و معمولا بین 4 تا 8 بوته در متر مربع می باشد

در شرایطی که برداشت کاملا مکانیزه است از ارقامی استفاده  می کنند که بیش از یک طبق در بوته تولید می کند. همیچنین تراکم بوته را زاید می گیرند. این عمل سبب تولید طبقهای کوچکی می گردد که سریعا خشک شده، هنگام رسیدگی مستقیم قرار گرفته و برداشت تسهیل می گردد. چنانچه براشت با دست انجام می شود می بایستی از ارقامی استفاده  کرد که تولید ساقه های جانبی ننموده و فقط یک طبق بزرگ در انتهای ساقه اصلی دارد. همچنین تراکم بوته را کم می گیرند تا طبقهای بزرگی تشکیل شود و برداشت آنها ساده تر باشد. در این شرایط و در صورت امکان جهت کاشت را شمالی – جنوبی انتخاب می کنند تا اکثر طبقهای آفتابگردان در زمان رسیدگی بطرف شرق آویزان باشد. کارگران برداشت کننده روی تریلر سوار می شوند و طبقها را بسهولت قطع و جمع می کنند

در بعضی شرایط حصول تراکم مطلوب بوته از طریق کاشت با تراکم نهائی امکان پذیر نیست. در چنین وضعی می بایستی محصول را متراکم کاشت و هنگامیکه بوته ها 2 تا4 برگ حقیقی دارد نسبت به تنک کردن محصول اقدام کرد. میزان بذر در کشت ردیفی تا 5 تا 10 کیلو درهکتار و درکشت دستپاش غیر ردیفی به 15 تا 20 کیلو در هکتار می رسد

آبیاری

با اینکه آفتابگردان به خشکی خاک مقاومت دارد و تولید دیم آن امکان پذیر است اما حصول عملکرد های خوب مستلزم تامین رطوبت کافی در خاک طی تمامی طول دوره رشد گیاه است. حساسیت به کم آبی در افتابگران در زمان تشکیل جوانه گل تا هنگام رنگ گیری کامل دانه ها زیاد است. آبیاری محصول در این مرحله می بایستی هنگامی انجام گیرد که پتانسیل آب در خاک به حدود 05 اتمسفر رسیده و یا بیش از 50% رطوبت قابل استفاده  از عمق 20 تا 30 سانتیمتری خاکهای دارای بافت متوسط خارجی نگردیده باشد. تنش رطوبتی در این مرحله موجب نقصان تعداد بذر در طبق و در نتیجه عملکرد در هکتار می شود. چنانچه تنش رطوبتی طی دوره 20 روزه پس از ریزش گلبرگها پیش آید موجب نقصان درصد روغن دانه می گردد. ملاک آبیاری آفتابگردان از زمان پس از استقرار محصول تا تشکیل جوانه های  گل و نیز از زمان رنگ گیری دانه تا رسیدگی محصول، رسیدن پتانسیل آب در خاک به 1- تا 2- اتمسفر یا تحلیه حداکثر 60 تا 65 % از رطوبت قابل استفاده  در خاکهای دارای بافت متوسط است. معمولا در هر آبیاری خاک را بسته به مرحله رشد گیاه و نفوذ پذیری خاک تا عمق 50 الی 150 سانتیمتبری به حد ظرفیت مزرعه می رسانند

اشکال بزرگ آفتابگردان آبی در مقایسه با سیار محصولات، ارتفاع آفتابگردان با سیستم نسبتا محدود ریشه است. هنگامی که آفتابگردان تحت شرایط فاریاب در نواحیی کاشت می شود که معمولا بادهای شیدی می وزد، بوته ها بسهولت ریشه کن می شوند، زیرا خاک خیس آنها را بخوبی نگاه نمی دارد.برای اطمینان از تشکیل دانه های آفتابگردان آخرین آبیاری زمانی است که طبقها در حال رسیدن  باشند

هنگامی که آفتابگردان پس از محصولی کاشت شود که بسیار آبیاری شده باشد  یا در نقاطی کاشت شود که رطوبت زیر خاک بطور طبیعی بالا باشد، فقط با 300 –500 میلیمتر آب بیشتر، محصولات خوبی به بار خواهد آمد. در شرایط طبیعی مصرف آب آفتابگردان عمدا به 150 سانتیمتر بالای خاک محدود می شود،  اما اغلب گزارش می شود که ریشه تا دو برابر این مقدار در خاک نفوذ می کند

یک بار آبیاری قبل از کاشت و یک بار در زمانی که طبقهای گل در حال شکل گرفتن هستند و دراین بین، حداقل دو بار آبیاری دیگر با فواصل مناسب ضروری است

رطوبت اضافی برای آفتابگردان در هر مرحلا از رشد مضر است و میزان خسارت مستقیما به طول دوره غرقابی شدن بستگی دارد. امروزه به ویژه هنگامی که هیبرید های کوتاه کاشت می شوند، آبیاری بارانی آفتابگردان بیشتر معمول است

 رابطه بین آب – خاک- گیاه و اتمسفر

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله ارگونومی و اهمیت آن در جامعه در pdf دارای 14 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله ارگونومی و اهمیت آن در جامعه در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله ارگونومی و اهمیت آن در جامعه در pdf

ارگونومی و اهمیت آن در جامعه ( Ergonomy )  
اصول ارگونومی (فیزیولوژی کار) کار با رایانه  
چگونه سلامتی خود را هنگام کار با رایانه حفظ کنیم؟  
منابع:  

ارگونومی و اهمیت آن در جامعه ( Ergonomy )

کار و انسان دو جزء اصلی و تفکیک ناپذیر هستی هستند که باید متناسب با یکدیگر برنامه ریزی شوند. برای پیشگیری از بروز حوادث و بیماریهای کار و تأمین تندرستی نیروی کار، ارگونومی، به عنوان ره یافتی کارآمد، به یاری انسان می شتابد. درحقیقت ارگونومی ابزاری است که به کمک آن انسان قادر است محیط زندگی، کار و نیز وسایل و تجهیزات مورد استفاده را مطابق با توانمندیها و ویژگیهای خود طراحی نماید. واژه ارگونومی، تلفیقی از دو واژه ارگو (به معنی کار) و نوموس (به معنای قانون) است. این   واژه،  نخستین بار در سال 1857 میلادی توسط فردی به نام ووجیچ جاسترزبوسکی در یک روزنامه لهستانی به کار برده شد. در آمریکا «مهندسی عوامل انسانی»، مترادف واژه ارگونومی دانسته شده است. کاربرد ارگونومی در طراحی فرایندها و سیستم ها تأثیر قابل توجهی بر افزایش تولید، کاهش هزینه های درمانی، افزایش رضایت شغلی، افزایش بهره وری و بطورکلی، فراوانی نیروی کار داشته و فزون شدن درآمد مالی و صنایع اقتصادی را سبب می شود. جستارهای گوناگون دانش ارگونومی، شامل انتروپومتری (تعیین ابعاد بدن)، وضعیت بدن هنگام بلندکردن و حمل بار، حرکتهای تکراری، نوبت کاری، صدا، ارتعاش، گرما، ساخت پذیری و نگهداشت پذیری سیستم هاست

اصول ارگونومی (فیزیولوژی کار) کار با رایانه

رایانه در دنیای امروز کاربردی بسیار فراگیر دارد. میلیونها نفر در سراسر دنیا، بخشی یا تمام ساعات کار خود را در کنار رایانه می گذرانند. کاربرد رایانه و تکنولوژی، اخیراً در ایران نیز از افزایش قابل ملاحظه ای برخوردار شده که تبعاً مشکلات بهداشتی و ایمنی زیادی برای افرادی که با آن کار می کنند بوجود می آورد.  برخی از صدمات ناشی از استفاده متمادی و مستمر با رایانه، در صورت عدم رعایت اصول ایمنی،  می تواند خطرساز و در دراز مدت سبب بروز مشکلات وسیع بدنی و روانی گردد. ویا سبب تشدید صدمات کم اهمیت و کوچک که قبلاً در کاربر وجود داشته شود. برخی از این مشکلات عبارتند از : مشکلات بینائی، مشکلات مفصلی، دردهای عضلانی در دست و گردن و شانه، استرس، آسیب های ناشی از میدان های مغناطیسی و الکتریکی و نیز تشعشعات، بیماریهای پوستی، ناراحتیهای ریوی، صرع، سنکوب ناشی از حساسیت به تواترنوری و;

بر اساس تحقیقاتی که روی 20 اپراتور در محل های مختلف دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شده، نتایج نشان داده که حدود 90% صندلیهای نامناسب و غیر قابل تنظیم، که متعاقب آن، در حدود  65% موارد، اپراتورها، در وضعیت غلطِ نشستن، قرار گرفته و به اسکلت بدن شکل غیر عادی داده و ایجاد ناراحتی های ماهیچه ای و استخوانی هم نموده است.50% محل استقرار دستگاه، نامناسب بود که زاویه نمایش و پنجره ها رعایت نشده و سبب نورزدگی، خیرگی، خستگی، درد چشم و حتی اختلال گردیده است.60% صندلی ها فاقد تکیه گاهِ کمر که از تکیه گاه مناسب و قابل تنظیم برخوردار نمی باشد و در 60% موارد با زاویه دید پشتی نامناسب و غیر استاندارد برروی صندلی نشسته اندکه باعث درد روی ستون فقرات کمر و ایجاد 45% کمر درد، 65% درد در قسمت پائین کمر گردیده است. 75% صندلی ها فاقد تکیه گاه آرنج و یا نامناسب بودن تکیه گاه آرنج بوده و سبب غیر استاندارد بودن زاویه اپراتور در 80% موارد گشته است، نامناسب بودن تکیه گاه در 30% موارد سبب درد آرنج شده است . اکثر اپراتورها زیر پایی نداشته اند یا اگر داشته اند نامناسب بوده، زاویه 65%  آنها استاندارد نبوده و در نتیجه سبب درد در ناحیه زانو ومچ پا شده است. 50 % زاویه صفحه نمایش و ارتفاع صفحه نمایش نامناسب بوده و سبب 60% درد گردن گردیده است. 65% اختلال در دید به علت نامناسب بودن زاویه صفحه نمایش بوده و50 % فشار زیاد روی چشمها، سبب سر درد و سرگیجه شده، سیستم های معیوب روشنایی اثراتی چون سر درد، خستگی چشم، نقص بینائی، افت کار بوده است. 55% ارتفاع صفحه کلید تا زمین نامناسب بوده، فشار ناحیه دست و مچ و درد انگشتان را سبب شده است. سرعت بخشیدن اپراتور به کار، به همراه نقائص گفته شده سبب بروز 75% خستگی عمومی، در اثر اجرای حرکات فیزیکی و تحت تأثیر قرار گرفتن ارگانیسم بدن گردیده  است. 45% ضایعات عصبی و روانی  و65% استرس در اپراتورها حاصل آن بوده است. یک مورد سقط جنین نیز گزارش شده است. بیماری Reptitive motion injury  ناشی از حرکات تکراری نیز کمابیش در مچ دست دیده شد. که سبب التهاب تاندون و غلاف آن شده، هدایت عصبی را دچار اشکال می کند

بیحسی، سوزش و خارش، درد، ناتوانی در انجام درست حرکات دست، که از علائم نشانگان کارپال تونل سندرم می باشد و دیر یا زود جمع زیادی از اپراتورها از این بیماری رنج خواهند برند

چگونه سلامتی خود را هنگام کار با رایانه حفظ کنیم؟

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله نباتات علوفه ای در pdf دارای 25 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله نباتات علوفه ای در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله نباتات علوفه ای در pdf

نباتات علوفه‌ای  
مقدمه  
فواید سیلو کردن نباتات علوفه‌ای  
جو  
خصوصیات گیاه‌شناسی جو  
طبقه‌بندی زراعی  
انواع جو بدون پوشینه زراعی (لخت)  
ساختمان شیمیایی دانه جو  
ذرت علوفه‌ای  
مقدمه  
خصوصیات بوتانیکی ذرت  
ارز غذایی ذرت  
رشد  
اکولوژی ذرت  
دلایل تولید بیشتر ذرت در مناطق گرمسیر  
مهمترین واریته‌های ذرت  
عملیات زراعی  
عملیات کاشت  
1 انتخاب زمین و عملیات شخم  
2 تغذیه کودی  
عناصر کم مصرف  
3 انتخاب بذر  
4 میزان بذر  
5 تاریخ کاشت  
6 مبارزه با علف های هرز  
آبیاری  
برداشت  
یونجه  
مقدمه  
گیاه شناسی یونجه:  
تاریخ کاشت  
ارقام مختلف یونجه  
کودهای مورد نیاز یونجه  
عناصر غذایی ثانویه  
کود حیوانی  
میزان اب مورد نیاز  
مهم ترین آفات و علف هرز یونجه  
برداشت یونجه  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله نباتات علوفه ای در pdf

 وزارت جهاد کشاورزی استان گلستان، وضعیت کشت محصولات علوفه‌ای در استان گلستان
شریعی جهان‌تیغ، غلامرضا، زراعت و اصلاح نباتات جوی بدون پوشینه
شریعی جهان‌تیغ، غلامرضا، زراعت و اصلاح نباتات ذرت علوفه‌ای و سیلو‌های آن
شریعی جهان‌تیغ، غلامرضا، زراعت و اصلاح نباتات یونجه علوفه‌ای و سیلو‌های آن

مقدمه

استان گلستان با مساحتی بالغ بر 2200000 هکتار در شمال کشور قرار داشته و در ضلع شرقی دریای خزر واقع شده و از دو بخش جلگه‌ای و دشت در شمال و بخش کوهستانی در جنوبت تشکیل شده که از شمال به جمهوری ترکمنستان، از جنوب به استان سمنان، از طرف شرق به استان خراسان و از غرب به دریای خزر و استان مازندران هم‌مرز است

استان گلستان 75/1درصد کل سطح کشور را به خود اختصاص داده که از این سطح حدود 430000 هکتار اراضی جنگلی، 1126000 هکتار مرتع و بیش از 630000 هکتار اراضی زراعی است که تحت کاربرد کشت بیش از 720 نوع محصولات زراعی و باغی قرار دارد. نوع آب و هوای استان متفاوت بوده و از اقلیم نیمه خشک تا معتدل کوهستانی متغیر است. میزان متوسط ریزش‌های جوی در مناطق غرب استان و در ارتفاعات جنوبی 700 میلیمتر، در نواحی شمال شرقی و نوار مرزی 200 میلی‌متر در نوسان است. متوسط بارندگی استان، 450-400 میلیمتر می‌باشد

محصولات غالب استان گلستان شامل گندم، جو، برنج، پنبه، سویا، کلزا، آفتابگردان، دانه‌های روغنی، سیب‌زمینی و ذرت می‌باشد. سطح زیر کشت نباتات علوفه‌ای دراستان اعم از ذرت، جو، یونجه، شبدر برسیم، سورگوم و ذرت علوفه‌ای، حدود 90-80 هزار هکتار می‌باشد. در حال حاضر ظرفیت و پتانسیل تولید نباتات علوفه‌ای در استان قابل ملاحظه است، به گونه‌ای که اگر مشکلات در سطح استان مرتفع گردد، می‌تواند یکی از مراکز مهم تولید انواع علوفه در سطح کشور باشد

فواید سیلو کردن نباتات علوفه‌ای

با استفاده از نباتات سیلو شده، می‌توا در فصل زمستان از علوفه تازه و آبدار در تغذیه دام استفاده نمود
با هزینه کم، مواد خوش خوراک تازه برای فصل زمستان تهیه می‌گردد که در تولید بیشتر گوشت موثر است
با سیلوی علف‌های هرز و خشک کردن آنها، نه تنها مورد استفاده دام قرار می‌گیرند، بلکه در مبارزه با آنها نیز مفید واقع می‌گردد
علوفه زیادی در فضایی اندک ذخیره شده، در صورتی که علوفه خشک جای بیشتری را اشغال می‌کنند
علوفه خشک اگر مدتی در انبار نگهداری گردد، مقداری از مواد قندی خود را از دست داده و از ارزش آن کاسته می‌شود، در صورتی که میزان خسارت علوفه سیلویی که برای مدت طولانی‌ترین نگهداری می‌شود، بسیار کمتر است
به هنگام خشکسالی و کمبود علوفه، ضامن تامین غذای دام خواهد بود

جو

جو با نام علمی Hordeum vulgare (14=n2) یکی از مهمترین گیاهان خانواده غلات است و از نظر میزان تولید مرتبه پنجم پس از گندم، برنج، ذرت و سیب‌زمینی قرار دارد. گیاه جو در ابتدا فقط به عنوان علوفه مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما امروزه بطور گسترده در تغذیه انسان و بالاخص در تهیه نوشیدنی‌ها و مالت الکلی بکار می‌رود. جو لخت نیز از زمان‌های قدیم به علت درصد فیبر پایین آن در تغذیه دام بکار می‌رفت

جو به دو گروه 2 و 6 ردیفه تقسیم می‌شود. دو ردیفه بیشتر در صنعت مالت‌سازی و 6 ردیفه در صنایع غذایی بکار می‌رود و دارای عملکرد بالاتری نیز می‌باشد. از لحاظ سازگاری با شرایط محیطی، جو وضعیت خوبی را به دلیل قدرت تحمل شوری آن نسبت به سایر غلات داراست. سطح زیر کشت جو بدون پوشینه برای تغذیه طیور رو به افزایش است. سابقه کشت آن در ایران بیش از 30 سال می‌باشد و در حال حاضر در استان‌های کرمان، یزد، مرکزی، سیستان، گلستان، کرمانشاه، ایلام، اصفهان و ; در سطح محدودی کشت می‌گرد. جو بدون پوشینه با نام‌های پیغمبری، مهدی و کلرای بین کشاورزان معروف است. عملکرد جو بدون پوشینه بیش از عملکرد جو معمولی است و یکی از محاسن این جو، عدم ریزش دانه پس از رسیدن است. با بررسی‌های به عمل آمده، جو بدون پوشینه از نظر کیفیت عناصر مغذی شبیه به ذرت بوده و می‌تواند در ترکیب جیره‌ی غذایی طیور مورد استفاده قرار گیرد

خصوصیات گیاه‌شناسی جو

جو از فامیل گرامینه (Graminea) از زیرفامیل Hordeum می‌باشد و از انواع وحشی و اهلی تشکیل شده است. جو گیاهی است یکساله، روز بلند، اگر زمان کاشت آن بخصوص جوهای بهاره به تاخیر بیافتد، گیاه کمتر پنجه می‌زند. تعداد کروموزوم‌های آن 14=n2 است و تعداد ریشه‌چه بعد از جوانه‌زدن در حدود 8-5 است. جو دارای ریشه افشان است و شبکه ریشه انواع بهاره آن ضعیف‌تر از سایر غلات بهاره است. چون مدت زمان کاشت تا برداشت آن کمتر از سایر غلات بهاره است، ریشه‌های جو پاییزه طویل‌تر و قطورتر بوده و برای پنجه‌زدن احتیاج کمی به سرما دارد. گواشوارک در جو عریض و داسی شکل می‌باشد و زبانک (لیگول ـ Ligula) آن بزرگتر از سایر غلات است (2 تا 3 میلیمتر)

جو بدون پوشینه، گیاهی یک پایه که گل آذین آن سنبله‌ای مرکب است و در هر طرف محور اصلی سنبله، 3 گل منفرد قرار می‌گیرد. گل‌ها دارای 3 پرچم و یک مادگی با دو برچه می‌باشند. گرده‌افشانی در جو بدون پوشینه به صورت مستقیم است و گل دادن همزمان با سنبله رفتن و از قسمت تحتانی سنبله شروع می‌گردد. زمان گل دادن آن در سنبله در حدود 5 تا 8 روز طول می‌کشد. در قائده تخمدان (حد فاصل تخمدان و گلومل) در غده متورم آبدار به نام Lodicule دیده می‌شود که رشد و نمو آنها باعث باز شدن گل‌ها گردیده که از روی شکل و خواص ظاهری آنها می‌توان انواع جوها را از یکدیگر تمیز داد. دانه جو به صورت فندقه لخت و یا پوست داراست و از وضع شیار شکمی آن نیز می‌توان به انواع آن پی برد

طبقه‌بندی جو بدون پوشینه

در طبقه‌بندی بتانیکی از لحاظ پوشت‌دار بودن، دانه جو را به دو دسته تقسیم کرده‌اند

دانه لخت: که گلوم و گلومل به دانه نچسبیده و بیشتر به عنوان خوراک انسان و طیور مورد استفاده قرار می‌گیرد
دانه پوست‌دار: که گلومل و گلوم به سختی به دانه چسبیده‌اند و بیشتر به عنوان علوفه مورد استفاده واقع می‌شود

طبقه‌بندی زراعی

جو بدون پوشینه را از لحاظ زمان کاشت به دو دسته تقسیم کرده‌اند

انواع بهاره:‌ شبکه ریشه آن بسیار کم می‌باشد. مدت زمان کاشت تا برداشت از سایر غلات بهاره کمتر می‌باشد و اکثراً بعد از سه ماه برداشت می‌شوند

انواع پاییزه: جو بدون پوشینه از انواع چند پر (چند ردیفه) تشکیل شده‌اند. ریشه‌ها قطور و طویل‌تر می‌باشند و مقدار پروتئین دانه آنها کمتر از انواع بهاره بوده، ولی میزان محصول دانه آن بیش از جوهای بهاره است

انواع جو بدون پوشینه زراعی (لخت)

الف) جو دو پر

1 H. nudum؛ 2 H. undierectum؛ و 3 H. undizeocrithum

ب) جوهای چندپر

1 H. undiparaueium؛ 2 H. undipyramidatum و 3 H. undivaigare که آن را H. cieleste می‌نامند

زمان کاشت

زمان کاشت جو بدون پوشینه در استان گلستان بستگی به شرایط محیطی منطقه کاشت داشته و اکثراً جوهای پاییزه قبل از فرا رسیدن سرمای زمستان و قبل از گندم پاییزه کاشته می‌شوند

عملیات زراعی (تهیه زمین)

آماده کردن زمین مستلزم اجرای عملیات شخم و دیسک به همراه نرم کردن خاک و از بین بردن کلوخه‌ها می‌باشد

عملیات کاشت

بذرکاری به صورت دست‌پاش و یا بوسیله بذرکارها بطور خطی انجام می‌پذیرد. فواصل بوته‌ها در کشت دست‌پاش یکنواخت بوده، در حالی که در کشت‌های خطی فواصل زیادی بین خطوط خالی مانده و علف‌های هرز فرصتی برای حضور بدست می‌آورند

عمق بذر

عمق بذر در خا به عواملی نظیر زراعت دیم یا آبی، کیفیت زمین و ; بستگی داشته که حداکثر 6-5 سانتیمتر خواهد بود. در اراضی دیم، عمق کاشت زیاد بوده تا بذر برای روییدن از رطوبت بیشتر اعماق استفاده نماید. در اراضی حاصلخیز و مرغوب بذر در عمق کمتری کاشته شده و جوانه‌ها زودتر از خاک بیرون می‌آیند. در زمین‌های ناهموار، بذر در عمق بیشتری قرار گرفته تا شرایط خاک مشکلی در جوانه‌زنی ایجاد نکند

آبیاری مزرعه

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله مکانیسم تثبیت بیولوژیکی ازت در pdf دارای 56 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مکانیسم تثبیت بیولوژیکی ازت در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله مکانیسم تثبیت بیولوژیکی ازت در pdf

مقدمه               
ارگانیسمها و روابط همزیستی در تثبیت ازت      
آلی‌پرورهای آزادزی         
نورپرورهای آزادزی         
دی‌آزوتروفهای همیار گندمیان    
لگومها             
همزیستی های اکتینوریزی    
همزیستی های نورپروری       
عامل ژنتیکی کنترل کننده   
عوامل محیطی          
اولین مرحله تثبیت ازت به روش همزیستی        
آلودگی ریشه‌های لگوم توسط ریزوبیوم         
فرآیند بیوشیمیایی تثبیت ازت            
منابع               

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله مکانیسم تثبیت بیولوژیکی ازت در pdf

الدرا،پال. فرانسیس ای،کلارک. میکروبیولوژی وبیوشیمی خاک.1376 ترجمه:  علی‌اصغرزاده, ناصر. انتشارات دانشگاه تبریز. 425ص
تایزوزایگر. فیزیولوژی گیاهی. 1379 جلددوم. ترجمه: محمدکافی  وهمکاران. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 379ص
فرانکلین پی.گاردنر. آر. برنت پی یرس. راجر ال. میشل.  فیزیولوژی گیاهان زراعی. 1379 ترجمه:کوچکی، عوض و غلامحسین سرمدنیا. 400ص

Sharma. A. k. 2002. Biofertilizers For sustainable agriculture. Agrobios india. PP. 156-

مقدمه

ازت به عنوان یک عنصر کلیدی در ساختمان بسیاری از ترکیبات موجود در سلولهای گیاهی مطرح است. این عنصردر فسفونوکلئوتید و اسیدهای آمینه هم وجود دارد که این ترکیبات نیز به نوبه خود به ترتیب اسیدهای نوکلئیک و پروتئینها را می‌سازند. دسترسی به ازت برای گیاهان زراعی از عوامل مهمّ محدود‌کننده تولیدات کشاورزی است. این واقعیت که فقط اکسیژن، کربن و هیدروژن بیش از ازت در سلولهای گیاهی وجود دارند، مبیّن اهمیّت این عنصراست

در بیوسفر، ازت به اشکال متفاوتی وجود دارد. 78% حجم هوای اتمسفر را ازت ملکولی (N₂) تشکیل می‌دهد. در بسیاری از موارد این مقدار فراوان ازت مستقیماً در دسترس گیاهان قرار نمی‌گیرد. استفاده از ازت اتمسفر، مستلزم  شکستن پیوند سه‌گانه بین اتمهای (N = N) آن است که گیاهان عالی مستقیماً و به تنهایی توان انجام این واکنش را ندارند. از سوی دیگر اشکال نیتراته و آمونیاکی ازت به راحتی جذب گیاه می‌گردند(فصل 5). مصرف گیاهان توسط حیوانات علفخوار موجب حرکت بیشتر ازت در زنجیره‌های غذایی می‌شود و ازت سرانجام از طریق تجزیه اجساد حیوانات و گیاهان به زمین بازمی‌گردد. این مراحل بخشی از چرخه ازت را تشکیل می‌دهند

تبدیل ازت مولکولی به اشکال دیگر آن نظیر نیترات یا آمونیاک را تثبیت ازت می‌گویند. این فرایند در غالب فرایندهای طبیعی و مصنوعی قابل انجام است. درشرایط دمای بالا (حدود C ْ200 ) و فشار بالا حدود (200 اتمسفر)، ازت مولکولی با هیدروژن ترکیب شده و آمونیاک (NH₃) تولید می‌شود. برای انجام این واکنش شرایط خاصی لازم است تا برای انرژی فعّال بالای آن غلبه کند. این واکنش که به نام فرایند هابر موسوم است نقطه آغازین در تولیدات متنوع صنعتی و کشاورزی به شمار می‌آید. در جهان سالانه حدود 50 میلیون تن ازت به روش صنعتی تثبیت می‌گردد

این مقدار حدود 12% از کلّ ذخیره اتمسفر را شامل می‌شود که سالنه از آن خارج می‌شود (شکل 2-12، ب) (مارشنر، 1986). فرایند های طبیعی سهم بیشتری در تثبیت ازت دارند (وسویچ، 1983). 10% ازکلّ ازتی که به روش طبیعی تثبیت می‌گردد، ناشی از رعدو برق است. رعدو برق سبب می‌شود که رادیکالهای آزاد هیدروکسیل، اتمهای آزاد هیدروژن، اتمهای آزاد اکسیژن حاصل از بخار آب و اکسیژن موجود در اتمسفر و ترکیباتی فعالی از این قبیل، با نیتروژن مولکولی ترکیب شده و تولید اسید نیتریک (HNO₃) نمایند، که این ترکیب نیز توسط آب باران به زمین می‌رسد. بخش بسیار کوچکی از تثبیت ازت ناشی از واکنشهای فتوشیمیایی با دخالت اکسید نیتریت گازی و اُزن در استراتوسفر است. اسید نیتریکی که به این ترتیب تولید می‌شود سرانجام به بخشهای پایینتر اتمسفر راه یافته واز آنجا نیز توسط باران به زمین می‌رسد

90% باقیمانده تثبیت ازت، به روش طبیعی و توسط میکروارگانیسم ها و از طریق فرایندی که اصطلاحاً تثبیت بیولوژیکی ازت نامیده می‌شود انجام می‌شود (شکل 1-12، ب). تثبیت بیولوژیکی ازت توسط باکتریهای آزادزی شامل سیانو باکتریها و باکتریهای همزیست با گیاهان انجام می‌گیرد (بوریس، 1976؛ مارشنر، 1986). این موجودات دارای یک سیستم آنزیمی هستند که قادر است ازت مولکولی را تجزیه کند. از نقطه نظر کشاورزی نیز تثبیت بیولوژیکی ازت اهمیت زیادی داشته و منبع مهمی برای ازت خاک محسوب می‌گردد، چرا که نیاز گیاهان زراعی صرفاً از طریق کودهای شیمیایی تأمین نمی‌گردد (شوبرت و ولک، 1982)

واکنشهای چرخه ازت که نهایتاً سبب تثبیت آن می‌گردند، شامل تغییر اشکال تثبیت شده و بازگشت ازت به اتمسفر نیز می‌گردد. اشکال آلی ازت نظیر اسیدهای آمینه که از طریق تجزیه بقایای گیاهی و حیوانی به خاک برمی‌گردند، طیّ فرایند آمونیاکی شدن به آمونیاک تبدیل می‌گردند. باکتریها و قارچهای موجود در خاک ازت آمونیاکی را به آمونیاک آزاد تبدیل می‌کنند

این نیز به نوبه خود می‌تواند با اجزای موجود در خاک ترکیب شده و نمکهای آمونیومی تولید کند، همچنین آمونیاک آزاد شده می‌تواند در ابتدا به نیتریت (NO₂^-) وسپس به نیترات (NO₃^-)  اکسید شود که این فرایند را نیتریفیکاسیون گویند. اکسیداسیون آمونیاک به نیتریت توسط باکتریهای گروه نیتروزو (نیتروزوموناس) انجام می‌شود در حالی که اکسیداسیون نیتریت به نیترات بیشتر توسط باکتریهای گروه نیترو (نیتروباکتر) انجام می‌پذیرد

نیتروژن موجود در خاک به فرم نیتراتی می‌تواند به سرعت جذب گیاه گردد یا طیّ فرایند دنیتریفیکاسیون احیا شده و به صورت ازت مولکولی (N₂) به اتمسفر باز گردد. بسیاری از باکتریها در غیاب اکسیژن و با وجود ترکیباتی چون NO₃^-، NO₂^-و یا N₂O از دنیتریفیکاسیون به عنوان منبعی برای تأمین انرژی تنفسی استفاده می‌کنند (بیورز، 1976)

دنیتریفیکاسیون فرایند بیولوژیکی مهمی به شمار می‌آید. زیرا در غیاب این فرایند نیترات به سرعت در اقیانوسها انباشته خواهد شد.  علاوه براین وقتی میزان ازت تثبیت شده در یک سال را (125 میلیون تن) با میزان ازت برگشتی به اتمسفر از طریق  دنیتریفیکاسیون (93میلیون تن) مقایسه می‌کنیم باز هم مقداری ازت به عنوان مانده داریم (دلویچ،1983). این یافته نشان می‌دهد که این میزان مازاد ازت تثبیت شده همان مقداری است که به آرامی در خاک، دریاچه‌ها و اقیانوسها انباشته می‌گردد

ارگانیسمها و روابط همزیستی در تثبیت ازت

بیش از 2000سال قبل در نوشتجات رومیان به اثرات مفید گیاهان لگوم اشاره شده است. نویسندگان چینی طی همان دوره درباره اثرات مفید کاربرد سرخس آبزی (آزولا) در کشت برنج مطالبی نوشته اند. کتابی درباره تکنیکهای کشاورزی تحت عنوان « فنون تغذیه مردم»
(Child Min Tao – shu) که 540 سال پس از میلاد مسیح نوشته شده، کشت و کاربرد آزولا را در مزارع برنج توضیح می‌دهد. اروپای غربی با کاربرد لگوم‌ها در تناوب سبب پایداری کشاورزی شده و امکان صنعتی شدن را فراهم آورد. آقای هامفری دیوی در سال 1813 اولین فردی بود که عنوان نمود: نیتروژن ( ازت) از اتمسفر گرفته می‌شود. او نوشت « به نظر می‌رسد که لوبیا و نخود، خاک را برای کشت گندم مساعد می‌کنند» .جی. بی. بوسینگالت در مطالعات تناوب زراعی خود در فرانسه، یک سری مقاله از سال 1837 تا 1842 انتشار داده ودر آنها اصول ورود ازت بوسیله لگوم‌ها را بنا نهاد. آلبرت تیئر در سال 1856 در آلمان نوشت: « اخیراً کاشت شبدر سفید با محصول بعدی، بسیار معمول شده است. فقط تعداد بسیار کمی از کشاورزان بی‌تفاوت و تنبل یا افرادی که سخت طرفدار نظریات خود و سنتها هستند، این عمل را انجام نمی‌دهند»

اهمیت غده‌ها در تثبیت ازت بصورت همزیستی توسط هلریژل و ویلفارت در سال 1886 توضیح داده شد. بیجرینک در سال 1888 ارگانیسمهای تثبیت کننده N₂ در لگومها را جداسازی کرده و آنها را باسیلوس رادیسکولا نام نهاد. این باکتریها بعداً ریزوبیوم نامگذاری شدند. جنس کلاستریدیوم که باکتری تثبیت کننده ازت غیر همزیست می‌باشد در سال 1890 توسط وینوگرادسکی جداسازی شد و ازتوباکتر که هوازی می‌باشد در سال 1901توسط بیرجینک معرفی گردید. تا پایان این قرن، تقریباً تمام میکروارگانیسمهای تثبیت کننده ازت شناسائی شده بودند

گروههای متنوعی از هسته دارها دارای آنزیم نیتروژناز (مسئول تثبیت N₂)هستند. این باکتریها امروزه دی‌آزوترف نامیده می‌شوند و شامل باکتریهای آلی‌پرور، باکتریهای  نورپرورگوگردی وسیانوباکترها (جلبک سبز- آبی) می‌باشند. (جدول)

آلی‌پرورهای آزادزی

نمونه‌ای از باکتریهای آزاد هوازی و تثبیت‌کننده ازت که از مواد آلی بعنوان منبع انرژی استفاده می‌کنند ازتوباکترها می‌باشند ودر خاکهای خنثی و قلیائی یافت می‌شوند. باکتریهای مشابه آن نظیر بیجرینکیا و در‌کسیا محدوده وسیعی از PH‌ را تحمل می‌کنند واغلب در خاکهای اسیدی مخصوصاً مناطق گرمسیری یافت می‌شوند. تجزیه ژنتیکی نشان می‌دهد که شباهت بیجرینکیا به آزوسیپریلوم (باکتری تثبیت کننده ازت)بیشتر از ازتوباکتراست. این ارگانیسمها، همچنین جنس کلبسیلا (تثبیت کننده ازت) درمحیطها‌ی مرطوب بر روی برگ یا در پوشش برگ (فیلوسفر) ونیز در خاک و سطح ریشه فعالیت می‌کنند

ازتوباکتر، بیجرینکیا و ریزوبیوم برای تولید انرژی موردنیاز در تثبیت N₂  ، به شرایط هوازی نیاز دارند. معذالک در این ارگانیسمها و دیگر دی‌آزوتروفها، فعالیت آنزیم نیتروژناز درحضور O₂ محدود می‌گردد. مکانیسمهای اختصاصی برای حفاظت نیتروژناز شامل قرار‌گرفتن باکتری در داخل یاخته و احاطه شدن آن بوسیله چندین غشاء می‌باشد. تولید مواد لزج بوسیله یاخته ها نیز یک مکانیسم حفاظتی است که در نتیجه این عمل، انتشار O₂به طرف آنزیم کاهش می‌یابد

خصوصیت دیگر باکتریهای هوازی تثبیت کننده ازت، تنفس شدید در داخل یاخته خود باکتری است. این عمل در ازتوباکتر به کاهش غلظت O₂ در داخل باکتری کمک می‌کند. تصور بر این است که آنزیم نیتروژناز در حضور O₂ جهت سازگاری با آن، تغییر ساختمان داده ولی قادر به تثبیت ازت نخواهد بود. این تغییر برگشت پذیر بوده ودر صورتیکه O₂ به مدت طولانی داخل باکتری حضور نداشته باشد، این آنزیم به حالت تثبیت ازت برمی‌گردد

ارگانیسمهای میکروهوازی اختیاری نظیر کلبسیلا، آزوسیپریلوم و باسیلوس در محیطهائی که نیاز به جلوگیری از O₂ وجود ندارد، انرژی خود را به فرم ATP توسط مسیر اکسیداتیو تولید می‌کنند. دی‌آزوتروفهای بی‌هوازی نظیر کلاستریدیوم و احیا کننده های سولفات شامل دسولفوویبریو و دسولفوتوماکولوم نیز از ترکیبات آلی به عنوان دهنده الکترون استفاده می‌کنند. با وجود این، مسیر تخمیری این ارگانیسمها منجر به تشکیل موادآلی حدواسط شده و انرژی کمی برای تثبیت ازت، قابل دسترس خواهد بود. برخی شرایط محیطی هم وجود دارند که مواد اولیه قابل دسترس در آن زیاد بوده و شرایط بی‌هوازی هم حاکم است (نظیر ماندابها) که در این حالت مقادیر قابل توجهی N₂توسط این ارگانیسمها تثبیت می‌شود. شرایط بیهوازی، توانائی کسب انرژی از اکسیداسیون مواد اولیه را کاهش می‌دهد. شرایط بیهوازی، همچنین رقابت استفاده از این مواد اولیه را به وسیله ارگانیسمهای دیگر نظیر باکتریها و قارچهای هوازی، کاهش می‌دهد. مقدار ازت تثبیت شده بوسیله دی‌آزتروفهای آزادزی و ارگانیسمهای فیلوسفری، عموماً چند کیلو‌گرم در هکتار می‌باشد. تحقیقات نشان می‌دهند که بدون استثناء در همه مکانها فرآیند تثبیت ازت، اگر چه مقدار آن کم باشد، صورت می‌گیرد. تأثیر دی‌آزوتروفهای آزادزی وقتی قابل ملاحظه است که در مقیاس جهانی مورد نظرقرارگیرد مخصوصاً در مناظقی که چرخه ازت در داخل خاک برقرار بوده و سرعت کم رشد گیاهان، نیاز ازته آنها را کاهش می‌دهد

نورپرورهای آزادزی

دریوس در سال 1982 نشان داد که سیانوباکتری‌ها (جلبک‌های آبی ـ سبز) ازت تثبیت می‌کنند. آنها در اکثر محیط‌های آبی حضور دارند. آنها همچنین در سطح یا درست زیر سطح اکثرخاکها مخصوصاً در نواحی که جدیداً در معرض فرسایش بوده یا تازه از آب بیرون آمده باشند، یافت می‌شوند. سیانوباکترها در اکثر محیطهای آبی نظیر شالیزارها و دریاچه‌های کوچک با مقادیر متوسطی از عناصر غذائی، دیده می‌شوند. در این مکانها گاهی می‌توانند توده هائی را بوجود آورند که تولید مواد سمی بسیار قوی (مخدر اعصاب) برای جانوران می‌کنند. آنها تنها پیش هسته‌هائی هستند که همانند گیاهان عالی مکانیسم فتوسنتزی داشته و دارای فتوسیسنم II بوده و O₂  متصاعد می‌کنند ولی در محیطهای کم نور و کم اکسیژن می‌توانند زنده بمانند

سیانوباکترهای دی‌آزوتروف آزادزی سه شکل مرفولوژیک دارند.سیانوباکترتک‌یاخته‌‌ای، گلوئوتس (قبلاً بنام گلوئوکاپسا شناخته می‌شود) ارگانیسم هوازی خاکزی و حساس به نور زیاد می‌باشد. این باکتری، نیتروژناز خود را بوسیله مکانیسمی شبیه ازتوباکترها که در آن، آنزیم به وسیله غشاهائی پوشیده شده، از اکسیژن تولید شده طی فتوسنتز، حفاظت می‌کند

 توانائی تثبیت N₂ مخصوصاً در سیانوباکترهای رشته ای که دارای یاخته های اختصاصی بنام هتروسیست هستند به فراوانی دیده می‌شود (شکل). هتروسیستهای با دیواره ضخیم که در طول رشته از هر 15-10 یاخته بوجود می‌آیند، آنزیم نیتروژناز خود را در مقابل صدمات O₂ بوسیله مکانیسم فیزیکی با ایجاد غشاهائی که انتشار گازها را کاهش می‌دهد، حفاظت می‌کند. فقدان فتوسیستم II (سیستم فتوسنتزی تولید‌کننده O₂) در هتروسیستها به حفاظت این آنزیم کمک می‌کند. جنس نوستوک که نمونه ای از انواع رشته ای هتروسیست دار می‌باشد، بصورت پوسته ای در بسیاری از مراتع و خاکهای بیابانی دیده می‌شود. این پوسته ممکن است به مدت طولانی خشک شده ولی در اثر بارندگی های کوتاه مدت یا شبنم صبحگاهی، مرطوب و فعال شده و تثبیت N₂ انجام دهد. این پوسته نیاز به کلسیم دارد لذا خاکهای آهکی را ترجیح می‌دهند، همچنین اغلب به فسفر معدنی اعم از کود فسفری تولید شده طی آتش سوزی، پاسخ می‌دهند. سومین نوع مرفولوژیک شامل سیانوباکترهای رشته ای بدون هتروسیست بنام پلکتونما می‌باشد

شالیزارها بهترین محل برای مطالعه سیانوباکترها هستند که در آنها آنابنا، گلئوتریچیا و سیتونما دیده می‌شوند. این ارگانیسمها با کاشت دراز مدت برنج طی هزاران سال استقرار پیدا کرده اند. تحت همچون شرایطی اندازه گیری مقدار تثبیت ازت شامل آلی‌پرورهای آزادزی و نورپرورهای آزادزی می‌باشد

همانند تمامی اندازه گیریهای تثبیت ازت، مقدار تثبیت شده بستگی به شرایط محیطی نظیر رطوبت، عناصر قابل جذب و دوره ای که تثبیت ازت بطور مؤثر صورت می‌گیرد، دارد. برآوردهائی از مقدار تثبیت ازت بطور متوسط 30کیلوگرم در هکتار و سال بوده و گاهی تا year ^-1  Kg ha ^-1 70دیده می‌شود

باکتریهای نورپرور تثبیت کننده ازت به غیر از سیانوباکترها نیز وجود دارند که آبزی بوده ودر دریاها و آبهای شیرین زندگی کرده اما در آنها، H₂O طی فتوسنتز به عنوان دهنده الکترون عمل نمی‌کند و O₂نیز تولید نمی‌شود. دهنده الکترون در اینها H₂S وS می‌باشند. این ارگانیسمها اگر چه مرفولوژی متنوعی دارند (جدول) ولی در راسته سودومونادال قرارمی‌گیرند. در آنها اغلب در حد فاصل رسوبات کف دریاچه ها و آب یافت می‌شوند، جائی که پتانسیل رداکس پائین بوده، ترکیبات گوگردی احیا شده وجود داشته و نور می‌تواند در آن نفوذ کند

باکتریهای سبز گوگردی و ارغوانی گوگردی، فتولیتوتروف بوده که با استفاده از H₂S بعنوان دهنده الکترون، CO₂ را در حضور نور احیا می‌کنند. باکتریهای ارغوانی گوگردی (رودوسپیریلوم) طی عمل فتوسنتز به ترکیبات آلی بعنوان دهنده الکترون نیاز دارند و نورآلی‌پرور هستند. این ارگانیسمها همچنین می‌توانند ترکیبات آلی را بعنوان منبع انرژی بکاربرند. اگر چه فتوسنتز آنها بایستی در شرایط بی‌هوازی انجام گیرد ولی می‌توانند در شرایط هوازی بصورت شیمی آلی‌پرور عمل کنند. اهمیت آنها در تثبیت ازت وقتی قابل ملاحظه می‌گردد که بصورت توده متراکم رشد کنند

دی‌آزوتروفهای همیار گندمیان

 

کلمات کلیدی :