مقاله ارزیابی عملکرد تکنولوژیکی طرح تجهیز، نوسازی و یکپارچهسازی
نوشته شده به وسیله ی علی در تاریخ 95/8/3:: 4:42 صبح
مقاله ارزیابی عملکرد تکنولوژیکی طرح تجهیز، نوسازی و یکپارچهسازی اراضی شالیزاری (نمونه موردی: دهستان قره طغان شهرستان نکا) تحت pdf دارای 20 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله ارزیابی عملکرد تکنولوژیکی طرح تجهیز، نوسازی و یکپارچهسازی اراضی شالیزاری (نمونه موردی: دهستان قره طغان شهرستان نکا) تحت pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کـردناین مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله ارزیابی عملکرد تکنولوژیکی طرح تجهیز، نوسازی و یکپارچهسازی اراضی شالیزاری (نمونه موردی: دهستان قره طغان شهرستان نکا) تحت pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله ارزیابی عملکرد تکنولوژیکی طرح تجهیز، نوسازی و یکپارچهسازی اراضی شالیزاری (نمونه موردی: دهستان قره طغان شهرستان نکا) تحت pdf :
برخی از منابع
استانداری استان مازندران، واحد نقشه و .1388 GIS
افتخاری، رکنالـدین. 1385، توسعه کشاورزی (مفاهیم، اصول، روش تحقیق، برنامـهریـزی، یکپارچـهسـازی اراضـیکشاورزی)، انتشارات سمت، تهران.
آقا گلزاده، حمید. 1389، مقاله نقش کمباینها در افزایش ضایعات برنج، سازمان حفظ نباتات.
آقا گلزاده، حمید، حسینی، سید موسی. 1381، ارائه زیرساختهایی اساسی جهت مکانیزه نمودن کشت بـرنج
در اراضی تسطیح و یکپارچهسازی شده، اولین همایش علمی– کاربردی تجهیز، نوسازی و یکپارچـهسـازی اراضی شالیزاری کشور، دانشگاه آزاد اسلامی قائمشهر، .28- 23
مقدمه
برنج در ایران با سطح زیرکشتی بیش از 630 هزار هکتار بعد از گندم، مهمتـرین محصـول زراعـی، محسـوب میشود که در اغلب استانهای کشور کم و بیش کشت میشود؛ ولی عمـده سـطح زیـر کشـت ایـن محصـول استراتژیک در استانهای مازندران و گیلان واقع شده است. گرچـه محصـول بـرنج در ایـران از لحـاظ قـدمت کشت، دانش تجربی کشاورزان برنجکار و تنوع مصـرف، دارای سـابقه درخشـانی اسـت؛ امـا امـروزه بـه خـاطر تکنولوژیهای جدید در جهت کشت مکانیزه و افزایش کیفیت محصـول بـه دسـت آمـده در مقایسـه بـا سـایر محصولات زراعی و باغی از جایگاه مطلوبی برخوردار نیست. بدیهی است که رسـیدن بـه خودکفـایی محصـول برنج در کشور جز با افزایش سطح زیر کشت، افزایش عملکرد در واحد سطح و کاهش ضایعات مقـدور نیسـت. افزایش سطح زیر کشت در کشوری مثل ایران که با مشکل آب یا کم آبی مواجـه اسـت، چنـدان قابـل توجیـه نیست؛ مگر آنکه اقدام به اصلاح و تولید ارقام مقاوم به کمآبی و خشکی شود؛ ولی از لحـاظ افـزایش عملکـرد در واحد سطح و کاهش ضایعات پتانسیلی بالا جای کار بسیاری باقی است (آقاگل زاده، .(1 :1389
اقتصاد منطقه مورد مطالعه؛ یعنی دهستان قره طغان بر محور کشاورزی شـکل گرفتـه و در ایـن میــان، برنج مهمترین نقش را ایفا میکند. اهمیت غذا در استقلال ملتها و رونـد صـعودی، نیـاز بـه مـواد غـذایی بـه عنوان یک ضرورت ملی، موجب شد تأمین مواد غذایی در برنامهریزیهای کلان و میان مدت، مورد تأکید قـرار گیرد و تحقق این مهم به سیاستگذاران و برنامهریزان کشور در سطح ملی و منطقهای واگذار شده اسـت؛ لـذا در وهله نخست، حفظ نقش موجود، بسیار حائز اهمیت بوده و سپس در جهت ارتقاء و بهبود کشـاورزی پایـدار منطقه به خصوص برنج میبایست همت گمارد که در ایـن راسـتا، طـرح تجهیـز و نوسـازی و یکپارچـهسـازی اراضی شالیزاری نقش به سزایی دارد.
تجهیز، نوسازی و یکپارچهسازی اراضی شالیزاری به کلیه فعالیتهای زیربنایی اطلاق میشود که با هدف استفاده بهینه از منابع آب و خاک و اقتصادی نمودن تولید در اراضی کشاورزی آبی به اجرا گذاشـته مـیشـود (عظیمی، .(14 :1386 گرچه تاکنون با یکپارچهسازی اراضی که طی آن قطعات زراعی خرد و پراکنده هر چـه بیشتر به سوی تمرکز پیش رفته و امکان مکانیزاسیون وارتقاء سطح مدیریتی را همزمان فراهم میآورد؛ اما بـه دلایل لاینحل ماندن معضلات حاد اجتماعی، متأثر از عدم قانونمندی طرح یکپارچهسازی، متأسفانه ایـن امـر مهم، کمتر تحقق یافته است. از جمله مشکلات اجتماعی که کارشناسان مربوطه در اجرای طـرح بـا آن مواجـه هستند، عدم آگاهی کشاورزان با این پروژه و اثرات مثبت آن است. شـاید بتـوان گفـت راه حـل اصـلی از بـین بردن این مشکل، تقویت بخش ترویج در امور کشاورزی به ویژه در مورد این طرح میباشد. با فرستادن افـرادی به نواحی روستایی که در این زمینه آگاهی دارند و آشنا کردن روستاییان با ایـنگونـه طـرحهـا مـیتـوان ایـن مشکل را حل کرد. مشکل بعدی در زمینه اختلافات قومی و قبیلهای است که در نواحی روستایی وجود دارد.
ارزیابی عملکرد تکنولوژیکی طرح تجهیز، نوسازی و یکپارچه سازی اراضی ; 41
به طور کلی میتوان گفت اکثر مشکلات اجتماعی در نواحی روستایی را میتـوان بـا گسـترش تـرویج در این زمینه حل نمود؛ اما اجرای طرح تجهیز و نوسـازی در اراضـی شـالیزاری سـنتی؛ یعنـی تسـطیح و مرتـب نمودن اراضی کشاورزی زیر کشت، بهبود شبکههای آبیاری و زهکشی، اصلاح خاک، احداث جادههـای زراعـی و; میتواند، منجر به تغییر در بهبود مورفولوژی زراعی و استقرار کشت به مراتب کاراتر گشته و بـدین ترتیـب زمین کشاورزی و نیروی کار را بارورتر سازد (عظیمی، .(15 :1386 که پروژههای یکپارچهسازی شـرایط تولیـد در بخش کشاورزی را تغییر میدهد و تأثیر به سزایی بر روی الگوهای تولیـد، بهـرهوری; دارد (هـایلن بـروک، 1(54: 1996 تعاریف جاسبر و دایلن یکپارچهسازی را »ادغام و توزیع مجدد زمین در یک منطقه، برای کاهش تعداد قطعات زمینهای زیر کشت و آمایش مجدد اراضی، تعریف میکنند.(ing & dhillon,1989:31) «
تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری به معنای منظم نمودن قطعات نامنظم و غیر هندسی به همراه سـاخت
و اجرای شبکهآبیاری و زهکشی (عمدتاً خاکی) میباشد به گونهای که هر قطعه منظم، به طـور مسـتقل دارای کانال آبیاری و کانال زهکشی برای تخلیه زه آب به همراه جـاده سـرویس مناسـب باشـد (یعقـوبی و یعقـوبی، .(1 :1386 توسعه کشاورزی فرآیندی است که عوامل تغییرپذیری مانند شـرایط محیطـی و عوامـل اجتمـاعی، اقتصادی، فرهنگی و;. بر آن تأثیر میگذارد (نظرداد، .(1 : 1387 بخشی از این تغییرپذیری، حاصل بکارگیری تکنولوژی در زمینه تولید محصولات کشاورزی است کـه از آن جملـه، مـیتـوان بـه مکانیزاسـیون (تکنولـوژی ماشینی) اشاره نمود. به طور کلی مکانیزاسیون، مجموعهای از علوم و فنون کاربردی است که مطالعه، شـناخت
و بکارگیری انواع مختلف ماشین و نیروی محرکه را در مراحل مختلف تولیـد و فـرآوری محصـولات کشـاورزی شامل می شود و این مجموعه علوم و فنون کاربردی با توجه به ابعاد فنی، اقتصادی و اجتماعی بـه کـار گرفتـه می شود. بواسطه مصرف سرانه بالای برنج در کشور که حدود 40 کیلوگرم مـیباشـد و مقـدار اسـتاندارد آن در جهان که 100 گرم در روز میباشد، هر ساله حدود 620 هزار هکتار از اراضی زراعی کشـور و نیمـی از اراضـی استان مازندران به کشت این محصول اختصاص مییابد (همان .(1: همچنـین کـار در شـالیزارهای مرطـوب و کوچک سبب میشود که این مزارع دارای مکانیزاسـیون پیچیـده ای باشـند. مجموعـه ایـن عوامـل، همـراه بـا صعوبت کاری بالای زراعت برنج نشان میدهد که بررسی نقش مکانیزاسیون در توسعه کشـت بـرنج از اهمیـت خاصی برخوردار است (همان : .(2
با توجه به اهمیت محصول برنج در تأمین نیاز غذایی کشـور و بـا عنایـت بـه شـرایط اراضـی شـالیزاری، تجهیز و نوسازی و یکپارچهسازی این اراضی در راستای ایجاد زمینههای مناسب جهت افزایش میزان بهرهوری از منابع آب و خاک اجتنابناپذیر است. تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری، مانند هر فعالیت زیربنایی دیگـر در صورتی نتایج و اهداف مورد انتظار را خواهد داشت که از ضوابط و معیارهای فنی از جمله بررسی و تهیه نقشـه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 Hyvlenbroeck, V., 1996
24 جغرافیا و پایداری محیط، سال دوم، شماره 4، پاییز 1391
خاک و مسائل آن، مطالعه نقشههای توپوگرافی و بررسی مالکیت و مشخصات آنها، شیب تقریبی اراضـی و; در تمام مراحل مطالعات، طراحی و اجرا پیروی نماید. در حال حاضـر بـا توجـه بـه گذشـت چنـد سـال از شـروع فعالیتهای اجرائی در این زمینه و با عنایت به شرایط خاص عملیات مورد نیاز و وجود مشکلات فنی، حقـوقی و قراردادی، شایسته است جهت تهیه و تـدوین مجموعـه ضـوابط و معیارهـای مربوطـه اقـدام گـردد. یکـی از مشکلات عملیات اجرائی، راندمان بسیار پایین ماشینهای سـنگین در ایـن اراضـی مـیباشـد (پـارهکـار، پـور محسنی، .(6 :1384 کاربرد ماشین برای تولید در کشاورزی، یکـی از تحـولات عظـیم در امـر کشـاورزی بـوده است. نتایج این امر در بسیاری از جنبههـای زنـدگی بشـر، همچـون: جنبـههـای سیاسـی، اقتصـادی، علمـی، فرهنگی، اجتماعی و; مشهود است. با استفاده از ماشین، سنگینی و مشـقت کـار کشـاورزی، کـاهش یافتـه و میزان ستاده به ازای هر کارگر، افزایش قابل ملاحظهای پیـدا کـرده اسـت. مکانیزاسـیون بـرنج در کشـورهای پیشرفته با همکاری و مساعدت سایر علوم بیولوژیکی و مهندسی، همچون: اصلاح نباتـات، زراعـت، آبیـاری و;
تحقق یافته است.
در کشور ما کشت برنج، یکی از پر هزینهترین و مشکلترین کارهای زراعـی مـیباشـد. بـالا بـودن هزینـه تولید، عدم دسترسی به موقع به نهادههای کشاورزی (کـود، سـم، آب و;) پـایین بـودن سـطح فـنآوری و در نتیجه آن بالا بودن هزینهها و قیمت ماشینهای کشاورزی از دلایل عمده عدم پیشرفت کشت بـرنج در کشـور میباشد. با توجه به اینکه برنج بعد از گندم، مهمترین منبع غذایی در کشور ماست، اهتمام و توجـه بیشـتر بـه این محصول باارزش، امری ضروری است. در نتیجه برای افزایش تولید این ماده غـذایی چـارهای جـز افـزایش عملکرد در واحد سطح یا افزایش سطح زیر کشت نخواهیم داشت. در هر دو صورت، بهتر است کشت بـرنج بـه صورت مکانیزه انجام گیرد. قبل از مکانیزه نمودن کشت برنج، کارهای بنیادین و اساسی باید صورت گیـرد کـه یکی از آنها تسطیح و یکپارچهسازی اراضی شالیزاری میباشد. تسطیح و یکپارچهسـازی اراضـی شـالیزاری نـه تنها برجنبههای مختلف زندگی کشاورزان آن منطقه تأثیر دارد، بلکه در بازده ماشینها در ایـن اراضـی، نقـش به سزایی دارد که در اثر آن، بازده و عملکرد ماشینهای مختلف کشـاورزی، همچـون: نشـاکارها، ماشـینهـای داشت و برداشت، بسیار افزایش مییابد (افتخاری، .(160: 1385
در خصوص پیشینه تحقیق، مطالعات و پژوهشهایی صورت گرفتـه اسـت کـه بـه مهمتـرین آنهـا اشـاره میگردد:
در پروژه »ارزیابی جادههای بین مزارع در طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری گلانـدر« کـه در سـال 1380 توسط سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان، انجام گرفت، آمده است که عدم احداث جادههای فرعـی-عرضی به دلیل افزایش هزینه و استفاده از زمین مـیباشـد و خـاک مـورد نیـاز بـرای جـاده سـازیعمومـاً، از خاکهای زراعی بوده که به دلیل وجود بقایای نباتی مستعد، رشد علفهای هرز به مقدار زیاد مـیباشـد. ایـن
ارزیابی عملکرد تکنولوژیکی طرح تجهیز، نوسازی و یکپارچه سازی اراضی ; 43
تحقیق حاکی از آن است که گرچه احداث جادههای فرعی در مزارع با مشکلاتی روبرو است؛ اما از نقـاط قـوت طرح محسوب میشود.
همچنین فردوس عادلی نسب در پروژهای به نام »تجهیـز و نوسـازی اراضـی شـالیزاری بـه وسـعت 256 هکتار(1386) «، بیان میکند که میزان موفقیت این طرح در زمینه مرتـب کـردن اراضـی شـالیزاری، کـاهش هزینه تولید، افزایش راندمان آبیاری و; بوده است.
حمید زنده روح در تحقیقی در زمینه »طرح تجهیـز و نوسـازی اراضـی شـالیزاری در اسـتان مازنـدران، گیلان و اصفهان(1387) «، بیان میکند که اجرای این طرح، باعـث کـاهش هزینـه تولیـد، جـایگزینی کشـت پرمشقت برنج با کشت آسان و مکانیزه برنج، ایجاد شرایط مساعدتر برای کشت دوم و افزایش درآمد کشاورزان شده است.
مرتضی یعقوبی و مجتبی یعقوبی در بررسی »روشهای تجربی در اجرای شبکه آبیاری و زهکشی اراضـی شالیزاری(1386) « اظهار داشتند که تعیین روشهای اجرایی مناسب به تناسب موقعیت مکانی طرح، انتخـاب ماشین آلات مناسب به منظور احداث شبکه اراضی و آبیاری مناسب میباشد.
در همین زمینه، طرحی توسط مرتضی یعقوبی و رها کبیـری بـا نـام »تحلیلـی بـر شـیوههـای کـاربردی یکپارچه سازی اراضی شالیزاری(1383) « انجام شده که بیان مـیکنـد، اسـتفاده بهینـه از اراضـی زراعـی بـا شناخت و به کارگیری روشهای مناسب مطالعـات اجرایـی، از اهـم اهـداف توسـعه کشـاورزی در هـر منطقـه جغرافیایی است.
رضا عظیمی در کتاب »تحلیلی بر روند اجرایی طرح تجهیز و نوسازی و یکپارچه سازی اراضـی(1386) «، اظهار داشته که اجرای این طرح، باعث افزایش راندمان آبیاری، افزایش کشت برنج و در نهایت، توسـعه پایـدار کشاورزی منطقه میشود، دست یافته است.
حمید آقا گلزاده و سیدموسی حسینی در مقاله »ارائه زیرساختهـایی اساسـی، جهـت مکـانیزه نمـودن کشت برنج در اراضی تسطیح و یکپارچهسازی شده(1381) «، سـعی کردنـد کـه تـا حـد ممکـن، مشـکلات و مسائلی را که کارشناسان مربوطه در امر کشت مکانیزه برنج با آنها درگیـر هسـتند را یـادآوری کننـد، تـا ایـن موانع و مشکلات در آیندهای نزدیک، گریبانگیر مکانیزاسیون کشت برنج درکشور نگردد.
در بـررسیهای به عمل آمده توسط مهنـدس غلامرضـا میـرزایی در تحقیـق »تعیین فاصلــه زهکشـهای زیرزمینی در ترکیب چند کشتی در اراضـی شـالیزاری مازنـدران(1381) «، مشـخص گردیـده کـه در بیشـتر اراضی، فاصلهمذکور، بهینه نبوده و عملاٌ اهداف پیشبینی شده در طرح در خصوص زهکشی و فـراهم نمـودن بستر مناسب کشت دوم حصول نشده است. با توجه به ارزش زمین و مشـکلات اجتمـاعی، کـم کـردن فاصـله زهکشهای رو باز مزرعه بنا به دلایل عمده فوق، مشکلاتی پیش روی مجریان طرح قرار داده است.
44 جغرافیا و پایداری محیط، سال دوم، شماره 4، پاییز 1391
تشکری، عسگری و غلامرضا میرزایی در مقاله »دستاوردهای اقتصادی طرح تجهیز و نوسـازی و یکپارچـه سازی اراضی شالیزاری مازندران« بیان میکنند که: بهرهبـرداری از اراضـی شـالیزاری سـنتی، دارای معایـب و مشکلات زیادی است که ضروریترین اقدام در بهبـود وضـعیت اراضـی شـالیزاری سـنتی، تجهیـز، نوسـازی و یکپارچهسازی آن برای حصول به اهدافی، چون استفاده بهینه و مفید از اراضی و بهرهوری مناسب آن با ایجـاد قطعات زراعی با ابعـاد هندسـی مناسـب بـرای کرتهـای بـرنج، بـه منظـور پـیریـزی، بسـتری مناسـب بـرای مکانیزاسیون و; میباشد.
مجید حسنی مقدم در بررسیهای خود در »یکپارچهسازی و تجهیـز و نوسـازی اراضـی در تولیـد بـرنج« (1381) به این نتیجه رسیده است که: یکی از مسائل بنیادی کشاورزی، نظام بهرهبرداری از منابع تولیـد و آب
و خاک بوده که از زمان اجرای اصلاحات اراضی و خرد شدن اراضی و تداوم آن، بیشتر مورد توجه قـرار گرفتـه است. اجرای طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری، باعث کارایی اقتصادی نهادهها در اراضی یکپارچه، نزدیک شدن فاصله بین اندازه بهینه و اندازه متوسـط مـزارع زارعـین و بهبـود درآمـد بهـرهبـرداریهـای دهقـانی یـا خانوادگی به عنوان نظام غالب بخش کشاورزی میشود.
همچنین بهروز عربزاده در مقاله »تحلیلی بر طرح تجهیز و نوسازی و یکپارچهسازی اراضـی شـالیزاری« (1381)، بیان میکند که که پس از اجرای طرح تجهیز و نوسازی و یکپارچهسازی مقـدار رانـدمان کـاربرد آب حدود 6 درصد افزایش یافته است و همگنی خاک، حفظ گردیده است. با کشت متوالی برنج و همچنین در اثـر عملیات زراعی گل، خراب نمودن خاک مزرعه، کلیه خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک تا حـدی یکنواخـت شده است.
نوراالله جلالی کوتنائی (1381)، در بررسی مراحل طراحی در پروژههای یکپارچهسـازی اراضـی شـالیزاری بیان داشت که تا موارد ضروری در مطالعات، طراحی پلان و طراحی جزئیات، بطـور خلاصـه ذکـر کنـد. عـدم رعایت هر یک از مراحل میتواند مشکلات و معضلات حادی را در زمان اجرا به وجود آورده و لذا اهمیـت آنهـا برای هر طراح و مجری آشکار است.
ناصر دهقان، علی اکبر وژدان (1384)، طی تحقیق »گزیدهای از مشکلات احداث شبکههای فرعی آبیاری
و زهکشی و تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری« پی بردند که از مهمترین مشـکلات موجـود در رونـد عملیـات اجرایی این پروژه در سه محور به شرح مسائل و مشکلات بهرهبرداران پروژه، شامل موارد مرتبط با خـرد بـودن اراضی، یکپارچهسازی و; مسائل و مشکلات مدیریت ساخت، شامل موارد مرتبط با ناهمزمانی مطالعه و اجـرای شبکههای اصلی و فرعی و ناهماهنگی سیاستگذاریهای کـلان و مسـائل و مشـکلات سـازندگان (پیمانکـار و مهندس مشاور) شامل موارد مرتبط با هزینههای برآورد شده و واقعی و; است.
بر اساس مطالعات ام، زهیر (1975)، در هند با عنوان ارزیابی اصـلاحات ارضـی: یکپارچـهسـازی اراضـی،
ارزیابی عملکرد تکنولوژیکی طرح تجهیز، نوسازی و یکپارچه سازی اراضی ; 45
بخش وسیعی از هند (بیش از 80 هزار روستا) فراپـای حاصـل از یکپارچـهسـازی اراضـی کشـاورزی در ابعـاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و اکولوژیکی، چون بهبود مـدیریت آب و خـاک، صـرفهجـویی در زمـان، کاهش هزینههای تولید، افزایش درآمد، استفاده از نهادههای جدید و ماشین آلات و; را نام برده و اضافه مـی-کند یکپارچهسازی اراضی، باعث تحول در زندگی روستایی شده و در نهایت زمینه را برای دستیابی به اهداف توسعه فراهم کرده است .( Zaheer,1975: 121)
از نظرهایلن بروک و همکاران (1996)، پروژههای یکپارچهسـازی، شـرایط تولیـد در بخـش کشـاورزی را تغییر داده و آثاری روی الگوهای تولید، بهرهوری، زمان مورد نیاز برای کار در مـزارع، افـزایش درآمـد و; دارد. این آثار از مکانی به مکانی دیگر یا از مزرعهایی به مزرعهایی دیگر میتواند متفاوت باشد. از سوی دیگر، آنها بـه این نکته متذکر میشوند که ارزیابی طرحهای یکپارچهسازی اراضی در مکانها چـه قبـل و چـه پـس از اجـرا، برای مقایسه آثار و عملکرد، ضروری بوده و ساخت مدلها و به کارگیری آنهـا بـرای مطالعـه و ارزیـابی نـواحی مورد مطالعه اجتنابناپذیر است .(Huvlenbroeck,1996 : 310)
مواد و روشها
روش انجام تحقیق اکتشافی به صورت توصیفی و تحلیلی و از نوع کاربردی میباشد. روش گردآوری اطلاعـات، کتابخانهای و پیمایشی است؛ یعنی با استفاده از آمار، اسناد، کتابها، مقالات، طرحها و پـروژههـا و نیـز انجـام مصاحبه و تکمیل پرسشنامه و مشاهدات میدانی، انجام گرفته است و سپس اطلاعات و دادههای آمـاری در دو بخش توصیفی و استنباطی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اسـت. در بخـش مطالعـات کتابخانـهای/ اسنادی به منظور جمعآوری اطلاعات از منابع مختلف کتابهـا، مقـالات، آمارنامههـا، سـایتهـای اینتــرنتی، نقشهها، آرشیوهای نهادهای مختلف (جهاد کشـاورزی اسـتان مازنـدران و شهرسـتان نکـا، اسـتانداری اسـتان مازندران، اداره منابع طبیعی شهرستان نکا و;) و مشاهده مستقیم از اراضی شالیزاری مورد نظر، استفاده شـده است. در مرحله بعد به منظور توصیف پرسشها و اثبات آزمون تحقیق با هدف اکتشافی و تحلیلی، بهره جسته است و با استفاده از مصاحبه، پرسشنامه، اطلاعات مورد نیاز از کشاورزان و کارشناسان جمعآوری شـده اسـت. در نهایت با توجه به نتایج تحقیق و نقاط قوت و ضعف طرح از بعد تکنولـوژیکی، راهکـاریی جهـت بهتـر اجـرا شدن طرح در آینده، ارائه شده است.
برآورد حجم نمونه
گروه اول جامعه آماری تحقیق، شامل بهرهبرداران 9 روستای دهستان قره طغان شهرستان نکا میباشد. تعـداد کل بهرهبرداران منطقه یا همان جامعه آماری 2405 نفر میباشـد. گـروه دوم کارشناسان مربـوط به طــرحانـد
64 جغرافیا و پایداری محیط، سال دوم، شماره 4، پاییز 1391
که تعداد کل کارشناسان مربوطه 73 نفر هستند که برای تعیین تعداد حجم نمونه از دو مرحله اسـتفاده شـده است. در مرحله اول با استفاده از فرمول کوکران و با ضـریب دقـت 0/06 درصـد و بـا اطمینـان 0/95 درصـد، تعداد 260 نمونه از کل جامعه آماری؛ یعنی 2405 بهرهبردار و تعداد 68 نمونه از کل جامعه آماری، یعنـی 73 کارشناس برآورد گردیده است. در مرحله دوم با فرمول تخصیص متناسب، یعنی تعداد بهره برداران هـر روسـتا تقسیم بر کل بهرهبرداران جامعه آماری میشود که نتیجه آن در تعداد کل حجم نمونه ضرب میگـردد. تعـداد حجم نمونه در هر روستا 9) روستا) و تعداد حجم نمونـه کارشناسـان در ادارات 5) اداره) در جـدول (2) و (3) مشخص گردیده است.
رابطه (1 2 × =
2 + 2
= 260 2405(196)2 × 05 × 05 =
2405(006)2 + (196)2 × 05 × 05
73(196)2 × 05 × 05 = 73(006)2 + (196)2 × 05 × 05 = 68
جدول .1 تعداد کل بهرهبرداران مشمول طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری و حجم نمونه دهستان قرهطغان
ردیف 1 2 3 4 5 6 7 8 9 جمع
نام روستا خورشید نیمچاه آلوکنده حاجی ولاشد شهاب بهزادکلا اطرب سیاوشکلا 9
محله الدین
کل 610 124 201 218 189 154 272 410 227 2405
بهرهبرداران
حجم نمونه 66 13 22 24 20 17 29 44 25 260
جدول .2 تعداد کل کارشناسان مربوط به طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری و حجم نمونه کارشناسان
ردیف 1 2 3 4 5 جمع
جهاد کشاورزی جهاد کشاورزی مشاوران اعضای فارغالتحصیلان کشاورزی
نام اداره شوراهای مرتبط با طرح در روستاهای 5
استان مازندران شهرستان نکا اجرایی طرح
مورد مطالعه مورد مطالعه
کل 35 15 9 9 5 73
کارشناسان
حجم نمونه 33 14 8 8 5 68
ارزیابی عملکرد تکنولوژیکی طرح تجهیز، نوسازی و یکپارچه سازی اراضی 47
روش تجزیه و تحلیل
روش تجزیه و تحلیل، شامل دو بخش توصیفی و تحلیلی است. در قسمت تحلیلی، نرم افزاری که جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات جمعآوری شده، مورد استفاده قرار گرفته است، نرم افزار Excel و Spss میباشـد کـه کلیـه نتایج تحلیلی این تحقیق از همین دو نرم افزار است و برای تعیـین همبسـتگی میـان دو دیـدگاه کشـاورزان و کارشناسان در مورد میزان موفقیت اجرای طرح تجهیز، نوسازی و یکپارچـه سـازی اراضـی شـالیزاری در بعـد تکنولوژی از آزمون کیفی آماری، ضریب همبستگی پیرسون1 استفاده شده است. همچنین برای تهیـه نقشـه از منطقه مورد مطالعه از نرم افزار GIS استفاده شده است.
اشتراک‌گذاری:
کلمات کلیدی :
