پایان نامه

 

  مقاله بیماری های گیاهی در pdf دارای 92 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بیماری های گیاهی در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله بیماری های گیاهی در pdf

مقدمه         
تعریف بیماری در گیاهان      
طبقه بندی بیماریهای گیاهی   
عوارض فیزیولوژیکی   
تشخیص بیماری گیاهی   
اصول کُخ         
توسعه بیماری در گیاه   
مراحل ابتلاء گیاه به بیماری   
کلیاتی در مورد قارچها و ارتباط آن با گیاهان عالی       
تولید مثل         
نحوه انتشار قارچها      
زمستانگذرانی قارچهای بیماریزا در گیاهان       
تغذیه و رشد قارچها      
مبارزه با بیماریهای قارچی   
علائم ناشی از حمله قاچها در گیاهان          
تشخیص قارچها      
طبقه بندی قارچها      
شاخه Mastigomycota   
قارچهای رده ی  Oomycetes          
شاخه ی   Amastigomycota  
1 ـ زیر شاخهZygomycotina           
2 ـ زیر شاخهAscomycotina          
انواع آسکوکارپ ها   
3 ـ زیر شاخه          Basidiomycotina        
4 ـ زیر شاخهDeuteromycotina  
طبقه بندی قارچهای ناقص   
بیماریـهای نـاشی از Oomycetes
بیماری مرگ گیاهچه   
گموز مرکبات      
بیماری سوختگی شاخه و برگ سیب زمینی و گوجه فرنگی    
زنگ سفید خاجیان      
بیماریهای سفیدکهای دروغی   
سفیدک دروغی توتون   
سفیدک دروغی کاهو   
سفیدک دروغی انگور   
سفیدک دروغی خیار و سایر کدوئیان          
بیماریهای ناشی از Ascomycetes
بیماری پیچیدگی برگ هلو (لب شتری)          
بیماری لکه سیاه سیب   
بیماری هلندی نارون      
سفیدک های سطحی (حقیقی)   
سفیدک سطحی غلات   
سفیدک سطحی (پودری) گلسرخ          
سفیدک سطحی (پودری) شمشاد          
بیماریهای ناشی از Basidiomycetes
زنگها         
زنگ سیاه گندم      
زنگ زرد گندم      
زنگ قهوه ای گندم      
مبارزه با زنگهای غلات   
جدول مقایسه زنگ سیاه، زرد، قهوه ای          
سیاهکها         
سیاهک آشکار گندم و جو   
ساهیک مخفی گندم   
سیاهک سخت یا پوشیده جو   
سیاهک ذرت دانه ای   
بیماریهای ناشی از Deuteromycetes
ریزوکتونیا      
ریزوکتونیای پنبه      
بیماری غربالی درختان میوه هسته دار          
هلمنتوسپوریوم غلات   
بیماری لکه قهوه ای برنج   
بیماری بلاست برنج      
پژمردگی بعضی گیاهان زراعی در اثر میسلیوم       
بیماری پژمردگی یا بوته میری پنبه          
بیماریهای ناشی از قارچ فوزاریوم
بوته میری پنبه      
بیماری لکه موجی گوجه فرهنگی و سیب زمینی        
ویروسها
خواص شیمیایی ویروسها   
چگونگی انتقال ویروسهای گیاهی          
علائم بیماریهای ویروسی   
کنترل ویروسهای گیاهی   
موزائیک توتون      
بیمارهای ویروسی مرکبات   
بیماری تریستیزا یا غم   
بیماری پسوروز      
بیماری ویروسی نقش حلقوی مرکبات          
بیماری گسیلوسپوروز   
موزائیک خیار      
ویروئیدها
بیماری اگزوکورتیس مرکبات   
بیماریهای میکوپلاسمایی   
بیماری ریزبرگی مرکبات «Stubborn»          
باکتریها
مشخصات باکتریهای بیماریزایی گیاهی          
علائم بیماریهای باکتریایی در گیاهان          
طبقه بندی باکتریها      
انتشار باکتریها      
کنترل بیماریهای باکتریایی   
پوسیدگی نرم باکتریایی سبزیجات          
بیماری گال طوقه      
نماتدها
ساختمان بدن      
علانم نماتد زدگی      
طبقه بندی نماتدها      
مبارزه عمومی با نماتدها   
نماتد گالزای گندم      
نماتد مولد غده در ریشه   
نماتد کیت دار      
نماتد مرکبات      
گیاهان انگل گلدار
سس         
دارواش         
گل جالیز         
کمبود عناصر غذایی در گیاه          

مقدمه

از آنجایی که ادامه زندگی انسان و حیوان بستگی مستقیمی به گیاهان سبز دارد، بنابراین سلامت گیاهان در زندگی همه افراد بشر مؤثر است.  میزان رشد و باروری گیاهان به عوامــل محیطی از قبیل عوامل آب و خاک ، نور و حرارت و بالاخره ایمنی آنها در برابر عوامل نامساعد بستگی دارد. برای بیماریهای گیاهی تعریف خاصی وجود ندارد در عین حال بطور خلاصه میتوان گفت بنا بر تعریف بیماریهای گیاهـی یا آسیب شناسی گیاهی با عوامل زیر در ارتباط است

 1 ـ موجودات زنده و عوامل محیطی مولد بیماری در گیاه

2 ـ طرق ایجاد بیماری توسط عوامل مذکور در نباتات

3 ـ تأثیر متقابل عوامل مولد بیماری و گیاه بیمار

4 ـ روشهای جلوگیری از بیماری یا تعدیل آن یا مبارزه با آن قبل یا بعد از حمله به گیاه می باشد

 وظیفه هر فرد گیاه پزشک ( در بخش بیماریها ) مطالعه در باره بیماریهائی در گیاه می باشد که از جمله قارچها ، باکتریها ، میکوپلاسماها ، ویروس ها ، ویروئید ها ، نماتدها و پروتوز آهـا شامل می شود . همچنین بررسی در باره اختلالات ناشی از ازدیاد ، عدم تعادل و یا کمبود بعضی از عوامـل فیزیکی و شیمیائی مانند رطوبت ، حرارت و مواد غذائی به عهده متخصص بیماری گیاهی( پاتولوژیست) سپرده شده است. هر چند کـه علم بیماریهای گیاهی سعـی در افزایش معلومات بشـر در زمینه ی چگونگی علـل و ایجاد بیماری در گیاه دارد ولی علمی است که بیشتر هدف کاربردی دارد . بدین معنی که هـدف نهایی آن مبارزه با تمام بیماریهای گیاهی می باشد تـا میلیونها انسان گـرسنه را از خطر قحطی نجات دهد. بــه عبارت بهتر ازدیاد محصول از نظر کیفی و کمی با رعایت کلیه عوامـل بازدارنده در رسیدن به چنین هدف عالی است

تعریف بیماری در گیاهان

بیماری در گیاه عبارت است از هر گونه اختلال که در اثر حمله پاتوژن Pathogen ( عامل بیماریزا ) یا عوامل محیطی در گیاه بوجود آمده و به نحوی از تولید ، انتقال و مصرف آب ، املاح و غذا ممانعت به عمل می آورد که موجب تغییراتی در ظاهر گیاه و کم شدن محصول آن می شود . پاتوژن می تواند با بکارگیری روشهای زیر در گیاه ایجاد بیماری نماید

1 ـ به مصرف رساندن محتویات سلول میزبان در اثر تماس با آن

2 ـ از بین بردن با ایجاد اختلال در متابولیسم سلولهای میزبان از طریق ترشح زهرآبه ، آنزیم و مواد تنظیم کننده رشد

3 ـ تضعیف گیاه با جذب دائم مواد غذائی از سلولهای میزبان

4 ـ مسدود نمودن مسیر حمل ونقل شیره پرورده و شیره خام در بافت های آوندی

بیماریهائی که از عوامل محیطی ( عوامل غیر زنده ) ناشی می شوند در اثر زیادی یا کمی عوامل حیاتی ( مانند حرارت و نور ) و یا کمی یا زیادی مواد شیمیایی قابل جذب و ضروری گیاه حاصل می گردند

 اگر چه بیماریهای گیاهی به وسیله ی علائم آنها شناخته می شوند ولـی بایستی توجـه نمود کـه بیماریها ، علائم یا بوجود آورنده علائم نبوده بلکه فعل و انفعالاتی هستند که بین میزبان و پاتوژن یا میزبان و عوامل محیطی صورت می گیرد و ظهور علائم یا حالت بیماری را باعث می شوند . بنابراین خود پاتوژن، بیماری نیست بلکه عامـل بیماری است و بیمـاری مجموع فعـل و انفعلات شیمیایی عادی است که متوقف شده و فعل و انفعالات شیمیایی غیـر عادی است کــه در نتیجه تحریک سلولهای گیاهی بوسیله پاتوژن انجام می پذیرد

اهمیت بیماریهای گیاهی

بیماریهای گیاهی برای انسان از اهمیت ویژه ای برخوردار است ، زیرا باعث خسارت به گیاهان و فراورده های آن می شود . نوع و میزان خساراتی که به وسیله بیماریهای گیاهی به گیاهان وارد می شود معمولاً به نوع پاتوژن ، منطقه ، شرایط محیط و روشهای مبارزه ای کـه به کار می رود ممکن است بسیار ناچیز و با بلعکس تا حدود 100/0 باشد

- خسارتهای مالی وارده به زارعین در اثر بیماریهای گیاهی ممکن است غیر مستقیم باشد . گـاهی اوقات زارعین به علت وجود یک بیماری ناچارند آن مقدار از یک گیاه را کشت کنند که در مقابل بیماری مقاوم باشند و از کشت واریته های حساس ولی مرغوبتر چشم پوشی کنند

- بیماریها باعث محدودیت زمان نگهداری محصولات تازه می شوند و همیـن مسئله کشاورزان را ناگزیر از آن می سازد که فرآورده ها را در همان مدت کوتاهی که جنس فراوان و ارزان است بفروشند

تاریخچه بیماریهای گیاهی

بشر از روزگاران قدیم به وجود بیماریهای گیاهی آگاهی داشت . تئوفراستوس ( 370 تا 286 ق. م ) اولین کسی بود که بیماریهای درختان ، غلات و حبوبات را مورد مطالعه قرار داد ولی کار وی جنبه نظری داشت و بر اساس تجربه استوار نبود. کشف میکروسکوپ در قرن 17 نقطه عطفی در علم زیست شناسی و علوم وابسته محسوب می شود

  در سال 1729 میشلی بوسیله یکروسکوپ (( بذرها )) یا اسپورهای قارچ ها را مطالعه کرد و نشان داد که چنین (( بذرهایی )) قادرند موجوداتی از نوع خود بوجود آورند.  باکتری مولد سیاه زخم در حیوانات در سال 1876 توسط پاستور  و کُخ کشف شد . در سال 1878 بوریل نشان داد که خشک شدن سرشاخه های سیب و گلابی از حمله یک نوع باکتری ناشی می شود

  اولین نماتد انگل گیاهی نیدهام در سال 1743 ازخوشه گندم جدا شد . ولی سایر نماتدها از جمله نماتد های مولد غده ( گال ) در ریشه بیش از یکصد سال بعد یعنــی حدود سال 1850 شناخته شدند . در سال 1886 مایر مؤفق شد با تزریق شیره گیاه توتون آلوده به (( موزائیک )) ایـن بیماری را در توتون سالم تکثیر دهد . ولی وی فکر می کرد که عامل موزائیک نوعی باکتری باشد

 بیجرینگ در سال 1898 ثابت کرد که موزائیک توتون در اثر حمله ویروس ناشی می شود . ماهیت ویروس در سال 1935 توسط استنلی شناخته شد . در سال 1931 استاهل وجود پروتوز آهای تاژکدار را در بافت آبکش درختان قهوه مشاهده کرد . این عوامل زنده باعث تشکیل بافت آبکش غیر عادی و پژمرده شدن درختان قهوه می شدند . در سال 1967 عوامل شبه میکو پلاسمایی در بافت آبکش چند گیاه آلوده به یک بیماری که ناقل آن زنجرهای برگ بودند ، توسط دوئی مشاهده شد

  ویروئید ها که مولکولهای RNA بیماریزا می باشند در سال 1971 توسط دینر  و  ویکتزیاها  به عنوان عامـل بیماری در گیاه در سال 1972 کشف شدند . چنانچه ملاحظه می شود روزبروز بر شمار عوامـل بیمـاریزای گیاهــی که قبلاً ناشناخته بوده اند افزوده می شود و دانش بیماریهای گیاهی از این نظر کاملاً جوان است ، و در واقع مراحل اولیه تکامل خود را می گذراند . هزاران عامل بیماریزا وجود دارند که هنوز شناخته نشده اند

طبقه بندی بیماریهای گیاهی

در طبیعت صدها بیماری وجود دارد که گیاهان زراعی را تهدید میکند. بطور متوسط هر گیاه به بیش از یکصد بیماری مبتلا می شود . هر عامل بیماریزا می تواندفقط یک واریته را آلوده نماید و یا گاهی در بیش از یکصد گونه گیاه تولید بیماری نماید. به منظور سهولت مطالعه بیماریهای گیاهی باید آنها را طبقه بندی نمود . گاهی بیماریهارا از روی علائم ایجاد شده در گیاه تقسیم می کنند ( مثلا‌ پوسیدگی ریشه ، شانکر ، پژمردگی ، لکه برگی ، بلایت ، آنتراکنوز ، زنگ ، سیاهک ، موزائیک و غیره ) ، زمانی هم از روی اندام مورد حمله ( مثلا بیماریهای ریشه ،بیماریهای شاخ و برگ ، بیماریهای میوه و غیره ) و گاهی بر حسب نوع گیاه مورد حمله  ( مثلا بیماریهای نباتات زراعی ، بیماریهای نباتات باغی ، بیماریهای سبزیجات و غیره ) این تقسیم بندی انجام می شود. ولی باید گفت بهترین صفت برای طبق بندی بیماریهای گیاهی از روی نوع عامل بیماری(پاتوژن) میباشد

 بر اساس روش مزبور طبقه بندی بیماریها به شرح زیر می باشد

 الف ـ بیماریهای گیاهی انگلی ( واگیردار) ( Biotic diseases   )

1ـ بیماریهای ناشی از قارچهای بیماریزا در گیاهان کشاورزی

2ـ بیماریهای ناشی از ویروس ها و ویروئیدها در گیاهان کشاورزی

3 ـ بیماریهای ناشی از از میکوپلاسماها در گیاهان کشاورزی

4 ـ بیاریهای ناشی از باکتریهای بیماریزا در گیاهان کشاورزی

5 ـ بیماریهای ناشی از نماتدهای مضر گیاهی در گیاهان زراعی ( نظیر نماتد مولد غده و نماتد گندم )

6 ـ بیماریهای ناشی از انگلهای گلدار (دارواش  و گل جالیز  )

7 ـ بیماریهای ناشی از پرتوزوآها

         از عوامل بیماریزای واگیردار فقط نماتدها و پروتوزآها در سلسله جانوری قرار دادند. نماتدها،ویرووسها و عده ای از قارچها (مانند سفیدکها و بعضی از زنگها ) انگل اجباری میباشند. یعنی تنها قادرند در موجود زنده رشد کنند ، ولی باکتریها ، بیشتر قارچها و میکو پلاسماها میتوانند هم روی موجود زنده و هم غیر زنده (محیط کشت مصنوعی) رشد یابند. دسته اخیر را انگل های غیر اجبار مینامند.

         روش حمله به گیاه و استفاده از مواد غذایی آن در انگلهای اجباری و غیر اجباری متفاوت است.انگلهای غیراجباری پس از حمله به بافت گیاهی با ترشح آنزیمهای مخصوص ، سلول میزبان را کشته و پروتوپلاسم  آنرا تجزیه نموده و از آن تغذیه می نمایند. بر عکس انگلهای اجباری ، سلول میزبان را از بین نمی برند بلکه با آن رابطه بسیار نزدیک برقرار می کنند یا اینکه به داخل ان نفوذ نموده و از مواد ساخته شده استفاده میکنند . به دنبال تهی شدن از مواد غذایی ، سلولهای میزبان به تدریج از بین رفته و پس از نابودی کامل گیاه ،انگل اجباری نیز خواهد برد. انگهای اجباری فقط میتوانند به میزبانهای ویژه خود حمله کنند ، برعکس انگلهای غیر اجباری به گیاهان متفاوت حمله میکنند

ب ـ بیماریهای گیاهی غیر انگلی و فیزیولوژیکی (Abiotic diseases)

1.        هوای بسیار گرم یا سرد
2       کمبود رطوبت خاک یا زیادی آن
3       کمبود نور یا زیادی آن
4        کمبود اکسیژن
5       آلودگی هوا
6       کمبود مواد غذایی
7       مسمومیت ناشی از عناصر معدنی
8       شور بودن یا ترش بودن خاک ( PH)
9.       مسمومیت ناشی از آفت کش ها و علف کشها
10     عدم رعایت اصول کاشت ،داشت و برداشت

 

عوارض فیزیولوژیکی

       اغلب گیاهان علائمی شبیه به علائم بیماری از خود نشان می دهند ولی نمیتوان از آنها هیچ نوع پاتوژن مسری جدا کرد.احتمالا این گونه نا هنجاریها ناشی از اثرات عواملی است که انواع آنها تحت عنوان عوارض فیزیولوژیکی ذکر گردید.تغییرات ناگهانی درجه حرارت اثر نا مطلوبی روی گیاهان باقی می گذارد . عوارض ناشی از حرارت پایین به دو صورت ظاهر میشود .هنگامی که آسیب وارده در بالای صفر درجه به وجود آید به آن سرما زدگی Chilling injury می گویند و چنانچه در یر صفر درجه باشد به آن یخ زدگی Frost   injury    می گویند

  در ناطق نیمه گرمسیر معمولا آسیب های ناشی از سرما زدگی مخصوصا در مورد کشت های پائیزه گوجه فرنگی و خیار معمولی است. عوارض ناشی از کمبود عناصر غذایی نیز متداول بوده و سبب بروز علائم خاصی می شود. مثل کمبود پتاس و منگنز (Mn )  و( Mg )  و بُر (B) و آهن و غیره

تشخیص بیماری گیاهی

         برای مقابله با بیماریها قبل از هر چیز بایستی عامل بیماری شناخته شود . اولین گام در این مورد پاسخ به این سوال است که آیا عامل بیماری مورد نظر مسری بوده یا از شرایط نامساعد آب و هوایی ناشی شده است ؟ تمایز بین این دو گاهی مشکل بوده به حدی که ممکن است  متخصصین بیاریهای گیاه را نیز دچار اشتباه کند. مثلا بسیاری از علائم ناشی از ویروسهای گیاهی به کمبود های مواد غذایی در گیاهان شباهت دارد

            چنانچه قبلا بر روی بیماری مورد نظر در محل مطالعه ای صورت نگرفته باشد. باید نمونه های آلوده گیاهی را به آزمایشگاه برده و آنها را کشت داد.برای اثبات این موضوع که عامل زنده جدا شده در ایجاد بیماری بخصوص نقشی داشته یا نه ، باید راه حل زیر را در مورد آن انجام داد

 اصول کُخ : این مراحل به ترتیب عبارتند از

  1       پاتوژن باید با تمام گیاهان بیمار مورد آزمایش همراه باشد

2     پاتوژن را باید از گیاه جدا نمود و در محیط غذائی مصنوعی ( در مورد انگلهای غیر اجباری )یا روی گیاه میزبان حساس ( در مورد انگلهای اجباری ) کشت داد و شکل ظاهری و اثرات آنرا مشاهده نمود
3     پاتوژن را باید از کشت خالص شده جدا نمود و به گیاهان سالم از همان گونه ای که قبلا به بیماری مبتلا شده بودند انتقال داد. باید گیاهان اخیر همان علائم اولیه را ظاهر سازند
4     باید پاتوژن برا ی بار دوم به صورت خالص کشت شود و همان صفات مندرج در مرحله 2  را از خود بروز دهد. پیاده کردن اصول کخ برای پاتوژنهائی مانند قارچها ، باکتریها ، گیاهان عالی انگلی ، نماتدها و بعضی از ویروسها انجام پذیر می باشد. این وجودات را می توان از گیاه جدا نمود و کشت داد و یا خالص کرد . ولی در مورد پاتوژنهائی مانند بیشتر ویروسها ، ویروئیدها ، میکو پلاسماها و پروتوزآها کشت و خالص سازی عمل دشواری بوده و در نتیجه نمی توان عامل بیماری را مجددا به گیاه سالم تلقیح نمود

  توسعه بیماری در گیاه : سه عامل عمده در توسعه بیماری و شدت آن موثر هستند

 این سه عامل عبارتند از

اول: حساسیت میزبان

دوم: وجود عامل بیماریزا

سوم: شرایط محیطی مناسب برای رشد عامل بیماری زا

اثر این سه عامل را میتوان بوسیله مدلی موسوم به مثلث بیماریهای گیاهی نشان داد

مراحل ابتلاء گیاه به بیماری

         پس از حمله پاتوژن ، در گیاه وقایع پشت سر هم و مشخصی رخ می دهد که نتیجه ان ایجاد بیماری است. به این سری وقایع چرخه بیماری می گویند . مراحل عمده در هر چرخه بیماری عبارتند از :1 ـ تلقیح ( مایه زنی ) ،   2ـ رخنه ، 3 ـ آلودگی ، 4 ـ رشد و تولید مثل ، 5 ـ انتشار و 6 ـ زمستانگذرانی یا تابستان گذرانی عامل بیماریزا

 1-  تلقیح (  Innoculation ) : عبارت است از تماس عامل بیماریزا با گیاه. عامل بیماریزا  را مایه ی تلقیح Inoculation  می نامند و عبارتست از هر بخشی از عامل بیماریزا که می تواند تولید آلودگی نماید . مایه ی تلقیح بر دو نوع است : یکی مایه ی تلقیح اولیه که ایجاد بیماری در اول فصل ( مثلا فصل بهار ) به عهده انست و دیگری مایه ی تلقیح ثانویه که الودگیها ی بعدی را باعث شده و از مایه تلقیح اولیه ناشی می شود . پس از اینکه اسپور قارچ یا هر نوع مایه دیگر به گیاه رسید باید شرایط محیطی از قبیل درجه حرارت و رطوبت برای ادامه عمل مناسب باشد. زمان لازم برای جوانه زدن اسپورها ممکن است کمتر از یک ساعت یا چندین ساعت طول بکشد

 2 ـ رخنه (   penetration ) :  رخنه یا نفوذ پاتوژن به داخل میزبان مستیقما از سطح گیاه از طریق منافذ طبیعی یا زخمها صورت می گیرد . رخنه مستقیم به گیاه سالم در مورد قارچها ، نماتدها و گیاهان عالی انگل وجود دارد. هیچگونه پاتوژن دیگری نمی تواند مستقیا وارد گیاه شود . قارچها با تولید یک هیف ظریف و یا آپوسوریوم (Appressorium ) عمل رخنه را انجام می دهند. در نقطه ی تماس لوله ی تًندش یا میسیلیوم با گیاه ، آپوسوریوم تشکیل می شود. سطح تماس آپوسوریوم با میزبان مسطح بوده و از آن یک هیف ظریف بنام سوزن رخنه (penetration   peg     ) خارج می شود که به کمک آن بافت میزبان را سوراخ می کند. تمام باکتریها و بیشتر قارچها از راه زخمهای موجود در گیاه وارد آن می شوند . بعلاوه قارچها و باکتریها می توانند از راه منافذ طبیعی مانند روزنه های هوایی ، روزنه های آبی و عدسک نیز وارد گیاه  شوند

 3 ـ آلودگی (Infection ) :  آلودگی یا عفونت زایی فرآیندی است که در جریان آن عامل بیماریزا با سلولهای حساس میزبان تماس برقرار نموده و مواد غذایی را از آنها جذب می نمایند. در مرحله آلودگی عامل بیماریزا رشد و تکثیر نموده و تا اندازه ای به سایر نقاط گیاه راه می یابد. آلودگی موفقیت آمیز منجر به ظهور نواحی بی رنگ ، بدشکل و نکروز در میزبان شده که علائم نامیده می شوند. بعضی از آلودگیها مخفی می باشند. در بیشتر گیاهان علائم بیماری چند روز تا چند هفته بعد از تلقیح ظاهر می شوند. مدت زمان بین  تلقیح و ظهور علائم بیماری را در دوره نهفتگی(Latent  eriod  )  می نامند . در جریان آلودگی بعضی از عوامل بیماریزا مواد غذایی ا از سلولهای زنده کسب می نمایند ، بدون اینکه آنها ا نابود سازند . بعضی دیگر ابتدا آنها را می کشند و بعد محتویات آنها را به مصرف می رسانند . در جریان آلودگی ، مواد فعال بیولوژیکی ( از جمله آنزیم ، زهرابه و مواد تنظیم کننده رشد ) بوسیله پاتوژنها ترشح می شود که بر کل ساختمانی سلولهای گیاهی یا فرآیند های فیزیولوژیکی آنها اثر می گذارد. در عوض گیاه با یک سری عوامل دفاعی به مقابله بر می خیزد

4 – گسترش بیماری در داخل گیاه :عوامل بیماریزا بطرق مختلف و به درجات متفاوت در میزبان خود گسترش می یابند وآنرا مورد حمله قرار  میدهند . عده ای به نواحی زیرکوتیکول اکتفاء می نمایند ( مانند لکه سیاه سیب ) بعضی دیگر در سطح میزبان گسترش یافته و فقط مکه یا هوستوریوم خود را به داخل سلولهای اپیدرمی میفرستند ( مانند سفیدکهای حقیقی ) ولی بیشتر قارچها به تمام اعضاء گیاهی راه یافته و میسلیوم آنها یا بدرون سلول می رود و یا در بین سلولها مستقر می شود ( سفیدک دروغی ) قارچهایی که پژمردگی  آوندی ایجاد می کنند به آوندهای چوبی گیاه حمله ور می شوند

     باکتریها بطور معمول در بین سلولهای گیاهان به فعالیت می پرداند . ولی وقتی قسمتی از دیواره سلول حل می شود ، به درون آن راه میبابند. بیشتر نماتدها پس از سوراخ نمودن سلولهای اپیدرم بوسیله نیش آرواره ای ( Stylet ) خود تغذیه می نمایند.  ویروس ها ، ویرویئدها و میکو پلاسماها در داخل سلول به سر می برند. ویروسها و ویروئیدها به انواع سلولهای گیاهی حمله می نمایند. در حالیکه میکوپلاسما ها  فقط به بافت پارانشیمی اطراف أن حمله ور می شوند . تما م  آلودگی های ناشی از میکو پلاسما ها  و نیز آلودگی های طبیعی ناشی از ویروس ها و ویرویئدها در گیاه فراگیر یا سیتمیک می باشند. بعضی از قارچها مخصوصا سفیدکهای دروغی ، زنگها و سیاهک ها سیتمیک می باشند

5 ـ رشد و تولید مثل عوامل بیماریزا : قارچها و گیاهان عالی انگل از نقطه تلقیح اولیه با رشد و نمو خود کلیه بافتها را آلوده می نمایند. در نهایت آلودگی متوقف شده و مرگ گیاه فرا می رسد . قارچهایی که پژمردگی آوندی ایجاد می کنند با تولید و رها سازی اسپور در داخل  آوند  چوبی ،گیاه را مورد حمله قرار می دهند . اسپورهای مذکور در جریان شیره آوندی قرار گرفته ، به نقاط دورتری انتقال یافته و در انجا جوانه زده و سایر آوندها را آلوده می نمایند. پاتوژنهای دیگر مانند باکتری ، نماتد ، ویروس و پروتوزآها با گذشت زمان اندازه چندان بزرگی پیدا ننموده بلکه از نظر تعدادبسیار زیاد می شوند که یا به صوت غیر فعال ( مانند ویروسها و میکو پلاسماها ) و یا با شنا کردن (   مانند باکتریها ، نماتدها ) از سلولی به سلول دیگر نقل مکان پیدا می کنند

        تولید مثل پاتوژن به راههای گوناگون صورت می گیرد. نحوه ی تولید مثل قارچها از طریق تولید اسپور و گیاهان گلدار انگل عینا شبیه گیاهان دانه دار از راه تولید بذر تکثیر حاصل می نمایند. باکتریها ، میکوپلاسما ها و پروتوزآها با تقسیم ساده تکثیر می یابند. ویروسها و ویروئیدها از طریق همانند سا زی با استفاده از سیستم سلولی زیاد می شوند و نماتدها با تخمک گذاری تکثیر می یابند

 5 ـ انتشار پاتوژنها :  پاتوژنها به منظور گسترش در مزرعه از روشهای متعدد استفاده می نمایند. تعداد کمی از آنها مانند زئوسپورهای قارچ و باکتری می توانند مسافتهای کوتاه را با استفاده از انرژی خود طی نمایند. بنابراین فقط میزبانهای مجاور را آلوده می نمایند. تقریبا تمام بیماریهایی که به صورت همه گیر ( اپیدمی ) در آمده و حتی بیماریهایی که اهمیت اقتصادی چندانی ندارند، بطور غیر فعال و بوسیله عواملی مانند هوا ، آب ، حشرات و جانوران مخصوص دیگر و نیز انسان به اطراف پراکنده شده اند . بیشتر اسپورهای قارچ و بذر گیاهان انگل بوسیله جریان هوا پخش می شوند

 آب به سه طریق می تواند پاتوژنها را پخش نماید

1 ـ باکتریها ، نماتدها ، اسپورها و اسکلروت قارچها بوسیله جریان آب  سطحی یا درونی پخش می شوند

2 ـ تمام باکتریها و اسپور تعداد زیادی از قارچها به صورت یک مایع چسبناک از گیاه ترشح می شوند که جهت پراکنده شدن به آب نیاز دارند

3 ـ قطرات باران یا آبیاری بارانی اسپورهای قارچ یا باکتریهای معلق در هوا را گرفته و به سمت پائین شستشو

 می دهند. در اینصورت بعضی از انها روی گیاهان حساس قرار خواهند گرفت . پراکنده شدن بوسیله آب این مزیت را برای پاتوژن دارد که بر روی سطح مرطوب قرار گرفته و می تواند خیلی زود جوانه بزند

      حشرات در  انتقال ویروسها  ، میکو پلاسماها ، قارچها  و بعضی باکتریها نقش مهمی دارند. کنه ها ونماتدها نیز چند ویروس را از گیاهی به گیاه دیگر منتقل می نمایند . تقریبا تمام جانوران چه ریز و چه درشت می توانند در انتقال بیماریها نقش داشته باشد

 6 ـ زمستان گذرانی عوامل بیماری زا :  پاتوژنهایی که گیاهان چند ساله را مورد حمله قرار می دهند در روزهای خنک و داغ تابستان در داخل گیاه بسر می برند، خواه گیاه در حال فعالیت باشد یا نباشد

قارچها به صورت میسلیوم در بافت گیاهان چند ساله ( مثلا داخل شانکر ) بسر می برند . قارچهائی که به برگ و میوه ها حمله می نمایند، زمستان را به صورت میسلیوم یا اسپور در برگها و میوه های ریخته شده درز یر درخت سپری می نمایند ، قارچهائی که به گیاهان یکساله حمله ور می شوند معمولا زمستان و تابستان  را به صورت میسلیوم و اسپور در حال خواب و یا اسکلروت در خاک یا بر روی بذر و یا غده بسر می برند . بعضی از قارچها با آلوده نمودن مداوم گیاهان مختلفی که در سرتا سر سال رشد می کنند زندگی می نمایند. باکتریها نیز مانند قارچها یک مرحله زمستان گذرانی داشته یعنی در گیاهان آلوده ، بذر، غده و بقایای گیاهی و بعضی هم در خاک بسر می برند

ویروس ها ، ویروئید ها و میکوپلاسماها فقط در داخل بافت زنده شرایط نامساعد زمستان را طی می کنند . نماتدها بصورت تخم در خاک یا در بقایای گیاهی زمستان گذرانی می  نمایند . گیاهان انگل بصورت بذر در خاک یا به شکل  رویش ، خود شرایط نامساعد زمستان را طی می نمایند . بعضی از نماتدها ( مانند نماتدگالی گندم ) بصورت لارو در بذر گیاهان زمستان گذرانی می نمایند

کلیاتی در مورد قارچها و ارتباط آن با گیاهان عالی ( Fungi )

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله انواع پوشش و شکستهای متداول در pdf دارای 91 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله انواع پوشش و شکستهای متداول در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله انواع پوشش و شکستهای متداول در pdf

انواع پوشش و شکستهای متداول :  
رزین ها  و روغن های طبیعی :  
رزین های طبیعی :  
روغن ها :  
الکیدها و اپوکسی استرها :  
5 . 2 .1 الکیدها :  
استرهای اپوکسی :  
5 .3 اپوکسی ها :  
5 . 3 . 2 انواع شکست اپوکسی :  
5 . 4 اپوکسی های اصلاح شده :  
5 . 4 . 1 اپوکسی های اکریلیک :  
5 . 4 . 2 اپوکسی های قطران :  
5 . 4 . 3 فنولیکهای اپوکسی :  
5 . 5 فنولیکها :  
5 . 5 . 1 فنولیک های RESOLE  :  
5 .2 .2 فنولیکهای novalac :  
5 . 5 . 3 انواع شکست فنولیکها :  
5 . 6 آمینو رزین ها :  
5 . 7 . اکریلیک ها :  
5 . 7 . 1 اکریلیک های محلولی :  
5 . 7 . 2 پوششهای اکریلیک latex :  
5 . 7 . 3 اکریلیک های ترموست :  
مشکلات احتمالی پوششهای اکریلیک/ MF عبارتند از :  
5-8 پلی استرها :  
5 . 8 . 1 پلی استرهای اصلاح شده :  
5 . 8 . 2 پلی استرهای اشباع نشده :  
5 . 9 پلی یورتانها :  
5 . 9 . 1 پوششهای دو جزئی پلی ایزوسیانات / پولیول :  
5 . 9 . 2 پور الکیدها :  
5 . 9 . 3 پلی یورتانهای گیرش یافته با رطوبت :  
5 . 9 . 4 لعابها و dispersion های پلی یورتان :  
5 . 9 . 5 پلی یورتانهای دو جزئی water – borne :  
5 – 10 وینیل ها:  
5 . 10 . 1 وینیل های محلولی :  
5 . 10 . 2 پلاسیتسولها و ارگانوسولها :  
5 . 10 . 3 وینیل فلورایدها :  
5 .10 .4 پلی (وینیل بوتیرال)  
5 . 10 . 5 : وینیل های  latex :  
5 . 11 پوششهای قیری :  
5 – 12 پوششهای غیر آلی و سیلیکونی اصلاح شده :  
5 . 12 . 1 پوششهای سیلیکونی :  
5 .12 . 2 پوششهای سیلیکاتی :  

انواع پوشش و شکستهای متداول

مهمترین جزء یک پوشش ، رزین آن است . نوع رزین یا پلیمر به قدری مهم است که رنگ را برحسب آن نامگذاری و می فروشند . پوشش الکیدی یا اپوکسی برای همه آشناست ولی کسی تا به حال نام پوشش دی اکسید تیتانیم یا متیل اتیل کتون به گوشش نخورده است . در این فصل ، انواع رزین یا پلیمرهای مورد استفاده در پوشش بهمراه نقاط ضعف و قوت آنها بحث می شود . حتی در یک خانواده پوشش ، ممکن است پوششهای با خواص فیزیکی و شیمیایی کاملاً متفاوت وجود داشته باشد . یکی از جذابیتهای علم پلیمر ، گسترده بودن آن است مثلاً تغییرات جزئی در ساختار مونومر یک اکریلیک ، پلیمری با خواص کاملاً متفاوت ایجاد خواهد کرد. اپوکسی ممکن است سخت و شکننده یا نسبتاً نرم و انعطاف پذیر باشد . در این بحث های کلی بایستی مواظب استثناها بود

رزین ها  و روغن های طبیعی

قرنها است که از این مواد برای ساخت پوشش تزئینی و محافظ استفاده  می شود . این مواد از منابع طبیعی نظیر باقیمانده گیاهان ، حیوانات و فسیلها بدست می آیند . هر چند روغنهایی مثل روغن بزرک یا روغن ماهی ، رزینهای طبیعی هستند ولی به صورت جداگانه توضیح داده می شوند

رزین های طبیعی

بسیاری از رزینها طبیعی از شیره درختان حاصل می شوند که برای حفاظت درخت در برابر بریدگیها و زخمها از آن تراوش می نماید . بسیاری از آنها دارای گروه عامل کربوکسیل و اسیدی هستند که اسیدی بودن آن برحسب عدد اسید بیان می شود (میلیگرم هیدروکسید پتاسیم لازم برای خنثی کردن اسید یک گرم رزین). رزین های طبیعی معمولاً وزن ملکولی نسبتاً بالا و در حالت خالص در دمای اطاق ، جامدند ، اغلب برای تولید روغن جلا ، آنها را با مقادیر مختلف روغن نباتی ، حرارت می دهند. رزین طبیعی باعث سختی ، جلا ، مقاومت در برابر رطوبت و بهبود زمان خشک شدن می شود در حالیکه روغن نباتی باعث انعطاف پذیری و دوام می شود

المی ، کوپال ، دامار و روسین نمونه هایی از رزین های طبیعی هستند که از درختان ، گیاهان و فسیلها بدست می آیند

المی رزین نرم دارای محدوده ذوب C 120 – 80 و عدد اسید پایین  (35 – 20) است که از درختی در فیلیپین بدست می آید . با بسیاری از رزینها و حلالها سازگار است و به لعاب و جلا ، انعطاف پذیری می بخشد

بر خلاف المی ،کوپال ماده سخت دارای وزن ملکولی بالا و دمای ذوب بالا  (C 149) است و عدد اسید آن در انواع نیوزیلندی 50 و در انواع آفریقای مرکزی 140 است . دارای مواد فسیل شده که از درختان مختلف TROPICAL بدست می آید می باشد که اگر تحت دما و فشار ، تقطیر نشود کاربرد کمی خواهد داشت . پس از تقطیر ، جلاهای با دوام و مقاومت اتمسفری عالی تولید می نماید . کوپال مانیلی که در فیلیپین یا هند شرقی بدست می آید فسیل نیست بلکه از Tapping درختان زنده بدست       می آید که تا حدی نرمتر از کوپال فسیلی و در الکل قابل حل است . انواع فسیلی    سخت تر نیز در دسترس می باشد

دامار رزین نسبتاً نرمی با محدوده ذوب C113 – 70 و عدد اسید پایین (30 – 20) است . دامار از درختان خاصی در هند شرقی بدست می آید و حتی در حلالهای هیدروکربنی ضعیف نیز قابل حل است

این ماده برای جلاها ، لعاب های نیتروسلولزی و حتی به عنوان اصلاح کننده در پوشش های الکیدی خاصی استفاده می شود . دامار براقیت و دوام رنگ را بهبود  می بخشد

روسین که به کولوفونی نیز معروف است یکی از کاربردی ترین رزین های طبیعی است که دارای نقطه ذوب حدود C80 است . بسیار اسیدی( دارای عدد اسید 180 – 150) و در الکل و هیدروکربنها قابل حل است . از Pine درختان تراوش می شود و بصورت DOMESTICALLY می تواند بدست آید . از نظرشیمیایی دارای مشتقات فنان ترین (هیدروکربن آروماتیک چند   هسته ای) نظیر اسید ابتیک (شکل 5-1)است

روسین معمولاً مقاومت ضعیفی در برابر آب و قلیاها دارد ، با گذشت زمان اکسید   می شود تا حدی TACKY است . بخاطر این نواقص ، اغلب از روسین بعنوان PRECURSOR در ساخت دیگر رزین ها استفاده می شود . وقتی روسین با گلیسرول یا دیگر الکل های پلی هیدریک واکنش بدهد به محصولی بنام GUM استری تبدیل می شود که ماده ای سخت و برای تولید جلا از آن استفاده می شود . واکنش ، بین گروه اسیدکربوکسیلیک (- COOH) روسین و گروه هیدروکسیل گلیسرول برای تولید استر با وزن ملکولی بالاتر ، انجام می پذیرد

وقتی روسین با ایندریک مالئیک (شکل 5-2) و سپس با گلیسرول (شکل5-3) واکنش بدهد استرهای مالئیک روسینی ایجاد می شود . عدم اشباع CONJUGATED روسین اولیه حذف می گردد بنابراین دوام رنگ بیشتر می شود و محصول که دارای وزن ملکولی بالاتر است  TACKINESS روسین را ندارد . استرهای مالئیک روسین همراه با روغن های نباتی برای تولید چسب هایی که به مرور زرد نخواهد شد ، برای بهبود براقیت و سختی الکیدها و در ساخت جلاها استفاده می شوند . شلاک یک رزین طبیعی است که نسبت به موادی که تاکنون توضیح داده شد دارای منشاء کاملاً متفاوت می باشد . شلاک EXCRETION حشره LAC است که بومی هند و تایلند  می باشد

EXCRETION خشک شده ، خرد و شسته می شود سپس ذوب و بصورت ورقه های خشک می شود که در اثر شکسته شدن به پولکی تبدیل شده ، سپس در الکل حل می شود . برای تولید سیلرهای KNOT و لعابها استفاده می شود

استفاده عمده رزین های طبیعی جلا است در ساخت جلا ، رزین طبیعی با روغن خشک کننده ای نظیر روغن بزرگ پخت می شود تا محلولی یکنواخت بدست آید سپس این محلول را رقیق می نمایند تا وسیکوزیته آن به حدی برسد که قابل کار کردن باشد . این جلاها به نام جلاهای اولئورزین معروفند که هنوز هم برای کاربردهای خاصی استفاده می شود ولی عمدتاً توسط  رزین های مصنوعی که کارایی بهتر و در حلالهای پیرامونی کمتر حل می شوند جایگزین شده اند هرچند لغت«جلا » هنوز هم برای توصیف این پوششهای ترانسپارنت به کار می رود تعداد کمی از آنها به معنی واقعی کمه جلا هستند

روغن ها

عمده ترین رزین طبیعی معرفی ، روغنهای نباتی و تا حد کمتری روغن ماهی است که قرنهاست به منظور ایجاد پوششهای تزئینی و حفاظتی استفاده می شوند . در سده نوزدهم و اوایل قرن بیستم ، این مواد ، عمده ترین چسب رنگها بودند . هر چند رنگهایی که فقط دارای چسب روغنی باشند هنوز هم وجود دارند ولی بازار NICHE بصورت PRESER VATIVE های چوب و   فیلم های VARNISH دارند . با این حال در ساخت پوششهای پیچیده تر نظیر الکیدها و اپوکسی استرها به مقدار زیاد از این روغنها استفاده می شود

گلیسرول و انواع اسیدهای چرب ، اسیدهای کربوکسیلی هستند که گروه هیدروکربنی آلیفاتیک اشباع شده یا نشده معمولاً به طول 17-15 اتم کربن دارند مثل اسید اولئیک (شکل 5-4) . روغن (تری گلیسرید) دارای ساختار معمولی (شکل 5-5) است که R از انواع اسیدهای چرب بدست می آید

فرمول بعضی از مهمترین اسیدهای چرب به قرار زیر است

اسید استئاریک       CH3 (CH2) 16 COOH

 اسید پالمتیک                     CH3 (CH2) 14

اسید اولئیک                    CH3 (CH2)7 CH = CH (CH2)7 COOH

اسید لینوئیک         CH3 (CH)4 CH =  CH CH = CH   = CH (CH2)7 COOH

اسید لینولینک        CH3 CH = CH = CH CH = CH = CH CH = CH = CH (CH2)7 COOH

اسید ری سیلنولیک          CH3 (CH2)5 COH HCH2 CHCH = CH (CH2)7 COOH

اسید الئوستریک     CH3 (CH2)3 CH = CH CH = CH CH = CH (CH2)7 COOH

روغنهای طبیعی دارای یک تری گلیسرید که از گلیسرول و یک اسید چرب ساخته شده باشد نیستند بلکه دارای مخلوطی از تری گلیسریدهایی هستند که از اسیدهای چرب مختلف آمده است . جدول 5-1 ترکیب بعضی از روغنهایی که بیشتر استفاده می شوند را نشان می دهد ]1[

ترکیب روغن از روی نام روغن مشخص است بجز مواردی مثل روغن بزرک که از PLAX بدست می آید و روغن TALL که محصول فرعی ساخت کاغذ KRAFH از PULP چوبی است

روغنها به سه دسته روغنهای خشک شوند ،نیمه خشک شونده و غیر خشک شونده تقسیم می شوند . روغنهای خشک شونده در اثر تماس با هوا فیلم جامد نسبتاً سخت ایجاد می نمایند . روغن های نیمه خشک شونده فیلم های TACKY و روغنهای غیر خشک شونده عمدتاً بصورت مایع و باقی می مانند اینکه روغن به کدامیک از این سه دسته تعلق دارد عمدتاً به مقدار پیوند دوگانه کربن – کربن یا عدم اشباع اسیدهای چرب مانند این روغنها بستگی دارد

مکانیزم خشک شدن یا پیوندعرضی روغن کاملاً پیچیده و شامل اکسید شدن پیوندهای دوگانه است که با ایجاد رادیکال آزاد شروع می شود . رادیکال ملکولی است که دارای الکترون غیر اشتراکی باشد پروکسیدها و هیدرپروکسیدها (ROOH) که معمولاً به مقدار کم وجود دارند به طور جزئی عامل ایجاد رادیکالهای آزاد هستند (شکل 5-6)

این رادیکالها آزاد اتم هیدروژن را به سمت ملکول متیلن CH2 در مجاورت پیوند دوگانه می نماید

بنابراین در یک یا چند گروه از اسدهای چرب روغن ، تولید رادیکال آزاد می نمایند . دو رادیکال آزاد روی دو ملکول تری گلیسرید مجزا با هم ترکیب می شوند تا ذره خنثی ایجاد نمایند بنابراین این واکنشهای انتشار و تراکم زنجیره (پیوند عرضی= CROSS LINKING)  آغاز می شود که منجر به افزایش جزئی وزن ملکولی و تولید فیلم جامد نسبتاً سخت می شود . کل فرایند به نام اکسید اسیون خود بخود معروف است

سرعت واکنش اکسید اسیون خود بخود می تواند کاملاً کم باشد که برای سرعت بخشی از کاتالیست استفاده می شود این کاتالیست یا «خشک کن» اغلب نمک های اسیدهای کاتانویک یا نفتنیک است . بعضی از آنها نظیر نمکهای کبالت و منگنز عمدتاً پیوند عرضی در سطح پوشش را کاتالیزه نموده که به خشک کن های سطحی معروفند . دیگر کاتالیست ها نظیر نمکهای زیرکونیم ، پیوند عرضی در حجم پوشش را کاتالیزه می نمایند و به خشک کن های حجمی معروفند

هر چند پوششهای پایه روغنی با فرمول صحیح طی چند ساعت خشک و قابل لمس می شوند فرایند پیوند عرضی اکسید اسیون تا چند سال می تواند ادامه یابد واکنش رادیکالهای آزاد ممکن است منجر به تورق پیوند و در نتیجه محصولات فرعی با وزن ملکولی پایین ایجاد نماید . بنابراین پوششهای پایه روغنی با روغنهای خشک شونده طی گذشت چند سال ، ترد و بیرنگ می شوند

بر خورد با پوششهای دارای چسب هایی که فقط از روغنهای طبیعی درست شده اند نسبتاً نادر است وقتی این پوششها به تنهایی استفاده شوند این روغن ها پوششهایی نرم (ولی با گذشت زمان ترد خواهند شد) ، مقاومت ضربه ، مقاومت سایش و مقاومت شیمیایی ضعیفی دارند . با اینحال این روغنها به صورت گسترده در دسته بعدی پوششها ـ الکیدها و استرهای اپوکسی استفاده می شوند

الکیدها و اپوکسی استرها

5 . 2 .1 الکیدها

الکیدها یکی از پاهای ثابت صنعت پوشش در عمده قرن بیستم بوده است . علیرغم منافع پوششهای پیچیده کاراتر نظیر اپوکسی و یورتانها ، الکیدها همچنان در بازار برای نگهداری ساختمانها و تجهیزات صنعتی به کار می روند. با اینحال حرکت به سمت قانونهایی که استفاده از پوششهایی که دارای کمترین ترکیبات آلی فرار هستند را توصیه می نماید نهایتاً ممکن است منجر به افول آنها گردد

الکیدها در اصل پلی استرهای اصلاح شده با روغن هستند که از واکنش پولیولها ، اسیدهای دو بازی و اسدهای چرب (یا روغنهایی که از اسید چرب درست شده اند) ایجاد می شوند . هر چند پولیولهای متنوعی می توانند در اینجا استفاده شوند دو تا از متداولترین آنها گلیسرول (شکل5-3) و پنتا اری تریتول(شکل 5-7) می باشد . متداولیترین اسید دو بازی به صورت انیدریدی استفاده می شود و دارای انیدرید فتالیک (شکل5-8) می باشد . اسید ایزوفتالیک (شکل 5-9) نیز تا حدی متداول است

برای تولید الکیدها دو فرایند وجود دارد . فرایند مونوگلیسرید و فرایند اسید چرب ، دو فرایند مونوگلیسرید روغن (نظیر روغن بزرک) با پولیول (معمولاً گلیسرول) پخت می شوند که منجر به واکنش TRANSESTRIFICATION برای ایجاد مونو گلیسرید می گردد (شکل5-10) وقتی مونوگلیسرید تشکیل شد اسید  DIBASIC  نظیر انیدرید فتالیک اضافه می شود . گروههای اسید (یا انیدرید) انیدرید فتالیک با گروه هیدروکسیل مونو گلیسرید واکنش و ایجاد پلی استرهای اصلاح شده با روغن یا الکیدها را می دهد

اگر مطلوبست که از پولیولی غیر از گلیسرول استفاده شود واکنش بالا نمی تواند استفاده شود . در این حالت فرایند اسید چرب استفاده نمی شود که در آن بجای روغن ها (تری گلیسریدها) از اسیدهای چرب استفاده می شود و اسیدهای چرب ، پولیولها و اسیدهای DIBASIC در محفظه در یک مرحله واکنش می دهند

دو روش همپوشان برای دسته بندی الکیدها وجود دارد : ممکن است الکیدها برحسب خشک شونده یا  غیرخشک شونده (گاهی به عنوان الکید شونده یا غیر اکسید کننده نامیده می شوند) یا از روی مشخصه طول روغن شناخته  شوند

الکیدها عمدتاً با واکنش اکسید اسیون خودبخود که قبلاً برای روغنهای طبیعی که از آنها ساخته می شوند توضیح داده شد گیرش می یابند . بنابراین الکیدها  برپایه روغنهای خشک شونده (روغنهایی که اسیدهای چرب آنها با پیوندهای دوتایی کربن ـ کربن CONJUGATED شده است) نظیرروغن بزرک برای ایجاد فیلم جامد ، خشک یا اکسید می شوند بنابراین برای استفاده بصورت پوشش مناسب هستند . در مقابل الکیدهای برپایه روغنهای اشباع شده خشک شونده ، گیرش نمی یابند

بلکه عمدتاً بصورت مایعات ویسکوز باقی می مانند این الکیدها برای پوشش دهی مناسب نیستند بلکه اغلب به عنوان نرم کننده استفاده می شوند

طول روغن اشاره به طول زنجیره اسید چرب (یعنی C16 برحسب C18 ) ندارند بلکه به مقدار واقعی روغن (یا اسید چرب) مصرف شده برحسب درصد وزنی

الکیدها با طول روغن بزرگتر از 60 (%60 وزنی روغن) الکیدهای روغن طویل نامیده می شوند الکیدهای دارای حدود %60-40  روغن ، الکیدهای روغنی متوسط هستند و آنهایی که کمتر از 40 درصد روغن دارند الکیدهای روغنی کوتاه هستند

در صورتیکه تمام موارد دیگر یکسان باشند الکیدهای روغنی طویل دارای واکنش سطحی کمتر و بنابراین خواص خیس کنندگی بهتری نسبت به الکیدهای روغنی کوتاه می باشند . آنها more tolerant of marginally prepared surfaces  و آلودگیهای آلی قابل حل نظیر روغن و گریس را بهتر بلند و جابجا می کنند . همچنین بهتر قادر به نفوذ و احاطه مقادیر کم زنگ یا پوسته می باشد(نسبت به الکیدهای با روغن کوتاه  فیلم نرمتر و قابل انعطاف تری (حداقل در ابتدا) ایجاد می کنند) . دسته دوم برای (پرایمرزنی در مغازه) استفاده می شوند که سریعاً خشک شده و به محل کا ر، منتقل تا در آنجا نصب و رنگ بعدی روی آن زده شود

با این حال چون عمل آمدن با اکسیژن برای رزین های الکیدی چند سال طول می کشد خواص نهایی پوشش با خواص اولیه ممکن است بسیار متفاوت باشد . الکید روغن طویل که دارای مقدار زیادی روغن خشک شونده باشد طی سالها می تواند تردتر از الکیدهای با روغن کوتاه دارای مقدار کمی روغن خشک شونده شود . این مطلب نشان می دهد که نمی توان در مورد خواص گروهی از پوششها به صورت کلی بحث کرد . تغییرات ساخت می تواند اثرات زیادی بر خواص پوشش حاصل نسبت به خواص آن گروه ایجاد نماید

در بسیاری از کاربردها ، الکیدها یک پوشش همه کاره هستند . با این حال عمدتاً بخاطر اینکه اساس پوشش بر اتصالات نسبتاً فعال استری بیشمار استوار است الکیدها در برابر قلیاها مقاومت ضعیفی دارند . واکنش اسید و الکل برای ایجاد استر یک واکنش برگشت پذیراست بویژه تحت شرایط قلیایی مرطوب تخریب برگشت پذیر استر به الکل و اسید ، هیدرولیز یا صابونی شدن نامیده می شود . چون واکنش تحت شرایط قلیایی اتفاق می افتد نمک اسید بجای اسید آزاد تشکیل می شود . نمک اسید براحتی با روشهای آنالیز آشکار شدنی است در نتیجه صابونی شدن مشخص می شود

علاوه بر صابونی شدن ، الکیدها به حمله شیمیایی و نور خورشید (در پیوند  دوگانه باقیمانده) حساس هستند . مواد شیمیایی خاصی نظیر اسیدهای معدنی می تواند به پیوندهای دوگانه اضافه شود . عدم اشباع نیز محلهایی برای اکسید اسیون و واکنش رادیکالهای آزاد فراهم می نماید شکست دیگری که در الکیدها اتفاق می افتد موج برداشتن است که زمانی اتفاق می افتد که سریعتر از داخل خشک می شود در اینحالت سطح منقبض می شود و چون داخل هنوز «خمیری» است بهمراه انقباض سطح ، کشیده می شود در نتیجه موج ایجاد می شود این حالت در موردی اتفاق می افتد که پوشش ، بیش از اندازه ضخیم باشد یا اینکه سرعت خشک کن های سطح و داخل ، مساوی نباشد . راه های زیادی برای اصلاح خواص اکسیدها وجود دارد از جمله فنلیکها ، استایرن ها ، وینیل تولوئن و رزین های سیلیکونی

رزین های فنلی توسط واکنش فنل جانشینی با فرمالدئید ایجاد می شوند (شکل 5-11) و به مقدار کم برای بهبود چسبندگی ، سختی و مقاومت خوردگی الکیدها به آن اضافه می شوند . الکیدهای فنلی گاهی پرایمرهای فلزی اونیورسال نامیده می شوند چرا که می توانند با انواع مختلفی از پوش های پایه حلالی بدون ترس از بلند شدن و موج برداشتن که گاهی در پوششهای الکیدی اصلاح شده نسبتاً حساس به حلال اتفاق       می افتد پوشش مجدد داده می شوند

رزین های الکیدی می توانند با پختن اضافه نیز اصلاح شوند که با استایرن (شکل 5-12)یا وینیل تولوئن (شکل 5-13) واکنش داده شوند که باعث ایجاد رزین های با وزن ملکولی سنگینتر می شود که سرعت خشک شدن را سریعتر و مقاومت در برابر رطوبت و قلیایی را تا حدی زیاد می نماید . با اصلاح و ینیلی ، مقاومت کافی در برابر حلالها و هیدروکربن های آلیفاتیک نظیر روغن و گریسها ایجاد نخواهد شد . الکیدها با رزین های سیلیکونی نیز اصلاح می شوند . مزیت اصلی آنها عبارتست از دوام بیشتر و مقاومت حرارتی

استرهای اپوکسی

از نظر فنی، استرهای اپوکسی یک نوع الکید اصلاح شده تلقی می شوند ولی چون استر اپوکسی نامیده می شوند نه الکیدهای اصلاح شده با اپوکسی ، در اینجا قسمت جداگانه ای برایشان در نظر گرفته شده است

پوشش های با رزین اپوکسی یکی از مهمترین پوششهای کارا می باشد . استرهای اپوکسی پوششهای اپوکسی نیستند و نبایستی با آنها قاطی شوند لذا بهتر است الکیدهای اصلاح شده با اپوکسی نامیده شوند

از نظر شیمیایی ، گروه عامل اپوکسی (که گروه اکسیران هم نامیده می شوند) حلقه سه عضوی از دو اتم کربن و یک اتم اکسیژن  است . بیشتر رزین های اپوکسی براساس اتردی گلیسیریل بی فنل A (DGEBA) درست  شده اند که دارای ساختاری مشابه (شکل 5-14) می باشد . رزین های اپوکسی متداول ، محصولات تراکم DGBEA با ساختار مشابه (شکل 5-15)هستند که n معمولاً 1 تا 12 است . رزین ها دارای گروه هیدروکسیل و اکسیژن هستند که با گروه اسید کربوکسیلیک اسید چرب الکید واکنش داده و استر اپوکسی ایجاد می کنند . این رزینهای اپوکسی تا حدی با همدیگر واکنش داده (گروه هیدروکسیل دوم ملکول با گروه اکسی ران ملکول دوم واکنش   می دهد) که با اتخاذ روش پخت مناسب ، این کار به حداقل می رسد

خواص استرهای اپوکسی بسته به طول روغن الکیدها ، بسیار متنوع است . استرهای اپوکسی با طول روغن زیاد بیشتر شبیه الکیدها هستند و در حلالهای آلیفاتیک نظیر الکلهای معدنی قابل حل هستند استرهای اپوکسی با طول روغن کوتاه بیشتر شبیه اپوکسی هستند و نیاز به حلالهای قویتر آروماتیک نظیر گزیلن دارند با اینحال حتی استرهای اپوکسی با طول روغن کوتاه نیز بیشتر شبیه الکیدها هستند تا اپوکسی

استرهای اپوکسی در مقایسه با الکیدها می توانند با مزایای متعدد و البته معایب ضمنی آنها ساخته شوند می توانند سریعتر خشک شوند و فیلم های سخت تر با چسبندگی بهتر و مقاومت بهتر شیمیایی (هر چند به صابونی شدن حساس هستند) ایجاد نمایند

هر چند از نظر خواص فزیکی و شیمیایی سخت به اپوکسی های واقعی ضعیفترند کاربرد آنها راحتر و سخت به آلودگی سطحی کم ، حساس نیستند ولی متاسفانه مشابه اپوکسی ها در برابر آفتاب ، گچی می شوند . در مقایسه معایب و مزایای اپوکسی با الکیدها ، از لحاظ نوع شکست ، یکسان هستند

5 .3 اپوکسی ها

وقتی رزین های اپوکسی اولین بار در اوایل دهه 1940 مورد مصرف تجاری قرار گرفتند به صورت چسب استفاده می شدند . امروزه آنها مهمترین گروه پوشش های ترموست کارا هستند . اپوکسی به صورت پوشش دو جزئی عمل آمدنی در محیط ، به صورت سیستم پخت در دمای بالا ، به صورت اسپری سریع عمل آمدنی صد درصد جامد و حتی به صورت پوشش مواد پودری ساخته می شوند . در مقایسه با الکیدها و استرهای اپوکسی ، چسبندگی مقاومت خوردگی و شیمیایی و خواص فیزیکی و مکانیکی بهتر دارند

وزن ملکولی رزین های اپوکسی از 400 (1= n) تا حدود 4000 (12=n) در شکل 15-5 است با افزایش وزن ملکولی ، اکسی والان وزنی (تعداد گرم رزین های  یک اکسی والان گروه اپوکسی) نیز زیاد می شود . در بعضی رزین های اپوکسی با وزن ملکولی بسیار بالا (50000-15000) اپوکسی بقدری کم است که (گروه اکسی ران ، دو انتهای ملکول بزرگ را تشکیل می دهد)

 که رزین در واقع شبیه الکل دارای چند عامل است . این رزینها ، رزینهای فنوکسی نامیده می شوند که به عوامل عمل آورنده نیازی ندارند وقتی به عنوان پرایمر SINGLE – PACKED باشند مقاومت شیمیایی و چسبندگی خوبی دارند و در بعضی موارد ، مقاومت ضربه وسایشی آنها از اپوکسی های ترموست دو جزئی بیشتر است

وقتی    n ، 1 یا کمتر باشد رزین ها ، مایعات و یسکوز هستند اگر n حدود 2  باشد رزین ، جامد آمورف با اکی والان وزنی اپوکسی حدود 500-450 (وزن ملکولی 1000-900) که در حدود C 75-65 نرم یا ذوب می شود می باشد . این رزینها معمولاً به صورت محلولهای با درصد جامد بالا (حدود %70) در حلالهای آروماتیک یا کتونی فروخته شده و برای تولید پوشش های  اپوکسی دو جزیی  عمل آمدنی  در محیط که امروزه استفاده می شوند کاربرد دارند

چون رزین های اپوکسی دارای وزن ملکولی پایین و در واقع ، مایعات  ویسکوزهستند تنها وقتی که پیوند عرضی ایجاد نموده مواد با وزن ملکولی بالاتری ایجاد نمایند پوشش های خوب ایجاد می کنند هر چند بعضی از این واکنش های ترموست بر گروه دوم هیدروکسیل در شاخه اصلی رزین اپوکسی استوار است بیشتر آنها دارای گروههای اپوکسی انتهایی بسیار فعال هستند این گروهها قادر به واکنش با تقریباً هر ملکولی که اتم هیدروژن فعال داشته باشد از جمله آمینها ، اسیدهای کربوکسیلیک ، فنلیک ها ، رزین های آمینی ، انیدریدها و ایزوسیاناتها می باشد. خواص لایه عمل آمده ، بستگی عمده به نوع عامل عمل آوردنی مورد استفاده دارد

5 . 3 .1 عامل های آمینی و آمیدی عمل آورنده رزین های اپوکسی :

 

کلمات کلیدی :

 

  گزارش کارآموزی اصول طراحی جیگ و فیکسچرها در pdf دارای 51 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد گزارش کارآموزی اصول طراحی جیگ و فیکسچرها در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه گزارش کارآموزی اصول طراحی جیگ و فیکسچرها در pdf

 مقدمه  
فصل اول:تاریخچه  
خلاصه تاریخچه  
سالنامه  
آرشیو  
توان تولید  
شرکتهای تجاری  
انتقال تکنولوژی  
فصل دوم:آشنایی با قیدوبندها  
مقدمه  
تعریف جیگ و فیکسچرها  
دسته بندی جیگ و فیکسچر  
تقسیم جیگ و فیکسچرها   
فصل سوم:انواع روبندها  
بوستر  
گوه های مخروطی    
روبندهای زانویی  
روبندهای مکانیزه (هیدرولیکی و پنوماتیکی)   
گیره ها و سه نظام ها  
روبندهای غیر مکانیکی   
روبند مکشی  
روبندچرخشی  
روبند ناخنی  
روبند بادامکی  
روبند دیسکی دایره ای لنگ  
روبند بادامکی اسپیرال  
روبند گوه ای  
گوه ای تخت  
فصل چهارم:طراحی جیگ و فیکسچرهای پنوماتیکی(در واحد نمونه سازی)  
مشاهدات  
shop demerit  
تسترگان ها  
روبات ها  
مدارات پنوماتیکی  
طراحی فیکسچرهای جوشکاری پنوماتیکی  
فصل پنجم :فیکسچرهای کن  
فیکسچرهای جوشکاری و فیکسچرهای کنترلی  
فیکسچرهای کنترل  
فیکسچرهای مدولار پین دار  
گیره های ماشینی بر روی صفحات مغناطیسی  
ششم :بررسی جوانب طراحی  
طراحی ابزار  
بررسی اقتصادی  
اصول اقتصادی بودن طرح  
درجات آزادی  
قاعده1;2,3  
دستگاه مختصات مرجع  
بدنه جیگ و فیکسچرbody  
قطعات پیش ساخته  
منابع  

مقدمه:

بهترین راه پیش بینی آینده، ساختن آن است

این جمله زیبا پیام اراده، عزم و سازندگی دارد. انسان مصمم، عازم و سازنده، مقهور دست سرنوشت نیست بلکه سرنوشتش را خود رقم می زند. این عزم، انسان را از در افتادن در گرداب انفعال خارج نموده و در مقابل تن دادن به روز مرگی رویین تن می‌گرداند. پس بجاست با گذراندن این دوره ی کارآموزی خود را از لحاظ ارتقای عملی بالا برده تا بتوان میان علوم دانشگاهی گذرانده و نیاز صنعت اشتراکی یافته و به پروراندن آن اشتراکات بپردازیم. این جانب در این دوره ی 240 ساعت با بهره گیری از دانش و تجربه ی صاحبان فن توانستم به آشنایی با اصول اولیه طراحی جیک و فیکسچرها و مدل سازی یک جیگ توسط نرم افزار CATIYA دست یابم و پس از آن با اندازه برداری توسط دوربین ATOS به فایلهای ایجاد شده ی ابر نقاط موجود در سیستم های کامپیوتری دست یافتم و بدین ترتیب با نحوه‌ی مدل کردن فایلهای ابر نقاط آشنا شدم

مقدمه :

تقاضای جهانی برای کالاهای ساخته شده با سرعت مبهوت کننده ای رو به افزایش است.صنایع تولیدی نیز با روشهای جدید و گوناگون به این تقاضا پاسخ میدهند.از زمان ظهور تدریجی کنترل عددی و تولید به کمک کامپیوتر تا رسیدن روشهای مدرن تولید نظیر سیستمهای تولید قابل انعطاف(FMS) و روشهای کنترل آماری ( SPC)تولید به هنگام (JIT )و روشهای تولید که در پاره ای موارد حقیقتا هنرمندانه هستند تغیرات و پیشرفتهای بسیاری کرده اند

ایجاد این تحولات نیازمند به کارگیری روشها وتجهیزاتی جهت نگهداشتن و مهار کردن قطعه کار در ماشین آلات است که صرفه اقتصادی وعملیات تولیدی ساده تر را تامیین کند

با توجه به اینکه تولید کنندگان امروزی تمایل دارند برای کاهش هزینه ها و افزایش سود سطح موجودی انبارهای خود را کاهش دهند نیاز به استفاده از تجهیزات مطمئن و کار برای نگهداشتن قطعه کار برای رسیدن به تولید مداوم و هرچه بیشتر احساس می‌شود

با توجه به اینکه در طی مراحل مختلف تولیدی قطعات مختلف بر روی ماشین آلات مختلفی قرار می‌گیرد استفاده از یک نوع قید و بند برای نگهداشتن قطعات کافی نخواهد بود. با این وجود تجهیزات نگهدارنده مختلف شباهت هایی با یکدیگر دارند

جیگ و فیکسچر ها مجموعه از اتصالات و نگهدارنده ها و و ; است که باعث تسریع در امر تولید میشود

انتظارات ما از جیگ و فیکسچر ها عبارتند از

دارای هزینه کم در طراحی باشند

سرعت بالایی در بستن باشند

در تغیرات محیط مقاوم باشند

قالب جامد محکم داشته باشند

قابل بازیافت باشند

قابل ذکر است قالبهایی که در بازار عموما استفاده میشود عبارتند از

ریختگری

جیگ و فیکسچر

پرسی

یک فیکسچر میتواند جیگ باشد ولی یک جیگ نمیتواند فیکسچر باشد

از موارد مهم بعد از طراحی جیگ و فیکسچر ها و ثابت کردن آنها

حذف درجه آزادی

حذف گشتاور

دقت در تلرانس

 

تعریف قید وبند (جیگ و فیکسچر):

معمولاابزارها یاگیره هایی که جهت نگهداری قطعه وهدایت ابزارروی ماشینهای مته مورداستفاده قرار   می گیردقیدگویند وابزارهایی که جهت بستن قطعه کار روی ماشینهای تراش،فرز،صفحه تراش،سنگ و…بکاربرده می شوندبه عنوان بند ویا بست نامگذاری شده اند

قیدوبند ابزارهایی هستند که جهت استقرارونگهداری قطعه کارهنگام تولیدیاماشین کاری بکاربرده می شود.روی میزماشینهای افزازمانند ماشینهای(مته،تراش،فرز،سنگ،صفحه تراش) نصب می شوند وهمچنین جهت اندازه گیری قطعات ونظایرآن مورداستفاده قرار میگیرند

معمولا قید و بستها به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1-  قیدوبستهای فراگیرکه در ماشین کاری قطعات درابعادمختلف مورداستفاده قرارمی گیرندمانند(گیرههای ماشین،سه نظامهای تراش و…)

2-  قیدوبندهای چندمنظوره که قابلیت تنظیم دوباره جهت ماشینکاری قطعات مختلف را دارا می باشدواین نوع قیدوبندها خود به دوگروه تقسیم میشوند

الف) قیدوبستهای چندمنظوره نوع اول که به طورکامل طراحی وساخته شده اندوازقطعات مختلف باشکل های مختلف تشکیل شده است این قطعات درکنارهم یاروی هم سوار شده وباهرترتیب چیدن قطعه خاصی رامی توان گیره بندی نمود

ب) قیدوبستهای چندمنظوره نیمه طراحی شده(قابل تنظیم دوباره)که بااستفاده ازقطعات تنظیمی استانداردطراحی وساخته می شود

معمولاقسمتهای اصلی این نوع قیدوبستها(مانندبدنه به همراه مکانیزمهای اهرمی یابادامکی و…)به صورت آماده ازبازارخریداری گردیده که بستگی به شکل هندسی قطعه کار و اندازه آن دارد

3- قیدوبستهای مخصوص که برای ماشین کاری قطعه خاص بسته به نوع ماشین تیراژ قطعه بصورت دستی یاخودکارطراحی وساخته می شود

استفاده ازقیدوبستهای فراگیریاچندمنظوره بیشتردرقطعات تکی وتولیدکوچک مورداستفاده قرارمی گیردودرتولیدانبوه بیشترازقیدوبستهای مخصوص استفاده میشود

ساختمان همه قیدوبندهاازقسمتهای زیرتشکیل می شوند

الف) بدنه واسکلت آن

 ب) اجزای موقعیت دهنده

ت)اجزای راهنمای ابزار(درقیدها)

پ)اجزای گیره بندی

 ث)اجزای اعمال نیروساخت

قیدوبندازنظرکاربرد بستگی به نوع فرایند تولید دارد و هزینه و زمان ساخت آن در صنعت مهم است وباید طوری مکانیزم قیدوبندطراحی شود که هزینه کمتری برای آن صنعت دربرگیرد

هزینه ساخت قیدوبند دردرجه اول بستگی به قطعه کاریا فرآیندتولید ودقت آن وکیفیت آن وابستگی به طراحی وساخت آن دارد

یکی ازمزایای مهم ساخت وقیدوبند درتولید تیرازبالا می باشد که در حین تولید با بکارگیری آن دقت در کاروسرعت درکاربالا می رود

 

دسته بندی جیگ وفیکسچرها:

عبارت جیگ وفیکسچرها برای جوشکاری معنی مشابهی باجیگ وفیکسچرهای ماشین کاری را ندارد

یک جیگ جوشکا ری یک ابزار ثابت است ولی یک فیکسچر جوشکاری را می توان حول محورهای افقی یا عمودی چرخاند ونقش اصلی فیکسچر جوشکاری مهار کردن قطعه کاری وجلوگیری از بروز این عیب می باشد . در حالی که این معنی برای جیگ وفیکسچر برای عملیات ماشین کاری درست نیست

جیگ وفیکسچرها راازجهت کاربرد ومفهوم به دو دسته 1-جیگ وفیکسچرهای برای عملیات ماشین کاری 2-جیگ وفیکسچرهای برای عملیات جوشکاری تقسیم می کنیم

1- عملیات ماشین کاری

1-1- د ستی

1-2- مکا نیزه

2- عملیات جوشکاری

2-1- د ستی

2-2- مکانیزه

جیگ ها برای عملیات ماشین کاری به دو دسته اصلی 1-سوراخ کاری 2-سوراخ تراشی

تقسیم جیگ ها بر اساس روش ساخت :

باز: شامل 1-جیگ های صفحه ای 2- جیگ های پایدار 3-جیگ های باصفحات زیرورو 4-جیگ های قائم الزاویه انواع فیکسچرها براساس روش ساخت آ نها تعیین می شود

انواع رایج فیکسچرها عبا رتند از: 1-فیکسچرهای صفحه ای .2-قائم ا لزا ویه .3-گیره ها.4-فیکسچرهای دورا نی .5-فیکسچرهای چندایستگاهی

د سته بندی فیکسچرها : برا سا س نوع ما شین ا بزا ر یا نوع پروسه تولید تعیین می شود مثلا فیکسچری که روی د ستگاه فرز نصب می شود فیکسچر فرزکاری نا میده می شود. پس با توجه به مطا لب گفته شده هرگاه سخن از جیگ وفیکسچری می شود باید نوع آن رااز جهت کاربرد عملیات ماشین کاری یا جوشکاری مشخص کنیم پس با توجه به مطا لب گفته شده هرگاه سخن از جیگ وفیکسچری می شود باید نوع آن رااز جهت کاربرد عملیات ماشین کاری یا جوشکاری

(روبندها یا نگهدارنده)clamps:

کلمپ ها (clamps)یا روبند ها قطعاتی از جیگ یا فیکسچر هستند که قطعه کار را روی جیگ یا فیکسچر محکم نگه می دارند . کلمپ ها باید روی لو کیتورها (locators) قرار گیرند تا از حرکت قطعه جلو گیری کنند clampsباید از استحکام کافی بر خوردارباشند تا بتوانند از جا بجا شدن قطعه جلو گیری کند کلمپ ها نباید به قطعه کار آسیب برساند و تغییر شکل در آنها بوجود بیاید و باید سریع عمل کنند تا بتوان قطعه کار را به سرعت و سهولت روی جیگ یا فیگسچر قرار داد وظیفه اصلی یک کلمپ نگهداستن قطعه کار در مقابل لوکیتورها و پینها در ین عملیات جوشکاری یا ماشینکاری است یک کلمپ باید در نقطه ای به قطعه کار نیرو وارد کند که بیشترین استحکام و صلبیت را داشته باشد انواع کلمپها شامل

1- روبندهای انگشتی که مانند اهرمهای ساده مکانیکی عمل می کنند که در نوع اول پایه تکیه گاهی بین نیروی محرکه و نیروی مقاوم یا قطعه کار قرار دارد در نوع دوم که قطعه کا ربین پایه تکیه گاهی و نیروی محرک قرار دارد در نوع سوم نیروی محرک بین قطعه کار و پایه تکیه گاهی قرار دارد

2- روبند لولایی

3- روبند لغزنده با شیار توری

4- روبند لغزنده با شیار دایره ای

روبندها یا کلمپ های انگشتی را می توان با استفاده از عملگرهای هیدرو لیکی و نیو ماتیکی باز و بسته نمود نمای کلی سیستم کلی هیدرلیکی با نیو ماتیکی

 

بوستر:

قطعه واسطه نیو ماتیک به هیدرولیک در سیستمهای نگهدارنده ترکیبی که تأمین کننده فشار هیدرولیک برای عمل گرهاست بوسترها را هم به صورت نیوماتیکی و هم به صورت الکتریکی می توان تغذیه کرد

 

گوه های مخروطی یا ماندرلها :

در دو نوع صلب و باز شونده است که محدوده کاری ماندرل باز شونده بیشتر است

 

روبندهای زانویی :

در چهار نوع اصلی ساخته می شود فشار به طرف پائین , کششی , فشار افقی , فشار گاز انبری عملکرد این روبندها سریع است و طراحی آنها به گونه ای است که هنگام آزاد شدن از قطعه کار به اندازه کافی از قطعه کار فاصله گرفته بنابراین گذاشتن و برداشتن قطعات به سادگی انجام می شود و نیروی نگه داشتن این روبندها زیاد است . این روبندها از چند باز و سه محور لولایی تشکیل شده اند . وقتی این روبندها قفل می شوند محورهای لولایی در راستای یک خط قرار می گیرند

 

روبندهای مکانیزه (هیدرولیکی و نیو ماتیکی ):

که در بعضی از روبندها از سیستم ترکیبی استفاده می شود که از جمله مزایای آنها

1-کنترل بهتر فشار روبند 2- استفاده کمتر از قطعات متحرک 3- عملکرد سریع و عیب اصلی آنها گران قیمت بودن آنهاست

 

گیره و سه نظامها:

این وسایل به صورت استاندارد هستند که از آنها به عنوان جیگ یا فیکسچر استفاده می شود

 

روبند های غیر مکانیکی مخصوص :

که دارای دو نگهدارنده مغناطیسی و نگهدارنده مکشی در نگهدارنده مغناطیسی مانند نگهدارنده هایی که در اتاق cmmبرای ثابت کردن یک قطعه بر روی base استفاده می شو د این نگهدارنده مغنا طیسی یا (magent) که در اتاق cmmاستفاده می شود یک مکعب cm 10×10 است که از یک وجه مکعب یک زاویه 90درجه برش خورده است دارای یک سوئیچ onوofروی آن برای روشن کردن میدان مغناطیسی است گه از موارد استفاده آن بدین صورت است که برای ثابت کردن فیکسچرهای مدولار بر روی plat دستگاه cmmبر روی چها گوشه آن این روبند مغناطیسی را برای ثابت کردن فیکسچر مدولار استفاده می کنند قابل ذکر است که platیا صفحه اصلی دستگاه cmmاز آهن است

 

روبند مکشی :

از موارد استفاده این روبند ها در دستگاه پرس تمام اتوماتیک ورق است که ورق ها توسط مکش هوا (vacum)در چندین قسمت نگه داشته می شوند و این نیروی نگهدارنده در تمام سطح به طور یکنواخت توزیع می شود و قطعه را می توان به مکان مورد نظر توسط ربات منتقل کرد در کلمپ های دستی عمودی دسته کلمپ در حالت عمودی قفل می شود

همیشه مکانیزم یک کلمپ دستی به صورت یک اهرم یا یک میله T شکل است این میله T شکل سه انتها دارد که دوتا از این انتها باید مفصل داشته باشند و یکی برای تحریک دستی به کار می رود و یکی از این مفصلها باید در جای خود ثابت باشد یعنی باید یکی از این دو مفصل محل گشتاور یا دوران اهرم یا بازوی T شکل باشد

هر چه فاصله بین دو مفصل کمتر باشد و فاصله محل دوران یا مفصل ثابت تا دسته کلمپ تحریک دستی بیشتر باشد نیروی منتقل شده به مفصل دیگر بیشتر است گاهی اوقات دو مفصل در یک راسته هستند گاهی اوقات دو مفصل و تحریک دستی یا نیروی اعمالی در یک میله مستقیم مثل یک الاکلنگ عمل می کند . اساس کلمپ ها به صورت زیر است

زمانی که سه مفصل در یک خط مستقیم باشند کلمپ بیشترین نیرورا ایجاد میکند. توزیع کننده یا مینیفولد در یک سیستم هیدرولیک وظیفه تقسیم وانشعاب سیال تحت فشار را بر عهده دارد . هر توضیع کننده یک را ورودی وچند راه خروجی دارد

 

روبند چرخشی :

از یک عضو پیچی ویک بازوی قابل چرخش تشکیل شده که میتواند حول عضو پیچی نوسان کند

 

روبند ناخنی :

از نظر عملکرد شبیه روبند چرخشی هستند ولی خیلی از آنها کوچکتر هستند ودر محلهای کوچک وتنگ استفاده میشوند

 

روبندهای بادامکی :

این روبند ها که در فیکسچر ها استفاده میشوند در جا هایی که لرزش زیادی نداشته باشد استفاده میشوند و سه نوع روبند بادامکی وجود دارد

1- دیسک دایره ای لنگ 2-دیسک اسپیرال 3- استوانه ای

 

روبند دیسکی دایره ای لنگ :

هنگامی که نقطه حد اکثر برآمدگی آنها به قطعه کار می رسد حداکثر نیرو وارد می کند و به اصطلاح قفل می شوند

 

روبند بادامگی اسپیرال :

متداولترین نوع از روبندهای بادامکی و طول منحنی قفل شدن آن طویل تراز آن دایره ای لنگ است و حد قفل شدن آن بزرکتر است

 

روبند گوه ای :

این روبندها نیز مانند روبندهای بادامکی از اصل سطوح شیب دار در نگهداشتن قطعه کار استفاده می کنند این روبندها در دو نوع روبند گوه ای تخت و روبند گوه ای مخلوطی یا ماندر لها تقسیم می شود

 

گوه ای تخت :

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله اشتباه در خود موضوع معامله در pdf دارای 35 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله اشتباه در خود موضوع معامله در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله اشتباه در خود موضوع معامله در pdf

مقدمه  
تعریف واژه اشتباه  
الف ) بررسی لغوی واژه اشتباه :  
ب) اشتباه در اصطلاح علم حقوق :  
تفاوت اشتباه با واژه های مشابه  
الف ) تفاوت اشتباه با سهو :  
ب- تفاوت اشتباه با خطا  
ج- تفاوت اشتباه با جهل:  
تعریف موضوع معامله  
پیشینه تاریخی اشتباه در موضوع معامله  
حقوق رم و فرانسه   
الف ) حقوق رم  
ب ) سابقه اشتباه در خود موضوع معامله در حقوق رم  
ج) بررسی تحول حقوق رم :  
د) حقوق قدیم فرانسه :  
فقه امامیه  
مبنای اشتباه در موضوع معامله   
اشتباه ناشی از پندار غلط خود شخص  
اشتباه ناشی از تدلیس غیر  
اشتباه موضوعی و حکمی  
اشتباه حکمی :  
مفهوم اشتباه در خود معامله  
حقوق فرانسه  
نظریه نوعی  
نظریه شخصی :  
نظریه مختلط  
اثر اشتباه در خود موضوع معامله در حقوق فرانسه  
اشتباه در خود موضوع معامله در حقوق ایران  
نتیجه :  
پی نوشتها:  
منابع   

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله اشتباه در خود موضوع معامله در pdf

 -1دکتر رضا نور بها، زمینه حقوق جزای عمومی ، چ1، تهران: انتشارات کانون وکلا، 1369،

-2 دکتر ناصر کاتوزیان ، قواعد عمومی قراردادها، ج1، چ3، تهران: شرکت سهامی انتشار

-3 کیهانی منصور، حقوق رم تعهدات، ج1، تهران: چاپ تابان،

-4 دکتر کاتوزیان، قواعد عمومی قراردادها

-5 دکتر عبدالمجید امیری قائم مقامی، حقوق تعهدات، ج2، تهران: انتشارات دانشگاه تهران

-6 دکتر محمد جعفر جعفری لنگرودی، ترمینولوژی حقوق

-7صفایی ، دکتر سید حسین ، حقوق مدنی و تطبیقی ، چ1، تهران ،انتشارات میزان

-8 درودیان ، دکتر حسنعلی ، تقریرات درس حقوق مدنی (3)

مقدمه

تلاش برای حل مسائل حقوقی مدنی بدون در نظر گرفتن سابقه حقوقی ایران راه بجایی نخواهد برد . قانون مدنی ایران مبتنی بر فقه امامیه و شرع انور اسلام است و حل مشکلات قانون مدنی باید بر مبنای فقه امامیه باشد تا هم از نظر قانونگذار ، که خو د در تدوین قانون مدنی از این منبع الهام گرفته است تأمین شود ، و هم از غنای فقه که در واقع تاریخ حقوق ایران را تشکیل می دهد بی بهره نباشیم . قانون مدنی ایران در قسمت قواعد عمومی قراردادها بیشتر ملهم از حقوق فرانسه است

و حتی بعضی از مواد آن ترجمه مواد ق . م فرانسه می باشد

نویسندگان قانون مدنی که دو دسته بودند ؛ عده ای فقیه و عده ای حقوقدانان تحصیل کرده غرب ، سعی داشتند که مطالب قانون مدنی فرانسه را تا آنجا که با فقه امامیه سازگار است در قانون ایران وارد کنند . در این تلاش نیز هر چند شایسته ستایش است ولی نقاط ابهام و اجمالی وجود دارد که ناشی از تعارضات بین فقه امامیه و حقوق فرانسه است که با نگاهی دقیق به قانون مدنی میتوان آن را دریافت ؛ از جمله ، موادی که محل اختلاف بین حقوق دانان ایران بوده و در مورد آن تشتت آراء وجود دارد ، ماده (2000) قانون مدنی ایران می باشد . در این مقاله سعی شده است که ماده ( 200) ق .م که راجع به اشتباه در خود موضوع معامله است با توجه به سابقه امر در فقه و حقوق فرانسه ، بررسی شده و از میان نظریات فقها و حقوق دانان فرانسه و نظریات اساتید حقوق ایران ، راه حلی برای اعمال این ماده به دست داده شود

فصل اول : کلیات

مبحث اول : تعاریف

گفتار اول : تعریف واژه اشتباه

در فرهنگهای مختلف ، تعاریف گوناگونی از واژه اشتباه به عمل آمده است. علاوه بر آ ن ، تعریف اشتباه در علم حقوق با تعریف اشتباه در لغت متفاوت است . در اینجا ابتدا به تعریف اشتباه و سپس به تعریف آن در علم حقوق خواهیم پرداخت

الف ) بررسی لغوی واژه اشتباه

“اشتباه “ مصدر باب افتعال و از ریشه “شبه “ می باشد . و در لغت به معنای پوشیده شدن و نهفته ماندن می باشد ، (1) هم چنانکه گفته اند : ( اشتباه تصور خلاف واقعی است از چیزی ، مادی باشد یا معنوی (2) ، عده ای دیگر از حقوقدانان نیز در تعریف اشتباه آورده اند. ( اشتباه ، پندار نادرستی است که انسان از واقعیت پیدا می کند و به بیان دیگر ، اشتباه ، نمایش نادرست واقعیت در ذهن است و در شمار پدیده های روانی می آید . در حقوق نیز اشتباه معنای خاصی ندارد و به اعتبار موضوع آن در زمره مسائل این علم قرار میگیرد . (3)

ب) اشتباه در اصطلاح علم حقوق

درست است که بعضی از حقوقدانان ـ هم چنانکه در بالا ذکر شد – گفته اند : ( اشتباه معنای خاصی در حقوق ندارد ) ، (4) ولی باید گفت د رعلم حقوق ، اعمال حقوقی در صورتی اعتبار دارد که با اراده موجد آن مطابق باشد ، چرا که نفوذ خود را از آن کسب می کند و اراده شخصی ، محصول تصور فرداز واقعیت می باشد . پس اگر این تصور اشتباه باشد اراده معیوب می گردد و عمل حقوقی ناشی از آن اراده اثر عادی خود را نخواهد داشت

گفتار دوم : تفاوت اشتباه با واژه های مشابه

الف ) تفاوت اشتباه با سهو

“سهو“ در لغت به معنی فراموش کردن ، خطاکردن و خبط کردن آمده است و در فقه به معنی فراموش کردن جزئی از اجزای نماز ( رکن یا جز و رکنی ) است در جای خود . (5) و در تعریف سهو گفته اند : ( زوال صور علمی است از نفس به نحوی که بدون زحمت اکتساب جدید با توجه به مختصری مجددا“ در ذهن حاضر شود ، و آن حالت متوسط میان ادراک و نسیان است ، زیرا در نیسان ، صور علمی از خزانه مربوط هم برطرف می شود ولی در مورد سهو چنین نیست ، یعنی صور علمی در خزانه مربوط باقی می ماند منتهی از صحنه روشن ذهن پنهان می شود . و هم چنین گفته اند : ( غفلت قلب از چیزی به طوری که با کوچکترین یاد آوری متنبه گردد بنابراین هر سهوی اشتباه است و هر اشتباهی سهو نیست

( یعنی از لحاظ منطقی رابطه عموم و خصوص مطلق میان این دو مفهموم حکمفرماست ) زیرا اشتباه ، تصور خلاف واقع از چیزی است خواه به کوچکترین یاد آوری متنبه گردد خواه نه ، بنابراین ذکر کلمه اشتباه بعداز سهو در ماده ( 569) آیین دادرسی مدنی سابق و ماده (3:9) ق . آ. م لاحق از باب ذکر عام بعد از خاص است نه از باب ذکر مترادفات ) (6)

ب- تفاوت اشتباه با خطا

گفتیم که اشتباه عبارت است ا زپندار نادرست از واقعیت . و خطا مقابل عمد است و آن عبارت است از وصف عملی که فاعل آن دارای قوه تمییز بوده و به علت غفلت یا نیسان یا جهل یا بی مبالاتی و عدم احتیاط ، عملی که مخالف موازین اخلاق ( خطای اخلاقی ) یا قانون است ، مرتکب شده است . (7)

بنابر انچه گفته شد خطا محصول اشتباه است و یکی از علتهای خطا، اشتباه میباشد

ج- تفاوت اشتباه با جهل

“جهل “ در لغت به معنای “ نادانی “ و نادان بودن است (8) . غالبا“ در کتب حقوقی ، اشتباه را با جهل مرادف می گیرند و به یک قاعده حقوقی که جهل به قانون رفع مسئوولیت نمی کند ، اشاره می نماید . بدیهی است که بین جهل و اشتباه ، هم از نظری لغوی وهم از نظر مفهوم فاصله بسیار است ، (9) و از روی تسامح در معنای مترادف استعمال می شوند و چون اشتباه ، تصور نادرست از واقعیت است و جهل ، نادانی ونادان بودن است ؛ میتوان گفت که جهل ، موجد اشتباه است

گفتار سوم : تعریف موضوع معامله

“موضوع “ عبارت است از چیزی که امری به آن اسناد شود ، و در اصطلاح حقوق ، موضوع معامله به دو معنا به کار می رود . در معنای اول : ( موضوع معامله عبارت است ا ز مبادله دومال یا ایجاد تعهد و به طور کلی اعمالی است که برای تحقق یافتن آن تراضی میشود )

به این تعریف ایرادی وارد است و آن این که عنصر سازنده عقد ، قصد انشاء است چرا که ( عقد محقق می شود به قصد انشاء به شرط مقرون بودن به جیزی که دلالت بر قصد کند ) ، (11) در حالی که این تعریف با این ماده قانونی سازگار نمی باشد و تحقق عقد را منوط به تراضی طرفین دانسته است . بهتر بود که چنین گفته می شد : ( موضوع معامله عبارت است از مبادله دو مال یا ایجاد تعهد و به طور کلی اعمالی است که برای تحقق یافتن آن توافق ( تقاصد) می شود ) . در این معنا اگر مقصود از معامله تملیک منفعت در ازای عوض معلوم درمدت معین باشد ، موضوع معامله ، اجاره است و اگر تملیک عین به عوض معلوم باشد موضوع معامله ، بیع خواهد بود

درمعنای دوم ، موضوع معامله عبارتست ا ز: ( مال یا عملی که ممکن است مورد تملیک قرار گرفته یا تعهد به تسلیم یا انجام آن شده باشد ) . و منظور از موضوع معامله در ماده ( 200) ق .م ، مال موضوع تملیک یا تعهد است که احتمال دارد در ان اشتباه رخ دهد ، و منظور ما از موضوع معامله در این مقاله همین معنای دو م آن است

مبحث دوم : پیشینه تاریخی اشتباه در موضوع معامله

برای بررسی اشتباه در موضوع معامله باید پیشینه تاریخی آن را نیز بررسی کرد ، و از آنجا که حقوق ایران از حقوق فرانسه گرفته شده است ، ناگزیر از بررسی پیشینه تاریخی حقوق فرانسه می باشیم و چون حقوق فرانسه نیز به نوبه خود ملهم از حقوق رم می باشد ، تا حد امکان به بررسی حقوق رم نیز می پردازیم

گفتار اول : حقوق رم و فرانسه

الف ) حقوق رم

در حقوق اولیه رم ، کلیه معاملات تشریفاتی و تعداد آنها کم بود . تشریفات چنان اهمیت داشت که خود مولد تعهد تلقی می شد . گر چه می توان گفت : ( منظور از تشریفات چیزی جز این نبود که با وارد کردن اراده در قالب مخصوص ، اظهار اراده را مشخص و قابل اثبات نماید ولی بعداز دوره حقوق اولیه یعنی پس از آنکه از اهمیت تشریفات کاسته شد ، توافق بیشتر مورد توجه قرارگرفت ) . (12)

در حقوق اولیه رم که تشریفات وجود داشت ، ظهور اراده تنها در قالب و شکل مخصوص باعث اعتبار عقدبود ؛ به همین جهت ، اشتباه و اکراه و تدلیس مورد نظر واقع نمی شد ولی در اثر ازدیاد معاملات و علل دیگر ، نقیصه مزبور اشکار گردید و برای حمایت شخصی که به واسطه اکراه یا تدلیس راضی به واقع ساختن معامله گردیده وسایلی پیش بینی شد . راجع به اشتباه هم تشریفات اجازه نمی داد که آن را مورد توجه قرار دهند ولی کم کم دراثر انصاف ، اشتباه در نظر گرفته شد . در حقوق رم ، اشتباه در موضوع هنگامی اتقاق می افتد که یکی از طرفین ، زمینی موسوم به “ الف “ را می فروشد ولی دیگری گمان می کند زمین موسوم به “ب “ را می خرد . ) (13)

ب ) سابقه اشتباه در خود موضوع معامله در حقوق رم

اشتباه در ماهیت شی ء( L error in Corpore ) ، مثلا“ موضوع معامله یک شمعدان مسی است ولی یک طرف تصور می کند که شمعدان مزبور طلاست . درحقوق اولیه رم ، این قسم اشتباه ، توافق طرفین را از بین نمی برد و عقد معتبر بود ؛ اما این راه حل در عقود با حسن نیت یا اقلا“ در بیع ، بی انصافانه به نظر می آمدند

این نوع اشتباه مانند اشتباه درموضوع تلقی شد و باعث عدم وجود عقد گردید . ) (14)

ج) بررسی تحول حقوق رم

 گفتیم که در حقوق رم عقود تشریفاتی بود و اشتباه تأثیری در اعتبار عقد نداشت ، اما مدتی بعداز پیدایش عقد غیر تشریفاتی و با حسن نیت ، اشتباه درماهیت شی ء مورد بحث قرار گرفت واین بحث مربوط به حقیقت فلسفی اشیابود . مشائیون معتقدند که وجود ، عبارت است از : ماده و صورت . و می گویند حقیقت هر چیز صورت اوست و ماده را در درجه دوم قرار می دهند . مارسلوس ، که یکی از علمای حقوق رم و تابع این عقیده بود ، توافق طرفین را در باره صورت موضوع معامله کافی می دانست ؛ لذا اشتباه در ماهیت شی ء همیشه بی اثر بود . پس در بیعی که موضوع آن شمعدانی مسی است ولی خریدار شمعدانی مزبور را از طلا تصور میکند چون توافق طرفین روی صورت خارجی موضوع معامله حاصل است لذا عقد معتبر میباشد . بر خلاف آن ، رواقیون معتقدند که حقیقت وجود ، ماده است که صورت ، فقط بعضی صفات عرضی را بدان می افزاید ، و ماده است که اشیارا از هم متمایز می کند . در مثال ما ، یک طرف تصور ، شمعدانی از طلاست در صورتی که شمعدان از مس است و چون عامل اصلی طبق این عقیده ماده است پس مثل این است که دو موضوع وجود دارد ، لذا اشتباه روی موضوع معامله واقع می شوداز این رو ، معامله باطل است . (15)

پس در اواخر دوره جمهوری بود که فکر احترام به اراده رونق گرفت و قاعده ای مرسوم شد که به موجب آن ، اراده کسی که در اشتباه است ارزش ندارد و با وجود این ، در هیچ دوره ای از حقوق رم ، اراده درونی اشخاص مورد تجزیه و تحلیل قرار نمی گرفت و تنها به اشتباهی توجه می شد که در بیان و اعلام اراده رخ می داد . (16)

د) حقوق قدیم فرانسه

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله سنجش تکوینی ( ارزشیابی مستمر ) در pdf دارای 35 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله سنجش تکوینی ( ارزشیابی مستمر ) در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله سنجش تکوینی ( ارزشیابی مستمر ) در pdf

سنجش پرونده ای
پرونده اختصاصی
سنجش پرونده ای و تدریس مبتنی بر زمینه
تعریف ارزشیابی
ارزشیابی تکوینی
خود سنجی یا ارزشیابی از خود
فرم درجه بندی شخصی
گزارش شخصی
نمونه فرم خود سنجی
مواد آموزش شخصی
باز خورد حاصل از ضبط صدا و ضبط تصویر
محاسن و معایب روش خود سنجی
منابع

 

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله سنجش تکوینی ( ارزشیابی مستمر ) در pdf

1- اندازه گیری ، سنجش و ارزشیابی آموزشی – دکتر علی اکبر سیف ( ویرایش سوم )

2- سنجش و اندازه گیری د ر علوم تربیتی و روانشناسی – دکتر حسین لطف آبادی

3- ارزشیابی در مدارس از علیرضا محمدمیرزایی -مجموعه رویه های سنجش وارزشیابی از اداره کل سنجش
4- خلاصه مقالات همایشارزشیابی در خدمت تعلیم وتربیت به اهتمام دفتر ارزشیابی تحصیلیوتربیتی
5- پژوهش نامه آموزشی شماره 11 از پژوهشکده تعلیم وتربیت – مجموعهجزوات آموزشی سنجش وارزشیابی
6- شماره 1 از معاونت آموزش وپرورش عمومی استانفارس -تجارب ومطالعات مولف پیرامون سنجش وارزشیابی 

« سنجش پرونده ای  »

معلمان عموماً بر این باورند که پرونده ای که آنان از دانش آموزان خود تهیه می کنند ابزار مهمی برای سنجش پیشرفت شاگرد و دارای چنان قابلیت انعطافی است که زمینه ساز رویکردهای گوناگون تدریس است . این پرونده سنجشی که حاوی اطلاعات فراوان و مستمر راجع به وضعیت پیشرفتهای دانش آموز است . برای قضاوت درباره شاگرد و مقایسه او با سایر دانش آموزان ، تصمیم گیر ی درباره جایدهی دانش آموز ، یه بکار گیر ی شیوه های متناسب تدریس ، و بررسی ثمر بخشی فعالیتهای معلم به کار می آید . این روش را برخی از محققان به عنوان یک شیوه مستقل و متفاوت سنجش به حساب می آورند که فرصتهای مناسبی را در اختیار معلم قرار می دهد تا سنجش دانش آموزان را به تدریس کلاس مربو ط نماید

(آشباخر[1] ، 1991 ؛ فرید من[2] ، 1993 )

پرونده ای اختصاصی که برای دانش آموزان تهیه می شود . اگر چه معمولاً محتوای متفاوتی دارند و هدفهای کما بیش مختلفی را دنبال می کنند . عموماً نموداری از فعالیتهای دانش آموزان و حاوی پیشرفت کار ، انگیزه و علاقمند یو ، خود سنجیهای شاگرد هستند ( هرمان[3] و همکاران ، 1993 ؛ آرتر[4] و اسپاندل[5] ، والنسیا[6] و کالفی[7] ، 1991 ؛ پاولسون[8] و همکاران ، 1991 )

این پرونده ا گاهی توسط معلم ، گاهی با همکاری معلم و شاگرد و گاهی توسط یک ارزشیابی کننده خارج از کلاس درس تهیه می شود . چگونگی ارزشیابی این پرونده ها نیز با یکدیگر متفاوت است . این کار گاهی به رو ش نمره گذاری کلی یا تفضیلی ، و گاهی از طریق توصیف وضعیت دانش آموز صورت می گیرد

 رزنیک[9] و رزنیک کارکرد سنجش یا آزمون در دوره کنونی را در سه مقوله اصلی توضیح داده و گفته اند که سنجش پرونده ای ابزار کار آمدی در هر سه مورد ( یعنی در اجرای تدریس ، گزینش و گواهی دادن به دانش آموز ، و ارزشیابی ثمر بخشی برنامه ها ) است . آنها  می گویند برای هر نوع از سنجش موضوعات گوناگون و روابط متفاوت بین نتایج آزمون و برنامه درسی و تدریس وجود دارد

آن نوع از سنجش که به اجرای تدریس مربوط است باید با برنامه درسی ارتباط داشته باشد . هدف از این سنجش آن است که به معلّم و شاگرد کمک کند تا در مورد میزان دانش شاگرد ( یعنی آنچه می داند و آنچه نمی داند ) و سطح مهارت های او اطّلاعات لازم را به دست آورند و این اطّلاعات را راهنمای تدریس قرار دهند . وصول به این هدف مستلزم سنجش مداوم ، بازخورد دادنِ سریع به دانش آموز ، و دستیابی به اطّلاعات دقیق راجع به او است

نوع دیگری از سنجش که برای گزینش و پذیرش و یا گواهی دادن به دانش آموز به کار      می رود باید همراه با دریافت اطّلاعات دقیق راجع به وی باشد . این نوع سنجش که معمولاً در آموزش ویژه به کار گرفته می شود وسیله ای برای پیش بینی عملکردهای آتی دانش آموز است و نیازی ندارد که به برنامه درسی ارتباط داشته باشد . همچنین ، به نظر رِزنیک و رِزنیک ، این آزمون ها می تواند حالت غیر مستمرّ داشته باشد و نیازی به بازخورد سریع نیز ندارد . به نوشته آنها « در سنجشی که برای گزینش صورت می گیرد مهمّ این است که بتوانیم ، با کمک یک استاندارد مشترک ، دانش آموزان خود را با شاگردان سایر مدارس مقایسه کنیم

در نوع سوم سنجش ، یعنی ارزشیابی میزان ثمر بخشی عمومی برنامه ها هدف این است که اطّلاعاتی راجع به عملکرد کلّی مدرسه به دست آوریم و  به همین جهت به اطّلاعات دقیق راجع به یکایک دانش آموزان و مهارت های آنها نیازی نداریم . همچنین ،‌ به بازخورد سریع و آزمون مستمرّ نیز احتیاجی نیست

برخی دیگر از محقّقان ،‌ علاوه بر ثمر بخشی عمومی آزمون ها که مورد توجّه معلّمان و مسؤولان آموزشی و دیگر نهادهای دولتی است ، به ضرورت پاسخگویی آزمون ها به نیازهای خود دانش آموزان و والدین آنها توجّه کرده و آن را یک ضرورت اخلاقی و وظیفه اختصاصی سنجش شاگرد دانسته اند ( نگاه کنید به بِرگس[10] ،1992 ، و فار[11] ، 1994 ) . آنها این « پاسخگویی به شاگرد یا مُراجع » را تا حدّ پاسخگویی به والدین و سرپرستان نیز فرا می برند و معتقدند که معلّم باید نتایج سنجش و تدریس را نه تنها با شاگرد در میان گذارد بلکه والدین و افراد ذیصلاح خارج از کلاس درس را نیز در جریان امر قرار دهد . نوع اطّلاعاتی که به هر یک از این افراد ارائه می شود ممکن است با دیگری متفاوت باشد . اطّلاعات مورد نیاز معلّم و شاگرد این است که پیشرفت شاگرد را مشخّص کنند و به این وسیله برنامه تدریس را تدارک ببینند . امّا عموم مردم نیازمند آنند که بدانند کارآیی مدرسه تا چه حدّی است . فار ( 1994 ) معتقد است که والدین به هر دو نوع اطّلاعات مذکور نیازمندند

با چنین ادراکی از سنجش است که سنجش پرونده ای می تواند پاسخگوی نیازهای معلّم و شاگرد و والدین و یا افراد دیگری در خارج از کلاس درس باشد . این روش سنجش ، حتّی اگر شیوه ای مستقلّ و یا معادل با شیوه های روان سنجی به حساب نیاید ، کمک ارزشمندی برای معلّم و تدریس است و پرونده‌ ارزشیابی[12] و پرونده مستند[13] دانش آموز و معلّم نیز به حساب می آید . در این نوع سنجش ، همان طور که پاولسون و همکاران( 1991 ) می نویسند : « دانش آموز به جای آن که موضوع سنجش باشد ، شریک سنجش است . » آرتر و اسپاندل ( 1992 ) براساس اظهار نظرهای تعدادی از متخصّصان تعلیم و تربیت در انجمن ارزشیابی شمال غرب[14] ( NWEA ) تعریف زیر را از سنجش پرونده ای ارائه نموده اند

« پرونده دانش آموز یک مجموعه هدفدار از فعالیت های او است که شرح حال تلاشها ، پیشرفتها ، و دستیابی های شاگرد در یک حوزه معیّن را ارائه می دهد . این مجموعه باید در برگیرنده سهم دانش آموز در انتخاب محتوای پرونده ، دستورالعمل های گزینش و پذیرش ، معیارهای قضاوت درباره شایستگیها ، و شواهد مربوط به واکنش های شخصی دانش آموز باشد »

برخی از متخصّصان پا را از این نیز فراتر گذاشته و تأکید می کنند که « واکنش های شخصی دانش آموز ، ارزشیابی وی از خود ، و انتخاب شخصی او ، اولویّت برتری از معیارهای استاندارد دارد »

آنچه مسلّم است این است که آزمون های سنّتی ، و از جمله آزمون های استاندارد چند گزینه ای ، تناسب لازم را با نگرش ها و پیشرفت های تدریس و یادگیری ندارد . مشکل اساسی این آزمون های سنّتی همان پیش فرض های فلسفی رفتارگرایی و به خصوص جدا کردن موضوع مطالعه از زمینه طبیعی آن[15] و نادیده گرفتن روابط عنصر مورد مطالعه با سایر اجزاء[16] است

در مورد پیش فرض اوّل ، یعنی جدا کردن موضوع مطالعه از زمینه طبیعی آن ، چنین پنداشته می شود که گویا هر جزء از یک مهارت ، مقوله ثابتی است و در هر جا و هر موقعیّتی شکل یکسان و همانندی به خود می گیرد . به همین جهت نتایج حاصل از آزمون در فضای روان سنجی را ، که معمولاً متفاوت از فضای طبیعی ـ مثلاً محیط کلاس درس ـ است ،‌به محیط های طبیعی تعمیم می دهند . امّا واقعیّت این است که ،‌ به قول رزنیک و رزنیک ( 1992 ) « ما نمی توانیم سنجش معتبری از شایستگی فرد در یک وضعیّت کاملاً متفاوت از محیط طبیعی عملکرد او انجام دهیم

در مورد پیش بینی فرض دوم ، یعنی نادیده گرفتن روابط جزء مورد مطالعه با سایر اجزاء ، چنین اندیشیده می شود که کارآیی در یک مهارت پیچیده از طریق یادگیری خرده مهارت ها یا اجزای آن مهارت به دست می آید و سنجش این خُرده مهارت ها مبیّن و معیار پیشرفت در آن معیار پیچیده است . پژوهش های اخیر در روان شناسی شناختی حاکی از آن است که « پیچیدگی مهارتهای ترکیبی در همان ترکیب و تأثیر و تأثر متقابل اجزاء آنها است » که باید در جریان بررسیهای همه جانبه و پویا کشف شود

آزمون های سنّتی که اندازه گیری های غیر مستقیم را اساس کار خود قرار می دهند ، نمی توانند این پیچیدگی و پویایی را در متغیّر معیار خود به درستی منعکس کنند .   همچنین ، از آنجا که اندازه های غیر مستقیم حاصل از آزمون ها با هدف های مستقیم مورد نظر ِ همخوانی ندارد نوعی از محدود نگری در برنامه های درسی را به همراه می آورد . استفاده از آزمون های سنّتی به عنوان سنجش های تحمیلی خارجی[17] مورد انتقاد بسیاری از متخصّصان قرار گرفته است . به برلاک[18] ، 1992 ؛ موس[19] و همکاران ، 1992 ؛ موس ، 1992 ) . به نظر  این گونه سنجش ها توجّه خود را بر استاندارد بودن آزمون از بابت اینکه « چه چیزی را و چگونه اندازه می گیرد ، و تکالیف و شرایط اجرا و اقدامات نمره گذاری کدام است » قرار می دهد تا « قابلیّت مقایسه تکلیفی را با تکلیف دیگر ، نمره ای را با نمره دیگر ، و موضوعی را با موضوع دیگر » افزایش دهد (کلیفت[20] ،‌1994 ، صفحه 9 ) . این آزمون ها توجّه خود را بر افزایش پایایی[21] ، قابلیّت تکرار[22] ، و قابلیّت تعمیم[23] ، معطوف می دارند و به معیارهای معلّم و شاگرد و واقیعت های تدریس و یادگیری در سنجش ، اهمیّت نمی دهند

جدایی بین فعالیّت های روزمرّه در کلاس درس و آزمون های تحمیلی خارجی ،‌ باعث جدا کردن معلّم و شاگرد از یکدیگر و موجب تأثیر منفی در تدریس و در پیشرفت دانش آموز   می شود . این آزمون ها در واقع یک الگوی اداری ( بوروکراتیک ) را در برخورد با شاگرد به کار می گیرند و در صدد آن هستند که تبعیّت شاگرد از خط مشی ها و برنامه های درسی سنّتی را بسنجند . روش های جدید سنجش ، برعکس این آزمون ها ، در پی شواهدی است که تصمیم گیری مبتنی بر دانش را به منظور « پاسخگویی به نیازهای شخص دانش آموز » میسّر می سازد ( نگاه کنید به اثری از گملین[24] و فلمینگ[25] با همین عنوان « پاسخگویی به نیازهای شخصی دانش آموز » ، 1985 )

نگرش های جدید سنجش ، و از جمله سنجش پرونده ای که مخصوصاً در سواد آموزی و سطوح گوناگون نوشتن و نویسندگی کاربردهای وسیعی یافته است . فرصت های ارزشمندی را برای سنجش تکالیف پیچیده در اختیار ما قرار می دهد . با این روش می توان آنچه را که آموخته شده و چگونگی این آموختن را مورد سنجش قرار داد و از این طریق یادگیری و تدریس را هدایت کرد و اصلاحات لازم را در آنها به عمل آورد . سنجش پرونده ای می تواند تا سطح سنجش در مقیاس بزرگ[26] و ارزشیابی پرونده ای کشانده شود . « سنجش پرونده ای را می توان برای مقاصد مختلف ارزشیابی ، و از جمله سنجش صلاحیّت ها و پیشرفت ، مورد استفاده قرار داد . » ( مورفای[27] ، 1994  ). این نوع سنجش به کمک اطّلاعات گوناگونی که توسّط معلّم درباره عملکردها و پیشرفت دانش آموز  جمع آوری شده و خود دانش آموز نیز نقش مهمّی در تهیّه این اطّلاعات دارد به عمل آید . نمونه کارهای شاگرد ، مشاهدات و اظهار نظرهای معلّم ، آزمون های کلاس درس ، نتایج آزمون های استاندارد ، چک لیست ها ، یادداشتهای مربوط به وقایع اتّفاقی ، و امثال آن از جمله اطّلاعاتی است که در این پرونده جمع آوری می شود . این اطّلاعات معمولاً بی آنکه با معیارهای استاندارد و از پیش تعیین شده سنجیده شود ، به عنوان شواهد عملکرد و پیشرفت دانش آموز و راهنمای تدریس ، مورد ارزشیابی قرار می گیرد . در آموزش ویژه نیز سنجش پرونده ای به عنوان سند پیشرفت دانش آموز مورد استفاده قرار گرفته است ( نگاه کنید به بیچر[28] ، 1990 ؛ دادلی ـ مارلینگ[29] ،‌ 1988 ؛ لیپسون[30] و ویکسون[31] ، 1991 )

معلمان آموزش ویژه با استفاده از فنون گوناگون سنجش ، اطّلاعات حاصل از اندازه گیری ها و اسناد دیگر مربوط به زمینه های مختلف را در پرونده شاگرد نگهداری می کنند و با تحلیل محتوای پرونده ، تصمیم های لازم را برای تدریس اتّخاذ می کنند و گزارش های لازم برای ارائه به والدین و افراد ذیصلاح را آماده می کنند . در تحلیل محتوای پرونده ، یک چارچوب تفسیری و فهرستی از خصوصّیات مربوط به هر درس یا تکلیف با توجّه به وضعیّت هر دانش آموز مورد استفاده قرار می گیرد . مسؤولیّت این اقدامات بر عهده معلّم متخصّص است و روایی تحلیل و تفسیر وی از محتوای پرونده به وسیله کمیته تخصّصی آموزشی ویژه در مدرسه مورد ارزشیابی قرار می گیرد و چه بسا اطّلاعات تازه ای را برای تکمیل پرونده ،‌ و حتّی تغییراتی را در چارچوب تفسیری مورد نظر ، لازم بداند و به این طریق راه را به سوی سنجش و ارزشیابی مستمرّ و پویا بگشاید

«سنجش پرونده ای و تدریس مبتنی بر زمینه »

از آنجا که سنجش پرونده ای نشان دهنده چیزهایی است که دانش آموز در طیفی از شرایط گوناگون انجام می دهد ،‌ تصویری گسترده تر و دقیق تر از عملکردها و مهارت ها و استراتژیهای مورد استفاده او را به ما می دهد . همین طور ،‌ با این روش می توانیم بدانیم که در مدّت زمانهای مختلف و با مقدار کمک های متفاوتی که دانش آموز در آزمون های گوناگون در اختیار داشته است چه ویژگی هایی را در کار خود بروز داده است . معلّمان و حتّی اساتید دانشگاه ها معمولاً عادت دارند که منابع و سر فصل های معیّنی از درس را به شاگردان خود تدریس کنند و در پایان کار امتحانی نیز در یک زمان محدود از آنان به عمل آورند و نمره ای به هر یک بدهند

هم آن گونه تدریس سنّتی و هم این شیوه عجولانه آزمون دارای نقیصه های بسیار است و به خصوص در مورد گروه های فرهنگی و زبانی آسیب دیده و آسیب پذیر روایی ندارد . روش های جدید سنجش و تدریس به ما کمک می کند تا به کشف این حقیقت برسیم که یادگیری و آزمون بر حسب شرایط و افراد مختلف باید تنوّع و تناسب بسیار پیچیده تر و سنجیده تری داشته باشد . همچنین ، چگونگی تدریس و آزمون بنا بر هدف های مختلفی که از آموزش یک درس به افراد مختلف داریم باید تنوّع و تناسب بسیار بیشتری داشته باشد

کتب درسی و شیوه های تدریس و سنجش در مدارس و حتّی در دانشگاه های ما غالباً موضوع کار خود را جدا از شرایط و زمینه هایی نگاه می دارد که می باید بر آنها استوار باشد . توصیف و تحلیل تفصیلی این مهم خارج از چارچوب بحث کنونی ما است امّا اگر بخواهیم به اندکی اکتفا کنیم کافی است که منبع یکی از دروس مدارس یا دانشگاه ها و محتوا و سر فصلها و و شیوه های مرسوم تدریس و سنجش آن را به دید انتقاد علمی بنگریم تا دریابیم که چگونه در تدریس و سنجش بسیاری از دروس ، هم موضوع مطالعه را از زمینه طبیعی آن جدا می کنیم و هم روابط جزء مورد مطالعه را با سایر اجزاء نادیده می گیریم

این شیوه های سنّتی و نامناسب تدریس و سنجش حتّی در عالی ترین سطوح دانشگاهی ما به چشم می خورد . به عنوان مثال ، ما به دانشجویان خود هم در دوره لیسانس و هم در برخی از دوره های فوق لیسانس « زبان فارسی 1» ، « زبان فارسی 2 » و « زبان فارسی پیشرفته » می آموزیم و از آنان امتحان به عمل می آوریم بی آن که به دو مشکل اساسی مذکور ( یعنی موضوع مطالعه را از زمینه طبیعی آن جدا کردن[32] ، و روابط عنصر مورد مطالعه را با سایر اجزاء نادیده گرفتن[33] )توجّه کافی داشته باشیم . دانشجویان ما در رشته علوم تربیتی نیز همین درس را می گذرانند ولی ما از خود نمی پرسیم که هدفمان از تدریس فارسی به دانشجویان دوره لیسانس علوم تربیتی و دوره فوق لیسانس علوم تربیتی ( مثلاً در « تربیت مدرّس » )‌چیست ؟ محتوای درس باید چه چیزی باشد ؟ کدام سرفصل ها را باید انتخاب کنیم ؟ به چه شیوه ای باید تدریس کنیم ؟ و چه نوع سنجشی از تدریس به عمل آوریم که متناسب با اهداف تدریس زبان فارسی به دانشجویان علوم تربیتی باشد ؟

[1] – Ashbacher

[2] – Freedman

[3] – Herman

[4] – Arter

[5] – Spandel

[6] – Valencia

[7] – Calfee

[8] – Paulson

[9] – Resnick

[10] – Burgess

[11] – Farr

[12] – Evaluation Portfolio

[13] – Documentation Portfolio

[14] – North West Evaluation Association

[15] – decontextualization

[16] – decomposability

[17] – externally imposed assessment

[18] – Berlak

[19] – Moss

[20] – Clift

[21] – Reliability

[22] – Replicability

[23] – Generalizability

[24] – Gamlin

[25] – Fleming

[26] – Large – Scale assessment

[27] – Murphy

[28] – Bachor

[29] – Dudley – Marling

[30] – Lipson

[31] – Wixson

[32] – decontextualization

[33] – decomposability

 

کلمات کلیدی :